Πράσινο φως στο πρώτο στάδιο της μεταρρύθμισης της Ελεγκτικής Υπηρεσίας, που αφορά τον καθορισμό ορίου θητειών και των προσόντων του Γενικού Ελεγκτή, έδωσε σήμερα το απόγευμα η Ολομέλεια της Βουλής.

Σημειώνεται ότι το τροποποιητικό του Συντάγματος που εγκρίθηκε σήμερα είχε κατατεθεί στη Βουλή από το Υπουργείο Δικαιοσύνης και Δημοσίας Τάξεως παράλληλα με το νομοσχέδιο με τίτλο «Ο περί της Ελεγκτικής Υπηρεσίας της Δημοκρατίας και για Συναφή Θέματα Νόμος του 2025», το οποίο αποσκοπεί στη συνολική μεταρρύθμιση της υπηρεσίας.

Ειδικότερα, το νομοσχέδιο προβλέπει, μεταξύ άλλων, τη σύσταση Ελεγκτικού Συμβουλίου. Το Συμβούλιο θα έχει αρμοδιότητα να υποβάλλει στον Γενικό Ελεγκτή συστάσεις ή σχέδια μέτρων προς έγκριση για την εφαρμογή του ετήσιου προγράμματος και της πολιτικής της Ελεγκτικής Υπηρεσίας, να παρακολουθεί την υλοποίηση του προγράμματος, να υποβάλλει εισηγήσεις για ενδιάμεσες εκθέσεις και να εξετάζει τα προσχέδια των ενδιάμεσων ή ετήσιων εκθέσεων, διατυπώνοντας σχετικές παρατηρήσεις.

Ωστόσο, στο πλαίσιο της συζήτησης εκφράστηκε έντονη διαφωνία από τον Γενικό Ελεγκτή, τον Βοηθό Γενικό Ελεγκτή και τον ΣΕΛΚ. Ως εκ τούτου, η Επιτροπή Νομικών, με τη σύμφωνη γνώμη του Υπουργού Δικαιοσύνης και Δημοσίας Τάξεως, αποφάσισε να παραμείνει εκκρεμές το ζήτημα του Ελεγκτικού Συμβουλίου. Έτσι, στη σημερινή συνεδρία της Ολομέλειας, τέθηκε προς ψήφιση μόνο η τροποποίηση του Συντάγματος, προκειμένου να δοθεί χρόνος για περαιτέρω επανεξέταση.

Τι ψήφισε η Βουλή

Ο Πρόεδρος της Επιτροπής Νομικών και βουλευτής του ΔΗΣΥ, Νίκος Τορναρίτης, ανέφερε ότι η Επιτροπή αναμένει εισηγήσεις σχετικά με το πολυπρόσωπο της Ελεγκτικής Υπηρεσίας τόσο από τον Γενικό Ελεγκτή όσο και από τις Υπηρεσίες Διεθνών Σχέσεων της Βουλής, οι οποίες θα υποβάλουν εμπεριστατωμένη μελέτη για τα ισχύοντα στα υπόλοιπα κράτη μέλη της ΕΕ.

Όπως εξήγησε, η Κοινοβουλευτική Επιτροπή Νομικών, Δικαιοσύνης και Δημοσίας Τάξεως, αφού έλαβε υπόψη όλες τις παρατηρήσεις και τη διαπιστωθείσα συνάφεια του υπό εξέταση νομοσχεδίου με τις προτάσεις νόμου, έκρινε σκόπιμο να προχωρήσει στην ενοποίηση των κειμένων σε ένα ενιαίο κείμενο.

Στο ενοποιημένο κείμενο προβλέπονται τα εξής:

  1. Καθορισμός του ανώτατου ηθικού επιπέδου και της αναγνωρισμένης επιστημονικής κατάρτισης ή εμπειρίας στον οικονομικό, λογιστικό, ελεγκτικό ή άλλο σχετικό τομέα ως προσόντων για διορισμό στη θέση του Γενικού Ελεγκτή και Βοηθού Γενικού Ελεγκτή.

  2. Καθορισμός οκταετούς θητείας στα εν λόγω αξιώματα χωρίς δικαίωμα επαναδιορισμού, εκτός αν οι αξιωματούχοι συμπληρώσουν το 68ο έτος της ηλικίας τους πριν από τη λήξη της θητείας, οπότε και αποχωρούν, καθώς και διαγραφή της πρόνοιας που τους απέδιδε την ιδιότητα μόνιμων δημοσίων υπαλλήλων.

  3. Καθορισμός της υπηρεσίας των αξιωματούχων υπό τους όρους που ορίζονται στα έγγραφα του διορισμού τους.

  4. Θέσπιση οικονομικής αυτονομίας της Ελεγκτικής Υπηρεσίας, με σύνταξη του προϋπολογισμού από τον Γενικό Ελεγκτή, σύμφωνα με τις δημοσιονομικές συνθήκες και τα ανώτατα όρια που καθορίζει η εκτελεστική εξουσία. Ο προϋπολογισμός θα αποτελεί διακριτό μέρος του κρατικού προϋπολογισμού και θα δημοσιεύεται αυτούσιος στην Επίσημη Εφημερίδα για το αντίστοιχο οικονομικό έτος.

  5. Άμεση έναρξη ισχύος των ρυθμίσεων, με ειδική πρόβλεψη ότι όσοι κατέχουν κατά την ημερομηνία έναρξης το αξίωμα του Γενικού Ελεγκτή ή Βοηθού θα συνεχίσουν να ασκούν τα καθήκοντά τους υπό τους ίδιους όρους.

Οι τοποθετήσεις των κομμάτων

Ο Νίκος Τορναρίτης δήλωσε ότι ο ΔΗΣΥ υπερψηφίζει το ενοποιημένο κείμενο, αλλά καταψηφίζει τις τροπολογίες του ΑΚΕΛ, θεωρώντας τις αντισυνταγματικές.

Ο βουλευτής της ΔΗΠΑ, Αλέκος Τρυφωνίδης, τόνισε ότι η Ελεγκτική Υπηρεσία είναι θεματοφύλακας του δημόσιου χρήματος και της διαφάνειας, και η ΔΗΠΑ θα ψηφίσει υπέρ.

Ο βουλευτής του ΑΚΕΛ, Ανδρέας Πασιουρτίδης, ανέφερε ότι η σημερινή ψήφιση δεν αποτελεί πλήρη μεταρρύθμιση της Ελεγκτικής Υπηρεσίας, αλλά αφορά τον καθορισμό της οκταετούς θητείας και τον εκσυγχρονισμό των προσόντων του Γενικού Ελεγκτή.

Πρόσθεσε ότι οι τροπολογίες του ΑΚΕΛ προβλέπουν περιορισμούς για τα πρόσωπα που μπορούν να αναλάβουν τα αξιώματα, ώστε να μην έχουν υπηρετήσει ως υπουργοί κατά τη διάρκεια της θητείας του Προέδρου ή του Αντιπροέδρου που τους διορίζει, ούτε να κατέχουν θέσεις βουλευτών ή στην ανώτατη οργανωτική δομή κομματικού φορέα, που θα μπορούσαν να επηρεάσουν άμεσα την πολιτική εξουσία. Το ΑΚΕΛ υπερψήφισε την τροποποίηση του Συντάγματος.

Ο βουλευτής Ανδρέας Θεμιστοκλέους εξέφρασε κάθετη διαφωνία με τη θέσπιση Ελεγκτικού Συμβουλίου, προειδοποιώντας για κίνδυνο ελέγχου του Ελεγκτή από την κυβέρνηση που τον διόρισε, κάνοντας αναφορές σε παραδείγματα χούντας στην Αργεντινή και τη Βολιβία.

Η Ειρήνη Χαραλαμπίδου σημείωσε την έλλειψη εμπιστοσύνης των πολιτών στους θεσμούς και τόνισε ότι γνωματεύσεις της Νομικής Υπηρεσίας δεν γίνονται πάντα αποδεκτές από το Ανώτατο Συνταγματικό Δικαστήριο.

Ο Μαρίνος Σιζόπουλος δήλωσε ότι η ΕΔΕΚ υπερψηφίζει την τροποποίηση, ενώ ο Πανίκος Λεωνίδου εξήγησε ότι το ΔΗΚΟ θεωρεί πως οι τροπολογίες του ΑΚΕΛ ενδέχεται να έχουν στοιχεία συνταγματικότητας, τα οποία θα εξεταστούν σε επόμενο στάδιο.

Ο Αβέρωφ Νεοφύτου υπενθύμισε ότι οι αλλαγές θα εφαρμοστούν για πρώτη φορά το 2040. Ο Νίκος Τορναρίτης επέκρινε όσους θέτουν θέματα συγκρούσεων συμφέροντος, αναφέροντας ότι υπάρχουν γνωματεύσεις του τέως και νυν Γενικού Εισαγγελέα που καλύπτουν την εφαρμογή της μεταρρύθμισης.

Η ψηφοφορία

Οι τρεις τροπολογίες του ΑΚΕΛ καταψηφίστηκαν με 30 ψήφους κατά, 16 υπέρ και 4 αποχές, ενώ η τροποποίηση του Συντάγματος υπερψηφίστηκε ομόφωνα.

Χαιρετίζει το Υπουργείο Δικαιοσύνης

Το Υπουργείο Δικαιοσύνης και Δημοσίας Τάξεως εξέφρασε ιδιαίτερη ικανοποίηση για την υπερψήφιση της τροποποίησης, η οποία προβλέπει την οικονομική αυτονομία της Ελεγκτικής Υπηρεσίας και καθιερώνει για πρώτη φορά θητεία και προσόντα για τον Γενικό και τον Βοηθό Γενικό Ελεγκτή.

Το Υπουργείο τονίζει ότι πρόκειται για το πρώτο σημαντικό βήμα μεταρρύθμισης ενός από τους κορυφαίους θεσμούς του κράτους, 65 χρόνια μετά την ίδρυση της Κυπριακής Δημοκρατίας.

Παράλληλα, η Κυβέρνηση παραμένει δεσμευμένη στην ίδρυση του Ελεγκτικού Συμβουλίου, για το οποίο εκκρεμεί συζήτηση ενώπιον της αρμόδιας Κοινοβουλευτικής Επιτροπής.

Το Υπουργείο ευχαριστεί τον Πρόεδρο και τα μέλη της Επιτροπής Νομικών για τη συνεργασία τους και προσβλέπει στη συνέχιση της εποικοδομητικής συνεργασίας με τη Βουλή για την ολοκλήρωση της μεταρρύθμισης και τον εκσυγχρονισμό τόσο της Ελεγκτικής όσο και της Νομικής Υπηρεσίας της Δημοκρατίας.