Η τουρκική πλευρά επιχειρεί να μειώσει σημαντικά το επίπεδο προσδοκιών ενόψει της μεθαυριανής συνάντησης των δύο ηγετών.

Ο Τουφάν Έρχιουρμάν προσέρχεται στη συνάντηση με τον Πρόεδρο Χριστοδουλίδη κυρίως για μια πρώτη επαφή και για να παρουσιάσει τις βασικές του τοποθετήσεις.

Η Άγκυρα, μέσω του Χακάν Φιντάν, έχει υποδείξει στον Τουρκοκύπριο ηγέτη την ανάγκη για στενό συντονισμό, ενιαία ρητορική και κοινή πορεία μεταξύ Τουρκίας και κατεχομένων.

Την ίδια ώρα, η ελληνοκυπριακή πλευρά δηλώνει έτοιμη να επαναφέρει τη διαδικασία του Κυπριακού στο σημείο όπου είχε μείνει το 2017.

Αμέσως μετά την ανακοίνωση της ημερομηνίας και της ώρας της συνάντησης, ο Έρχιουρμάν έσπευσε δημόσια να περιορίσει τις προσδοκίες, διευκρινίζοντας ότι η συνάντηση θα έχει καθαρά χαρακτήρα πρώτης γνωριμίας.

Σε ανάρτησή του ανέφερε πως «την Πέμπτη θα έχουμε την πρώτη μας συνάντηση, η οποία θα διαρκέσει μια ώρα. Από το 2017 έχουν περάσει οκτώ χρόνια και δεν μπορούμε να πούμε ότι αυτά τα χρόνια βοήθησαν στην αναζωπύρωση των ελπίδων για λύση στο νησί».

Επισήμανε ακόμη ότι, στη διαδικασία που επανεκκινεί, είναι καθοριστικό να υπάρξει σωστή διαχείριση των προσδοκιών και ότι, με βάση τις εξελίξεις στην περιοχή, «θα ήταν υπερβολικά αισιόδοξο να πούμε πως υπάρχει αυτή τη στιγμή κλίμα που ευνοεί λύση».

Υπογράμμισε επίσης πως η καλλιέργεια αισιοδοξίας αποτελεί ευθύνη των ηγετών, οι οποίοι οφείλουν να οικοδομήσουν εμπιστοσύνη με ειλικρίνεια και αποφυγή δηλώσεων που εντείνουν την αντιπαράθεση.

Πρόσθεσε ότι, αν και θα υπάρξουν δηλώσεις για γενικότερες εξελίξεις, θα πρέπει να αποφεύγονται αβίαστες τοποθετήσεις για την ουσία της διαπραγματευτικής διαδικασίας.

«Την Πέμπτη θα συναντηθούμε με τον κ. Χριστοδουλίδη και θα ανταλλάξουμε για πρώτη φορά τις απόψεις μας για πολλά ζητήματα στην ατζέντα. Δεν θα ήταν ρεαλιστικό να περιμένουμε ότι μπορούν να ξεκαθαρίσουν μέσα σε μία ώρα — ούτε πρέπει να δημιουργούμε τέτοιες προσδοκίες», ανέφερε.

Καταλήγοντας, εξέφρασε την ευχή η πρώτη συνάντηση να διεξαχθεί σε κλίμα ειλικρίνειας, ώστε να δημιουργηθεί αμοιβαία εμπιστοσύνη και να ανοίξει ο δρόμος για μια διαδικασία τακτικών —και όχι χρονοβόρων— συναντήσεων.

Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, Κωνσταντίνος Λετυμπιώτης, ανακοίνωσε ότι η συνάντηση του Προέδρου Χριστοδουλίδη με τον Τουρκοκύπριο ηγέτη Τουφάν Έρχιουρμάν θα πραγματοποιηθεί την Πέμπτη 20 Νοεμβρίου, στις 9:30 π.μ., στην οικία του Ειδικού Αντιπροσώπου του ΓΓ του ΟΗΕ, στην περιοχή του αεροδρομίου Λευκωσίας.

Σε γραπτή δήλωση τόνισε ότι ο Πρόεδρος προσέρχεται με εποικοδομητική στάση και σαφή πολιτική βούληση για επανέναρξη ουσιαστικών διαπραγματεύσεων από το σημείο όπου διακόπηκαν στο Κραν Μοντανά, με βάση τα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας και τις αρχές της ΕΕ.

Σε δηλώσεις του, ο κ. Λετυμπιώτης υπογράμμισε ότι η Λευκωσία επιδιώκει πρόοδο μέσω εντατικών και παραγωγικών συναντήσεων, ενώ η κυβέρνηση αναμένει να ακούσει τις θέσεις του Τουρκοκύπριου ηγέτη.

Ο διαπραγματευτής Μενέλαος Μενελάου ανέφερε ότι η αλλαγή ηγεσίας στην τουρκοκυπριακή κοινότητα δημιουργεί νέο περιβάλλον, το οποίο επιτρέπει πιο στοχευμένη προσπάθεια.

Τόνισε ότι οι πραγματικές προθέσεις θα φανούν στην πράξη, μέσα από τις επαφές που θα ακολουθήσουν.

Σχολιάζοντας δημόσιες δηλώσεις της άλλης πλευράς, σημείωσε πως κάποιες τοποθετήσεις δείχνουν συνέχιση της τουρκικής γραμμής, ενώ άλλες αφήνουν περιθώρια πιθανής διαφοροποίησης.

Υπογράμμισε πως η ελληνοκυπριακή πλευρά θα συνεχίσει με αποφασιστικότητα την προσπάθεια για επανεκκίνηση των συνομιλιών.

Ο Τούρκος Υπουργός Εξωτερικών, Χακάν Φιντάν, αναφέρθηκε σε στενή και αρμονική συνεργασία με τον Έρχιουρμάν και μίλησε ανοιχτά για τις οδηγίες που δόθηκαν από την Άγκυρα: «Συζητήσαμε λεπτομερώς τι πρέπει να γίνει γενικά, τι πρέπει να συζητείται, τι πρέπει να κάνουμε σε ζητήματα συντονισμού, ενιαίας ρητορικής και κοινής δράσης».

Ως μια κρίσιμη ευκαιρία για αποσαφήνιση θέσεων και προθέσεων των δύο πλευρών θεωρούν ο Νίκος Χριστοδουλίδης και ο Τουφάν Έρχιουρμαν την επικείμενη πρώτη τους συνάντηση.

Ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης παρέπεμψε χθες στην ανακοίνωση που αναμένεται σήμερα από τα Ηνωμένα Έθνη, μέσω της οποίας θα διευκρινιστεί ο τόπος και ο χρόνος της συνάντησης των δύο ηγετών.

Σε δηλώσεις του μετά το μνημόσυνο πεσόντων και θανόντων στελεχών του Κυπριακού Στρατού στη Λευκωσία, και σε ερώτηση για τις τοποθετήσεις του Τουρκοκύπριου ηγέτη κατά την πρόσφατη επίσκεψή του στην Τουρκία, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας ανέφερε ότι παρακολούθησε «με ιδιαίτερη προσοχή» όσα ειπώθηκαν. Τόνισε, ωστόσο, ότι ένα ζήτημα τέτοιας σημασίας δεν μπορεί ούτε να εξαντλείται ούτε να καθορίζεται από δημόσιες δηλώσεις.

«Άκουσα πολύ προσεκτικά τις τοποθετήσεις του νέου Τουρκοκύπριου ηγέτη, όπως και τις δηλώσεις του Τούρκου Προέδρου κατά τη συνάντησή τους. Το Κυπριακό αποτελεί εθνική υπόθεση, εξαιρετικά σοβαρή — ίσως τη σημαντικότερη για την πατρίδα μας. Η προσπάθεια για τερματισμό της κατοχής και επανένωση δεν μπορεί να περιορίζεται σε δημόσιους σχολιασμούς», σημείωσε.

Υπογράμμισε ότι σήμερα αναμένεται ανακοίνωση των Ηνωμένων Εθνών για την πρώτη του συνάντηση με τον Τουρκοκύπριο ηγέτη.

Πρόσθεσε ότι πρόκειται για μια συνάντηση «ιδιαίτερης σημασίας», μέσα από την οποία αναμένει να ξεκαθαρίσουν κρίσιμες παράμετροι, ειδικά σε σχέση με τον τρόπο επανεκκίνησης της διαδικασίας από το σημείο όπου σταμάτησε το καλοκαίρι του 2017, στο πλαίσιο που ήδη έχει συμφωνηθεί.

Τόνισε ακόμη ότι, προσεγγίζοντας μια «μεγάλη εθνική υπόθεση» με τη δέουσα υπευθυνότητα, δεν επιθυμεί να προχωρήσει σε δημόσιο σχολιασμό των δηλώσεων, παρότι υπάρχουν πολλά στα οποία θα μπορούσε να απαντήσει.

«Επικεντρώνομαι στην ουσία και στην ίδια τη συνάντηση, όπου θεωρώ πως θα ξεκαθαρίσουν αρκετά», συμπλήρωσε.

Κληθείς να σχολιάσει τις αναφορές Έρχιουρμαν περί προϋποθέσεων για επιστροφή στις συνομιλίες, ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης εξήγησε ότι διαθέτει απαντήσεις για κάθε ζήτημα, αλλά —ως ένδειξη σοβαρότητας— δεν πρόκειται να εμπλακεί σε δημόσια διαπραγμάτευση.

Εάν ο Τουρκοκύπριος ηγέτης και η Τουρκία επιθυμούν πραγματικά λύση στο Κυπριακό με βάση το συμφωνημένο πλαίσιο, «τότε μπορεί να υπάρξει πρόοδος», είπε. «Αν όμως επιδιώκουν άλλες στοχεύσεις, οι εξελίξεις δεν θα είναι θετικές».

Υπενθύμισε ότι η Κυπριακή Δημοκρατία —ως η πλευρά που βιώνει την κατοχή— οφείλει να επιδεικνύει υπευθυνότητα καθημερινά, κάτι που, όπως ανέφερε, πράττει.

Επανέλαβε ότι το Κυπριακό δεν μπορεί να λυθεί μέσω δημόσιας αντιπαράθεσης: «Δεν πρόκειται να απαντήσω σήμερα στον κ. Ερντογάν ή στον Τουρκοκύπριο ηγέτη, δημιουργώντας μια ατέρμονη αλυσίδα δηλώσεων».

Ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης αναφέρθηκε και στο έργο της ηλεκτρικής διασύνδεσης Κύπρου–Ελλάδας, που εντάσσεται στον Οικονομικό Διάδρομο Ινδίας–Μέσης Ανατολής–Ευρώπης (IMEC).

Όπως επισήμανε, στο ίδιο πλαίσιο περιλαμβάνονται και άλλες δράσεις, αρκετές εκ των οποίων θα ανακοινωθούν από την Ευρωπαϊκή Ένωση κατά τη διάρκεια της Κυπριακής Προεδρίας.

Στις δηλώσεις του υπογράμμισε ότι ο διάδρομος Ινδίας–Μέσης Ανατολής–Ευρώπης αποτελεί έργο υψηλής στρατηγικής σημασίας, το οποίο ενισχύει τη σύμπραξη ΕΕ και ΗΠΑ. Μέσα σε αυτό το ευρύτερο πλαίσιο, ανέφερε, επιμέρους έργα —μεταξύ αυτών και η ηλεκτρική διασύνδεση— συμβάλλουν ουσιαστικά στην υλοποίηση του IMEC.

Τόνισε ότι δεν πρόκειται για θεωρητικές εξαγγελίες, αλλά για συγκεκριμένες πρωτοβουλίες που ενισχύουν την προοπτική του διαδρόμου και αποδεικνύουν στην πράξη το αυξημένο και ουσιαστικό ενδιαφέρον της ΕΕ για τη Μέση Ανατολή — κάτι που η Κυπριακή Δημοκρατία επιδιώκει εδώ και καιρό και για το οποίο, όπως είπε, υπάρχουν ήδη απτά αποτελέσματα.

Στη συνάντηση με τον Τουρκοκύπριο ηγέτη αναμένεται να αποσαφηνιστούν καίρια ζητήματα, δήλωσε σήμερα ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Νίκος Χριστοδουλίδης, τονίζοντας ότι αύριο τα Ηνωμένα Έθνη θα εκδώσουν επίσημη ανακοίνωση σχετικά με την επικείμενη συνάντηση των δύο ηγετών των κοινοτήτων.

Μιλώντας σε δημοσιογράφους μετά το μνημόσυνο πεσόντων και θανόντων στελεχών του Κυπριακού Στρατού, και κληθείς να σχολιάσει τις αναφορές του Τουρκοκύπριου ηγέτη για το Κυπριακό κατά την πρόσφατη επίσκεψή του στην Τουρκία, ο Πρόεδρος σημείωσε: «Άκουσα με ιδιαίτερη προσοχή τις δηλώσεις του νέου Τουρκοκύπριου ηγέτη, όπως και του Τούρκου Προέδρου στη μεταξύ τους συνάντηση. Το Κυπριακό είναι ένα εθνικό ζήτημα, ίσως το σημαντικότερο για την πατρίδα μας, και η προσπάθειά μας για τερματισμό της κατοχής και επανένωση δεν μπορεί να εξαντλείται ή να καθορίζεται από δημόσιες τοποθετήσεις. Επαναλαμβάνω, έχω λάβει πολύ σοβαρά υπόψη όλα όσα έχουν λεχθεί».

Ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης επανέλαβε ότι «αύριο τα Ηνωμένα Έθνη θα προβούν σε ανακοίνωση σχετικά με την πρώτη συνάντηση που θα έχω με τον Τουρκοκύπριο ηγέτη. Πρόκειται για μια ιδιαίτερα σημαντική πρώτη συνάντηση, διότι μέσα από τη συζήτηση αναμένεται να ξεκαθαριστούν κρίσιμες πτυχές, ειδικά ως προς τα επόμενα βήματα, με αποκλειστικό στόχο την επανέναρξη των συνομιλιών από το σημείο όπου διακόπηκαν το καλοκαίρι του 2017, στη βάση του συμφωνημένου πλαισίου για την επίλυση του Κυπριακού».

Πρόσθεσε πως «ως ένδειξη της σοβαρότητας και της υπευθυνότητας με την οποία προσεγγίζουμε αυτό το μείζον εθνικό θέμα, δεν θα προχωρήσω σε δημόσιο σχολιασμό όσων έχουν ειπωθεί. Υπάρχουν πολλά σημεία που θα μπορούσα να σχολιάσω, όμως επικεντρώνομαι στην ουσία, στη συνάντηση που έρχεται, όπου θεωρώ ότι θα διαφωτιστούν αρκετά ζητήματα».

Αναφερόμενος στις δηλώσεις Ερχιουρμάν και στις προϋποθέσεις που θέτει για επιστροφή στις συνομιλίες, ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης ανέφερε: «Έχω απαντήσεις για όλα τα θέματα. Όμως, ως δείγμα της σοβαρής στάσης που κρατούμε, δεν θα εμπλακώ σε δημόσια διαπραγμάτευση. Αν πράγματι ο Τουρκοκύπριος ηγέτης και η Τουρκία επιθυμούν επίλυση του Κυπριακού στη βάση του συμφωνημένου πλαισίου, τότε μπορεί να υπάρξει πρόοδος. Αν όμως υπάρχουν άλλες επιδιώξεις, δεν θα δούμε θετικές εξελίξεις. Παρ’ όλα αυτά, εμείς, ως η πλευρά που έχει την πατρίδα της υπό κατοχή, οφείλουμε να λειτουργούμε με απόλυτη σοβαρότητα και αυτό πράττουμε. Το Κυπριακό δεν θα λυθεί μέσα από δημόσιες αντιπαραθέσεις ή απαντήσεις στον κ. Ερντογάν ή στον Τουρκοκύπριο ηγέτη. Επαναλαμβάνω, αύριο τα ΗΕ θα ανακοινώσουν πότε θα γίνει η πρώτη συνάντηση, όπου και θα ξεκαθαρίσουν πολλά».

Σε ερώτηση για πιθανή νέα διάσταση στο έργο της ηλεκτρικής διασύνδεσης και τη σύνδεσή της με το έργο IMEC, ο Πρόεδρος απάντησε: «Η διασύνδεση Ινδίας–Μέσης Ανατολής–Ευρώπης αποτελεί ένα εξαιρετικά σημαντικό έργο που φέρνει κοντά τόσο την Ευρωπαϊκή Ένωση όσο και τις ΗΠΑ. Στο ευρύτερο πλαίσιο του IMEC, συγκεκριμένα έργα —όπως η ηλεκτρική διασύνδεση— αναμένεται να συμβάλουν ουσιαστικά στην υλοποίησή του. Στο ίδιο πλαίσιο εντάσσονται και πολλές άλλες δράσεις που βρίσκονται σε εξέλιξη και που θα ανακοινωθούν από πλευράς ΕΕ κατά την Κυπριακή Προεδρία. Δεν μιλάμε για διακηρύξεις ή θεωρητικούς στόχους, αλλά για συγκεκριμένες πρωτοβουλίες που θα ενισχύσουν το IMEC και θα επιβεβαιώσουν εμπράκτως το πραγματικό ενδιαφέρον της ΕΕ για τη Μέση Ανατολή».

Τέλος, αναφορικά με το θέμα του ανασχηματισμού και τα σχετικά δημοσιεύματα, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας ανέφερε: «Δεν επηρεάζομαι. Όταν λάβω αποφάσεις, θα τις ανακοινώσω. Παρακολουθώ τι γράφεται και τις εκτιμήσεις που διατυπώνονται – είναι δικαίωμα του καθενός και απολύτως σεβαστό. Δεν έχω κάτι περαιτέρω να προσθέσω».