Η πρώτη κατ’ ιδίαν συνάντηση μεταξύ του Tufan Erhürman και της προσωπικής εκπροσώπου του Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών για το Κυπριακό, María Ángela Holguín, ολοκληρώθηκε έπειτα από περίπου μία ώρα εντατικών συνομιλιών, σε κλίμα που και οι δύο πλευρές χαρακτήρισαν παραγωγικό. Η συζήτηση επικεντρώθηκε σε τρεις βασικούς άξονες: τη μεθοδολογία που προτείνει η τουρκοκυπριακή πλευρά, το πακέτο των δέκα μέτρων οικοδόμησης εμπιστοσύνης, καθώς και τα πρακτικά ζητήματα που έχουν προκύψει στα οδοφράγματα, με επίκεντρο τον Άγιο Δομέτιο.

Ο Erhürman παρουσίασε αναλυτικά την «μεθοδολογία τεσσάρων σημείων» που προτείνει η τουρκοκυπριακή πλευρά, εξηγώντας στη Holguín τη λογική και τον σκοπό κάθε παραμέτρου. Σύμφωνα με τον ίδιο, η προσέγγιση αυτή στοχεύει στη δημιουργία ενός πλαισίου εργασίας που θα επιτρέψει τη συστηματική και αποτελεσματική προώθηση της διαδικασίας. Παράλληλα, ενημέρωσε την ειδική απεσταλμένη για το πακέτο των δέκα μέτρων που παρουσίασε στην πρόσφατη συνάντησή του με τον Πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας Νίκο Χριστοδουλίδη, το οποίο περιλαμβάνει τόσο ζητήματα καθημερινότητας όσο και πρωτοβουλίες που μπορούν να βελτιώσουν το κλίμα μεταξύ των δύο κοινοτήτων.

Ιδιαίτερη μνεία έγινε στα σημεία διέλευσης Λουρουτζίνας, Μιας Μηλιάς και Πυρόι, καθώς και στο έργο εγκατάστασης ηλιακών συλλεκτών στη νεκρή ζώνη, χρηματοδοτούμενο από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Ο Erhürman τόνισε ότι πρόκειται για πρωτοβουλίες με άμεσες θετικές συνέπειες για την καθημερινότητα των πολιτών, εφόσον υπάρξει τεχνική πρόοδος και πολιτική βούληση.

Ωστόσο, το μεγαλύτερο μέρος της συζήτησης αφιερώθηκε στο οδόφραγμα του Αγίου Δομετίου, όπου η συμφόρηση των τελευταίων ημερών έχει προκαλέσει έντονη ταλαιπωρία. Ο Τουρκοκύπριος ηγέτης επισήμανε ότι πριν ξεκινήσουν τα έργα στη νεκρή ζώνη, είχε προηγηθεί επιτόπια επίσκεψη για εντοπισμό των προβλημάτων, τα οποία παραμένουν άλυτα λόγω της περιορισμένης λειτουργίας των φυλακίων ελέγχου στη νότια πλευρά. Σημείωσε ότι το θέμα περιλαμβάνεται επίσης στις δέκα προτάσεις που τέθηκαν ενώπιον του Christodoulides, επιμένοντας πως η λειτουργία τριών νέων θαλάμων και η ενίσχυση του προσωπικού θα έλυνε άμεσα την κατάσταση.

Ο Erhürman αναφέρθηκε και στις δημόσιες τοποθετήσεις στελεχών της Λευκωσίας και Ελληνοκυπρίων πολιτών, που έχουν επίσης επισημάνει καθυστερήσεις και δυσλειτουργίες. Ενημέρωσε τη Holguín ότι βρίσκονται ήδη σε επαφή με τον Ελληνοκύπριο διαπραγματευτή Μενέλαο Μενελάου, ενώ στελέχη της «προεδρίας» του Τουρκοκύπριου ηγέτη – ο Mehmet Dânâ και ο Mustafa Ergüven – έχουν πραγματοποιήσει επιτόπιες διαπιστώσεις στον Άγιο Δομέτιο.

Με έμφαση, ο Erhürman είπε στη Holguín ότι η επίλυση του ζητήματος είναι εφικτή εφόσον ληφθούν υπόψη οι τεχνικές εισηγήσεις της τουρκοκυπριακής πλευράς. «Όταν δεν μπορούμε να προχωρήσουμε ούτε σε τόσο απλά ζητήματα, είναι λογικό να προβληματίζεται κανείς για το πώς θα προχωρήσουμε στα δυσκολότερα», ανέφερε χαρακτηριστικά, καλώντας να γίνουν άμεσα οι απαραίτητες ενέργειες ώστε να μη συνεχιστεί η καθημερινή ταλαιπωρία των πολιτών.

Η Holguín, από την πλευρά της, δήλωσε ικανοποιημένη που βρίσκεται εκ νέου στην Κύπρο και συνεχάρη τον Erhürman για την ανάληψη της ηγεσίας της τουρκοκυπριακής κοινότητας. Χαρακτήρισε τη συνάντηση «θετική και χρήσιμη» και εξέφρασε την πρόθεσή της να φιλοξενήσει την επόμενη εβδομάδα συνάντηση των δύο ηγετών, με στόχο να υπάρξει «ουσιαστική και συγκεκριμένη πρόοδος». Υπενθύμισε τη σημασία της πρόσφατης συνεδρίασης της Τεχνικής Επιτροπής για τη Νεολαία στο Αμμάν, την οποία χαρακτήρισε εξαιρετικά παραγωγική, υπογραμμίζοντας πως η νέα ατμόσφαιρα στο νησί αποτελεί θετικό υπόβαθρο για τα επόμενα βήματα.

Η ειδική απεσταλμένη του ΟΗΕ κατέστησε σαφές ότι θα επιδιώξει μια αποδοτική τριμερή συνάντηση με τους δύο ηγέτες μόλις ολοκληρώσει τις διμερείς επαφές της. Ο Erhürman, από την πλευρά του, εξέφρασε ετοιμότητα για οποιαδήποτε νέα συνάντηση ή τεχνική επαφή κριθεί απαραίτητη πριν από την τριμερή, σημειώνοντας πως ελπίζει ότι στα τρία βασικά θέματα που παρουσίασε στη Holguín θα υπάρξει «απτή πρόοδος» στην επόμενη συνεδρίαση.

Σε ερώτηση για την πιθανότητα σύγκλησης νέας συνόδου 5+1, ο Τουρκοκύπριος ηγέτης απάντησε ότι δεν απορρίπτει τη διαδικασία, αλλά θεωρεί πως χρειάζεται προετοιμασία στη Λευκωσία ώστε να έχουν ουσιαστικό αποτέλεσμα τυχόν μελλοντικές συναντήσεις. «Οι προηγούμενες συναντήσεις σε Νέα Υόρκη και Γενεύη δεν απέδωσαν. Στόχος μου είναι οι λύσεις να βρίσκονται εδώ», τόνισε.

Η Holguín, κλείνοντας, σημείωσε ότι η επιτυχία της διαδικασίας προϋποθέτει τη στήριξη των πολιτών προς τους ηγέτες τους: «Ελπίζω σε μια καλή και παραγωγική εβδομάδα», ανέφερε, εκφράζοντας την αισιοδοξία της ότι η νέα δυναμική που διαμορφώνεται στο νησί μπορεί να λειτουργήσει ως μοχλός προόδου στο Κυπριακό.

Τον τόνο μιας προσεκτικά συγκρατημένης αισιοδοξίας για την επανεκκίνηση της διαδικασίας στο Κυπριακό έδωσε η προσωπική απεσταλμένη του Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών, Maria Angela Holguin, μετά τη συνάντησή της το πρωί του Σαββάτου στο Προεδρικό Μέγαρο με τον Πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας, Νίκο Χριστοδουλίδη. Η επίσκεψή της εντάσσεται στο πλαίσιο των εντατικών επαφών που πραγματοποιεί στο νησί, καθώς επιχειρεί να διαμορφώσει το αναγκαίο υπόβαθρο για μια ουσιαστική επανέναρξη του διαλόγου έπειτα από παρατεταμένη περίοδο πολιτικής ακινησίας.

Σε δηλώσεις της προς τα μέσα ενημέρωσης, η Maria Angela Holguin έκανε λόγο για «θετικό σημάδι» αναφερόμενη στην αναμενόμενη συνάντηση των δύο ηγετών την επόμενη εβδομάδα, επισημαίνοντας τη βαρύτητά της δεδομένου ότι για χρόνια δεν υπήρξαν απευθείας επαφές αυτού του επιπέδου. Χαρακτήρισε «πολύ παραγωγική» τη συνάντησή της με τον Πρόεδρο Χριστοδουλίδη και εξέφρασε την πεποίθηση ότι, με σταθερή πολιτική βούληση, υπάρχουν περιθώρια για ουσιαστικά βήματα προόδου.

Η απεσταλμένη του ΟΗΕ ανέφερε επίσης ότι αντλεί ενθάρρυνση από την πρόσφατη επαφή της με νέους Κύπριους στο Αμμάν, τονίζοντας πως η φωνή της νέας γενιάς υπενθυμίζει την ανάγκη υπέρβασης των αδιεξόδων του παρελθόντος. «Είμαι πολύ χαρούμενη που επέστρεψα στο νησί. Είχα μια πολύ παραγωγική συνάντηση με τον κ. Χριστοδουλίδη και πιστεύω ότι μπορούμε να προχωρήσουμε με θετική προοπτική», δήλωσε, υπογραμμίζοντας τη σημασία της επερχόμενης συνάντησης των ηγετών.

Στο ίδιο πλαίσιο, η Holguin επιβεβαίωσε ότι βρίσκεται σε εξέλιξη η προετοιμασία της συνάντησης της Πέμπτης, 11 Δεκεμβρίου, εκφράζοντας την ελπίδα πως θα αποτελέσει μια ουσιαστική και παραγωγική ανταλλαγή θέσεων. Όπως σημείωσε, η συγκυρία είναι κρίσιμη, καθώς ύστερα από χρόνια ακινησίας έχει δημιουργηθεί ένα νέο μομέντουμ, το οποίο θα πρέπει να υποστηριχθεί όχι μόνο από τους ηγέτες αλλά και από τις ίδιες τις κοινότητες. Η αισιοδοξία αυτή συνοδεύεται από την αναγνώριση των δυσκολιών που εξακολουθούν να βαραίνουν τη διαδικασία, με την απεσταλμένη του ΟΗΕ να υπογραμμίζει τον καθοριστικό ρόλο της κοινωνίας στην ενίσχυση της προσπάθειας των ηγετών.

«Είμαι αρκετά αισιόδοξη, αλλά θα δούμε πώς θα εξελιχθεί η συνάντηση της 11ης του μήνα», ανέφερε, αποφεύγοντας να καλλιεργήσει υπερβολικές προσδοκίες και αφήνοντας ανοικτό το ενδεχόμενο οι επόμενες κινήσεις να εξαρτηθούν από την ατμόσφαιρα και τα αποτελέσματά της.

Από την πλευρά του, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Νίκος Χριστοδουλίδης, καλωσορίζοντας τη Maria Angela Holguin, τόνισε ότι η ελληνοκυπριακή πλευρά προσέρχεται στις διαδικασίες με διάθεση ουσιαστικής εργασίας. Επεσήμανε ότι προσβλέπει στις συναντήσεις της 11ης Δεκεμβρίου και υπογράμμισε πως η Λευκωσία είναι έτοιμη να συζητήσει συγκεκριμένα τα επόμενα βήματα, έχοντας ως βάση τη στήριξη, την πολιτική βούληση και τη δέσμευση του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ. Η τοποθέτηση αυτή αποτυπώνει τη σταθερή θέση της Κυπριακής Δημοκρατίας υπέρ της ενεργού παρέμβασης του ΟΗΕ στη διαδικασία επανεκκίνησης.

Αξίζει να σημειωθεί ότι η επίσκεψη της Holguin στη Λευκωσία ακολούθησε τις επαφές που είχε την Παρασκευή με τον Τουρκοκύπριο ηγέτη Tufan Erhürman και στενούς συνεργάτες του, στο πλαίσιο της προσπάθειας διαμόρφωσης μιας σφαιρικής εικόνας προθέσεων και πιθανών πεδίων σύγκλισης πριν από την προγραμματισμένη κοινή συνάντηση. Η σειρά των επαφών της επιβεβαιώνει την πρόθεσή της να κινηθεί μεθοδικά και ισορροπημένα ανάμεσα στις δύο πλευρές, αποφεύγοντας ενέργειες που θα μπορούσαν να προκαλέσουν νέα ένταση ή να διαβρώσουν την εύθραυστη εμπιστοσύνη.

Σε κάθε περίπτωση, η εκ νέου κινητοποίηση της διαδικασίας, έστω και σε προκαταρκτικό στάδιο, επαναφέρει το Κυπριακό στο επίκεντρο της διεθνούς διπλωματίας σε μια περίοδο όπου οι περιφερειακές εξελίξεις καθιστούν τη σταθερότητα στην Ανατολική Μεσόγειο ακόμη πιο κρίσιμη. Το κατά πόσο η νέα αυτή προσπάθεια θα κατορθώσει να ξεπεράσει το βάρος προηγούμενων αποτυχιών θα εξαρτηθεί από τη διάρκεια της πολιτικής βούλησης, τη συμβολή του ΟΗΕ και την ικανότητα των πλευρών να μετατρέψουν τη συγκρατημένη αισιοδοξία σε απτά και ουσιαστικά βήματα.

ΠΗΓΗ: IBNA

Ένα ταξίδι που υπερβαίνει τα όρια της διπλωματίας

Η πρώτη αποστολική επίσκεψη του Πάπα Λέοντος ΙΔ΄ στην Τουρκία και τον Λίβανο δεν αποτελεί απλώς ένα ακόμη βήμα στην παπική διπλωματία, αλλά μια πολυδιάστατη πρωτοβουλία που συνδυάζει ιστορική μνήμη, διαθρησκειακό διάλογο και σύμβολα ενότητας σε μια γεωπολιτικά ευαίσθητη περιοχή. Η έξι ημερών περιοδεία, από τις 27 Νοεμβρίου έως τις 2 Δεκεμβρίου 2025, περιλαμβάνει συναντήσεις με ηγέτες, προσκυνηματικούς σταθμούς, κοινές προσευχές με τον Οικουμενικό Πατριάρχη Βαρθολομαίο και έντονο πολιτικό πλαίσιο, με δεδομένη τη συνάντηση με τον Πρόεδρο της Τουρκίας Recep Tayyip Erdoğan και τη συμμετοχή του στον Λίβανο, χώρα πληγμένη από συνεχείς κρίσεις.

Μια επίσκεψη σε δύο κομβικές χώρες

Το Βατικανό παρουσίασε λεπτομερώς το πρόγραμμα του Πάπα Λέοντος ΙΔ΄, που καλύπτει Άγκυρα, Κωνσταντινούπολη, İznik (Νίκαια) και Βηρυτό, δίνοντας έμφαση στα 1.700 χρόνια από την Α΄ Οικουμενική Σύνοδο. Πρόκειται για ιστορική στιγμή, καθώς για πρώτη φορά μετά από αιώνες ο προκαθήμενος της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας και ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος συναντώνται στον τόπο συγκρότησης του χριστιανικού δόγματος τον 4ο αιώνα.

Η περιοδεία ξεκινά από την Άγκυρα, με απόδοση τιμών στον Μουσταφά Κεμάλ Ατατούρκ στο Ανıtkabir, και συνεχίζεται με συνάντηση με τον Πρόεδρο Recep Tayyip Erdoğan στο προεδρικό συγκρότημα Beştepe. Το Βατικανό διαβεβαιώνει ότι έχουν ληφθεί όλα τα μέτρα ασφαλείας για μία από τις πιο απαιτητικές παπικές επισκέψεις των τελευταίων ετών.

Διπλωματικές ισορροπίες και στρατηγικά μηνύματα

Ο Πρόεδρος Erdoğan αναμένεται να προσδώσει ιδιαίτερη πολιτική βαρύτητα στη συνάντηση με τον Πάπα, καθώς η Άγκυρα επιχειρεί να ενισχύσει το προφίλ της ως χώρα-γέφυρα Ανατολής και Δύσης. Τουρκικά μέσα τονίζουν ότι η επιλογή της Τουρκίας ως πρώτου σταθμού αναγνωρίζει τις προσπάθειές της για διαμεσολάβηση στις περιφερειακές συγκρούσεις και για τον ρόλο της ως ενεργού συνομιλητή σε θέματα ειρήνης.

Το Βατικανό τονίζει τον καθαρά αποστολικό χαρακτήρα της περιοδείας, με στόχο την ενίσχυση του χριστιανικού στοιχείου σε μια ευαίσθητη περιοχή και την προώθηση του διαλόγου με το Ισλάμ και άλλες χριστιανικές παραδόσεις. Η Ρώμη επιδιώκει να αναδείξει την Εκκλησία ως φορέα αποκλιμάκωσης, συνεννόησης και προστασίας των ευάλωτων κοινοτήτων.

Νίκαια: Εκκλησιαστική ιστορία και μήνυμα ενότητας

Η κορύφωση της επίσκεψης θα είναι η κοινή παρουσία του Πάπα Λέοντος ΙΔ΄ και του Πατριάρχη Βαρθολομαίου στον αρχαιολογικό χώρο της Βασιλικής του Αγίου Νεοφύτου στο İznik. Εκεί, μπροστά στα ερείπια της βασιλικής που ανακαλύφθηκε το 2014, θα τελεστεί συμβολική προσευχή με άναμμα κεριού ενώπιον εικόνων του Χριστού και της Συνόδου. Η πράξη αυτή συμβολίζει την ανάγκη ενότητας μεταξύ των χριστιανικών παραδόσεων, επαναφέροντας μνήμες από τα 1.700 χρόνια της Α΄ Οικουμενικής Συνόδου.

Η συμμετοχή του Οικουμενικού Πατριάρχη και η στάση του Βατικανού θεωρούνται από θεολόγους ως προσπάθεια αναθέρμανσης των οικουμενικών δεσμών μετά το Μεγάλο Σχίσμα του 1054. Η Νίκαια αναδεικνύεται σε τόπο συμβολικής επανασύνδεσης με μια εποχή ενιαίας Χριστιανοσύνης.

Η διάσταση του διαθρησκειακού διαλόγου

Ο Πάπας θα επισκεφθεί τη Διεύθυνση Θρησκευτικών Υποθέσεων της Τουρκίας (Diyanet), θα συναντηθεί με τον Αρχιραββίνο της χώρας και θα έχει ιδιωτική συνομιλία με ηγέτες μουσουλμανικών και δρούζικων κοινοτήτων στον Λίβανο. Οι συναντήσεις αυτές δίνουν διεθνές βάθος στην περιοδεία, αναδεικνύοντας τη σημασία της θρησκευτικής διπλωματίας σε μια περίοδο συγκρούσεων, μετακινήσεων πληθυσμών και αυξημένης πόλωσης.

Για το Βατικανό, η ενίσχυση του διαλόγου με μουσουλμανικές κοινότητες και άλλες θρησκείες αποτελεί στρατηγική επιλογή, στοχεύοντας στη θωράκιση της κοινωνικής συνοχής και στη δημιουργία κοινών χώρων κατανόησης.

Λίβανος: Μνήμη, κρίση και ελπίδα

Στη Βηρυτό, ο Πάπας θα προσευχηθεί στο λιμάνι για τα θύματα της έκρηξης του 2020, ένα γεγονός που έχει τραυματίσει βαθιά την κοινωνία και έχει γίνει σύμβολο κρατικής αποδιάρθρωσης και συλλογικού πένθους. Στη Μαρωνίτικη Πατριαρχία της Bkerké θα συναντήσει νέους, μεταφέροντας μήνυμα αντοχής και ελπίδας σε μια χώρα που αγωνίζεται να σταθεί οικονομικά και πολιτικά.

Η επιλογή του Λιβάνου δεν είναι τυχαία: το Βατικανό θεωρεί την πολυθρησκευτική ταυτότητα της χώρας ως «εργαστήριο συνύπαρξης» που πρέπει να προστατευτεί, εν μέσω μετανάστευσης, φτώχειας και πολιτικής αστάθειας που απειλούν τις χριστιανικές κοινότητες.

Μια επίσκεψη με πολλαπλά επίπεδα

Η περιοδεία του Πάπα δεν περιορίζεται στη θεσμική και πνευματική διάσταση. Συμβαίνει ενώ η Τουρκία επιδιώκει να επανατοποθετήσει τον ρόλο της ως διαμεσολαβητή σε διεθνείς κρίσεις, από την Ουκρανία έως τη Μέση Ανατολή, και να ενισχύσει τη διαπραγματευτική ισχύ της με τη Δύση. Παράλληλα, οι χριστιανικές κοινότητες αντιμετωπίζουν δημογραφική συρρίκνωση, οικονομική πίεση και ανησυχίες ασφαλείας.

Διπλωματικοί αναλυτές σημειώνουν ότι η κοινή παρουσία Πάπα και Πατριάρχη στη Νίκαια μπορεί να αποτελέσει διεθνές μήνυμα σταθερότητας και αναζήτησης ενότητας, ενώ η συνάντηση με τον Erdoğan προσδίδει πολιτικό βάρος, υπενθυμίζοντας ότι οι θρησκευτικοί θεσμοί εξακολουθούν να επηρεάζουν την διεθνή κοινή γνώμη και την αντίληψη για την περιοχή.

Μια επίσκεψη που μόλις αρχίζει να «γράφει» ιστορία

Η περιοδεία του Πάπα Λέοντος ΙΔ΄ στην Τουρκία και τον Λίβανο συνδυάζει ιστορικό βάθος, εκκλησιαστικό διάλογο, διπλωματική κινητικότητα και έντονο συμβολισμό. Η Νίκαια, ο Λίβανος και η Κωνσταντινούπολη αναδεικνύονται σε σκηνές σύνθετων μηνυμάτων ειρήνης και ελπίδας, σε μια στιγμή που η ευρύτερη περιοχή χρειάζεται επειγόντως σταθερότητα και αξιόπιστα κανάλια επικοινωνίας.

Το έντονο ενδιαφέρον διεθνών μέσων, η παρουσία χιλιάδων πιστών και οι υψηλού επιπέδου συναντήσεις επιβεβαιώνουν ότι η περιοδεία αυτή δύσκολα θα καταγραφεί ως μια απλή επίσκεψη. Αντιθέτως, αναμένεται να εξελιχθεί σε γεγονός με μακροπρόθεσμες επιπτώσεις για την Εκκλησία, τη διπλωματία και την ασφάλεια στην Ανατολική Μεσόγειο και τη Μέση Ανατολή.

ΠΗΓΗ: IBNA