Ο Υπουργός Οικονομικών, κ. Μάκης Κεραυνός, παρουσίασε τον Προϋπολογισμό του 2026 – τον τρίτο της παρούσας κυβέρνησης – υπογραμμίζοντας ότι έχει βασιστεί στο νέο ευρωπαϊκό πλαίσιο οικονομικής διακυβέρνησης. Όπως ανέφερε, ο σχεδιασμός του αποσκοπεί στη σταθερότητα, τη βιώσιμη ανάπτυξη και την κοινωνική συνοχή. Μιλώντας ενώπιον της Ολομέλειας της Βουλής, ο Υπουργός τόνισε ότι παρά τις διεθνείς αναταράξεις και τη γεωπολιτική αβεβαιότητα, η κυπριακή οικονομία συνεχίζει να σημειώνει ισχυρές επιδόσεις, με υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης, χαμηλή ανεργία, αυξημένες επενδύσεις και σημαντικά δημοσιονομικά πλεονάσματα.

Ο νέος προϋπολογισμός θέτει ως κεντρικές προτεραιότητες τη διατήρηση των πλεονασμάτων, τον περιορισμό του κρατικού μισθολογίου, τη μείωση του δημόσιου χρέους, την προώθηση της πράσινης και ψηφιακής μετάβασης, καθώς και τη στήριξη κρίσιμων παραγωγικών τομέων όπως ο τουρισμός και η γεωργία. Ιδιαίτερη βαρύτητα δίνεται στη φορολογική μεταρρύθμιση, η οποία μειώνει τη φορολογική επιβάρυνση των νοικοκυριών, στηρίζει τη μεσαία τάξη και ενισχύει τις επιχειρήσεις, ενώ παράλληλα εναρμονίζει τον εταιρικό φόρο με τα διεθνή πρότυπα.

Όπως ανέφερε ο Υπουργός, ο Προϋπολογισμός 2026 ανταποκρίνεται στις νέες κοινωνικές και οικονομικές προκλήσεις, ενισχύοντας περαιτέρω την αναπτυξιακή πορεία της χώρας με έμφαση σε μια ισόρροπη και ανθρωποκεντρική πολιτική.

Ο προϋπολογισμός προβλέπει αύξηση των πρωτογενών, αναπτυξιακών και κοινωνικών δαπανών, όπως και στοχευμένα μέτρα στήριξης για ευάλωτες κοινωνικές ομάδες, φοιτητές, συνταξιούχους και άτομα με αναπηρίες. Την ίδια ώρα, υπογραμμίζεται η ανάγκη συνέχισης της συνετής δημοσιονομικής διαχείρισης ώστε η Κύπρος να παραμείνει ανθεκτική απέναντι σε ενδεχόμενες κρίσεις.

Ο Υπουργός ολοκλήρωσε την εισήγησή του καλώντας τη Βουλή να υπερψηφίσει τον Προϋπολογισμό, χαρακτηρίζοντάς τον ως επένδυση για ένα σταθερό, δίκαιο και αναπτυξιακό μέλλον της χώρας.

Αυτούσια η ομιλία του Υπουργού Οικονομικών για τον Κρατικό Προϋπολογισμό 2026

Βουλή των Αντιπροσώπων

Αξιότιμε κύριε Πρόεδρε,

Αξιότιμες κυρίες Βουλεύτριες, Αξιότιμοι κύριοι Βουλευτές,

Με ιδιαίτερη τιμή και αίσθημα ευθύνης, παρουσιάζω ενώπιον σας τον Κρατικό Προϋπολογισμό για το έτος 2026. Είναι ο τρίτος Προϋπολογισμός της Κυβέρνησης του Νίκου Χριστοδουλίδη, ο οποίος όπως και ο περσινός Προϋπολογισμός για το 2025, έχει καταρτισθεί με βάση το νέο πλαίσιο Οικονομικής Διακυβέρνησης που αποφάσισε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, τον Ιούνιο του 2024.

Ο Προϋπολογισμός που έχετε ενώπιον σας, αποτυπώνει όχι μόνο τα δημοσιονομικά μεγέθη της χώρας, αλλά και το όραμα και τις προτεραιότητες της κυβέρνησης για την ενίσχυση της οικονομικής σταθερότητας, της κοινωνικής συνοχής και της βιώσιμης ανάπτυξης.

Ο φετινός Προϋπολογισμός κατατίθεται σε μια συνεχιζόμενη περίοδο προκλήσεων και γεωπολιτικών εξελίξεων, οι οποίες υπαγορεύουν τον καταρτισμό ενός Προϋπολογισμού που να προβλέπει στην αντιμετώπιση τυχόν αρνητικών εξελίξεων. Η αβεβαιότητα στις αγορές, οι γεωπολιτικές εντάσεις, καθώς και οι συνθήκες του παγκόσμιου εμπορίου, συνθέτουν ένα ασταθές πολιτικό και οικονομικό περιβάλλον.

Παρά τις προκλήσεις, η κυπριακή οικονομία διατηρεί τη δυναμική της, με ισχυρή ανάπτυξη, χαμηλή ανεργία και υγιή δημόσια οικονομικά.

Σύμφωνα με την πρόσφατη, Έκθεση Αξιολόγησης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στα πλαίσια του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου, που εκδόθηκε την περασμένη βδομάδα, ο ρυθμός ανάπτυξης της οικονομίας μας κατά το πρώτο εξάμηνο του 2025 έφθασε στο 3,6% και οι επενδύσεις αυξήθηκαν κατά 10,4%, ενώ η δημοσιονομική μας κατάσταση συνεχίζει να χαρακτηρίζεται από ισχυρά πλεονάσματα (2025 3,3% και 3,0% το 2026). Οι εξαγωγές υπηρεσιών παραμένουν σε υψηλά επίπεδα κυρίως στον τομέα τεχνολογίας και πληροφορικής, ενώ ο τομέας του τουρισμού καταγράφει ρεκόρ αφίξεων.

Τα αποτελέσματα αυτά είναι ενδεικτικά της άσκησης μιας υπεύθυνης, ορθολογικής και προνοητικής οικονομικής πολιτικής που ακολουθεί η Κυβέρνηση, ώστε να ενισχύει το αίσθημα ασφάλειας και προοπτικής στο οικονομικό γίγνεσθαι, τόσο για τους πολίτες, τους εργαζομένους και τις επιχειρήσεις μας, όσο και τους επενδυτές.

Ο Προϋπολογισμός του 2026 ενισχύει ακόμα περισσότερο αυτή την πορεία της οικονομίας μας, με όλο το θετικό κοινωνικό και οικονομικό αποτύπωμα.

Η δημοσιονομική μας πολιτική εντάσσεται, όπως ήδη έχω αναφέρει, στο νέο πλαίσιο Οικονομικής Διακυβέρνησης της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Με βάση αυτό το πλαίσιο, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή καθορίζει το μέγιστο όριο καθαρών πρωτογενών δαπανών που μπορεί να προβεί μια χώρα-μέλος της Ε.Ε. κατά την προγραμματική περίοδο.

Ο δείκτης αυτός δεν καθορίστηκε τυχαία, είναι ακριβώς για να αποτρέπει τα κράτη-μέλη να προβαίνουν σε αλόγιστες δαπάνες και να ξοδεύουν πέραν των δυνατοτήτων τους.

Για την Κύπρο, η Επιτροπή έχει καθορίσει μέσο όρο αύξησης των καθαρών πρωτογενών δαπανών 5,2% σε επίπεδο Γενικής Κυβέρνησης για την περίοδο 2024-2028. Το ποσοστό αυτό, είναι από τα υψηλότερα μεταξύ των χωρών κρατών Μελών, λόγω της καλής μακροοικονομικής εικόνας και των δυνατοτήτων, αλλά και των αναγκών της οικονομίας μας. Παρόλα αυτά, για το 2025 και 2026 προβλέπεται απόκλιση του ρυθμού αύξησης των καθαρών πρωτογενών δαπανών, σε σύγκριση με τον αρχικό στόχο που τέθηκε ύψους 6% και 5%, αντίστοιχα, λόγω μέτρων που λήφθηκαν μετά την υποβολή του Εθνικού Μεσοπρόθεσμου Δημοσιονομικού και Διαρθρωτικού Πλάνου τον Οκτώβριο του 2024. Η απόκλιση οφείλεται κυρίως στο Σχέδιο Αναπλήρωσης του Εθνικού Ταμείου Αλληλεγγύης, με την αποπληρωμή μέχρι στιγμής ποσού €65 εκ. στους κουρεμένους καταθέτες και κατόχους αξιογράφων.

Επίσης οφείλεται στην ανανέωση της συνέχισης των μέτρων κατά της ακρίβειας για μηδενικό ΦΠΑ σε αριθμό βασικών αγαθών, καθώς και της μείωσης του συντελεστή ΦΠΑ από 19% σε 9% στην κατανάλωση ηλεκτρικού ρεύματος, την επιχορήγηση του κόστους ενέργειας σε χιλιάδες νοικοκυριά και μικρές επιχειρήσεις και των μέτρων ανακούφισης στο πλαίσιο της πυρκαγιάς στην ορεινή Λεμεσό τέλος Ιουλίου 2025 που έφθασε στα €90 εκ. περίπου. Η Κυβέρνηση ανταποκρίθηκε άμεσα και πλήρως, αποζημιώνοντας τους πυρόπληκτους συμπολίτες μας.

Με βάση τις δυνατότητες που μας παρέχει η ορθή και προληπτική ακολουθητέα οικονομική πολιτική, είναι σημαντικό να αναφερθεί ότι σε μεσοπρόθεσμο ορίζοντα, μέχρι και το 2028, ο χρονικός ορίζοντας δηλαδή του Μεσοπρόθεσμου Δημοσιονομικού Πλαισίου, ο μέσος ετήσιος ρυθμός αύξησης των καθαρών πρωτογενών δαπανών εκτιμάται στο 5%, χαμηλότερος κατά 0,2 ποσοστιαίες μονάδες από τη δέσμευση της Δημοκρατίας, ως αποτέλεσμα ενός αυστηρού και στοχευμένου προγραμματισμού, διορθώνοντας έτσι την απόκλιση εντός των αποδεκτών χρονικών περιθωρίων.

Κύριε Πρόεδρε,

Κυρίες και κύριοι Βουλευτές,

Ο Προϋπολογισμός του 2026, ο τρίτος που καταρτίζει αυτή η Κυβέρνηση, περιλαμβάνει δράσεις και πρωτοβουλίες, οι οποίες διασφαλίζουν τη συνέχιση της υλοποίησης του Κυβερνητικού Προγράμματος της Κυβέρνησης του Νίκου Χριστοδουλίδη.

Πέραν όμως του Κυβερνητικού Προγράμματος, το οποίο καταρτίστηκε σε συγκεκριμένη χρονική συγκυρία, ο Προϋπολογισμός που έχετε ενώπιον σας, ανταποκρίνεται και στις νέες προκλήσεις της παρούσας χρονικής περιόδου.

Όπως και οι προηγούμενοι Προϋπολογισμοί που κατέθεσε η παρούσα Κυβέρνηση, ο Προϋπολογισμός του 2026 στοχεύει στην περαιτέρω ενίσχυση της ανάπτυξης στα πλαίσια μιας πολιτικής ισόρροπης ανάπτυξης, αλλά και με έντονο το στοιχείο της ανθρωποκεντρικής προσέγγισης.

Στόχος της Κυβέρνησης, είναι η περαιτέρω ενίσχυση της ανάπτυξης της οικονομίας μας, από την οποία όμως να επωφελούνται όσο το δυνατό περισσότεροι συμπολίτες μας, ακολουθώντας μια πολιτική ανάπτυξης χωρίς αποκλεισμούς.

Παρά το συνεχές αβέβαιο και με μεγάλες προκλήσεις διεθνές οικονομικό περιβάλλον, με το συνεχιζόμενο πόλεμο μεταξύ της Ρωσίας και της Ουκρανίας και τις τάσεις προστατευτισμού που παρατηρούνται στον τομέα του διεθνούς εμπορίου, η οικονομία μας προβλέπεται να συνεχίσει να παρουσιάζει σημαντική ανθεκτικότητα.

Οι προοπτικές της οικονομίας μας για την τριετία 2026-2028, την περίοδο δηλαδή που καλύπτει ο προϋπολογισμός του 2026 και το ΜΔΠ 2026-2028, παρουσιάζονται πολύ ικανοποιητικές και συγκρίνονται πολύ θετικά με τις υπόλοιπες χώρες της Ε.Ε.

Συγκεκριμένα, ο ρυθμός ανάπτυξης αναμένεται να κυμανθεί στο 3,1% το 2026, στο 3,0% το 2027 και στο 2,9% το 2028.

Το ποσοστό ανεργίας, το οποίο βρίσκεται πλέον σε πολύ χαμηλά επίπεδα και σε συνθήκες πλήρους απασχόλησης, αναμένεται να παραμείνει στο 4,6% το 2026-2027 και να μειωθεί στο 4,5% το 2028.

Ο πληθωρισμός αναμένεται να σταθεροποιηθεί κοντά στο όριο του 2% για την επόμενη τριετία.

Το δημοσιονομικό ισοζύγιο το 2026 προβλέπεται πλεονασματικό και αναμένεται να ανέλθει στο 2,9%, ως ποσοστό του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος, ενώ το πρωτογενές δημοσιονομικό ισοζύγιο αναμένεται να ανέλθει στο 4,3% του ΑΕΠ.

Η διατήρηση πλεονασμάτων στο δημοσιονομικό ισοζύγιο για το 2026, αναμένεται να συμβάλουν θετικά στη διαμόρφωση του πλάνου χρηματοδότησης της κυβέρνησης, με αποτέλεσμα το δημόσιο χρέος ως προς το ΑΕΠ να παραμένει σταθερά σε πτωτική πορεία. Στο πλαίσιο αυτό, το δημόσιο χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ αναμένεται να περιοριστεί στο 50,9% το 2026, σε σύγκριση με 55,3% το 2025. Να υπενθυμίσω ότι αρχικός προγραμματισμός ήταν να περιοριστεί το Δημόσιο Χρέος στο 60% τέλος του 2026.

Η πολιτική δημιουργίας πλεονασμάτων σε περιόδους ομαλού οικονομικού κύκλου, τόσο σε τοπικό όσο και διεθνές επίπεδο, όταν είναι δυνατές ακριβείς προβλέψεις, δεν είναι αναγκαία ως μόνιμη πολιτική.

Είμαι βέβαιος όμως ότι όλοι συμφωνείτε μαζί μου, ότι διάγουμε μια οικονομική συγκυρία σοβαρών ανακατατάξεων με σημαντικό βαθμό ανασφάλειας.

Γι’ αυτό είναι συνειδητή πολιτική απόφαση η εφαρμογή μιας νοικοκυρεμένης, συνετούς και προνοητικής οικονομικής πολιτικής, η οποία να παρέχει ασφάλεια στους εργαζομένους, στις ευάλωτες ομάδες και το επιχειρείν.

Επομένως είναι αδιαμφισβήτητη ανάγκη η δημιουργία δημοσιονομικών πλεονασμάτων για την αντιμετώπιση απρόσμενων γεγονότων, τα οποία στη σημερινή εποχή, παρατηρούνται ολοένα και συχνότερα.

Γι’ αυτό κρίνεται αναγκαίο και σκόπιμο να συνεχιστεί η εφαρμογή της ήδη συνετούς και προληπτικής οικονομικής πολιτικής.

Όσον αφορά στους δημοσιονομικούς κινδύνους, επισημαίνονται οι κίνδυνοι που προκύπτουν λόγω της επιδείνωσης των γεωπολιτικών εξελίξεων που δυνατό να έχουν αρνητικό αντίκτυπο στην οικονομική δραστηριότητα της οικονομίας μας. Περαιτέρω, υπάρχει ενδεχόμενο επιδείνωσης των δημοσιονομικών του κράτους λόγω συνεπειών της κλιματικής αλλαγής, όπως φυσικές καταστροφές, ανάγκη για αποζημιώσεις στον πρωτογενή τομέα και επενδύσεις σε υποδομές και έργα πρόληψης και ετοιμότητας.

Μαζί με την κατάθεση του Προϋπολογισμού, όπως κάθε φορά, κατατίθεται και η έκθεση εσωτερικών και εξωτερικών κινδύνων. Οι κίνδυνοι σταθμίζονται και τυγχάνουν διαχείρισης από το κράτος και την Κυβέρνηση. Η Διαχείριση Κινδύνων είναι μια απαραίτητη πρακτική σε κάθε Οργανισμό, για υπεύθυνη και ασφαλή Οικονομική Διαχείριση.

Κυρίες και κύριοι,

θα ήθελα στο σημείο αυτό να αναφερθώ στις κύριες προτεραιότητες του Προϋπολογισμού 2026, οι οποίες είναι οι ακόλουθες:

• Είναι η διατήρηση ενός πλεονασματικού δημοσιονομικού ισοζυγίου, για τους λόγους που μόλις έχω αναφέρει.

• Είναι η συγκράτηση της απασχόλησης στο δημόσιο τομέα. Είναι ο δεύτερος προϋπολογισμός που κατατίθεται με συγκεκριμένη συγκράτηση του κόστους του μισθολογίου της Γενικής Κυβέρνησης. Ενώ διαχρονικά κυμαινόταν μεταξύ 30%-35%, στον Προϋπολογισμό του 2026 είναι στο 27,5%.

• Η συνέχιση της πτωτικής πορείας του δημόσιου χρέους ως ποσοστού του ΑΕΠ μεσοπρόθεσμα, ώστε να αποδεσμευτούν περισσότερες οικονομικές δυνατότητες για παραγωγικές επενδύσεις, εμβάθυνση της κοινωνικής πολιτικής και επένδυση στην Άμυνα μας.

• Προώθηση της πράσινης μετάβασης και του ψηφιακού μετασχηματισμού, με έμφαση στην ολοκλήρωση μεταρρυθμίσεων και επενδύσεων του Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας και υλοποίηση χρηματοδοτούμενων έργων από άλλα Ευρωπαϊκά Ταμεία. Όσον αφορά το εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, η Κυπριακή Δημοκρατία έχει μέχρι σήμερα εισπράξει €568εκ. για τις πέντε πρώτες δόσεις χορηγίας και τις προχρηματοδοτήσεις, ποσό που αντιστοιχεί σε 46,6% του συνολικού προϋπολογισμού.

Το αίτημα για εκταμίευση της 6ης δόσης χορηγίας ύψους €61 εκ. περίπου βρίσκεται υπό αξιολόγηση από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ενώ μέχρι τέλος του έτους προγραμματίζεται να υποβληθεί αίτημα για εκταμίευση της επόμενης δόσης χορηγίας, ξεπερνώντας έτσι το 50% και πλησιάζοντας το μέσο όρο της Ε.Ε. που είναι στο 56%.

• Σημαντική προτεραιότητα του Προϋπολογισμού 2026 είναι επίσης η δημιουργία συνθηκών βιώσιμης ανάπτυξης σε βασικούς τομείς της οικονομίας και αντιμετώπισης μόνιμων φαινομένων όπως η λειψυδρία που συγκρατεί την ανάπτυξη του γεωργικού τομέα και προβλήματα στον τουριστικό τομέα.

• Στα πλαίσια της οικονομικής πολιτικής της Κυβέρνησης είναι καθοριστικής σημασίας η διατήρηση ενός εύρωστου χρηματοπιστωτικού συστήματος το οποίο, όμως να ανταποκρίνεται στην αναγκαία χρηματοδότηση της οικονομίας, των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων μας, χωρίς να δημιουργούνται κίνδυνοι όπως το πρόσφατο παρελθόν.

Βεβαίως, πέραν από την επίτευξη οικονομικής ανάπτυξης και δημοσιονομικών πλεονασμάτων, εξίσου σημαντική είναι η υλοποίηση κοινωνικής πολιτικής, ιδιαίτερα στη σημερινή εποχή, όπου το κόστος ζωής έχει αυξηθεί σημαντικά κυρίως από εξωγενείς παράγοντες.

Βέβαια το πρόβλημα αυτό αποτελεί παγκόσμιο και πανευρωπαϊκό φαινόμενο, με τα αίτια να είναι πολυπαραγοντικά, τα οποία εντοπίζονται στους πολέμους, στις συρράξεις, στις γεωπολιτικές εξελίξεις και στη διατάραξη των όρων εμπορίου, αλλά και σε εσωτερικούς παράγοντες όπως η λειψυδρία με επιπτώσεις στην παραγωγική αλυσίδα συγκεκριμένων προϊόντων.

Κύριε Πρόεδρε,

Κυρίες και κύριοι βουλευτές,

Η κυβέρνηση προγραμματίζει και προωθεί μια σειρά μεταρρυθμίσεων με στόχο τον εκσυγχρονισμό της κοινωνίας μας, την ενίσχυση της επιχειρηματικότητας, τη βελτίωση της εικόνας της χώρας μας και τη βελτίωση του βιοτικού επιπέδου των πολιτών μας.

Μια τέτοια πολιτική αποτελεί και ο φορολογικός μετασχηματισμός, και όπως γνωρίζετε τα σχετικά Νομοσχέδια έχουν κατατεθεί στη Βουλή και η συζήτηση τους στην Επιτροπή Οικονομικών και Προϋπολογισμού της Βουλής, βρίσκεται σε εξέλιξη.

Δράττομαι της ευκαιρίας να απευθύνω ακόμα μια φορά τις θερμές ευχαριστίες μου στην Πρόεδρο και στα Μέλη της Επιτροπής, που παρά το φόρτο εργασίας έθεσαν σε προτεραιότητα τη συζήτηση.

Βασικοί άξονες του προτεινόμενου πλαισίου για τη φορολογία φυσικών προσώπων είναι η μείωση του φορολογικού βάρους στα νοικοκυριά και σε οικογένειες με παιδιά, ενισχύοντας τη μεσαία τάξη, η ώθηση της γυναικείας απασχόλησης, η ενίσχυση της απόκτησης ιδιόκτητης κατοικίας και η προώθηση πολιτικών για περιβαλλοντική αναβάθμιση των νοικοκυριών.

Η φορολογική μεταρρύθμιση στοχεύει στη διασφάλιση δικαιότερης κατανομής του φορολογικού βάρους και στην ενίσχυση της κοινωνικής συνοχής.

Είναι ένα νέο και δικαιότερο φορολογικό σύστημα, το οποίο ενισχύει την πραγματική οικονομία και την ανταγωνιστικότητα των κυπριακών επιχειρήσεων και την προσέλκυση παραγωγικών και ποιοτικών ξένων επενδύσεων, που δημιουργούν καλά αμειβόμενες θέσεις εργασίας.

Πολλές από τις εισηγήσεις που προέκυψαν μέσα από τη πολύμηνη δημόσια διαβούλευση, λήφθηκαν υπόψη στην ετοιμασία των νομοσχεδίων που κατατέθηκαν στη Βουλή των Αντιπροσώπων.

Η φορολογική μεταρρύθμιση που έχει καταθέσει η Κυβέρνηση, στηρίζει έμπρακτα τις ευάλωτες ομάδες, την οικογένεια και τη μεσαία τάξη, που αποτελεί το θεμέλιο κάθε κοινωνίας και τη ραχοκοκαλιά της οικονομίας μας.

Με την Φορολογική Μεταρρύθμιση θεσπίζονται εκπτώσεις που αντανακλούν τις πραγματικές ανάγκες του σήμερα, όπως €1.000 για κάθε εξαρτώμενο τέκνο ή φοιτητή, με διπλή έκπτωση για τα παιδιά μονογονεϊκής οικογένειας, €1.500 για τόκους εξυπηρετούμενου στεγαστικού δανείου πρώτης κατοικίας ή για ενοίκιο κύριας κατοικίας και €1.000 για πράσινες επενδύσεις στις οικίες και για ηλεκτρικά οχήματα.

Οι κυπριακές επιχειρήσεις αποτελούν τον πυρήνα της οικονομίας μας. Μέσα από τις προτάσεις μας διορθώνουμε στρεβλώσεις του φορολογικού συστήματος. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, καταργούμε τη λογιζόμενη διανομή μερισμάτων και μειώνουμε τη φορολογία στα πραγματικά μερίσματα από το 17% στο 5%, ενθαρρύνοντας την επανεπένδυση κερδών σε παραγωγικές επενδύσεις.

Η επιλογή να μειωθεί ουσιαστικά το φορολογικό βάρος για τις κυπριακές εταιρείες και τους Κύπριους επιχειρηματίες είναι συνειδητή επιλογή πολιτικής, η οποία διορθώνει μια πραγματική ανισορροπία του παρελθόντος, θωρακίζει τον παραγωγικό μας ιστό και ενισχύει την κυπριακή επιχειρηματικότητα.

Ο εταιρικός φόρος, μέσα στο πλαίσιο και της πολιτικής μας βούλησης για ενίσχυση της διεθνούς αξιοπιστίας και φήμης της χώρας μας, αναπροσαρμόζεται στο 15%, σε ευθυγράμμιση με τα διεθνή πρότυπα, χωρίς να πλήττεται, όπως προκύπτει και από τα αποτελέσματα της οικονομικής ανάλυσης, η ανταγωνιστικότητά μας.

Όσον αφορά τους κουρεμένους καταθέτες και κατόχους αξιογράφων, είμαστε η πρώτη κυβέρνηση η οποία εμπράκτως στήριξε τις ομάδες αυτές, μέσω παροχής μερικής αναπλήρωσης που άρχισε να καταβάλλεται από το 2025.

Αυτό αποτελεί σαφή ένδειξη της πολιτικής βούλησης και της συνέπειας, με την οποία η Κυβέρνηση υλοποιεί τις αποφάσεις του Υπουργικού Συμβουλίου και στηρίζει στην πράξη τους πολίτες που επλήγησαν.

Στον Προϋπολογισμό του 2026 περιλαμβάνεται ως η δέσμευση της Κυβέρνησης, πρόνοια ύψους €50 εκ. ως χορηγία στο Εθνικό Ταμείο Αλληλεγγύης. Όσον αφορά το θέμα της Αυτόματης Τιμαριθμικής Αναπροσαρμογής, μέσα από δύσκολες διαπραγματεύσεις, καταλήξαμε σε μια συμφωνία η οποία αποτελεί προϊόν συμβιβασμού από όλες τις πλευρές. Με την ευκαιρία θα ήθελα να ευχαριστήσω τις εργοδοτικές και τις συνδικαλιστικές οργανώσεις για την εποικοδομητική στάση που έχουν επιδείξει. Με τη συμφωνία της ΑΤΑ, παρέχεται η δυνατότητα σε περισσότερους εργοδότες να υιοθετήσουν το θεσμό αυτό, επωφελούμενοι από τα παρεχόμενα κίνητρα, ώστε και περισσότεροι εργαζόμενοι να υπάγονται επίσης στο θεσμό της ΑΤΑ. Κυρίες και κύριοι, Ο Προϋπολογισμός που έχετε ενώπιον σας προβλέπει μεταξύ άλλων:

• πρωτογενείς δαπάνες ύψους €10,7 δις., δηλαδή αύξηση περίπου 508 εκ. ευρώ ή ποσοστό 5.0% σε σχέση με την περσινή χρονιά,

• αναπτυξιακές δαπάνες οι οποίες προϋπολογίζονται να αυξηθούν κατά 4,7% το 2026 σε σχέση με το 2025,

• αύξηση της τάξης του 6,7% στις κοινωνικές παροχές, συμπεριλαμβανομένων και των δαπανών στις παροχές Παιδείας, Υγείας και Κοινωνικής Πρόνοιας.

Όσον αφορά στην απασχόληση στον δημόσιο τομέα, συνεχίζεται η προσπάθεια συγκράτησης του κρατικού μισθολογίου, με το ποσοστό κρατικού μισθολογίου να προσδιορίζεται το 2026 στο 27,5% του Προϋπολογισμού σε αντιδιαστολή με 28% το 2025. Δηλαδή το κόστος μισθολογίου ως ποσοστό των κρατικών δαπανών παραμένει στα ίδια επίπεδα, σε αντίθεση με παλαιότερες πρακτικές.

Επιπρόσθετα, η οποιαδήποτε ενίσχυση με πρόσθετο προσωπικό Υπουργείων / Υφυπουργείων / Ανεξάρτητων Υπηρεσιών υλοποιείται έναντι εξοικονομήσεων που προκύπτουν λόγω κατάργησης άλλων θέσεων που δεν κρίνονται αναγκαίες.

Επίσης η κάλυψη των αναγκών της δημόσιας υπηρεσίας σε προσωπικό, πραγματοποιείται μέσω της πλήρωσης μόνιμων θέσεων και όχι μέσω της πρόσληψης μη μόνιμου προσωπικού. Στα πλαίσια αυτά, συνεχίζεται η απαγόρευση πρόσληψης Ωρομίσθιου Κυβερνητικού Προσωπικού για εποχιακές ή έκτακτες ανάγκες, εκτός από κάποιες πολύ συγκεκριμένες έκτακτες περιπτώσεις.

Θα ήθελα επίσης να τονίσω ότι, ενώ τα προηγούμενα χρόνια (έτη 2022-2024) παρατηρήθηκε αύξηση των μόνιμων θέσεων στον Κρατικό Προϋπολογισμό, το 2026 επιτυγχάνεται για δεύτερη συνεχή χρονιά μείωσή τους κατά 14 θέσεις. Συγκεκριμένα για το 2026, προωθείται η δημιουργία 611 θέσεων και η ταυτόχρονη κατάργηση 625 θέσεων.

Όσον αφορά την τριετία 2026-2028, με βάση τον προγραμματισμό μας, θα στηρίξουμε τις ευάλωτες ομάδες, φοιτητές/παιδιά/ασθενείς, άτομα με ειδικές ανάγκες με χορηγίες, συνολικού ύψους €6,82 δις.

Ενδεικτικά, ν’ αναφέρω:

• Παροχή Επιδόματος Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος €615 εκ.

• Παροχή Επιδόματος Τέκνου €412,4 εκ.

• Παροχή Κοινωνικής Σύνταξης €338,5 εκ.

• Χορηγία σε Συνταξιούχους , η γνωστή μικρή επιταγή €285 εκ.

• Παροχές Στέγασης €286 εκ. που κυρίως αφορά τα Στεγαστικά Σχέδια κάτω από το Υπουργείο Εσωτερικών

• Φοιτητικό Επίδομα €144 εκ.

• Νέα επιδόματα για αναπήρους: €106 εκ.

Ένα επίδομα που πρώτη φορά δίνεται και είναι επιπρόσθετο των ήδη €172,2εκ. που παρέχεται στους αναπήρους και κατανέμεται σε €26εκ. το 2026, €35εκ. το 2027 και €45 εκατ. το 2028.

Κυρίες και κύριοι,

Tα αποτελέσματα της οικονομικής πολιτικής της Κυβέρνησης την οποία υλοποιούμε με σταθερή υπευθυνότητα και αποφασιστικότητα, έχουν αναγνωριστεί και από τους Διεθνείς Οίκους Αξιολόγησης, αφού οι πιστοληπτικές αξιολογήσεις που πραγματοποιήθηκαν κατά το 2024 και το 2025, ήταν ιδιαίτερα θετικές για την Κυπριακή Δημοκρατία.

Η διασφάλιση της μακροοικονομικής σταθερότητας και η περαιτέρω βελτίωση του χρηματοπιστωτικού συστήματος αποτελούν το κλειδί για περαιτέρω αναβάθμιση της πιστοληπτικής ικανότητας της Κυπριακής Δημοκρατίας.

Η πορεία της οικονομίας μας τα τελευταία χρόνια απέδειξε πως, όταν υπάρχει σχέδιο, συνέπεια και συλλογική προσπάθεια, μπορούμε να ξεπεράσουμε κάθε δυσκολία. Η σταθερότητα που πετύχαμε δεν είναι αυτονόητη, είναι το αποτέλεσμα υπεύθυνης πολιτικής.

Είναι πιο σημαντικό όμως να διασφαλίσουμε ότι αυτή η πορεία θα συνεχιστεί. Να προστατεύσουμε όσα με κόπο και προσπάθεια όλων κατακτήσαμε και να θέσουμε τις βάσεις για ένα ακόμη πιο ισχυρό και δίκαιο μέλλον, κυρίως για τις επερχόμενες γενιές και τους νέους ανθρώπους.

Ο Κρατικός Προϋπολογισμός του 2026 και το Μεσοπρόθεσμο Δημοσιονομικό Πλαίσιο αποτελούν έμπρακτη απόδειξη της δέσμευσής μας για σταθερή ανάπτυξη, δημοσιονομική υπευθυνότητα και κοινωνική πρόοδο.

Σας καλώ, λοιπόν, να τον υπερψηφίσετε ως μια επένδυση στο μέλλον της χώρας μας. Ένα μέλλον σταθερό, δημιουργικό και αισιόδοξο για τους πολίτες μας, για τις επιχειρήσεις μας, και για τις επόμενες γενιές.

Σας ευχαριστώ για την προσοχή σας.

Η νέα πρόταση της Energean για την κατασκευή αγωγού φυσικού αερίου Ισραήλ–Κύπρου συνιστά τη πιο άμεσα εφαρμόσιμη επιλογή για την προμήθεια φυσικού αερίου στην Κύπρο. Η πρόταση βασίζεται σε ήδη ενεργή και αξιόπιστη παραγωγή στο Ισραήλ, καθώς και σε δοκιμασμένες υποδομές, όπως ανέφερε σε συνέντευξή του στο ΚΥΠΕ ο Διευθύνων Σύμβουλος της εταιρείας, Μαθιός Ρήγας.

Ο κ. Ρήγας τόνισε ότι το έργο είναι εξ ολοκλήρου ιδιωτικό, με εκτιμώμενο κόστος που κυμαίνεται μεταξύ 350 και 400 εκατομμυρίων δολαρίων, και πως η ολοκλήρωσή του μπορεί να επιτευχθεί εντός 12 μηνών από την έκδοση των απαιτούμενων αδειών. Η υλοποίησή του, όπως σημείωσε, εξαρτάται πλέον από μια καθαρή πολιτική απόφαση για το άνοιγμα της κυπριακής αγοράς φυσικού αερίου. Παράλληλα, υπογράμμισε ότι το έργο θα ενισχύσει την ενεργειακή ασφάλεια, τον ανταγωνισμό, τη σταθερότητα του κόστους και τη γεωπολιτική θέση της Κύπρου στην Ανατολική Μεσόγειο.
«Η πρόταση της Energean είναι απολύτως ρεαλιστική, καθώς επιτρέπει στην Κύπρο και στους καταναλωτές της να αποκτήσουν πρόσβαση σε φυσικό αέριο συνδεόμενο με μια παραγωγή που έχει αποδειχθεί αξιόπιστη, προσιτή και βιώσιμη για περισσότερα από τρία χρόνια, προερχόμενο από μια φιλική χώρα σε μικρή απόσταση και αξιοποιώντας δοκιμασμένη υποδομή, το FPSO Energean Power, που λειτούργησε με απόλυτη επιτυχία ακόμη και σε συνθήκες πολέμου», σημείωσε.

Πρόσθεσε πως πρόκειται για επένδυση που στηρίζεται σε λειτουργούντα κοιτάσματα —Karish και Karish North— τα οποία καλύπτουν περίπου το 50% της ζήτησης του Ισραήλ. Από το πρώτο εξάμηνο του 2027, η παραγωγική βάση θα ενισχυθεί περαιτέρω με την προσθήκη του κοιτάσματος Katlan.

Ο κ. Ρήγας ανέφερε ακόμη ότι η πρόταση της Energean δεν ανταγωνίζεται τους ενεργειακούς σχεδιασμούς της Κυπριακής Δημοκρατίας, αλλά λειτουργεί συμπληρωματικά προς τα υφιστάμενα έργα, όπως το τερματικό στο Βασιλικό, το FSRU και την αξιοποίηση των κυπριακών κοιτασμάτων φυσικού αερίου.

Επισήμανε ότι για να αξιοποιήσει η Κύπρος τη γεωγραφική της θέση και να εξελιχθεί σε ενεργειακό κόμβο της Ανατολικής Μεσογείου, χρειάζεται το σύνολο αυτών των έργων. Η ευρύτερη περιοχή, όπως πρόσθεσε, απαιτεί κάθε διαθέσιμη πηγή ενέργειας για να αντιμετωπίσει την αυξανόμενη ζήτηση και, σε περίπτωση νέων ανακαλύψεων, να καταστεί δυνητικός προμηθευτής των ευρωπαϊκών αγορών.
«Η εποχή του energy transition έχει πλέον μεταβληθεί σε εποχή energy addition. Κανένα έργο ή υποδομή που μπορεί να χρηματοδοτηθεί από τις αγορές δεν περισσεύει. Οι αγορές, όπως απέδειξαν οι επενδύσεις των 3 δισ. δολαρίων της Energean στο Ισραήλ και οι ομολογιακές μας εκδόσεις, είναι πρόθυμες να στηρίξουν τέτοια έργα, αρκεί να υπάρχουν ρεαλιστικά σχέδια και αξιόπιστες επιχειρήσεις», εξήγησε.

Ζήτημα πολιτικής απόφασης για άνοιγμα της αγοράς αερίου

Αναφερόμενος στο γιατί δεν προχώρησαν προηγούμενες προτάσεις προς την Κυπριακή Δημοκρατία, ο κ. Ρήγας υπενθύμισε ότι τότε το κράτος είχε επιλέξει να χαρακτηρίσει την αγορά φυσικού αερίου ως αναδυόμενη, διατηρώντας το μονοπώλιο της ΔΕΦΑ. Εκείνη την περίοδο, η Energean είχε μόλις αποκτήσει τα κοιτάσματα Karish και Tanin στο Ισραήλ (2017), ετοιμαζόταν για είσοδο στο χρηματιστήριο του Λονδίνου (2018) και προχωρούσε στην εξαγορά των δραστηριοτήτων υδρογονανθράκων της Edison (2019), επεκτείνοντας την παρουσία της σε Αίγυπτο, Ιταλία, Κροατία και Βόρεια Θάλασσα.

Η παραγωγή στο Karish ξεκίνησε τον Οκτώβριο του 2022 —σε μόλις 4,5 χρόνια— παρά τις δυσκολίες της πανδημίας. Η εταιρεία κατασκεύασε τον αγωγό που συνδέει το FPSO Energean Power με το ισραηλινό δίκτυο μεταφοράς, πραγματοποίησε δέκα γεωτρήσεις σε νερά 1.800 μέτρων, ανακάλυψε τα κοιτάσματα Karish North και Katlan και ανέπτυξε περαιτέρω την τεχνογνωσία της από την πολυσύνθετη παραγωγή στο κοίτασμα του Πρίνου.
Σύμφωνα με τον κ. Ρήγας, έχει πλέον καταστεί σαφές ότι η εταιρεία διαθέτει την τεχνική επάρκεια για ένα έργο τέτοιας κλίμακας και πως ο αγωγός από το Ισραήλ είναι η λύση που μπορεί να φέρει το ταχύτερο αποτέλεσμα στην προσπάθεια της Κύπρου να εισέλθει στην εποχή του φυσικού αερίου.

«Από τη στιγμή που θα λάβουμε τις άδειες, απαιτούνται 12 μήνες. Το ζήτημα είναι ξεκάθαρο: χρειάζεται πολιτική απόφαση για να ανοίξει —μετά την αγορά ηλεκτρισμού— και η αγορά φυσικού αερίου. Πολύ περισσότερο όταν ήδη υπάρχει συμφωνία μεταξύ δύο ιδιωτικών εταιρειών, με εξασφαλισμένη πηγή προμήθειας και διασφαλισμένο πελάτη», υπογράμμισε.

Εκτιμώμενο κόστος 350–400 εκατ. δολαρίων

Αναφορικά με το κόστος της επένδυσης, ο κ. Ρήγας διευκρίνισε ότι η Κυπριακή Δημοκρατία δεν θα επωμιστεί καμία δαπάνη.

«Το κόστος κατασκευής του αγωγού, μήκους περίπου 200 χιλιομέτρων, δεν έχει οριστικοποιηθεί, αλλά υπολογίζεται στις 350–400 εκατ. δολάρια», είπε.

Πρόκειται για έργο αποκλειστικά ιδιωτικό. Τα οικονομικά μοντέλα της Energean και της Cyfield δείχνουν ότι η βιωσιμότητά του είναι εξασφαλισμένη, ενώ παράλληλα μπορεί να προσφέρει προσιτές τιμές στους Κύπριους καταναλωτές.

Σταθερότητα και χαμηλότερες τιμές

Σχετικά με τη διαχείριση ενδεχόμενων διακυμάνσεων τιμών, ο κ. Ρήγας επεσήμανε ότι το επιχειρηματικό μοντέλο που εφαρμόζεται στο Ισραήλ έχει ήδη αποδείξει τη σταθερότητά του.

«Κατά την περίοδο της ενεργειακής κρίσης που προκάλεσε η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, η Ευρώπη έφτασε να πληρώνει έως και 300 ευρώ/MWh. Στο Ισραήλ, οι βιομηχανικοί πελάτες μας και οι ιδιώτες ηλεκτροπαραγωγοί κατέβαλλαν σταθερά 12–13 ευρώ/MWh», δήλωσε. Η τιμή για την Κύπρο δεν μπορεί ακόμη να καθοριστεί, καθώς θα εξαρτηθεί από το τελικό κόστος του έργου και τις τεχνικές παραμέτρους του αγωγού. Ωστόσο, υπογράμμισε ότι στο Ισραήλ η Energean διαθέτει φυσικό αέριο σε τιμές σημαντικά χαμηλότερες από τα TTF futures, το LNG και —φυσικά— το πετρέλαιο που χρησιμοποιεί η Κύπρος σήμερα για παραγωγή ηλεκτρισμού.

«Επιπλέον, οι καταναλωτές θα επωφεληθούν από τη μείωση εκπομπών CO₂, καθώς το φυσικό αέριο είναι καθαρότερο καύσιμο σε σχέση με το πετρέλαιο», πρόσθεσε.

Γεωπολιτική αναβάθμιση της Κύπρου μέσω του αγωγού

Ο κ. Ρήγας τόνισε ότι ο αγωγός Ισραήλ–Κύπρου δεν αποτελεί μόνο εμπορικό έργο, αλλά έχει έντονη γεωπολιτική σημασία. Η μεταφορά φυσικού αερίου από το Ισραήλ ενισχύει την ενεργειακή ασφάλεια της Κύπρου, δημιουργώντας μια νέα και συμπληρωματική πηγή προμήθειας, η οποία μπορεί να συμβάλει στη σταθεροποίηση του ενεργειακού κόστους και στη μείωση του κόστους ηλεκτρισμού.

Ο Διευθύνων Σύμβουλος της Energean πρόσθεσε ότι η μετάβαση από το πετρέλαιο στο φυσικό αέριο θα μειώσει τις εκπομπές ρύπων, θα εξασφαλίσει σταθερότερο κόστος ηλεκτροπαραγωγής και θα ενισχύσει συνολικά την οικονομική ανάπτυξη της χώρας.
Σημαντικό επίσης είναι ότι η συνεργασία με το Ισραήλ ενισχύει τον γεωπολιτικό ρόλο της Κύπρου στην Ανατολική Μεσόγειο, δημιουργώντας νέες ενεργειακές διαδρομές με μελλοντικό δυναμικό και για αμφίδρομη ροή.

«Τέτοια έργα αναδεικνύουν τη στρατηγική σημασία της θέσης της Κύπρου και συμβάλλουν στο να εξελιχθεί σε ενεργειακό κόμβο της ευρύτερης περιοχής», είπε.

Η συνεργασία με την ExxonMobil και οι στρατηγικές προεκτάσεις

Ο κ. Ρήγας χαρακτήρισε ιδιαίτερα σημαντική τη συνεργασία της Energean με την ExxonMobil στο Ιόνιο, επισημαίνοντας ότι η μεγαλύτερη ενεργειακή εταιρεία παγκοσμίως επέλεξε να εμπιστευθεί την εμπειρία και την τεχνογνωσία που έχει αναπτυχθεί στην Ελλάδα. Η ExxonMobil αποκτά πλειοψηφικό ποσοστό 60% και χρηματοδοτεί την ερευνητική γεώτρηση, ύψους περίπου 80 εκατ. δολαρίων, ενώ η Energean διατηρεί τον ρόλο του operator στο ερευνητικό στάδιο.

«Είναι μια απόφαση που μας κάνει περήφανους και αναδεικνύει τη σημασία του οράματος, της στρατηγικής και της πίστης στις δυνατότητές μας», σημείωσε. Εφόσον εντοπιστεί κοίτασμα, η ExxonMobil θα αναλάβει ως operator τη φάση ανάπτυξης, όπου απαιτούνται πολύ μεγαλύτερες επενδύσεις.

Ο κ. Ρήγας πρόσθεσε ότι η παρουσία της ExxonMobil και στην κυπριακή ΑΟΖ ενισχύει τον σχήμα συνεργασίας 3+1 (Κύπρος–Ελλάδα–Ισραήλ + ΗΠΑ) και αντικατοπτρίζει το αυξανόμενο ενδιαφέρον της αμερικανικής ενεργειακής πολιτικής για τους πόρους της περιοχής. Παράλληλα, υπογράμμισε ότι η ανάπτυξη εγχώριων κοιτασμάτων συνεπάγεται οικονομικά οφέλη, δημιουργία τεχνογνωσίας, νέες θέσεις εργασίας, πιο ανταγωνιστικές τιμές και ενίσχυση της εθνικής κυριαρχίας — όπως συμβαίνει στις ΗΠΑ και στο Ισραήλ.

Κλείνοντας, σημείωσε ότι η ανακάλυψη και ανάπτυξη εγχώριων κοιτασμάτων σε συνδυασμό με επενδύσεις σε βιώσιμες υποδομές που συνδέουν αγορές με ασφάλεια, αποτελούν μονόδρομο, «ώστε η περιοχή μας να κινηθεί και προς την κατεύθυνση των εξαγωγών υδρογονανθράκων στις ευρωπαϊκές αγορές», εξέλιξη που θα ενισχύσει περαιτέρω τον γεωπολιτικό της ρόλο.

ΠΗΓΗ: HELLAS JOURNAL .gr

Η φορολογική αβεβαιότητα πρέπει να τερματιστεί, καθώς επηρεάζει αρνητικά την οικονομική δραστηριότητα, τόνισε η Πρόεδρος του ΔΗΣΥ, Αννίτα Δημητρίου, κατά την έναρξη της σύσκεψης του κόμματος για τη φορολογική μεταρρύθμιση.

Όπως ανέφερε, στη διάρκεια της σύσκεψης θα ολοκληρωθεί η λεπτομερής επεξεργασία των σχετικών νομοσχεδίων. «Αν και η κατάθεσή τους στη Βουλή καθυστέρησε, θεωρούμε ότι η φορολογική αβεβαιότητα πρέπει να τερματιστεί, γιατί επηρεάζει αρνητικά την οικονομική δραστηριότητα», επανέλαβε.

Η Πρόεδρος του ΔΗΣΥ επισήμανε επίσης ότι το κόμμα αναγνωρίζει την ανάγκη ύπαρξης ενός δικαιότερου, πιο διαφανούς και σύγχρονου φορολογικού συστήματος, το οποίο να ανταποκρίνεται στις διεθνείς αλλαγές και να διορθώνει υπάρχουσες στρεβλώσεις και αδικίες.

«Στοχεύουμε να διορθώσουμε λάθη των νομοσχεδίων που έχουν προκαλέσει ανησυχίες και παράλληλα να ενισχύσουμε τη μεσαία τάξη, τις οικογένειες με παιδιά, τους φοιτητές αλλά και την επιχειρηματικότητα», σημείωσε.

Τέλος, υπογράμμισε ότι χωρίς υπερβολές και λαϊκισμούς, αλλά με σοβαρότητα και υπευθυνότητα, το κόμμα επιδιώκει να καταλήξει σε ένα πλαίσιο που θα διασφαλίζει τη δημοσιονομική σταθερότητα και θα ενισχύει την κοινωνική συνοχή.