Στο πρώτο του επίσημο ταξίδι στο εξωτερικό μετά τη σαρωτική εκλογική του νίκη, ο Τουφάν Ερχιουρμάν, νέος ηγέτης της διεθνώς μη αναγνωρισμένης «Τουρκικής Δημοκρατίας της Βόρειας Κύπρου» (ΤΔΒΚ), συναντήθηκε την Πέμπτη στην Άγκυρα με τον Πρόεδρο της Τουρκίας, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Οι δύο ηγέτες εξέπεμψαν μήνυμα απόλυτης σύμπλευσης, δηλώνοντας ότι τα παραδοσιακά μοντέλα διαπραγμάτευσης για το Κυπριακό έχουν πλέον εξαντλήσει τα όριά τους και ότι η λύση δύο κρατών, στη βάση της κυρίαρχης ισότητας, αποτελεί τη μοναδική εφαρμόσιμη επιλογή.

Κατά τη διάρκεια της κοινής συνέντευξης Τύπου στο Προεδρικό Συγκρότημα, έπειτα από συνάντηση διάρκειας 90 λεπτών, υπογραμμίστηκε η ανάγκη για σαφή απομάκρυνση από δεκαετίες άκαρπων συνομιλιών. Όπως μετέδωσε το τουρκικό μέσο T24, ο Ερντογάν απέρριψε κατηγορηματικά την επιστροφή σε «ατελέσφορες» διαπραγματεύσεις. Στο ίδιο μήκος κύματος κινήθηκε και ο Ερχιουρμάν, δηλώνοντας: «Το καθεστώς του λαού μου δεν αποτελεί αντικείμενο συζήτησης, διαπραγμάτευσης ή παζαριού».

Ο Τούρκος Πρόεδρος επέρριψε την ευθύνη για το διαχρονικό αδιέξοδο στην ελληνοκυπριακή πλευρά, κατηγορώντας την ότι αρνείται να αναγνωρίσει το «διεθνώς ίσο καθεστώς» των Τουρκοκυπρίων. «Η ελληνοκυπριακή πλευρά θεωρεί λύση τη μετατροπή των Τουρκοκυπρίων σε μειονότητα εντός του ομόσπονδου κράτους που κατέλαβαν το 1963 με τα όπλα», υποστήριξε. Παράλληλα, έκανε λόγο για «ιστορικά λάθη» τόσο από το Συμβούλιο Ασφαλείας όσο και από την ΕΕ, επικρίνοντας ιδίως την απόφαση ένταξης της Κυπριακής Δημοκρατίας παρά την απόρριψη του Σχεδίου Ανάν. «Δεν μπορείς να στεγνώσεις το σημερινό πλύσιμο με τον χθεσινό ήλιο», σημείωσε χαρακτηριστικά.

Από την πλευρά του, ο Ερχιουρμάν επανέλαβε τους «ακλόνητους δεσμούς αδελφοσύνης» μεταξύ Τουρκίας και ΤΔΒΚ, αναγνωρίζοντας τον καθοριστικό ρόλο της Τουρκίας ως εγγυήτριας δύναμης στην περιφερειακή ασφάλεια. Τόνισε ότι η τουρκοκυπριακή πλευρά παραμένει προσηλωμένη σε μια δίκαιη και αμοιβαία επωφελή λύση, χωρίς αυτό να συνεπάγεται παραχωρήσεις σε θεμελιώδη δικαιώματα. «Ο τουρκοκυπριακός λαός θα συμμετάσχει σε διαπραγματεύσεις εφόσον αυτές υπηρετούν τον στόχο της λύσης», σημείωσε, προσθέτοντας ωστόσο πως «υπάρχει και ένας κόσμος πέρα από το τραπέζι, με τον οποίο ο λαός μου έχει δικαίωμα να έρθει σε επαφή».

Η επίσκεψη αποκτά ιδιαίτερη πολιτική σημασία, δεδομένου ότι ο Ερχιουρμάν εξελέγη τον Οκτώβριο με ποσοστό 62,8%, επικρατώντας του υποψηφίου που είχε την ανοιχτή στήριξη της Άγκυρας. Το αποτέλεσμα είχε προκαλέσει αρχικά έντονες αντιδράσεις, με τον ηγέτη του MHP και κυβερνητικό σύμμαχο του Ερντογάν, Ντεβλέτ Μπαχτσελί, να ζητά την προσάρτηση της ΤΔΒΚ ως «82ης επαρχίας» της Τουρκίας.

Ωστόσο, η συνάντηση της Πέμπτης επιδίωξε να προβάλει εικόνα ενότητας και σταθερότητας, με τον Ερντογάν να επαναλαμβάνει ότι η Τουρκία, ως «μητέρα πατρίδα και εγγυήτρια δύναμη», «δεν θα εγκαταλείψει ποτέ τον τουρκοκυπριακό λαό στον δίκαιο αγώνα του».

Σε στάση εργασίας 3,5 ωρών προχωρούν οι καθηγητές, απορρίπτοντας το σχέδιο αξιολόγησης των εκπαιδευτικών.

Σύμφωνα με την ΟΕΛΜΕΚ, η στάση εργασίας θα πραγματοποιηθεί από τις 7:30 π.μ. έως τις 11:00 π.μ., την Τετάρτη 19 Νοεμβρίου 2025, ημέρα κατά την οποία προγραμματίζεται η πρώτη κατ’ άρθρο συζήτηση του Σχεδίου Κανονισμών στην Κοινοβουλευτική Επιτροπή Παιδείας.

Την ίδια μέρα, στις 9:00 π.μ., η ΟΕΛΜΕΚ θα διοργανώσει εκδήλωση διαμαρτυρίας έξω από τη Βουλή των Αντιπροσώπων.

Ανακοίνωση της ΟΕΛΜΕΚ

Το Κεντρικό Διοικητικό Συμβούλιο (Κ.Δ.Σ.) απορρίπτει το Σχέδιο Κανονισμών του Υπουργείου Παιδείας, Αθλητισμού και Νεολαίας (Υ.Π.Α.Ν.) για την Αξιολόγηση των Εκπαιδευτικών και του Εκπαιδευτικού Έργου, που κατατέθηκε στη Βουλή στις 4 Νοεμβρίου 2025. Το σχέδιο παραμένει ταυτόσημο με προηγούμενα, τα οποία είχαν απορριφθεί τόσο από την ΟΕΛΜΕΚ όσο και από το 92% των καθηγητών στο Δημοψήφισμα της 29ης Μαΐου 2025.

Οι λόγοι απόρριψης

Η ΟΕΛΜΕΚ επισημαίνει ότι το Σχέδιο Κανονισμών διατηρεί σειρά προνοιών με τις οποίες διαφωνεί η οργάνωση (βλ. αποφάσεις Κ.Δ.Σ. της ΟΕΛΜΕΚ 8/5/2025 και Π.Σ.Γ.Α. 5/6/2025), οι οποίες έχουν κοινοποιηθεί επανειλημμένα τόσο στο Υ.Π.Α.Ν. όσο και στη Βουλή των Αντιπροσώπων. Ενδεικτικά:

• Αριθμητική αξιολόγηση των εκπαιδευτικών από τον Διευθυντή.

• Διεύρυνση της κλίμακας αξιολόγησης από το 40 στο 100.

• Δύο προγράμματα εισδοχής για νεοεισερχόμενους καθηγητές.

• Συμμετοχή Επιθεωρητών στη διαμορφωτική αξιολόγηση.

• Ετήσιες διαδικασίες αξιολόγησης.

• Αύξηση γραφειοκρατίας.

Σημαντικές πτυχές του νέου συστήματος δεν έχουν ακόμη καθοριστεί, όπως:

• Τα κριτήρια αξιολόγησης των εκπαιδευτικών.

• Οι διαδικασίες μεταξιολόγησης.

• Ειδικά κριτήρια αξιολόγησης των αποσπασμένων.

Η συζήτηση αυτών των προνοιών παραπέμπεται σε Επιτροπή Παρακολούθησης, που θα αποτελείται από οκτώ μέλη: πέντε ανώτερους λειτουργούς του Υπουργείου Παιδείας και τρεις εκπροσώπους των Εκπαιδευτικών Οργανώσεων. Στην ίδια επιτροπή παραπέμπονται όλα τα κενά και οι ασάφειες του Σχεδίου Κανονισμών του Υ.Π.Α.Ν. Η πρακτική «πρώτα ψηφίζουμε – μετά καθορίζουμε», μάλιστα σε επιτροπή ελεγχόμενη από το Υ.Π.Α.Ν., δεν γίνεται αποδεκτή.

Οικονομικές και θεσμικές ενστάσεις

Οι οικονομικές ρυθμίσεις που προτείνει το Υ.Π.Α.Ν. κρίνονται ελλιπείς και αδικαιολόγητες. Παρά τα πολλαπλά νέα καθήκοντα για όλους τους εκπαιδευτικούς (συμβασιούχους, μόνιμους, Βοηθούς Διευθυντές Α’ και Διευθυντές), δεν προβλέπεται ουσιαστική στήριξη για την εκπλήρωσή τους ούτε νέες θέσεις Βοηθών Διευθυντών. Από τα €12,9 εκατ. που θα κοστίσει το νέο σύστημα, το 75% κατευθύνεται στην υπέρμετρη αύξηση των Επιθεωρητών.

Απόφαση Κ.Δ.Σ.

Δεδομένου ότι δεν εισακούστηκε η έκκληση προς τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας να αποσύρει άμεσα το προτεινόμενο Σχέδιο, ούτε το κάλεσμα προς την Κοινοβουλευτική Επιτροπή Παιδείας και τα κόμματα να αναστείλουν τη συζήτησή του, το Κ.Δ.Σ. αποφάσισε τα εξής μέτρα:

1. Στάση εργασίας από τις 7:30 π.μ. έως τις 11:00 π.μ., την Τετάρτη 19 Νοεμβρίου 2025, ημέρα της πρώτης κατ’ άρθρο συζήτησης του Σχεδίου Κανονισμών στην Επιτροπή Παιδείας.

2. Εκδήλωση διαμαρτυρίας στις 9:00 π.μ. έξω από τη Βουλή των Αντιπροσώπων.

Η ΟΕΛΜΕΚ θα αποφασίσει στη συνέχεια τη συνέχιση ή και κλιμάκωση των μέτρων, ανάλογα με τις εξελίξεις.

Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (ΕΔΔΑ) έκρινε, σε μια ιδιαίτερα σημαντική απόφαση, ότι οι μειώσεις σε μισθούς και συντάξεις των δημοσίων υπαλλήλων της Κύπρου κατά την περίοδο της οικονομικής κρίσης ήταν συμβατές με την Ευρωπαϊκή Σύμβαση Δικαιωμάτων του Ανθρώπου.

Η υπόθεση Constantinou and Others v. Cyprus, που αφορά πέντε ομαδικές προσφυγές δεκάδων εργαζομένων και συνταξιούχων, οδήγησε την πλειοψηφία του Δικαστηρίου στο συμπέρασμα ότι οι περικοπές συνιστούσαν νόμιμη και αναλογική παρέμβαση σε μια περίοδο εξαιρετικά δύσκολων δημοσιονομικών συνθηκών.

Το Δικαστήριο αναγνώρισε ότι η επιβολή έκτακτων εισφορών και οι μειώσεις μισθών συνιστούσαν παρέμβαση στο δικαίωμα των προσφευγόντων στην περιουσία. Ωστόσο, η πλειοψηφία έκρινε ότι η παρέμβαση δεν υπερέβαινε τα όρια του Άρθρου 1 του Πρωτοκόλλου 1, καθώς στόχευε στην αντιμετώπιση μιας κατάστασης εκτεταμένης οικονομικής κρίσης.

Το ΕΔΔΑ υπενθύμισε ότι τα κράτη διαθέτουν «ευρεία διακριτική ευχέρεια» όταν διαχειρίζονται κοινωνικοοικονομικές πολιτικές. Η πλειοψηφία κατέληξε ότι οι μειώσεις ήταν προσωρινές, αναλογικές και στοχευμένες, χωρίς να θέτουν τους προσφεύγοντες σε κίνδυνο αδυναμίας αξιοπρεπούς διαβίωσης. Κατά συνέπεια, όπως αναφέρει η απόφαση, δεν συνιστάτο παραβίαση του δικαιώματος στην περιουσία.

Σημαντικό τμήμα των προσφυγών αφορούσε τη συνέπεια της νομολογίας του Ανωτάτου Δικαστηρίου της Κύπρου. Οι προσφεύγοντες ισχυρίστηκαν ότι το Ανώτατο είχε αποφασίσει «απρόβλεπτα», παραβιάζοντας προηγούμενες αποφάσεις του. Το ΕΔΔΑ απέρριψε τον ισχυρισμό, υπογραμμίζοντας ότι «το Δικαστήριο δεν διαπιστώνει απόκλιση ή αντίφαση ικανή να υπονομεύσει την ασφάλεια δικαίου» και ότι οι διαφοροποιημένες προσεγγίσεις ήταν επαρκώς αιτιολογημένες. Κατά συνέπεια, δεν υπήρξε παραβίαση του Άρθρου 6 της Σύμβασης.

Έντονη η μειοψηφία

Η απόφαση συνοδεύτηκε από εκτενή μειοψηφούσα γνώμη τριών δικαστών, οι οποίοι διατύπωσαν σοβαρές ενστάσεις σε επίπεδο νομικής συλλογιστικής και θεσμικής συνέπειας.

Οι δικαστές της μειοψηφίας τόνισαν ότι το κυπριακό Σύνταγμα, συγκεκριμένα το Άρθρο 23, παρέχει αυστηρότερη προστασία στο δικαίωμα ιδιοκτησίας σε σχέση με την Ευρωπαϊκή Σύμβαση. Υποστήριξαν ότι το Ανώτατο Δικαστήριο της Κύπρου και στη συνέχεια το ΕΔΔΑ θα έπρεπε να λάβουν σοβαρότερα υπόψη αυτή τη διαφορά. Επεσήμαναν ότι η ερμηνεία της κυπριακής νομολογίας ήταν απρόβλεπτη, θίγοντας την ασφάλεια δικαίου, προσθέτοντας ότι «η υιοθετηθείσα προσέγγιση ήταν ανεπαρκώς αιτιολογημένη και επέτρεψε στο κράτος να παρακάμψει τις αυστηρότερες συνταγματικές εγγυήσεις». Οι μειοψηφούντες έκλεισαν με προειδοποίηση για τις επιπτώσεις.

Η απόφαση επιβεβαιώνει ότι το ΕΔΔΑ δίνει ευρεία κατανόηση στις κρατικές παρεμβάσεις σε περιόδους οικονομικής κρίσης, ειδικά όταν οι μειώσεις είναι προσωρινές και στοχευμένες, στο πλαίσιο της «αναγκαστικής ισορροπίας» μεταξύ ατομικών δικαιωμάτων και επιβίωσης του κράτους. Ωστόσο, η μειοψηφία θέτει κρίσιμα ερωτήματα σχετικά με τα όρια προστασίας των συνταγματικών δικαιωμάτων και τη συνέπεια της νομολογίας κατά την αλλαγή του νομικού πλαισίου αντιμετώπισης της κρίσης.

Η ανακοίνωση της Νομικής Υπηρεσίας

Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου απέρριψε πέντε αιτήσεις που κατατέθηκαν κατά της Κυπριακής Δημοκρατίας από 450 εργαζόμενους και συνταξιούχους του δημόσιου και ευρύτερου δημόσιου τομέα, εξαιτίας της μερικής περικοπής των μισθών ή των συντάξεών τους από το Γενικό Λογιστήριο λόγω της οικονομικής κρίσης. Η ετυμηγορία του ΕΔΔΑ κρίθηκε εξαιρετικά σημαντική για τα δημόσια οικονομικά της χώρας.

Οι πέντε υποθέσεις αμφισβητούσαν τον «Νόμο περί Μείωσης Απολαβών και Συντάξεων των Αξιωματούχων, Εργοδοτουμένων και Συνταξιούχων της Κρατικής Υπηρεσίας και του Ευρύτερου Δημόσιου Τομέα, Ν. 168(I)/2012» και τον «Νόμο περί Έκτακτης Εισφοράς Αξιωματούχων, Εργοδοτουμένων και Συνταξιούχων της Κρατικής Υπηρεσίας και του Ευρύτερου Δημόσιου Τομέα, Ν. 112(I)/2011». Οι 450 αιτητές προσέφυγαν στο ΕΔΔΑ αφού οι προσφυγές τους απορρίφθηκαν, κατά πλειοψηφία, από το Ανώτατο Δικαστήριο (Αποφάσεις Γεώργιος Χαραλάμπους κ.ά. v. Κυπριακή Δημοκρατία και Κυπριακή Δημοκρατία v. Αυγουστή και άλλων).

Οι αιτητές υποστήριξαν παραβίαση του δικαιώματος ιδιοκτησίας (Άρθρο 1 Πρωτοκόλλου 1), παραβίαση δικαιώματος δίκαιης δίκης (Άρθρο 6 ΕΣΔΑ) λόγω αντιφάσεων στην κυπριακή νομολογία και παραβίαση της απαγόρευσης διακρίσεων (Άρθρο 1 Πρωτοκόλλου 12) λόγω διαφορετικής μεταχείρισης μεταξύ δημόσιου και ιδιωτικού τομέα.

Το ΕΔΔΑ απέρριψε τον ισχυρισμό παραβίασης δίκαιης δίκης, θεωρώντας ότι δεν υπήρξε απόκλιση στη νομολογία του Ανώτατου. Όσον αφορά το δικαίωμα ιδιοκτησίας, η πλειοψηφία έκρινε ότι οι μειώσεις αποτελούσαν νόμιμη παρέμβαση, προβλεπόμενη από τον νόμο και σύμφωνη με τα πρότυπα του ΕΔΔΑ. Οι μειώσεις εξυπηρετούσαν το δημόσιο συμφέρον σε περίοδο κρίσης, ήταν κλιμακωτές, περιορισμένης διάρκειας και πέτυχαν δίκαιη ισορροπία μεταξύ δημοσίου συμφέροντος και ατομικών δικαιωμάτων.

Σχετικά με την απαγόρευση διακρίσεων, το ΕΔΔΑ έκρινε ότι οι δημόσιοι υπάλληλοι ή αξιωματούχοι που βασίζονται στον κρατικό προϋπολογισμό δεν βρίσκονταν σε ανάλογη θέση με άλλους εργαζόμενους.

Στην απόφαση συμφώνησαν πέντε δικαστές του ΕΔΔΑ, ενώ οι κ. Γιώργος Σεργίδης και κα Anna Adamska-Gallant διατύπωσαν μειοψηφούσα γνώμη. Την υπόθεση εκπροσώπησε ενώπιον του ΕΔΔΑ η Ανώτερη Δικηγόρος της Δημοκρατίας κα Θεοδώρα Χριστοδουλίδου, εκ μέρους του Γενικού Εισαγγελέα της Δημοκρατίας.