Connect with us

MILITAIRE

Από τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο στη σύγχρονη γεωπολιτική – Γερμανία και Τουρκία σε παράλληλη πορεία

Avatar photo

Published

on

Γράφει ο Νότης Μαριάς

Καθηγητής Θεσμών της ΕΕ στο Πανεπιστήμιο Κρήτης, πρώην Ευρωβουλευτής και Βουλευτής Ηρακλείου, notismarias@gmail.com

Ο Οκτώβριος, όπως φαίνεται, παραμένει ο μήνας που «θρέφει» τις γερμανοτουρκικές οικονομικές σχέσεις. Και αυτό δεν αφορά μόνο την πρόσφατη επίσκεψη του Μερτς στην Άγκυρα, όπου άναψε –με το ανάλογο αντάλλαγμα φυσικά– το πράσινο φως για τον εξοπλισμό της Τουρκίας με μαχητικά Eurofighter, τη στιγμή που ο Ερντογάν συνεχίζει να απειλεί την Ελλάδα με το γνωστό casus belli. Αναφέρεται επίσης και στην ιστορική Συμφωνία Clodius, την οποία υπέγραψε η Τουρκία με τη ναζιστική Γερμανία πριν από 84 χρόνια, προμηθεύοντας τον Χίτλερ με χιλιάδες τόνους χρωμίου ώστε να συνεχίσει απρόσκοπτα το εξοπλιστικό του πρόγραμμα.

Ρίχνοντας μια ματιά στο παρελθόν, στις 9 Οκτωβρίου 1941 υπογράφηκε στην Άγκυρα εκτενής γερμανοτουρκική οικονομική συμφωνία που ρύθμιζε το εμπόριο μέχρι τις 31 Μαρτίου 1943, για αγαθά συνολικής αξίας 200 εκατομμυρίων μάρκων. Όταν οι διαπραγματεύσεις, που διήρκεσαν περίπου έναν μήνα, ολοκληρώθηκαν επιτυχώς, τα σχετικά έγγραφα υπεγράφησαν από τον πληρεξούσιο υπουργό Clodius και τον πρέσβη της ναζιστικής Γερμανίας στην Άγκυρα von Papen, καθώς και από τον Τούρκο Υπουργό Εξωτερικών Μεχμέτ Σουκρού Σαράτζογλου και τον πρέσβη Numan. Σύμφωνα με τη σχετική ανακοίνωση, «η Γερμανία θα προμήθευε την Τουρκία με βιομηχανικά προϊόντα πρωταρχικής σημασίας –ιδίως προϊόντα σιδηρουργίας, χαλυβουργίας και πολεμικού υλικού– ενώ η Τουρκία θα τροφοδοτούσε τη Γερμανία με πρώτες ύλες και τρόφιμα». Με βάση τη Συμφωνία Clodius, η Τουρκία προμήθευσε τη ναζιστική πολεμική μηχανή με 45.000 τόνους χρωμίου την περίοδο 1941–42 και με 90.000 τόνους ετησίως τα έτη 1943 και 1944, παρέχοντας στους ναζί ένα υπερπολύτιμο μέταλλο απαραίτητο για την κατασκευή όπλων.

Η πορεία προς τις στενές σχέσεις Βερολίνου–Άγκυρας είχε ανοίξει ήδη από τις 18 Ιουνίου 1941, όταν η Τουρκία υπέγραψε με τη ναζιστική Γερμανία και τον ίδιο τον Χίτλερ τη Γερμανοτουρκική Συνθήκη Φιλίας, που επίσης υπεγράφη στην Άγκυρα από τους von Papen και Σαράτζογλου (Daily Mail, 19/6/1941).

Επρόκειτο για Σύμφωνο μη επίθεσης διάρκειας δέκα ετών, στο οποίο, μεταξύ άλλων, Γερμανία και Τουρκία δεσμεύονταν σε αμοιβαίο σεβασμό των συνόρων τους και σε ειρηνική επίλυση των διαφορών τους.

Στο προοίμιο της Συνθήκης αναφερόταν ότι οι δύο χώρες, «επιθυμώντας να αποκαταστήσουν τις σχέσεις τους επί βάσεως αμοιβαίας εμπιστοσύνης και ειλικρινούς φιλίας», αποφάσισαν να υπογράψουν τη συμφωνία. Στο άρθρο 1, οι δύο πλευρές δεσμεύονταν να «σεβαστούν αμοιβαίως την ακεραιότητα και το απαραβίαστο του εθνικού εδάφους τους και να μην λάβουν κανένα μέτρο που θα στρεφόταν άμεσα ή έμμεσα κατά του άλλου συμβαλλόμενου μέρους».

Στο άρθρο 2 οριζόταν ότι Γερμανία και Τουρκία θα έπρεπε, στο μέλλον, να έρχονται σε φιλική επικοινωνία για κάθε ζήτημα που άπτεται των αμοιβαίων τους συμφερόντων, ώστε να καταλήγουν σε συμφωνίες για τον τρόπο διαχείρισης τέτοιων θεμάτων.

Σε δηλώσεις του, ο Σαράτζογλου επεσήμανε πως «τους τελευταίους αιώνες η Τουρκία και η Γερμανία δεν υπήρξαν ποτέ αντίπαλοι» και ότι οι σχέσεις τους ήταν πάντοτε άψογες. Πρόσθεσε ότι τα δύο έθνη διαβεβαίωσαν αμοιβαία πως και στο μέλλον δεν θα υπάρξουν μεταξύ τους διαφορές, χαρακτηρίζοντας τη Συνθήκη «σπουδαίο ιστορικό έγγραφο φιλίας».

Και η ιστορία, όπως πάντα, συνεχίζεται.

ΠΗΓΗ: MILITAIRE.gr

Continue Reading

MILITAIRE

Στο Αμπού Ντάμπι η νέα προσπάθεια Ουάσιγκτον – Μόσχας για ειρήνη στην Ουκρανία

Avatar photo

Published

on

Ο αμερικανός υπουργός Στρατού, Νταν Ντρίσκολ, είχε χθες, Δευτέρα, επαφές με ρώσους αξιωματούχους στο Αμπού Ντάμπι, σύμφωνα με δηλώσεις αμερικανού αξιωματούχου στο πρακτορείο Ρόιτερς. Η κίνηση αυτή αποτελεί ακόμη μία προσπάθεια της κυβέρνησης του προέδρου Ντόναλντ Τραμπ να διαδραματίσει διαμεσολαβητικό ρόλο στην αναζήτηση μιας ειρηνευτικής συμφωνίας μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας.

Η συνάντηση πραγματοποιήθηκε σε συνέχεια προσπαθειών αμερικανών και ουκρανών αξιωματούχων να περιορίσουν τις μεταξύ τους διαφωνίες αναφορικά με ένα σχέδιο για την παύση των εχθροπραξιών στην Ουκρανία. Οι δύο πλευρές κατέληξαν πως πρέπει να υπάρξουν τροποποιήσεις στην αμερικανική πρόταση, την οποία το Κίεβο και οι ευρωπαίοι σύμμαχοί του έκριναν ότι ευνοεί σε υπερβολικό βαθμό τις ρωσικές θέσεις. Ο αμερικανός αξιωματούχος, που μίλησε υπό καθεστώς ανωνυμίας, ανέφερε πως οι συνομιλίες του Ντρίσκολ θα συνεχιστούν σήμερα, ενώ δεν έχει ακόμη γίνει γνωστό ποιοι εκπροσωπούν τη ρωσική αντιπροσωπεία.

Ο ίδιος αξιωματούχος σημείωσε ότι ο Ντρίσκολ αναμένεται να έχει συναντήσεις και με ουκρανούς αξιωματούχους κατά τη διάρκεια της παραμονής του στο Αμπού Ντάμπι. Ο Λευκός Οίκος δεν ανταποκρίθηκε άμεσα σε αίτημα του Ρόιτερς για σχόλιο επί των εξελίξεων.

Continue Reading

MILITAIRE

Η Τουρκία σε τεντωμένο σχοινί: ΗΠΑ, Ρωσία και Ισραήλ πιέζουν

Avatar photo

Published

on

Γράφει ο Λάζαρος Καμπουρίδης Αντιστράτηγος ε.α.

Η εφαρμογή της αμερικανικής στρατηγικής για τον χώρο του Καυκάσου, της Μέσης Ανατολής και της Ανατολικής Μεσογείου φέρνει την Τουρκία αντιμέτωπη με ένα σοβαρό στρατηγικό σταυροδρόμι. Ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν καλείται πλέον να εγκαταλείψει την πολιτική της «επιτήδειας ουδετερότητας» που ακολούθησε τα προηγούμενα χρόνια και να επιλέξει προς ποια κατεύθυνση θα κινηθεί, προκειμένου να διαχειριστεί τις κρίσιμες γεωπολιτικές προκλήσεις για τη χώρα του. Από τη μία πλευρά, η ανάγκη προμήθειας αεροσκαφών, το Κουρδικό, οι σχέσεις με το Ισραήλ και οι εξελίξεις στην Ανατολική Μεσόγειο· από την άλλη, η Ρωσία, η φθηνή ενέργεια, τα σχέδια ένταξης στην ευρωπαϊκή άμυνα, η κατάσταση της τουρκικής οικονομίας και η αναζήτηση ξένων επενδύσεων.

Η ανάγκη για ξεκάθαρη επιλογή κατεύθυνσης και εγκατάλειψη της ουδετερότητας έγινε ακόμη πιο εμφανής όταν ο Αμερικανός Πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ έθεσε ευθέως στον Ερντογάν το δίλημμα: «ή με τη Ρωσία ή με τις ΗΠΑ». Το δίλημμα αυτό αναδεικνύεται έντονα καθώς ο Τούρκος Πρόεδρος διαπιστώνει ότι η Τουρκία αδυνατεί να διαδραματίσει τον ρόλο της περιφερειακής δύναμης που προβλέπει το σχέδιο «Αιώνας της Τουρκίας», το οποίο μεταξύ άλλων προωθεί την ιδέα μιας πλήρως ανεξάρτητης τουρκικής εξωτερικής πολιτικής και στρατηγικής.

Ήδη οι πρώτες κινήσεις προσέγγισης της Άγκυρας προς την Ουάσιγκτον έχουν προκαλέσει εμφανή ενόχληση στη Μόσχα, με τον Βλαντιμίρ Πούτιν να εκδηλώνει ανοιχτά τη δυσφορία του προς τον Ερντογάν. Η σοβαρότερη καμπή στις ρωσοτουρκικές σχέσεις ήρθε στις 8 Δεκεμβρίου 2024 με την ανατροπή του Άσαντ και την επικράτηση του Ατνάμ Αλ Σάρα στη Δαμασκό — προσώπου που θεωρείται πλήρως ευθυγραμμισμένο με την Άγκυρα.

Ακολούθησαν μια σειρά από ρωσικές κινήσεις έκφρασης δυσαρέσκειας. Το τελευταίο διάστημα, ωστόσο, και ιδιαίτερα μετά την επίσκεψη Ερντογάν στον Λευκό Οίκο τον περασμένο Σεπτέμβριο, οι αντιδράσεις της Μόσχας γίνονται ολοένα πιο ευθείες και δημόσιες.

Αρχικά, η ψυχρή χειραψία και σύντομη συνομιλία μεταξύ Πούτιν και Ερντογάν στη Διάσκεψη του Οργανισμού της Σαγκάης (SCO) στην Κίνα τον Σεπτέμβριο αποτέλεσε σαφές μήνυμα. Ακολούθησε το περιστατικό της 5ης Νοεμβρίου με το τουρκικό πλοίο “Seabridge”, που επιχείρησε, μετά από 14 χρόνια, να επαναφέρει τη γραμμή Τραπεζούντα–Σότσι, μεταφέροντας 18 Ρώσους και 2 Τούρκους επιβάτες. Η είσοδός του δεν έγινε δεκτή από τις ρωσικές αρχές, και αφού παρέμεινε τρεις ημέρες εκτός του λιμανιού, αναγκάστηκε να επιστρέψει στην Τουρκία. Στις 17 Νοεμβρίου, ρωσικό drone έπληξε τουρκικής σημαίας πλοίο που μετέφερε 4.000 τόνους υγροποιημένου φυσικού αερίου σε ουκρανικό λιμάνι κοντά στην Οδησσό. Αξιοσημείωτο είναι ότι τα τουρκικά ΜΜΕ αποσιώπησαν τις παραπάνω ενέργειες, επιχειρώντας να μην αναδειχθεί ένταση στις σχέσεις Άγκυρας–Μόσχας.

Σ’ όλα αυτά προστέθηκαν και οι όροι που έθεσε ο Τραμπ προς την Άγκυρα για απεξάρτηση από τους ρωσικούς υδρογονάνθρακες. Ήδη δύο τουρκικές εταιρείες έχουν περιορίσει τις εισαγωγές ρωσικού πετρελαίου, στρεφόμενες σε άλλες αγορές. Το μεγάλο τουρκικό διυλιστήριο STAR, θυγατρική της αζέρικης SOCAR, έχει στραφεί σε μη ρωσικά φορτία αργού, ενώ και η Tupras αυξάνει τις προμήθειές της από εναλλακτικές πηγές.

Η Ρωσία έχει έναν ακόμη λόγο να δυσανασχετεί: την προσπάθεια της Τουρκίας να ενταχθεί στο πρόγραμμα ευρωπαϊκής χρηματοδότησης εξοπλισμών SAFE αλλά και στον ευρωπαϊκό αμυντικό μηχανισμό, που έχει ως στόχο την ανάσχεση της ρωσικής απειλής.

Ο Ερντογάν χρειάζεται την αμερικανική υποστήριξη για να αντιμετωπίσει καθοριστικά ζητήματα στη Μέση Ανατολή, όπως η παρουσία του Ισραήλ στη Συρία και η ακύρωση οποιουδήποτε σχεδίου δημιουργίας αυτόνομου κουρδικού κράτους — ιδιαίτερα από τη στιγμή που οι Κούρδοι της Rojava απολαύουν την υποστήριξη των ΗΠΑ.

Την ίδια ώρα, ο Τούρκος Πρόεδρος βλέπει να υποχωρεί το όραμα μετατροπής της Τουρκίας σε ενεργειακό κόμβο, παρά τις υποσχέσεις Πούτιν τα προηγούμενα χρόνια. Η κατάσταση επιδεινώνεται περαιτέρω καθώς η αμερικανική στρατηγική στην περιοχή ενισχύει τον ρόλο κρατών που η Άγκυρα θεωρεί αντιπάλους: της Ελλάδας, της Κύπρου και του Ισραήλ. Καθίσταται έτσι σαφές ότι η περίοδος της ουδετερότητας για την Τουρκία φτάνει στο τέλος της και ο Ερντογάν θα πρέπει να επιλέξει στρατόπεδο. Όποια επιλογή κι αν κάνει, θα έχει κόστος: η Τουρκία χρειάζεται τις ΗΠΑ για κρίσιμα περιφερειακά ζητήματα, όμως ταυτόχρονα είναι στενά δεμένη με τη Ρωσία μέσω μιας σειράς ενεργειακών συμφωνιών — από τους φθηνούς ρωσικούς υδρογονάνθρακες μέχρι το πυρηνικό εργοστάσιο στο Άκουγιου.

Το βασικό ερώτημα, λοιπόν, είναι για πόσο ακόμη η Άγκυρα θα μπορεί να «κρύβει κάτω από το χαλί» τα ολοένα πυκνότερα μηνύματα δυσαρέσκειας της Μόσχας, ιδιαίτερα εάν αυτά συνεχιστούν, και ποια θα είναι η τελική της αντίδραση.

Δημοσιεύεται στο «ΠΑΡΟΝ της Κυριακής»
Ο Αντιστράτηγος ε.α. Λάζαρος Καμπουρίδης είναι απόφοιτος της Σχολής Εθνικής Άμυνας, κάτοχος MBA από το Nottingham Trend University, πτυχιούχος του Τμήματος Ιστορίας & Εθνολογίας του ΔΠΘ και υποψήφιος Διδάκτορας του Παντείου Πανεπιστημίου. Διετέλεσε μέλος της Ελληνικής Διπλωματικής Αντιπροσωπείας στην Κωνσταντινούπολη (1995–1999) και Ακόλουθος Άμυνας στην Ελληνική Πρεσβεία στην Άγκυρα, με παράλληλη διαπίστευση στο Μπακού (2013–2017). Είναι συνεργάτης του αμερικανικού ινστιτούτου αναλύσεων «Defense & Foreign Affairs». Αποστρατεύθηκε τον Μάρτιο 2022.

ΠΗΓΗ: MILITAIRE .gr

 

Continue Reading

MILITAIRE

Ο Πόλεμος Ρωσίας–ΝΑΤΟ που «χρυσοπληρώνει» τη βιομηχανία όπλων

Avatar photo

Published

on

Γράφει ο Δρ Ευάγγελος Στεργιούλης

Πληθαίνουν τελευταία οι δημόσιες δηλώσεις διαφόρων πολιτικών προσώπων περί επικείμενου πολέμου του ΝΑΤΟ με τη Ρωσία, προκαλώντας την εύλογη ανησυχία των πολιτών αλλά και πολλά ερωτήματα ταυτοχρόνως. Όλοι εσείς οι «ηγέτες» της Ευρωπαΐκής Ένωσης και του ΝΑΤΟ που προβαίνετε σε δημόσιες δηλώσεις με περισπούδαστο ύφος για προετοιμασία σε πόλεμο εναντίον της Ρωσίας, ρωτήσατε τους λαούς σας εάν θέλουν να εμπλακούν σε έναν πόλεμο με τη Ρωσία; Ή ο πόλεμος με τη Ρωσία βολεύει τις πολεμικές σας βιομηχανίες οι οποίες τα τελευταία χρόνια κάνουν πάρτυ με πωλήσεις Rafale, Eurofighters, Drones, άρματα μάχης και παντός είδος πολεμικού εξοπλισμού που προωθείται στα πεδία μαχών της Ουκρανίας;

Ακόμη, έχετε σκεφθεί πώς είναι δυνατόν η Ρωσία να κηρύξει τον πόλεμο εναντίον του ΝΑΤΟ όταν εδώ και τρία χρόνια δεν μπορεί να καταλάβει … το Χάρκοβο; Κι όλες εσείς οι πρώην ανατολικές χώρες της Ευρώπης που βλέπετε όλως ξαφνικά κίνδυνο εισβολής από τη Ρωσία, έχετε σκεφτεί ποτέ ότι η Ελλάδα και η Κύπρος αντιμετωπίζουν απειλή εισβολής από την Τουρκία από τη δεκαετία του ´90, χωρίς εσείς να έχετε ποτέ ανταποκριθεί στις εκκλήσεις των δύο Χωρών απέναντι στον αναθεωρητισμό της Τουρκίας;

Και όχι μόνο! Αλλά εξοπλίζετε την Τουρκία με Eurofighters και την υποστηρίζετε στην αξιοποίηση των πόρων από τα ευρωπαϊκά προγράμματα χρηματοδότησης της αμυντικής βιομηχανίας.

Σοβαρευτείτε επιτέλους διότι δε χρειαζόμαστε κι άλλους πολέμους που θα φέρουν περισσότερους θανάτους και ανθρώπινη δυστυχία από αυτή που ήδη έχουμε στον κόσμο μας!Εν κατακλείδι, η έλλειψη σοβαρών πολιτικών φυσιογνωμιών στην Ευρώπη αυτή τη χρονική περίοδο, αποτελεί ένα τεράστιο πρόβλημα για την ευρωπαϊκή συνοχή, την ευημερία και την ειρήνη της ευρωπαϊκής ηπείρου.

Και τούτο διότι είναι υπαρκτός ο κίνδυνος μιας επέκτασης της πολεμικής σύγκρουσης στην ευρύτερη περιοχή, κατά την οποία η χρήση πυρηνικών όπλων, έστω και περιορισμένη, δεν θα μπορούσε να αποκλειστεί, γεγονός που θα επιφέρει καταστροφικές συνέπειες για τη Γηραιά Ήπειρο.

* Ο κ. Ευάγγελος Στεργιούλης είναι Διδάκτωρ Κοινωνιολογίας του Παντείου Πανεπιστημίου, Υποστράτηγος ε.α. της Ελληνικής Αστυνομίας και απόφοιτος των Σχολών Εθνικής Άμυνας και Εθνικής Ασφάλειας.

ΠΗΓΗ: MILITAIRE .gr

Continue Reading
Advertisement

Viral

(c) 2017-25 | Vouli.TV. All Rights Reserved. Developed by UnitrustMedia