Την πρόθεση του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών να συνεχίσει να στηρίζει τη συνεργασία μεταξύ των δύο κοινοτήτων σε ολόκληρη την Κύπρο, υπογράμμισε την Τετάρτη ο εκπρόσωπος της Ειρηνευτικής Δύναμης του ΟΗΕ (ΟΥΝΦΙΚΥΠ), Αλίμ Σιντίκ, κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου στο Λήδρα Πάλας. Στην εκδήλωση συμμετείχαν, επίσης, εκπρόσωποι της Αποστολής Καλών Υπηρεσιών, του Προγράμματος Ανάπτυξης των Ηνωμένων Εθνών (UNDP) και του Τμήματος Πολιτικών Υποθέσεων της ΟΥΝΦΙΚΥΠ, οι οποίοι παρουσίασαν μια συνολική εικόνα των δράσεων και των έργων που βρίσκονται σε εξέλιξη.

Ο Συντονιστής του Γραφείου της Αποστολής Καλών Υπηρεσιών, Sergiy Illarionov, αναγνώρισε ότι το πολιτικό κλίμα έχει γνωρίσει αρκετές μεταβολές τα τελευταία χρόνια, εκφράζοντας παράλληλα την αισιοδοξία του ότι, μετά την εκλογή του Τουφάν Έρχιουρμαν στην ηγεσία της τουρκοκυπριακής κοινότητας, δημιουργούνται συνθήκες που επιτρέπουν την υποστήριξη και των δύο πλευρών προς την κατεύθυνση επανεκκίνησης των συνομιλιών. Στη διάρκεια της ενημέρωσης έγινε αναφορά και στην πρόοδο των έργων που αφορούν τη μονάδα επεξεργασίας λυμάτων στην κατεχόμενη Μια Μηλιά – η οποία αναμένεται να ξεκινήσει εντός του έτους – καθώς και στην πρώτη φάση της επέκτασης του Γραμμικού Πάρκου Πεδιαίου στην τουρκοκυπριακή κοινότητα, η οποία προβλέπεται να ολοκληρωθεί έως τα τέλη Ιανουαρίου.

«Εδώ και πάνω από έξι δεκαετίες, ο ΟΗΕ εργάζεται για τη διατήρηση της ειρήνης, την καλλιέργεια εμπιστοσύνης και τη σύσφιγξη των σχέσεων μεταξύ των δύο κοινοτήτων του νησιού. Ακόμα και χωρίς μια πολιτική διευθέτηση, οι άνθρωποι εξακολουθούν να έρχονται κοντά, υπερβαίνοντας τη διαίρεση μέσα από τον πολιτισμό, την εκπαίδευση, το περιβάλλον και την επιχειρηματικότητα», ανέφερε ο κ. Σιντίκ, προσθέτοντας ότι κάθε κοινό έργο αποτελεί «ένα βήμα προς ένα πιο ενωμένο και ανθεκτικό νησί». Επισήμανε, επίσης, ότι οι προσπάθειες του ΟΗΕ δεν αφορούν μόνο το μέλλον, αλλά «τον τρόπο με τον οποίο οι Κύπριοι συνυπάρχουν και συνεργάζονται σήμερα».

Αναφερόμενος στην αποστολή του Γραφείου Καλών Υπηρεσιών από το 1964, ο κ. Illarionov τόνισε ότι ο στόχος παραμένει η υποστήριξη των δύο πλευρών στη διαδικασία ειρήνευσης. «Μετά τον τερματισμό της Διάσκεψης για την Κύπρο το 2017, η Αποστολή έχει επικεντρωθεί κυρίως στη διευκόλυνση των Τεχνικών Επιτροπών», ανέφερε, διευκρινίζοντας πως η συγκεκριμένη ενημέρωση αποσκοπούσε όχι στη διαπραγματευτική διαδικασία, αλλά στην ανάδειξη του ρόλου των διαφόρων αποστολών και οργανισμών του ΟΗΕ στη διευκόλυνση των επαφών μεταξύ των δύο πλευρών. Ο ίδιος επεσήμανε ότι «τα τελευταία δύο χρόνια υπήρξε αισθητή αναζωογόνηση του ενδιαφέροντος γύρω από το Κυπριακό», με τον ίδιο τον Γενικό Γραμματέα να παραμένει ενεργά εμπλεκόμενος στον διάλογο. «Με τον διορισμό της Μαρία Άνχελα Ολγκίν ως Προσωπικής Απεσταλμένης του Γενικού Γραμματέα για την Κύπρο τον Ιανουάριο του 2024 και την ανανέωση της θητείας της τον Μάιο, παρατηρήθηκε ενίσχυση της κινητικότητας και μια σειρά συναντήσεων υψηλού επιπέδου», πρόσθεσε.

Σχετικά με το πολιτικό κλίμα μετά την εκλογή του κ. Έρχιουρμαν, ο κ. Illarionov αναγνώρισε ότι υπήρξαν κατά καιρούς διακυμάνσεις στις σχέσεις των δύο πλευρών, ωστόσο ο ΟΗΕ «προσβλέπει σε μια εποικοδομητική συνεργασία με τη νέα ηγεσία στο βορρά». Επισήμανε, παράλληλα, τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει η αποστολή του ΟΗΕ εν μέσω των ευρύτερων μεταρρυθμίσεων του Οργανισμού, αλλά υπογράμμισε ότι «υπάρχει σταθερή ετοιμότητα για στήριξη των δύο πλευρών στην επανέναρξη των συνομιλιών οποιαδήποτε στιγμή». Όπως είπε, οι Καλές Υπηρεσίες του ΟΗΕ συνεχίζουν να εργάζονται για την προώθηση των πρωτοβουλιών οικοδόμησης εμπιστοσύνης που έχουν συμφωνηθεί στις πολυμερείς συναντήσεις, σημειώνοντας ότι ορισμένες εξ αυτών έχουν ήδη αποδώσει καρπούς, ενώ άλλες απαιτούν περαιτέρω επεξεργασία και διάλογο.

Από την πλευρά του, ο Επικεφαλής του Γραφείου του UNDP στην Κύπρο, Jakhongir Khaydarov, παρουσίασε την πρόοδο που έχει επιτευχθεί σε τρία έργα χρηματοδοτούμενα από την ΕΕ, τα οποία αφορούν την Πολιτιστική Κληρονομιά, τη Διευκόλυνση Τοπικής Υποδομής και την Υποστήριξη των Τεχνικών Επιτροπών. Όπως εξήγησε, εδώ και πάνω από 15 χρόνια η Τεχνική Επιτροπή για την Πολιτιστική Κληρονομιά έχει συμβάλει στη διαφύλαξη των κοινών μνημείων της Κύπρου, με περισσότερους από 200 χώρους να έχουν αποκατασταθεί, διατηρηθεί ή συντηρηθεί με την υποστήριξη της ΕΕ. Αναφορικά με τη Διευκόλυνση Τοπικής Υποδομής, που ξεκίνησε το 2018, σημείωσε ότι έχουν ήδη υποστηριχθεί περισσότερα από 20 έργα στους τομείς της επεξεργασίας λυμάτων, της καθαρής ενέργειας, της κοινωνικής ανάπτυξης και της υγείας.

Κληθείς να σχολιάσει το έργο στη Μια Μηλιά, ο κ. Khaydarov ανέφερε ότι οι εργασίες στο δίκτυο αποχέτευσης βρίσκονται σε πλήρη εξέλιξη, ενώ παράλληλα αξιοποιείται η ευκαιρία για την εγκατάσταση επιπρόσθετων αγωγών που θα επιτρέψουν τη μεταφορά και επαναχρησιμοποίηση νερού μεταξύ των δύο κοινοτήτων. Ο Alexandre Prieto, Διευθυντής Έργου στη Διευκόλυνση Τοπικής Υποδομής – που υλοποιείται από το UNDP με ευρωπαϊκή χρηματοδότηση – επεσήμανε ότι η απαιτούμενη χρηματοδότηση έχει ήδη εξασφαλιστεί και το έργο προχωρά κανονικά, με την πρώτη φάση να ξεκινά εντός του έτους. Πρόσθεσε ότι θα χρειαστούν επιπλέον επενδύσεις για την πλήρη ολοκλήρωση του συστήματος, το οποίο περιλαμβάνει την αποχέτευση αλλά και την εγκατάσταση αγωγού για την επαναχρησιμοποίηση επεξεργασμένου νερού από την ελληνοκυπριακή κοινότητα, με αντίστοιχα σχέδια για την τουρκοκυπριακή πλευρά.

Ο κ. Khaydarov αναφέρθηκε και στο δικοινοτικό έργο επέκτασης του Γραμμικού Πάρκου του Πεδιαίου, το οποίο – όπως τόνισε – θα ενισχύσει τη βιοποικιλότητα και τους χώρους πρασίνου, προωθώντας τη διασύνδεση και την καθημερινή συναναστροφή των πολιτών. Οι εργασίες, που εξελίσσονται στην περιοχή κοντά στο οδόφραγμα του Λήδρα Πάλας, αφορούν την τουρκοκυπριακή κοινότητα, χωρίς να προβλέπεται η δημιουργία νέων σημείων διέλευσης. Ο κ. Prieto διευκρίνισε ότι το έργο θα προχωρήσει σε δύο φάσεις: η πρώτη αναμένεται να ολοκληρωθεί έως τα τέλη Ιανουαρίου 2026, ενώ η δεύτερη – που θα αφορά το μονοπάτι κατά μήκος του ποταμού – θα ξεκινήσει τον Απρίλιο του 2026 και θα διαρκέσει μέχρι τον Ιούνιο του 2027. Υπογράμμισε, επίσης, ότι όλες οι εργασίες πραγματοποιούνται με προσοχή ώστε να προστατευθεί το οικοσύστημα της περιοχής, συμπεριλαμβανομένων των χελωνών που ζουν κατά μήκος του ποταμού.

Τέλος, η επικεφαλής του Τμήματος Πολιτικών Υποθέσεων της ΟΥΝΦΙΚΥΠ, Abimbola Aina, υπογράμμισε ότι την τελευταία δεκαετία το Γραφείο της βρίσκεται «στην πρώτη γραμμή της προσπάθειας για την οικοδόμηση συνεργασίας, κατανόησης και εμπιστοσύνης» ανάμεσα στις δύο κοινότητες. Ειδική αναφορά έκανε στο πρόγραμμα «Νέοι Πρωταθλητές του ΟΗΕ για το Περιβάλλον και την Ειρήνη» (YCEP), το οποίο διανύει τον πέμπτο χρόνο λειτουργίας του και έχει ήδη εμπλέξει 142 νέους ηγέτες και περισσότερους από 800 συμμετέχοντες μέσα από δράσεις που προωθούν την ειρηνική συνύπαρξη και τη βιώσιμη ανάπτυξη.