Διεύρυνση συνεργασίας Κύπρου–ΗΠΑ: Έμφαση σε στρατιωτικό εξοπλισμό και ενεργειακά

Το άριστο επίπεδο και ο στρατηγικός χαρακτήρας των σχέσεων Κύπρου–ΗΠΑ επιβεβαιώθηκαν κατά τη συνάντηση του Υπουργού Εξωτερικών, Κωνσταντίνου Κόμπου, με τον Αμερικανό ομόλογό του, Μάρκο Ρούμπιο, στην Ουάσιγκτον.

Παράλληλα, στο επίκεντρο βρέθηκαν οι τρόποι με τους οποίους η Κυπριακή Δημοκρατία μπορεί να συμβάλει στο Σχέδιο του Αμερικανού Προέδρου για ειρήνη, παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας και ανοικοδόμηση της Γάζας, σύμφωνα με ανακοίνωση του Υπουργείου Εξωτερικών. Όπως αναφέρει το ΥΠΕΞ, η συνάντηση, διάρκειας περίπου 35–40 λεπτών, «επιβεβαίωσε το άριστο επίπεδο και τη στρατηγική φύση των σχέσεων Κύπρου–ΗΠΑ».

Συγκεκριμένα, τέθηκαν ζητήματα διμερών σχέσεων και τρόποι περαιτέρω εμβάθυνσης της συνεργασίας στους τομείς άμυνας και ασφάλειας, περιλαμβανομένης της πρόσβασης της Κύπρου σε αμερικανικά αμυντικά προγράμματα για προμήθεια στρατιωτικού υλικού και εκπαίδευσης.

Στη συζήτηση συμπεριλήφθηκαν και θέματα ενεργειακής συνεργασίας, με στόχο την προώθηση του ενεργειακού σχεδιασμού της Κύπρου, όπου κρίσιμο ρόλο διαδραματίζουν αμερικανικές εταιρείες που δραστηριοποιούνται στην κυπριακή ΑΟΖ.

Παράλληλα, πραγματοποιήθηκε ανταλλαγή απόψεων για τα επόμενα βήματα του σχήματος συνεργασίας 3+1 (Κύπρος – Ελλάδα – Ισραήλ – ΗΠΑ) στην Ανατολική Μεσόγειο, με αναφορά στην πρόσφατη συνεδρία του σχηματισμού για την προώθηση σημαντικών έργων οικονομικής και ενεργειακής διασύνδεσης.

Υπογραμμίστηκε επίσης η ανάγκη ενίσχυσης των ενεργειακών υποδομών της περιοχής, περιλαμβανομένων έργων διασυνδεσιμότητας μεταξύ ομονοούντων κρατών στην Ανατολική Μεσόγειο, με στόχο τη σταθερότητα και την ευημερία.

Στη συζήτηση εντάχθηκε και το Κυπριακό. Ο Υπουργός Εξωτερικών επανέλαβε τη βούληση και δέσμευση της Λευκωσίας για επίτευξη λύσης διζωνικής, δικοινοτικής ομοσπονδίας, με πολιτική ισότητα, σύμφωνα με τα σχετικά ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ.

Ο κ. Κόμπος ενημέρωσε επίσης για τις προτεραιότητες της επικείμενης Κυπριακής Προεδρίας του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης το πρώτο εξάμηνο του 2026, ενώ εξετάστηκαν τρόποι ενίσχυσης της σχέσης ΕΕ–ΗΠΑ και της διατλαντικής συνεργασίας.

Η αμερικανική πλευρά εξέφρασε ζωηρό ενδιαφέρον για την κυπριακή προεδρία, εγείροντας συγκεκριμένα ερωτήματα σχετικά με επενδύσεις, άμυνα, προστασία αμερικανικών τεχνολογικών εταιρειών και το ευρωπαϊκό κανονιστικό πλαίσιο. Η Λευκωσία, αναγνωρίζοντας το διεθνές βάρος που συνεπάγεται η προεδρία, τη θεωρεί ευκαιρία για τόνωση του διαλόγου ΕΕ–ΗΠΑ, ο οποίος παραμένει σε χαμηλότερο επίπεδο από το επιθυμητό.

Επιπλέον, στο επίκεντρο τέθηκαν περιφερειακές εξελίξεις, με έμφαση στη Μέση Ανατολή, τη μεταφορά ανθρωπιστικής βοήθειας στη Γάζα μέσω του θαλάσσιου διαδρόμου, καθώς και τον ρόλο της Κύπρου στο Σχέδιο του Αμερικανού Προέδρου Trump για ειρήνη, ανθρωπιστική υποστήριξη και ανοικοδόμηση.

Η κυπριακή πλευρά υπογράμμισε την ουσιαστική της συμβολή στις αμερικανικές πρωτοβουλίες, τόσο στο ανθρωπιστικό σκέλος όσο και στην προετοιμασία της ανοικοδόμησης.

Στη συζήτηση εντάχθηκε και η κατάσταση στη Συρία, με ιδιαίτερη αναφορά στη διατήρηση της σταθερότητας και την προστασία μειονοτήτων, ειδικά των χριστιανικών κοινοτήτων.

Οι δηλώσεις Κόμπου

Στον απολογισμό του μετά τη συνάντηση, ο Υπουργός Εξωτερικών δήλωσε ότι επρόκειτο για «ιδιαίτερα εποικοδομητική συζήτηση», σημειώνοντας ότι καλύφθηκε ευρύ φάσμα θεμάτων διμερούς και περιφερειακού ενδιαφέροντος, από τη Γάζα μέχρι τη Συρία. «Η σχέση έχει σταθερότητα, συνέπεια και συνέχεια», ανέφερε χαρακτηριστικά.

Επισημαίνοντας τη σημασία της εμβάθυνσης των διμερών σχέσεων, τόνισε: «Αποτελεί για εμάς πυξίδα της εξωτερικής πολιτικής μας. Και υπάρχει κοινή βούληση να εργαστούμε εντατικότερα για περαιτέρω ενίσχυση αυτής της συνεργασίας».

Σε ό,τι αφορά τα διμερή ζητήματα, συζητήθηκε η πρόοδος στον Στρατηγικό Διάλογο, το ενδεχόμενο ενδιάμεσης αξιολόγησης, αλλά και η σύγκληση τεχνοκρατικής συζήτησης για τη Μέση Ανατολή.

Αναφορικά με την επικείμενη προεδρία της Κύπρου στο Συμβούλιο της ΕΕ, στο τραπέζι τέθηκαν επενδύσεις, άμυνα, προστασία τεχνολογικών εταιρειών και το ευρωπαϊκό κανονιστικό πλαίσιο. Η κυπριακή πλευρά βλέπει σημαντική ευκαιρία ενίσχυσης του διαλόγου ΕΕ–ΗΠΑ.

«Υπάρχει βούληση, και είναι ιδιαίτερα σημαντικό ότι εντοπίζονται τομείς σύγκλισης συμφερόντων ΗΠΑ–ΕΕ, που μπορούν να προχωρήσουν μέσω διαλόγου και διαπραγμάτευσης», ανέφερε ο κ. Κόμπος.

Από την πλευρά του, ο Αμερικανός Υπουργός Εξωτερικών επανέλαβε τη σταθερή στήριξη των ΗΠΑ για λύση του Κυπριακού στη βάση των ψηφισμάτων του ΟΗΕ.

Ο ίδιος φάνηκε ιδιαίτερα ενημερωμένος για το Κυπριακό, λόγω της προηγούμενης θητείας του στη Γερουσία, όπου είχε συντάξει από κοινού με τον Ρόμπερτ Μενέντεζ το East Med Act. Η Ουάσιγκτον επανέλαβε την πάγια θέση υπέρ λύσης εντός του πλαισίου που έχει καθορίσει το Συμβούλιο Ασφαλείας.