Η Αυτόματη Τιμαριθμική Αναπροσαρμογή (ΑΤΑ) επανέρχεται περιοδικά στο επίκεντρο της δημόσιας συζήτησης, ιδίως όταν η οικονομία παρουσιάζει σημάδια σταθερότητας και οι συνδικαλιστικές οργανώσεις θεωρούν πως υπάρχει περιθώριο νέων διεκδικήσεων. Ωστόσο, πρόκειται για έναν μηχανισμό που, αντί να ανταποκρίνεται στις ανάγκες της σύγχρονης αγοράς εργασίας, παραμένει δεμένος με τη λογική μιας άλλης εποχής – τότε που η οικονομία ήταν περισσότερο κλειστή, οι αγορές λιγότερο ανταγωνιστικές και η κρατική παρέμβαση ισχυρότερη.

Η πρόσφατη αναζωπύρωση της συζήτησης γύρω από το μέλλον της ΑΤΑ και, κυρίως, η απαίτηση για καθολική εφαρμογή της τόσο στον δημόσιο όσο και στον ιδιωτικό τομέα, φέρνει στην επιφάνεια ένα βαθύτερο πρόβλημα: αυτό της υπερβολικής συντεχνιακής επιρροής στη χάραξη της οικονομικής πολιτικής. Δεν είναι υπερβολή να υποστηριχθεί ότι σε αρκετούς τομείς η κυπριακή αγορά εργασίας λειτουργεί υπό καθεστώς «υπερσυνδικαλισμού». Αντί ο κοινωνικός διάλογος να επιδιώκει ισορροπίες, συχνά μετατρέπεται σε πεδίο άσκησης πίεσης, με τους εργοδότες –και την ίδια την οικονομία– να βρίσκονται σε θέση άμυνας.

Η στάση των εργοδοτικών οργανώσεων να απορρίψουν την πρόταση για επέκταση της ΑΤΑ δεν αποτελεί ένδειξη αδιαλλαξίας, αλλά πράξη ρεαλισμού. Σε μια περίοδο κατά την οποία η Ευρώπη αγωνίζεται να ενισχύσει την ανταγωνιστικότητά της απέναντι στις Ηνωμένες Πολιτείες, την Κίνα και τις αναδυόμενες αγορές, η πρόσθετη επιβάρυνση των επιχειρήσεων μέσω ενός μηχανισμού όπως η ΑΤΑ λειτουργεί ανασταλτικά και αναχρονιστικά.

Η ίδια η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, εδώ και χρόνια, προωθεί πολιτικές που στοχεύουν στη φιλελευθεροποίηση των αγορών εργασίας, μέσω της μείωσης της υπερρύθμισης, της προώθησης της ευελιξίας στις εργασιακές συμβάσεις και της διευκόλυνσης της κινητικότητας. Και αυτό όχι επειδή υποτιμά τη σημασία της κοινωνικής προστασίας, αλλά επειδή έχει πλέον αποδειχθεί ότι χωρίς ευελιξία δεν μπορεί να υπάρξει βιώσιμη ανάπτυξη. Αντιθέτως, σε κράτη όπου ο συνδικαλισμός εξακολουθεί να έχει υπέρμετρη ισχύ, η αγορά αδρανοποιείται, οι επενδύσεις καθυστερούν και οι επιχειρήσεις διστάζουν να αναλάβουν νέες πρωτοβουλίες.

Η Κύπρος, δυστυχώς, παραμένει δέσμια πολλών από αυτές τις παθογένειες. Ο δημόσιος τομέας αποτελεί το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα. Οι συντεχνίες των εκπαιδευτικών, για παράδειγμα, απορρίπτουν κάθε προσπάθεια αξιολόγησης, ενώ οι οργανώσεις των κυβερνητικών ιατρών αντιδρούν στη λειτουργία πανεπιστημιακών κλινικών. Σχεδόν κάθε μεταρρυθμιστική πρόταση αντιμετωπίζεται με την ίδια απάντηση: απειλές για απεργίες. Δεν είναι, επομένως, τυχαίο ότι ο εκσυγχρονισμός του κράτους προχωρά τόσο αργά.

Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, η ΑΤΑ δεν αποτελεί απλώς ένα εργαλείο προστασίας των μισθών, αλλά και ένα σύμβολο συντεχνιακής δύναμης. Ωστόσο, η δύναμη αυτή, όσο κι αν παρουσιάζεται ως υπεράσπιση των εργαζομένων, στην πράξη καταλήγει να τους ζημιώνει. Μια οικονομία που χάνει την ανταγωνιστικότητά της και βλέπει το λειτουργικό της κόστος να αυξάνεται, αδυνατεί να δημιουργήσει νέες, ποιοτικές θέσεις εργασίας. Και οι πρώτοι που πλήττονται είναι οι νέοι, οι χαμηλόμισθοι και οι εργαζόμενοι του ιδιωτικού τομέα – όχι οι προνομιούχοι του δημοσίου.

Η ΑΤΑ δεν συνιστά κοινωνική πολιτική· είναι ένας αυτόματος μηχανισμός που μεταφέρει το βάρος του πληθωρισμού από τον εργαζόμενο στον εργοδότη, χωρίς να βελτιώνει την παραγωγικότητα ή την αξία της εργασίας. Αντί να ενισχύει την αγοραστική δύναμη, τελικά την αποδυναμώνει, καθώς προκαλεί έναν φαύλο κύκλο αυξήσεων τιμών. Με άλλα λόγια, πρόκειται για μια συνταγή που τροφοδοτεί τον πληθωρισμό.

Αυτό δεν σημαίνει ότι οι εργαζόμενοι πρέπει να μείνουν εκτεθειμένοι απέναντι στην ακρίβεια. Η προστασία τους, όμως, οφείλει να είναι στοχευμένη και ρεαλιστική. Οι υγιείς επιχειρήσεις ήδη το εφαρμόζουν, προσφέροντας παροχές, μπόνους, ευέλικτα ωράρια και αυξήσεις συνδεδεμένες με την απόδοση. Αυτή είναι η ορθή κατεύθυνση, όχι η επιβολή ενός οριζόντιου μηχανισμού που αγνοεί τις διαφορετικές πραγματικότητες κάθε κλάδου.

Αν η κυβέρνηση επιθυμεί πραγματικά να σταθεί στο πλευρό των εργαζομένων, οφείλει να επενδύσει στην εκπαίδευση, την επαγγελματική κατάρτιση, τη δια βίου μάθηση, την πρόσβαση στην τεχνολογία και την αξιοκρατία. Αυτά είναι τα θεμέλια της διαρκούς ευημερίας, όχι μια αυτόματη τιμαριθμική αύξηση που απλώς μεταθέτει το πρόβλημα στο μέλλον.

Η αναζωπύρωση της συζήτησης γύρω από την ΑΤΑ θα μπορούσε να αποτελέσει αφορμή για μια συνολική επανεξέταση του τρόπου με τον οποίο αντιλαμβανόμαστε την αγορά εργασίας. Είναι ώρα να αναγνωρίσουμε τις στρεβλώσεις και να τις διορθώσουμε. Σε μια σύγχρονη, ανοιχτή οικονομία δεν μπορούμε να συνεχίζουμε να λειτουργούμε με εργαλεία της δεκαετίας του ’70. Όσο κι αν ενοχλεί, η ανταγωνιστικότητα δεν μπορεί να συνυπάρξει με τη στασιμότητα.

Το ζητούμενο, λοιπόν, δεν είναι να περιοριστεί ο κοινωνικός διάλογος σε ένα απλό «ναι» ή «όχι» στην ΑΤΑ, αλλά να τολμήσουμε να απαντήσουμε στο ουσιαστικό ερώτημα: ποια αγορά εργασίας θέλουμε για τις επόμενες δεκαετίες; Μια αγορά εγκλωβισμένη σε συντεχνιακές ισορροπίες ή μια ευέλικτη και ανοιχτή αγορά που προσφέρει ευκαιρίες τόσο στους εργαζομένους όσο και στις επιχειρήσεις;

Η απάντηση σε αυτό το ερώτημα θα καθορίσει και το μέλλον της κυπριακής οικονομίας. Γιατί η ανάπτυξη δεν χτίζεται με επιδόματα, αλλά με εμπιστοσύνη, ευελιξία και παραγωγικότητα. Ο εκσυγχρονισμός της αγοράς εργασίας δεν είναι ιδεολογική επιλογή, αλλά ζωτική αναγκαιότητα. Και ήρθε η ώρα να τεθεί ένα οριστικό τέλος στον λαϊκισμό και τον εκβιασμό που κρατούν την οικονομία όμηρο.

Η γερμανική αμυντική βιομηχανία βρίσκεται σε πορεία πρωτοφανούς ανάπτυξης, καθώς η Rheinmetall καταγράφει ρεκόρ πωλήσεων και νέων συμβολαίων. Οι παραγγελίες της εταιρείας ξεπερνούν ήδη τα 64 δισεκατομμύρια ευρώ, ενώ ο Διευθύνων Σύμβουλος Άρμιν Πάπεργκερ δήλωσε χαρακτηριστικά: «Θα γίνουμε παγκόσμιοι πρωταθλητές στις πωλήσεις όπλων». Οι πωλήσεις της εταιρείας ανήλθαν σε περίπου 7,5 δισ. ευρώ τους πρώτους εννέα μήνες του έτους, με την ετήσια αύξηση να αναμένεται να φθάσει το 30%. Παράλληλα, τα λειτουργικά κέρδη αυξήθηκαν κατά 18%, φτάνοντας τα 835 εκατομμύρια ευρώ. Τα εντυπωσιακά αυτά νούμερα αντικατοπτρίζουν την ευρύτερη πολεμική κινητοποίηση που συντελείται στην Ευρώπη, στο πλαίσιο της αντιμετώπισης της λεγόμενης «ρωσικής απειλής».

Σύμφωνα με τη γερμανική οικονομική εφημερίδα Handelsblatt, «ο μεγαλύτερος κατασκευαστής όπλων της Γερμανίας εξακολουθεί να αποκομίζει τεράστια οφέλη από την άνοδο των στρατιωτικών δαπανών του ΝΑΤΟ». Η παγκόσμια αστάθεια και οι γεωπολιτικές εντάσεις έχουν οδηγήσει σε θεαματική αύξηση των εσόδων της Rheinmetall. Ιδιαίτερα στον τομέα των πυρομαχικών, αναμένονται συμβάσεις αξίας δεκάδων δισεκατομμυρίων ευρώ, καθώς η εταιρεία σχεδιάζει να παράγει έως και 1,5 εκατομμύριο βλήματα πυροβολικού ετησίως από το 2027. Μόλις στα τέλη Αυγούστου, εγκαινίασε ένα νέο υπερσύγχρονο εργοστάσιο στην Κάτω Σαξονία, το οποίο αναμένεται να εξελιχθεί στο μεγαλύτερο κέντρο παραγωγής πυρομαχικών της Ευρώπης.

Επέκταση στη ναυπηγική βιομηχανία

Η Rheinmetall δεν περιορίζεται πλέον στην παραγωγή τεθωρακισμένων και πυρομαχικών, αλλά σχεδιάζει να εισέλθει δυναμικά και στην αγορά ναυπήγησης πολεμικών πλοίων. Για τον σκοπό αυτό, προχωρά στην εξαγορά του στρατιωτικού τμήματος του ομίλου Lürssen με έδρα τη Βρέμη.

«Με τα έργα που έχουμε σε εξέλιξη, φιλοδοξούμε να αποτελέσουμε βασικό παράγοντα σε όλους τους στρατιωτικούς τομείς – στην ξηρά, στη θάλασσα, στον αέρα και ακόμη και στο διάστημα», δήλωσε ο Άρμιν Πάπεργκερ, επισημαίνοντας πως η εταιρεία βρίσκεται «σε τροχιά δυναμικής ανάπτυξης και επίτευξης των φιλόδοξων ετήσιων στόχων της».

Μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, η δυτική βιομηχανία όπλων έχει επιδοθεί σε αγώνα ενίσχυσης των ενόπλων δυνάμεων. Η Rheinmetall επιδιώκει στρατηγικές συμμαχίες με άλλες αμυντικές εταιρείες, ώστε να ανταποκριθεί στη ζήτηση και να αντιμετωπίσει τη ρωσική απειλή. Σε αυτό το πλαίσιο, συνεργάζεται με την ιταλική Leonardo για την παραγωγή αρμάτων μάχης μέσω κοινοπραξίας.

Παράλληλα, βρίσκονται σε εξέλιξη διαπραγματεύσεις για την εξαγορά του στρατιωτικού τμήματος φορτηγών της Iveco, ενώ η εταιρεία συνεργάζεται και με τον αμερικανικό κολοσσό Lockheed Martin στην κατασκευή εξαρτημάτων αεροσκαφών στη Βόρεια Ρηνανία-Βεστφαλία. Επιπλέον, οι δύο πλευρές προχωρούν σε κοινή παραγωγή πυραύλων.

Εργοστάσια στην Ανατολική Ευρώπη

Η Rheinmetall προχωρά και στην κατασκευή ενός νέου εργοστασίου πυρομαχικών για βαρύ πυροβολικό στη Λιθουανία, σε μικρή απόσταση από τα ρωσικά σύνορα. Το εργοστάσιο, το οποίο θα καλύπτει έκταση ίση με περισσότερα από 300 γήπεδα ποδοσφαίρου, αναμένεται να λειτουργήσει το 2026, με σταδιακή αύξηση της παραγωγής από το 2027. «Η εγκατάσταση αυτή θα έχει στρατηγική σημασία όχι μόνο για τη Λιθουανία, αλλά και για ολόκληρη την Ευρώπη και το ΝΑΤΟ», υπογράμμισε ο Πάπεργκερ.

Η ευρωπαϊκή ήπειρος φαίνεται να προετοιμάζεται για ενδεχόμενη πολεμική σύγκρουση, ενώ τα τελευταία τρία χρόνια η αμυντική βιομηχανία έχει εξελιχθεί σε κινητήρια δύναμη της ευρωπαϊκής οικονομίας. Η νέα εποχή επανεξοπλισμού που πυροδότησε η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία και η σταδιακή αποχώρηση των Ηνωμένων Πολιτειών από την Ευρώπη έχουν επανακαθορίσει τις προτεραιότητες των κρατών.

Από το Λονδίνο έως τη Βαρσοβία, από το Βερολίνο έως τη Ρώμη, οι κυβερνήσεις έχουν ξανανακαλύψει τη στρατιωτική επένδυση ως εργαλείο βιομηχανικής πολιτικής. Και μέσα σε αυτό το νέο ευρωπαϊκό σκηνικό, ένα όνομα ξεχωρίζει: η Rheinmetall, ο γερμανικός κολοσσός της αμυντικής βιομηχανίας, που έχει μετατραπεί στο απόλυτο σύμβολο της πολεμικής αναγέννησης της Ευρώπης.

ΠΗΓΗ: ΝΑΥΤΕΜΠΟΡΙΚΗ .gr

Η ένταση ανεβαίνει στην πολιτική σκηνή!

1. Η προεκλογική ανάλυση των κομμάτων – ποια στρατηγική ακολουθεί ο καθένας και πού οδηγούν οι νέες ισορροπίες.

2.Οι καυγάδες Αννίτας – Θεμιστοκλέους, η μακροθυμία και η θεσμική εκτροπή

3. Τελικά ο Φαίδωνας επιβεβαιώνεται; Νέα δεδομένα και ο εκνευρισμός Χαρτζιώτης

4. Το γαϊτανάκι για τους ΤΑΚΑΤΑ – Ο Κώστα αποκαλύπτει, ποιοι εμπλέκονται και γιατί συνεχίζει να προκαλεί αντιδράσεις.

5. Ποιος έφτιαξε το λογότυπο της Βουλής; Μια σύγκριση με τα λογότυπα άλλων κοινοβουλίων – κύρος ή απλώς… γραφιστική ατυχία;

Μια εκπομπή χωρίς φίλτρα, με σχόλιο και ανάλυση που δεν χαρίζεται σε κανέναν.

Δείτε σήμερα στο Vouli.TV