Ο σεισμός των 8,8 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ, που σημειώθηκε τις πρώτες ώρες της Τετάρτης στα ανοιχτά της χερσονήσου Καμτσάτκα στη Ρωσία, συγκαταλέγεται ανάμεσα στους ισχυρότερους που έχουν καταγραφεί παγκοσμίως.

Ο σεισμός προκάλεσε συναγερμό για τσουνάμι στον Ειρηνικό, με συνέπεια να διαταχθούν μαζικές εκκενώσεις από τη Ρωσία και την Ιαπωνία έως τη Χαβάη και την Αλάσκα.

Σύμφωνα με τα έως τώρα διαθέσιμα δεδομένα, ο σεισμός κατατάσσεται στους έξι ισχυρότερους που έχουν σημειωθεί ποτέ – αν και είναι πιθανό να αναθεωρηθεί προς τα πάνω τις επόμενες ημέρες.

«Δεν θα με εξέπληττε αν τελικά αποδειχθεί ότι το μέγεθος ήταν ελαφρώς μεγαλύτερο», δήλωσε η Λόρι Ντένγκλερ, ομότιμη καθηγήτρια γεωφυσικής στο Πολυτεχνικό Πανεπιστήμιο της Πολιτείας της Καλιφόρνια στο Χάμπολτ. «Αυτό συμβαίνει επειδή οι μεγάλοι σεισμοί είναι πολύ πιο δύσκολο να αποτιμηθούν με ακρίβεια σε σχέση με τους μικρότερους, λόγω της τεράστιας ενέργειας που εκλύουν».

Πόσο σπάνιος και ισχυρός ήταν ο σεισμός στην Καμτσάτκα

Ο εν λόγω σεισμός ήταν ο πιο ισχυρός από το 2011, όταν ο Ειρηνικός Ωκεανός συγκλονίστηκε από δόνηση 9,1 Ρίχτερ στα ανοικτά της Ιαπωνίας, η οποία προκάλεσε τσουνάμι με πάνω από 18.000 θύματα και πυρηνική κρίση στη Φουκουσίμα.

Παρόμοια με τον σεισμό της Ιαπωνίας, και η εκτίμηση για το μέγεθος του σημερινού σεισμού άλλαξε σταδιακά: από 8,0 αρχικά, σε 8,7 και εν τέλει σε 8,8 βαθμούς. Αυτού του είδους οι αναθεωρήσεις θεωρούνται συνηθισμένες.

Οι λεγόμενοι «μεγάλοι σεισμοί», δηλαδή εκείνοι άνω των 8 Ρίχτερ, συμβαίνουν κατά μέσο όρο μία φορά τον χρόνο. Όμως σεισμοί τέτοιου μεγέθους όπως ο σημερινός της Ρωσίας είναι εξαιρετικά σπάνιοι – καταγράφονται περίπου μία φορά ανά δεκαετία, όπως δήλωσε ο Μπράντον Σουκ, επίκουρος καθηγητής γεωλογίας και γεωφυσικής στο Κρατικό Πανεπιστήμιο της Λουιζιάνα.

«Πρόκειται για ένα ασυνήθιστα ισχυρό γεωλογικό φαινόμενο που παρακολουθούμε στενά», σημείωσε. Η κλίμακα Ρίχτερ μετρά το μέγεθος ενός σεισμού με βάση τις ταλαντώσεις του σεισμογράφου και την ενέργεια που εκλύεται. Αντιθέτως, η Τροποποιημένη Κλίμακα Έντασης Μερκάλι (MMI) αξιολογεί την ένταση ενός σεισμού σε μια συγκεκριμένη τοποθεσία, όπως στην Πετροπαβλόφσκ-Καμτσάτσκι.

Η κλίμακα Μερκάλι αποτυπώνει τις συνέπειες του σεισμού στην επιφάνεια και κατατάσσει τα φαινόμενα σε 12 επίπεδα, ανάλογα με τη σοβαρότητα των επιπτώσεων και των ζημιών.

«Περίπου 250.000 άνθρωποι ζουν στη χερσόνησο, και σύμφωνα με τα πρώτα δεδομένα, πολλοί από αυτούς βίωσαν εξαιρετικά έντονη σεισμική δραστηριότητα», ανέφερε ο Σουκ. Οι πρώτες ενδείξεις κατατάσσουν τον σεισμό σε επίπεδα 8 έως 12 της κλίμακας Μερκάλι – επίπεδα όπου οι ζημιές στα κτίρια ενδέχεται να είναι σημαντικές.

Το βάθος του σεισμού

Η ισχύς του φαινομένου ενισχύθηκε και από το μικρό του εστιακό βάθος – περίπου 19 χιλιόμετρα – σύμφωνα με τη Ντι Νίνις από το Κέντρο Σεισμολογικής Έρευνας στη Μελβούρνη της Αυστραλίας.

«Το βάθος είναι καθοριστικός παράγοντας όταν εξετάζουμε τις καταστροφές που μπορεί να προκληθούν», εξήγησε. «Δεν είναι μόνο το μέγεθος που μετρά. Πρέπει να συνυπολογίσουμε και το πόσο βαθιά έγινε ο σεισμός, γιατί η απόσταση από την επιφάνεια παίζει κρίσιμο ρόλο στη μεταφορά της ενέργειας και άρα στις ζημιές».

Αιτίες του σεισμού

Ο γήινος φλοιός αποτελείται από γιγάντιες τεκτονικές πλάκες, που λειτουργούν σαν κομμάτια ενός σπασμένου κελύφους, τοποθετημένα πάνω σε λιωμένο μάγμα, όπως εξηγεί η Εθνική Υπηρεσία Ωκεανών και Ατμόσφαιρας των ΗΠΑ.

Σε κάποια σημεία, μια τεκτονική πλάκα υποχωρεί κάτω από μια άλλη – πρόκειται για τις λεγόμενες «ζώνες καταβύθισης». Σε αυτές τις περιοχές καταγράφονται οι ισχυρότεροι σεισμοί στον πλανήτη.

Η Καμτσάτκα βρίσκεται κοντά σε δύο τέτοιες ζώνες, όπου η πλάκα του Ειρηνικού εισχωρεί κάτω από τη Βορειοαμερικανική, καθιστώντας την περιοχή επίκεντρο γεωλογικής δραστηριότητας, όπως επισημαίνει η Ντένγκλερ.

Μάλιστα, σεισμός μεγέθους 9 Ρίχτερ είχε πλήξει την ίδια περιοχή το 1952.

Ο πρόσφατος σεισμός εκτιμάται ότι προκλήθηκε από μεγάλη μετατόπιση τεκτονικών πλακών – πιθανόν σε μήκος 200 έως 300 μιλίων, σύμφωνα με την ίδια επιστήμονα.

Ο «Δακτύλιος της Φωτιάς»

Η Καμτσάτκα και η Άπω Ανατολή της Ρωσίας βρίσκονται στον περιβόητο «Δακτύλιο της Φωτιάς» του Ειρηνικού – μια περιοχή με έντονη ηφαιστειακή και σεισμική δραστηριότητα. Στον ίδιο γεωλογικό δακτύλιο ανήκουν επίσης η Ιαπωνία, η Βόρεια και Νότια Αμερική.

Όπως ανέφερε στο Al Jazeera ο Κρις Έλντερς από το Πανεπιστήμιο Curtin της Αυστραλίας, σε αυτό το τμήμα του Ειρηνικού Ωκεανού, η τεκτονική πλάκα του Ειρηνικού υποχωρεί κάτω από την ανατολική πλευρά της Ρωσίας – και αυτή ακριβώς η γεωλογική κίνηση προκαλεί τόσο ισχυρούς σεισμούς.

«Ο σεισμός προκαλεί μια απότομη ανύψωση του θαλάσσιου πυθμένα, η οποία μετακινεί μαζικά το νερό, δημιουργώντας το τσουνάμι που εξαπλώνεται ακτινωτά από το επίκεντρο», εξήγησε.

ΠΗΓΗ: ΝΑΥΤΕΜΠΟΡΙΚΗ.gr