του Ιωάννη Βαληνάκη
πρώην υφ. Εξωτερικών Ελλάδος

Οι συναντήσεις του πρωθυπουργού σε Ισραήλ και Ρωσία είναι σημαντικές σε διάφορα επίπεδα, αλλά κυρίως σε σχέση με την αντιμετώπιση της Τουρκίας που παραμένει το υπ’αριθμόν ένα μέλημα της εξωτερικής μας πολιτικής. Παρά την καθησυχαστική όμως ατμόσφαιρα που απέπνευσαν, κινδυνεύουμε γενικότερα να οδηγηθούμε σε επικίνδυνες και επώδυνες ατραπούς. Επαναπαυθήκαμε σε βολικές υπεραπλουστεύσεις  και δεν αξιοποιήσαμε «έξυπνα» και όσο ήταν καιρός τις ευκαιρίες που παρουσιάστηκαν. Εγκλωβισμένοι σε αυτάρεσκα αφηγήματα περί  «ισχυρής αποτροπής» και «νέων συμμαχιών» απέναντι στον «απομονωμένο» Ερντογάν, σήμερα εκπλησσόμαστε με την ευελιξία με την οποία τις αποδυναμώνει.

Χρήσιμη είναι από πολλές απόψεις η συνεννόηση με τη Ρωσία δεδομένης της σημασίας της για πολλά θέματά μας. Δύσκολη όμως ομολογουμένως και η ίδια η επίσκεψη του πρωθυπουργού την ώρα που η Μόσχα κατακεραυνώνεται από πολλούς στη Δύση.

Στα μάτια της Ρωσίας οι πολυάριθμες αμερικανικές δυνάμεις που εν μέσω πανηγυρισμών μας αποβιβάζονται στην Αλεξανδρούπολη, στρέφονται εναντίον της. Παρά τη δύσκολη συγκυρία, η στήριξη μιας υπερδύναμης και ισχυρού μέλους του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, είναι φυσικά χρήσιμη, ειδικά στο Κυπριακό —ιδίως αν πέρα από τις γενικότητες είχαμε και καμιά «έξυπνη» ιδέα να προτείνουμε (όπως πχ. τον διορισμό από το Σ.Α. ενός «Ειδικού Επόπτη» του ΟΗΕ για τα Βαρώσια, κατά το πρότυπο της περιοχής Μπρίτσκο στη Βοσνία). Επιπλέον, η Ρωσία είναι «σύμμαχος» αλλά και ανταγωνιστής της Τουρκίας σε συγκρούσεις που ενδιαφέρουν την Ελλάδα, με πρώτη τη Λιβύη. Ας ελπίσουμε ότι η Αθήνα πέτυχε να εντάξει στον εξ αντικειμένου συμπλέοντα ρωσικό σχεδιασμό τον δικό μας ζωτικό στόχο, δηλ. την ακύρωση του τουρκολιβυκού μνημονίου.

Εξάλλου, η επίσκεψη στο Ισραήλ, παρά ορισμένα θετικά σημεία, φαίνεται έμμεσα να επιβεβαιώνει την γενικότερη επαναπροσέγγιση Ερντογάν με τους συμμάχους μας. Εμιράτα, Αίγυπτος, Ισραήλ και Σαουδική Αραβία πολιορκούνται στενά —και δυστυχώς όχι χωρίς ανταπόκριση—με επιθέσεις φιλίας και τουρκικά «δώρα». Εδώ και καιρό επισήμανα το εύθραυστο των προβαλλόμενων αυτών συνεργασιών ως «συμμαχιών». Υπογράμμιζα την ανάγκη να αξιοποιήσουμε (πριν είναι αργά!) την ευνοική συγκυρία των τουρκικών παραληρημάτων ώστε να «δέσουμε» τις χώρες αυτές με συγκεκριμένα κέρδη επί του πεδίου. Ο πολυδιαφημισμένος αλλά αιθεροβάμων αγωγός EastMed βυθίστηκε δυστυχώς αύτανδρος στα νερά της Μεσογείου. Οι όποιες νέες οδεύσεις εξαρτώνται πλέον από την Αίγυπτο και η στρόφιγγα που θα χειρίζεται δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι θα είναι πάντα φιλική —ιδίως αν συνεχίσουμε να αγνοούμε τις αυξανόμενες ενδείξεις επαναπροσέγγισης με την Άγκυρα.
Αν με το  Ισραήλ είμαστε ακόμη σε αλλαγή τόνων, τα Εμιράτα προχώρησαν περισσότερο (15 δις. επενδύσεων στην Τουρκία και μάλιστα κατά φήμες και στην στρατιωτική βιομηχανία της τελευταίας, εξομάλυνση των σχέσεων, εξουδετέρωση του λαλίστατου Τούρκου αρχιμαφιόζου Πεκέρ κλπ). Τα «αυστηρά μηνύματα» στην Άγκυρα θα στέλνονταν αποτελεσματικά με κοινές πχ. στρατιωτικές ασκήσεις σε νησιά που η Τουρκία απειλεί και θεωρεί αποστρατικοποιημένα, όχι στο Μυρτώο και τον Ευβοικό. Ούτε στέλνονται με αποκήρυξη από μέρους μας του χάρτη της Σεβίλης και την εκκωφαντική σιωπή για το τι δικαιούμαστε/διεκδικούμε ως ΑΟΖ.
Ο χρόνος κυλάει πολύ γρήγορα και όταν δεν τον μεταφράζουμε στη βάση στρατηγικού σχεδίου και «έξυπνων» κινήσεων σε πρακτικά  κέρδη, τρέχει τιμωρητικά σε βάρος μας. Κι όλα αυτά όταν η επόμενη κρίση με την Τουρκία είναι απλά θέμα χρόνου.

Vouli TV