Γράφει ο

Νικόλαος Χριστοδουλόπουλος *

Αντιστρατηγος ε.α

Η πρόσφατη εμπλοκή των Ηνωμένων Πολιτειών σε επιθέσεις κατά ιρανικών πυρηνικών εγκαταστάσεων δεν αποτελεί απλώς πράξη αποτροπής. Πίσω από τις επίσημες δηλώσεις περί προστασίας του Ισραήλ και αποτροπής μιας πυρηνικά εξοπλισμένης Ισλαμικής Δημοκρατίας, διαφαίνεται μια βαθύτερη στρατηγική: η προσπάθεια να αποφευχθεί ένα σενάριο πολύ πιο επικίνδυνο — ένας ανοιχτός, παρατεταμένος πόλεμος μεταξύ Ισραήλ και Ιράν.

1. Τα Όρια της Ισραηλινής Δυναμικής

Παρά την αεροπορική υπεροχή και την τεχνολογική ακρίβεια του οπλοστασίου του, το Ισραήλ δεν διαθέτει τις δυνατότητες για την πλήρη εξουδετέρωση του ιρανικού πυρηνικού προγράμματος, ιδίως δεδομένης της ισχυρής προστασίας των κρίσιμων εγκαταστάσεων. Μια αποτυχημένη ή ημιτελής επίθεση ενέχει τον κίνδυνο μαζικής ιρανικής αντίδρασης, από πυραυλικές επιθέσεις και κυβερνοεπιθέσεις μέχρι χημικά όπλα ή ενεργοποίηση πληρεξούσιων παραστρατιωτικών δυνάμεων. Το ενδεχόμενο αυτό θέτει σε κίνδυνο όχι μόνο το Ισραήλ, αλλά και τη σταθερότητα ολόκληρης της περιοχής.

2. Η Δυναμική της Κλιμάκωσης

Μια τέτοια σύγκρουση δύσκολα θα περιοριζόταν σε μερικά χτυπήματα. Το Ιράν, μέσω του δικτύου συμμάχων και παραστρατιωτικών του (ο λεγόμενος “άξονας της αντίστασης”), θα μπορούσε να προκαλέσει εκτεταμένες συγκρούσεις σε διάφορα μέτωπα. Αντίστοιχα, το Ισραήλ θα απαντούσε με σφοδρότητα. Ο κίνδυνος μιας ευρείας πολεμικής αντιπαράθεσης είναι υπαρκτός, με ολέθριες συνέπειες: άνοδος των τιμών του πετρελαίου, πιθανό κλείσιμο των Στενών του Ορμούζ, περιφερειακή αστάθεια και σοβαρή ανθρωπιστική κρίση.

3. Η Αμερικανική Ανησυχία για Εμπλοκή

Η Ουάσιγκτον έχει καταστήσει σαφές ότι δεν επιθυμεί να εμπλακεί σε έναν νέο, πολυετή πόλεμο στη Μέση Ανατολή. Μια πλήρης πολεμική σύγκρουση μεταξύ Ισραήλ και Ιράν θα μπορούσε να υποχρεώσει τις ΗΠΑ να επέμβουν στρατιωτικά για την υπεράσπιση του Ισραήλ, εμπλοκή που ενδέχεται να οδηγήσει σε απώλειες, οικονομική αιμορραγία και αντιπαράθεση με άλλες μεγάλες δυνάμεις όπως η Κίνα ή το Πακιστάν. Ένας τέτοιος πόλεμος θα αποπροσανατόλιζε τις ΗΠΑ από κρίσιμα μέτωπα, όπως ο Ειρηνικός και η Ουκρανία.

Η Στρατηγική των ΗΠΑ: Επέμβαση για Αποτροπή Κλιμάκωσης

Η στρατιωτική συμβολή των ΗΠΑ δεν στοχεύει μόνο στην καταστροφή ιρανικών υποδομών, αλλά και σε μια πιο μακροπρόθεσμη στρατηγική αποφυγής χειρότερων εξελίξεων:

  • Αποδυνάμωση της Απειλής: Με τη συμμετοχή τους, οι ΗΠΑ συμβάλλουν σε στοχευμένα πλήγματα κατά του ιρανικού πυρηνικού προγράμματος, επιβραδύνοντας την εξέλιξή του.

  • Ελαχιστοποίηση Ρίσκου για το Ισραήλ: Η τεχνολογική και επιχειρησιακή ισχύς των ΗΠΑ εξασφαλίζει μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα και περιορίζει την ανάγκη για μονομερείς, υψηλού ρίσκου ενέργειες από το Ισραήλ.

  • Έλεγχος της Κλιμάκωσης: Μέσω της συντονισμένης επίθεσης, οι ΗΠΑ εκπέμπουν σαφές μήνυμα στο Ιράν ότι μαζική απάντηση κατά του Ισραήλ ισοδυναμεί με επίθεση κατά των ίδιων των ΗΠΑ. Έτσι, ενθαρρύνουν το Ιράν να επιλέξει πιο περιορισμένες, έμμεσες ή κυβερνοεπιθετικές αντιδράσεις, που είναι ευκολότερα διαχειρίσιμες.

  • Πολιτική Εξισορρόπηση: Η εμπλοκή ικανοποιεί τις απαιτήσεις του Ισραήλ για σθεναρή απάντηση, αποτρέποντάς το από την ανάληψη επικίνδυνων αυτόνομων ενεργειών.

Η Στρατηγική της «Ελάχιστης Χειρότερης Επιλογής»

Η απόφαση της Ουάσιγκτον να εμπλακεί στρατιωτικά μπορεί να ιδωθεί ως μια προσπάθεια να προληφθεί το χειρότερο δυνατό σενάριο: ένας άμεσος και ανεξέλεγκτος πόλεμος Ισραήλ–Ιράν. Η στρατηγική αυτή:

  • Επιτυγχάνει πλήγμα κατά των ιρανικών πυρηνικών φιλοδοξιών.

  • Συγκρατεί την απάντηση της Τεχεράνης σε ανεκτά επίπεδα.

  • Αποτρέπει την άμεση αμερικανική εμπλοκή σε ολοκληρωτικό πόλεμο.

  • Εξασφαλίζει έναν βαθμό ελέγχου στην ασταθή γεωπολιτική εξίσωση της Μέσης Ανατολής.

Ωστόσο, η επιλογή αυτή παραμένει υψηλού ρίσκου. Το ερώτημα που μένει ανοιχτό είναι αν η εν λόγω στρατηγική θα αποδώσει μακροπρόθεσμα, ή αν θα αποτελέσει απλώς έναν ακόμη κρίκο στην αλυσίδα έντασης και αντιποίνων, κερδίζοντας απλώς χρόνο για τη διπλωματία να προσπαθήσει – ξανά – να φέρει σταθερότητα στην περιοχή.

ΠΗΓΗ: MILITAIRE