Ραγδαία αύξηση παρουσιάζουν τις τελευταίες ημέρες οι μεταναστευτικές ροές προς την Κρήτη, με περισσότερους από 1.200 ανθρώπους να έχουν φτάσει στο νησί, κυρίως από τις ακτές της Λιβύης. Η κατάσταση προκαλεί έντονη ανησυχία στις τοπικές αρχές, καθώς οι υφιστάμενες δομές φιλοξενίας αδυνατούν να ανταποκριθούν στον όγκο των αφίξεων.

Ο δήμαρχος Ρεθύμνου και πρόεδρος της ΠΕΔ Κρήτης, Γιώργης Μαρινάκης, περιγράφει μια κατάσταση εκτός ελέγχου: «Μέσα σε μία μέρα ξεπεράσαμε τους 1.000 ανθρώπους». Όπως σημειώνει, η ροή αυτή ενδέχεται να συνδέεται με τη «διαπραγματευτική πίεση» που ασκεί η Λιβύη ενόψει της επίσκεψης του Ευρωπαίου Επιτρόπου Μετανάστευσης στην περιοχή. Ο ίδιος καταγγέλλει τη δράση εγκληματικών κυκλωμάτων διακίνησης και αναφέρει χαρακτηριστικά: «Είναι φανερό πως εκμεταλλεύονται την ελπίδα των νέων και τους ξεζουμίζουν».

Οι περισσότεροι από τους νεοαφιχθέντες στο Ρέθυμνο είναι Αιγύπτιοι, γεγονός που, κατά τον κ. Μαρινάκη, δείχνει την αδυναμία ελέγχου στα αιγυπτο-λιβυκά σύνορα. «Η κατάσταση είναι εκτός ορίων. Αν συνεχίσουμε με τη λογική του “βλέποντας και κάνοντας”, θα οδηγηθούμε σε θεσμική αποσάθρωση», προειδοποιεί. Επισημαίνει την ανάγκη για καθορισμό δημόσιων χώρων φιλοξενίας και ταυτοποίησης και τονίζει ότι «δεν μπορούμε να ζητάμε λύσεις χωρίς αντίστοιχη κρατική υποστήριξη».

Αντίστοιχη εικόνα και στα Χανιά, όπου σύμφωνα με την αντιδήμαρχο Κοινωνικής Πολιτικής, Ελένη Ζερβουδάκη, αναμένονται περίπου 590 άτομα μέχρι το βράδυ. «Από τον Μάιο βλέπουμε εκτόξευση στις αφίξεις. Το 80% πλέον προέρχεται από το Σουδάν, ενώ ακολουθούν Αιγύπτιοι, Υεμενίτες, Πακιστανοί και Μπαγκλαντεσιανοί». Όπως εξηγεί, ο εκθεσιακός χώρος στην Αγυιά χρησιμοποιείται προσωρινά για φιλοξενία, ωστόσο οι δυνατότητες εξαντλούνται.

«Ο Δήμος Χανίων δεν μπορεί να σηκώνει μόνος του αυτό το βάρος. Είμαστε υπεύθυνοι για βασικές ανάγκες όπως σίτιση, περίθαλψη και καθαριότητα, όμως απαιτείται κρατικός συντονισμός και ευρωπαϊκή στήριξη», τονίζει η κα Ζερβουδάκη. Παράλληλα, θέτει το ζήτημα σε ευρύτερο πλαίσιο: «Η Ευρώπη πρέπει να συζητήσει ειλικρινά τι μπορεί και θέλει να αντέξει. Μιλάμε για ανθρώπινες ζωές, όχι για αριθμούς».

Σε κυβερνητικό επίπεδο, το θέμα βρέθηκε στο επίκεντρο της Συνόδου Κορυφής της Ε.Ε., με τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη να ζητά ευρωπαϊκή παρέμβαση. Δύο φρεγάτες του Πολεμικού Ναυτικού έχουν ήδη αναπτυχθεί στα ανοιχτά της Λιβύης, στο πλαίσιο ενισχυμένης επιτήρησης και αποτροπής παράνομων διελεύσεων.

Επιπλέον, ο Υπουργός Εξωτερικών Γιώργος Γεραπετρίτης πραγματοποίησε συνάντηση στη Βεγγάζη με τον στρατάρχη Χαφτάρ, κατά την οποία συζητήθηκαν το μεταναστευτικό, οι θαλάσσιες ζώνες και η διμερής συνεργασία. Όπως ανέφερε, «μας συνδέει με τη Λιβύη μια κοινή προσήλωση στο Διεθνές Δίκαιο και στην ειρήνη στη Μεσόγειο. Εργαζόμαστε για απτά αποτελέσματα».

Η κλιμάκωση των αφίξεων έχει αναδείξει τις δομικές αδυναμίες του συστήματος υποδοχής και προκαλεί σοβαρά ερωτήματα για την ετοιμότητα του κράτους και της Ευρώπης απέναντι σε μια κρίση που, όπως όλα δείχνουν, μόλις αρχίζει.