Ένα ταξίδι που υπερβαίνει τα όρια της διπλωματίας

Η πρώτη αποστολική επίσκεψη του Πάπα Λέοντος ΙΔ΄ στην Τουρκία και τον Λίβανο δεν αποτελεί απλώς ένα ακόμη βήμα στην παπική διπλωματία, αλλά μια πολυδιάστατη πρωτοβουλία που συνδυάζει ιστορική μνήμη, διαθρησκειακό διάλογο και σύμβολα ενότητας σε μια γεωπολιτικά ευαίσθητη περιοχή. Η έξι ημερών περιοδεία, από τις 27 Νοεμβρίου έως τις 2 Δεκεμβρίου 2025, περιλαμβάνει συναντήσεις με ηγέτες, προσκυνηματικούς σταθμούς, κοινές προσευχές με τον Οικουμενικό Πατριάρχη Βαρθολομαίο και έντονο πολιτικό πλαίσιο, με δεδομένη τη συνάντηση με τον Πρόεδρο της Τουρκίας Recep Tayyip Erdoğan και τη συμμετοχή του στον Λίβανο, χώρα πληγμένη από συνεχείς κρίσεις.

Μια επίσκεψη σε δύο κομβικές χώρες

Το Βατικανό παρουσίασε λεπτομερώς το πρόγραμμα του Πάπα Λέοντος ΙΔ΄, που καλύπτει Άγκυρα, Κωνσταντινούπολη, İznik (Νίκαια) και Βηρυτό, δίνοντας έμφαση στα 1.700 χρόνια από την Α΄ Οικουμενική Σύνοδο. Πρόκειται για ιστορική στιγμή, καθώς για πρώτη φορά μετά από αιώνες ο προκαθήμενος της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας και ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος συναντώνται στον τόπο συγκρότησης του χριστιανικού δόγματος τον 4ο αιώνα.

Η περιοδεία ξεκινά από την Άγκυρα, με απόδοση τιμών στον Μουσταφά Κεμάλ Ατατούρκ στο Ανıtkabir, και συνεχίζεται με συνάντηση με τον Πρόεδρο Recep Tayyip Erdoğan στο προεδρικό συγκρότημα Beştepe. Το Βατικανό διαβεβαιώνει ότι έχουν ληφθεί όλα τα μέτρα ασφαλείας για μία από τις πιο απαιτητικές παπικές επισκέψεις των τελευταίων ετών.

Διπλωματικές ισορροπίες και στρατηγικά μηνύματα

Ο Πρόεδρος Erdoğan αναμένεται να προσδώσει ιδιαίτερη πολιτική βαρύτητα στη συνάντηση με τον Πάπα, καθώς η Άγκυρα επιχειρεί να ενισχύσει το προφίλ της ως χώρα-γέφυρα Ανατολής και Δύσης. Τουρκικά μέσα τονίζουν ότι η επιλογή της Τουρκίας ως πρώτου σταθμού αναγνωρίζει τις προσπάθειές της για διαμεσολάβηση στις περιφερειακές συγκρούσεις και για τον ρόλο της ως ενεργού συνομιλητή σε θέματα ειρήνης.

Το Βατικανό τονίζει τον καθαρά αποστολικό χαρακτήρα της περιοδείας, με στόχο την ενίσχυση του χριστιανικού στοιχείου σε μια ευαίσθητη περιοχή και την προώθηση του διαλόγου με το Ισλάμ και άλλες χριστιανικές παραδόσεις. Η Ρώμη επιδιώκει να αναδείξει την Εκκλησία ως φορέα αποκλιμάκωσης, συνεννόησης και προστασίας των ευάλωτων κοινοτήτων.

Νίκαια: Εκκλησιαστική ιστορία και μήνυμα ενότητας

Η κορύφωση της επίσκεψης θα είναι η κοινή παρουσία του Πάπα Λέοντος ΙΔ΄ και του Πατριάρχη Βαρθολομαίου στον αρχαιολογικό χώρο της Βασιλικής του Αγίου Νεοφύτου στο İznik. Εκεί, μπροστά στα ερείπια της βασιλικής που ανακαλύφθηκε το 2014, θα τελεστεί συμβολική προσευχή με άναμμα κεριού ενώπιον εικόνων του Χριστού και της Συνόδου. Η πράξη αυτή συμβολίζει την ανάγκη ενότητας μεταξύ των χριστιανικών παραδόσεων, επαναφέροντας μνήμες από τα 1.700 χρόνια της Α΄ Οικουμενικής Συνόδου.

Η συμμετοχή του Οικουμενικού Πατριάρχη και η στάση του Βατικανού θεωρούνται από θεολόγους ως προσπάθεια αναθέρμανσης των οικουμενικών δεσμών μετά το Μεγάλο Σχίσμα του 1054. Η Νίκαια αναδεικνύεται σε τόπο συμβολικής επανασύνδεσης με μια εποχή ενιαίας Χριστιανοσύνης.

Η διάσταση του διαθρησκειακού διαλόγου

Ο Πάπας θα επισκεφθεί τη Διεύθυνση Θρησκευτικών Υποθέσεων της Τουρκίας (Diyanet), θα συναντηθεί με τον Αρχιραββίνο της χώρας και θα έχει ιδιωτική συνομιλία με ηγέτες μουσουλμανικών και δρούζικων κοινοτήτων στον Λίβανο. Οι συναντήσεις αυτές δίνουν διεθνές βάθος στην περιοδεία, αναδεικνύοντας τη σημασία της θρησκευτικής διπλωματίας σε μια περίοδο συγκρούσεων, μετακινήσεων πληθυσμών και αυξημένης πόλωσης.

Για το Βατικανό, η ενίσχυση του διαλόγου με μουσουλμανικές κοινότητες και άλλες θρησκείες αποτελεί στρατηγική επιλογή, στοχεύοντας στη θωράκιση της κοινωνικής συνοχής και στη δημιουργία κοινών χώρων κατανόησης.

Λίβανος: Μνήμη, κρίση και ελπίδα

Στη Βηρυτό, ο Πάπας θα προσευχηθεί στο λιμάνι για τα θύματα της έκρηξης του 2020, ένα γεγονός που έχει τραυματίσει βαθιά την κοινωνία και έχει γίνει σύμβολο κρατικής αποδιάρθρωσης και συλλογικού πένθους. Στη Μαρωνίτικη Πατριαρχία της Bkerké θα συναντήσει νέους, μεταφέροντας μήνυμα αντοχής και ελπίδας σε μια χώρα που αγωνίζεται να σταθεί οικονομικά και πολιτικά.

Η επιλογή του Λιβάνου δεν είναι τυχαία: το Βατικανό θεωρεί την πολυθρησκευτική ταυτότητα της χώρας ως «εργαστήριο συνύπαρξης» που πρέπει να προστατευτεί, εν μέσω μετανάστευσης, φτώχειας και πολιτικής αστάθειας που απειλούν τις χριστιανικές κοινότητες.

Μια επίσκεψη με πολλαπλά επίπεδα

Η περιοδεία του Πάπα δεν περιορίζεται στη θεσμική και πνευματική διάσταση. Συμβαίνει ενώ η Τουρκία επιδιώκει να επανατοποθετήσει τον ρόλο της ως διαμεσολαβητή σε διεθνείς κρίσεις, από την Ουκρανία έως τη Μέση Ανατολή, και να ενισχύσει τη διαπραγματευτική ισχύ της με τη Δύση. Παράλληλα, οι χριστιανικές κοινότητες αντιμετωπίζουν δημογραφική συρρίκνωση, οικονομική πίεση και ανησυχίες ασφαλείας.

Διπλωματικοί αναλυτές σημειώνουν ότι η κοινή παρουσία Πάπα και Πατριάρχη στη Νίκαια μπορεί να αποτελέσει διεθνές μήνυμα σταθερότητας και αναζήτησης ενότητας, ενώ η συνάντηση με τον Erdoğan προσδίδει πολιτικό βάρος, υπενθυμίζοντας ότι οι θρησκευτικοί θεσμοί εξακολουθούν να επηρεάζουν την διεθνή κοινή γνώμη και την αντίληψη για την περιοχή.

Μια επίσκεψη που μόλις αρχίζει να «γράφει» ιστορία

Η περιοδεία του Πάπα Λέοντος ΙΔ΄ στην Τουρκία και τον Λίβανο συνδυάζει ιστορικό βάθος, εκκλησιαστικό διάλογο, διπλωματική κινητικότητα και έντονο συμβολισμό. Η Νίκαια, ο Λίβανος και η Κωνσταντινούπολη αναδεικνύονται σε σκηνές σύνθετων μηνυμάτων ειρήνης και ελπίδας, σε μια στιγμή που η ευρύτερη περιοχή χρειάζεται επειγόντως σταθερότητα και αξιόπιστα κανάλια επικοινωνίας.

Το έντονο ενδιαφέρον διεθνών μέσων, η παρουσία χιλιάδων πιστών και οι υψηλού επιπέδου συναντήσεις επιβεβαιώνουν ότι η περιοδεία αυτή δύσκολα θα καταγραφεί ως μια απλή επίσκεψη. Αντιθέτως, αναμένεται να εξελιχθεί σε γεγονός με μακροπρόθεσμες επιπτώσεις για την Εκκλησία, τη διπλωματία και την ασφάλεια στην Ανατολική Μεσόγειο και τη Μέση Ανατολή.

ΠΗΓΗ: IBNA

Ο Τούρκος υπουργός Άμυνας, Γιασάρ Γκιουλέρ, επαναφέρει την έννοια της «Γαλάζιας και Ουράνιας Πατρίδας» ως βασικό πλαίσιο της τουρκικής στρατηγικής, συνδυάζοντας τη ρητορική περί διαλόγου με αμετακίνητη προϋπόθεση: καμία πρωτοβουλία στο Αιγαίο ή στην Ανατολική Μεσόγειο δεν μπορεί —σύμφωνα με την τουρκική θέση— να προχωρήσει χωρίς την Άγκυρα.

Μιλώντας στην Επιτροπή Προϋπολογισμού της τουρκικής Βουλής, ο Γκιουλέρ ανέφερε ότι «καταβάλλουμε κάθε δυνατή προσπάθεια για την προστασία των δικαιωμάτων και των συμφερόντων μας στη Γαλάζια και Ουράνια Πατρίδα και υλοποιούμε αποτελεσματικά τις δραστηριότητές μας στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο, σύμφωνα με τα εθνικά μας συμφέροντα».

Ο Τούρκος υπουργός συνδύασε διάλογο και στρατηγική πίεση, τονίζοντας ότι η ειρήνη στο Αιγαίο δεν μπορεί να υπάρξει χωρίς αναγνώριση των τουρκικών συμφερόντων.

«Από την άλλη πλευρά, επιθυμούμε την επίλυση των υπαρχόντων προβλημάτων με τη γείτονά μας Ελλάδα και την περαιτέρω ανάπτυξη του θετικού διαλόγου, ώστε η θάλασσα του Αιγαίου να μετατραπεί σε περιοχή ειρήνης και σταθερότητας».

Η Άγκυρα, δια στόματος Γκιουλέρ, επαναλαμβάνει την αποφασιστικότητά της να προστατεύσει τα δικαιώματά της, λαμβάνοντας μέτρα έναντι μονομερών ελληνικών ενεργειών.

«Παράλληλα, προβαίνουμε και σε διπλωματικές πρωτοβουλίες βάσει του διεθνούς δικαίου και εφαρμόζουμε αποφασιστικά κάθε απαραίτητο μέτρο έναντι κάθε έργου ή πρωτοβουλίας που επιχειρεί να υλοποιήσει μονομερώς η Ελλάδα στην περιοχή. Υπογραμμίζουμε σε κάθε ευκαιρία ότι κανένα έργο στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί χωρίς τη συμμετοχή της Τουρκίας, ενώ συνεχίζουμε να υπερασπιζόμαστε τα δικαιώματα και τα συμφέροντα των Τουρκοκυπρίων».

Προειδοποιήσεις για την αμυντική θωράκιση της Κύπρου

Σχετικά με το Κυπριακό, ο Γκιουλέρ υπενθυμίζει τη σημασία της ισοτιμίας των Τουρκοκυπρίων ως προϋπόθεση για μια βιώσιμη λύση, καθιστώντας σαφές ότι η αδιαπραγμάτευτη κυριαρχική ισότητα αποτελεί κεντρικό στοιχείο της πολιτικής της Τουρκίας.

«Η μόνη διέξοδος για μια δίκαιη και μόνιμη λύση στο νησί είναι η αποδοχή της κυριαρχικής ισότητας και του ισότιμου διεθνούς καθεστώτος των Τουρκοκυπρίων. Αυτό αποτελεί πραγματικότητα».

Δείχνοντας την ενόχληση της Άγκυρας για την αμυντική ενίσχυση της Κύπρου από το Ισραήλ, προειδοποιεί ότι κάθε στρατιωτική ή πολιτική δράση της Ελληνοκυπριακής πλευράς θεωρείται παράγοντας έντασης, με την Τουρκία να δηλώνει έτοιμη για μέτρα και πλήρη στήριξη στους Τουρκοκυπρίους.

«Η διάθεση της Ελληνοκυπριακής Διοίκησης να αναπτύσσει στρατιωτικές και πολιτικές σχέσεις εντός και εκτός της περιοχής και να εξοπλίζεται, προχωρά με τρόπο που θα αυξήσει την ένταση και θα πλήξει τη σταθερότητα. Για τον λόγο αυτό, λαμβάνουμε τα απαραίτητα μέτρα στο πλαίσιο προληπτικής πολιτικής άμυνας και ασφάλειας και υπενθυμίζουμε ότι είμαστε δίπλα στους Τουρκοκύπριους υπό οποιεσδήποτε συνθήκες».

Η λιβυκή εξίσωση και στρατηγικές επεκτάσεις της Άγκυρας

Η τουρκική πολιτική στη Λιβύη παρουσιάζεται ως υπόδειγμα «ευεργετικής σταθεροποίησης», με τον Γκιουλέρ να περιγράφει τις παρεμβάσεις της Άγκυρας ως συνεισφορά στην ειρήνη.

«Χάρη στις πρωτοβουλίες και τη συνεργασία που αναπτύξαμε τα τελευταία χρόνια για την ενότητα, την ειρήνη και τη σταθερότητα στη Λιβύη, έχει εξασφαλιστεί σε μεγάλο βαθμό η γαλήνη στην περιοχή. Παράλληλα, παρέχουμε υποστήριξη στον λιβυκό στρατό μέσω εκπαίδευσης και συμβουλευτικών δραστηριοτήτων, ενώ προωθούμε και τις διμερείς στρατιωτικές σχέσεις. Είμαι ικανοποιημένος για την πρόοδο προς τον στόχο μας: διασφάλιση εδαφικής ακεραιότητας και εθνικής ενότητας στη Λιβύη, μέσω διαλόγου και προσπαθειών με όλα τα μέρη, βασισμένων σε πολιτικές αρχών».

Ο στρατηγικός εταίρος Κατάρ

Ο Γκιουλέρ περιγράφει την τουρκική εξωτερική πολιτική ως αλυσίδα συνεργασιών, από το Κέρας της Αφρικής έως τον Περσικό Κόλπο, όπου η Άγκυρα εμφανίζεται ως εκπαιδευτής, σύμβουλος και θεσμικός «προστάτης» φίλιων κρατών, προβάλλοντας διεθνές αποτύπωμα.

«Η κοινή διοίκηση Τουρκίας-Κατάρ ασκεί δραστηριότητες για την ενίσχυση των αμυντικών δυνατοτήτων του στρατού του Κατάρ, την εκπαίδευση, τις ασκήσεις, καθώς και την υποστήριξη διεθνούς ειρήνης και καταπολέμησης της τρομοκρατίας. Παράλληλα, ενισχύουμε συνεχώς τη στρατιωτική συνεργασία σε τομείς όπως οι ναυτικές και αεροπορικές αποστολές και η αμυντική βιομηχανία».

Πρόοδος της τουρκικής αμυντικής βιομηχανίας

Ο Γκιουλέρ υπογραμμίζει τον κρίσιμο ρόλο της αμυντικής βιομηχανίας για την εθνική ισχύ. Η παραγωγή UAV, UCAV, πλοίων και υποβρυχίων αποδεικνύει τεχνολογική ωριμότητα, ενώ η αναφορά στο αεροπλανοφόρο δείχνει στρατηγικό όραμα πέραν της περιφέρειας.

«Η αμυντική μας βιομηχανία αναπτύσσεται ραγδαία και επηρεάζει σημαντικά παγκόσμια. Είμαστε μία από τις λίγες χώρες που αναπτύσσουν UAV, UCAV, συστήματα αεράμυνας, πολεμικά πλοία και υποβρύχια. Τον περασμένο μήνα ξεκίνησε η μαζική παραγωγή του πρώτου εθνικού άρματος μάχης ALTAY και πραγματοποιήθηκε η πρώτη παράδοση.

Η επίτευξη αυτού του επιπέδου είναι αποτέλεσμα σωστής διαχείρισης πόρων και δυναμικού, με συνεχή συνεργασία με όλους τους εταίρους μας. Συνεχίζουμε να αναπτύσσουμε τις δυνατότητες των στρατιωτικών εργοστασίων και ναυπηγείων του Υπουργείου μας, που αποτελούν πυρήνα της αμυντικής βιομηχανίας. Τέλος, η κατασκευή του εθνικού αεροπλανοφόρου βρίσκεται υπό την ευθύνη του Υπουργείου, του Αρχηγείου Ναυτικού και της Αμυντικής Βιομηχανίας».

Ένα ιδιαίτερα σημαντικό ταξίδι, που περιλαμβάνει και θέματα ενεργειακής συνεργασίας, πραγματοποιεί σήμερα στη Βηρυτό ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης. Αμέσως μετά την άφιξή του στη λιβανική πρωτεύουσα, θα μεταβεί στο Προεδρικό Μέγαρο για συνομιλίες με τον Λιβανέζο ομόλογό του, Τζοζέφ Αούν.

Όπως αναφέρεται σε ρεπορτάζ του Ανδρέα Πιμπίσιη στον «Φιλελεύθερο», κατά τη διάρκεια της τρίωρης επίσκεψης του Προέδρου Χριστοδουλίδη στη Βηρυτό, οι δύο ηγέτες αναμένεται να υπογράψουν δύο σημαντικές συμφωνίες με ευρύτερη γεωπολιτική σημασία.

Η πρώτη συμφωνία αφορά την οριοθέτηση της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης μεταξύ Κύπρου και Λιβάνου. Πρόκειται για ένα ζήτημα σε εκκρεμότητα από το 2007, το οποίο είχε καθυστερήσει λόγω παρεμβάσεων της Τουρκίας στις κυβερνήσεις του Λιβάνου. Γι’ αυτόν τον λόγο, η Λευκωσία επέλεξε να διατηρήσει κλειστά τα χαρτιά της ως προς το περιεχόμενο της συμφωνίας πριν την υπογραφή, ώστε να αποφευχθούν πιθανές τελευταίας στιγμής κινήσεις που θα μπορούσαν να ανατρέψουν τον σχεδιασμό.

Η δεύτερη συμφωνία αφορά την ηλεκτρική διασύνδεση μεταξύ των δύο χωρών, ένα ζήτημα κρίσιμο για αμφότερες. Ο Λίβανος αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα στον τομέα της ηλεκτρικής ενέργειας και αναζητεί λύσεις για τη δημιουργία ενός αξιόπιστου ηλεκτρικού δικτύου. Η Λευκωσία έχει δηλώσει έτοιμη να εξετάσει τις προτάσεις της Βηρυτού και να συνδράμει τη γειτονική χώρα. Σημειώνεται ότι στις 24 Οκτωβρίου το λιβανέζικο Υπουργικό Συμβούλιο ενέκρινε την οριοθέτηση των θαλάσσιων συνόρων με την Κύπρο, κίνηση που, σύμφωνα με ανάρτηση του «Observe Lebanon», ενδέχεται να φέρει σημαντικές εξελίξεις στην περιφερειακή ενεργειακή συνεργασία.

Κλειστά χαρτιά για πολιτικούς λόγους

Ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης ρωτήθηκε χθες σχετικά με την επίσκεψή του στον Λίβανο και εάν αυτή θα αφορά την κύρωση της συμφωνίας οριοθέτησης, καθώς και το ενδεχόμενο ανακοίνωσης για νέες πρωτοβουλίες ενεργειακής συνεργασίας. Η απάντησή του ήταν πως μεταβαίνει στο Λίβανο «για δύο σημαντικά θέματα, τα οποία θα ανακοινώσω όταν βρίσκομαι εκεί». Συμπλήρωσε ότι δεν ανακοινώνει τα θέματα εκ των προτέρων για πολλούς λόγους, περιλαμβανομένων επικοινωνιακών και πολιτικών παραμέτρων.

Ενεργειακή συνεργασία ευρύτερων περιφερειακών πτυχών

Σε γραπτή δήλωση του Κωνσταντίνου Λετυμπιώτη αναφέρεται ότι η επίσκεψη του Προέδρου Χριστοδουλίδη θα επικεντρωθεί σε θέματα ενεργειακής συνεργασίας και ευρύτερες περιφερειακές διαστάσεις. Σύμφωνα με τον κυβερνητικό εκπρόσωπο, η επίσκεψη πραγματοποιείται έπειτα από πρόσκληση του Προέδρου Αούν και χαρακτηρίζεται «ιδιαίτερα σημαντική, σε μια περίοδο όπου η συνεργασία, η αμοιβαία εμπιστοσύνη και η σταθερότητα στην Ανατολική Μεσόγειο αποκτούν ακόμη μεγαλύτερη βαρύτητα».

Ο κ. Λετυμπιώτης επισημαίνει ότι η παρουσία του Προέδρου Χριστοδουλίδη στη Βηρυτό εντάσσεται στη συνεχή προσπάθεια της Κυπριακής Δημοκρατίας να εμβαθύνει τις σχέσεις της με τις χώρες της περιοχής, και τον Λίβανο ειδικότερα, έναν σημαντικό εταίρο με τον οποίο η Κύπρος μοιράζεται ιστορικά φιλικούς δεσμούς, κοινές προκλήσεις και στρατηγικά συμφέροντα.

Κατά τη διάρκεια της επίσκεψης θα υπάρξουν ανακοινώσεις σχετικά με την ενεργειακή συνεργασία και τις ευρύτερες περιφερειακές πτυχές, επιβεβαιώνοντας τη δέσμευση της Κύπρου για ενίσχυση της ασφάλειας και της σταθερότητας στην περιοχή. Παράλληλα, θα γίνει ανταλλαγή απόψεων για περιφερειακές εξελίξεις, θέματα ασφάλειας και σταθερότητας, καθώς και για τη συνεργασία σε τομείς αμοιβαίου ενδιαφέροντος. Τονίστηκε επίσης η σημασία που αποδίδει η Κύπρος στην ενίσχυση της ανθεκτικότητας και της σταθερότητας του Λιβάνου, κρίσιμο στοιχείο για ολόκληρη την περιοχή.

Οι δύο Πρόεδροι θα συζητήσουν και για την περαιτέρω ενίσχυση της συνεργασίας στο πλαίσιο των σχέσεων ΕΕ-Λιβάνου, ιδιαίτερα ενόψει της επικείμενης Κυπριακής Προεδρίας του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Ένα τρίωρο στη Βηρυτό

Ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης και η συνοδεία του αναμένεται να φτάσουν στη Βηρυτό περίπου στις 11 το πρωί. Στο αεροδρόμιο θα τον υποδεχθεί ο υπουργός Δημοσίων Έργων και Μεταφορών του Λιβάνου, Φαγιέζ Ρασάμνι. Στη συνέχεια θα μεταβεί στο Προεδρικό Μέγαρο για την επίσημη υποδοχή και θα έχει κατ’ ιδίαν συνάντηση με τον Πρόεδρο Αούν.

Ακολουθούν διευρυμένες συνομιλίες με τη συμμετοχή αντιπροσωπειών και γύρω στις 12.30 αναμένονται δηλώσεις των δύο Προέδρων. Μετά θα ακολουθήσει γεύμα εργασίας. Η αναχώρηση του Προέδρου Χριστοδουλίδη από το Προεδρικό Μέγαρο υπολογίζεται γύρω στις 2 μμ.

Στην αποστολή συνοδεύουν τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, η υφυπουργός για Ευρωπαϊκά Θέματα, Μαριλένα Ραουνά, ο σύμβουλος Εθνικής Ασφαλείας, Τάσος Τζιωνής, ο διευθυντής του Διπλωματικού Γραφείου του ΠτΔ, Δώρος Βενέζης, καθώς και υπηρεσιακοί παράγοντες.

ΠΗΓΗ: philenews.com