Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Νίκος Χριστοδουλίδης, δήλωσε προσερχόμενος στη Σύνοδο των Προέδρων του Business Europe στη Λευκωσία ότι θεωρεί πως θα συγκαλέσει Εθνικό Συμβούλιο σε σχέση με τις εξελίξεις στο Κυπριακό πριν από το τέλος του έτους.

Ερωτηθείς σχετικά με τη χθεσινή συνάντηση με τον Τουρκοκύπριο ηγέτη, Τουφάν Έρχιουρμαν, και αν προτίθεται να συγκαλέσει το Εθνικό Συμβούλιο πριν από την προγραμματισμένη συνάντηση με την προσωπική απεσταλμένη του ΓΓ του ΟΗΕ, Μαρία Άνχελα Ολγκίν, στις αρχές Δεκεμβρίου, ο Πρόεδρος ανέφερε ότι «θεωρώ ότι θα καλέσω Εθνικό Συμβούλιο πριν από το τέλος του χρόνου».

Σχολιάζοντας τη συνάντηση, είπε ότι «ήταν μια θετική συνάντηση η χθεσινή. Υπάρχει προοπτική και δημιουργείται η υποδομή μιας θετικής προοπτικής για επανέναρξη των συνομιλιών, καθώς αυτός αποτελεί τον βασικό στόχο».

Σχετικά με την κοινή συνάντηση με την κ. Ολγκίν, ο Πρόεδρος τόνισε ότι «είναι σημαντικό ότι συμφωνήσαμε για τη συνάντηση με την κ. Ολγκίν. Είναι εξίσου σημαντικό ότι οι διαπραγματευτές θα προετοιμάσουν όλο αυτό το διάστημα τη συνάντηση με στόχο τη διευρυμένη συνάντηση υπό τον Γενικό Γραμματέα».

Αναφερόμενος στην ευρωπαϊκή διάσταση, πρόσθεσε ότι «υπάρχει επίσης ο προγραμματισμός της κ. Ολγκίν για επίσκεψη σε Ελλάδα και Τουρκία, έρχεται ο κ. Χαν, και όλα αυτά δημιουργούν ένα σκηνικό που εμείς θα αξιοποιήσουμε έτσι ώστε η προοπτική να μετατραπεί σε απτά αποτελέσματα, δηλαδή στην επανέναρξη ουσιαστικών συνομιλιών από εκεί που διακόπηκαν στο Κραν Μοντανά».

Μερικά από τα κόμματα, όπως το ΑΚΕΛ και η ΕΔΕΚ, σε χθεσινές τους ανακοινώσεις σχετικά με το αποτέλεσμα της πρώτης συνάντησης των δύο ηγετών, είχαν ζητήσει από τον Πρόεδρο να συγκαλέσει άμεσα Εθνικό Συμβούλιο. Ωστόσο, όπως φαίνεται, η σύγκληση θα πραγματοποιηθεί πριν από το τέλος του έτους.

Ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Βενιαμίν Νετανιάχου εμφανίστηκε κατηγορηματικός απέναντι σε οποιοδήποτε ενδεχόμενο πώλησης αμερικανικών μαχητικών F-35 στην Τουρκία, απευθύνοντας σαφές μήνυμα προς την Ουάσιγκτον και αναδεικνύοντας τις στρατηγικές ανησυχίες του Ισραήλ.

Σε δηλώσεις του, ο Νετανιάχου ανέφερε πως «αντιλαμβάνομαι ότι ένα τέτοιο ενδεχόμενο βρίσκεται μακριά και πιθανόν να μην υφίσταται καθόλου», επισημαίνοντας ότι η ισραηλινή στάση απέναντι στην Τουρκία θα είναι ακόμη πιο αυστηρή από εκείνη που τηρεί σε σχέση με το αίτημα της Σαουδικής Αραβίας για F-35.

«Η Σαουδική Αραβία δεν είναι χώρα σε κατάσταση αντιπαράθεσης με εμάς. Η θέση μας για το ζήτημα των F-15 θα ήταν πολλαπλάσια πιο σκληρή όταν πρόκειται για την Τουρκία», υπογράμμισε χαρακτηριστικά.

Η τοποθέτηση του Ισραηλινού πρωθυπουργού έρχεται σε μια περίοδο κατά την οποία οι σχέσεις ΗΠΑ-Τουρκίας παραμένουν επιβαρυμένες, ενώ η Άγκυρα εξακολουθεί να επιδιώκει την αναβάθμιση του αεροπορικού της στόλου. Παράλληλα, το Ισραήλ παρακολουθεί στενά κάθε εξέλιξη που ενδέχεται να μεταβάλει την ισορροπία ισχύος στην περιοχή. Σύμφωνα με αναλυτές, οι δηλώσεις Νετανιάχου δεν αφήνουν περιθώρια παρερμηνειών: το Τελ Αβίβ θεωρεί ότι μια πιθανή προμήθεια F-35 από την Τουρκία θα αναδιαμορφώσει σε βάθος το στρατηγικό περιβάλλον στην Ανατολική Μεσόγειο, σε μια ήδη εύθραυστη συγκυρία αυξημένων εντάσεων.

Η Ουάσιγκτον, μέχρι στιγμής, δεν έχει ανοίξει δημόσια τη συζήτηση για επιστροφή της Άγκυρας στο πρόγραμμα F-35, μετά τον αποκλεισμό της λόγω της αγοράς του ρωσικού συστήματος S-400. Παρ’ όλα αυτά, οι δηλώσεις του Νετανιάχου καταδεικνύουν ότι, εάν ποτέ το ζήτημα τεθεί εκ νέου, θα αντιμετωπίσει έντονες αντιδράσεις από την πλευρά του Ισραήλ.

Τέσσερα θετικά σημεία που υποδηλώνουν πρόθεση επαναπροσέγγισης μεταξύ των δύο ηγετών, αλλά και ισάριθμες προϋποθέσεις που θέτει η τ/κ πλευρά για να εισέλθει σε διαπραγματεύσεις, προέκυψαν από την πρώτη συνάντηση μεταξύ του Νίκου Χριστοδουλίδη και του Τουφάν Έρχιουρμαν.

Σύμφωνα με το ρεπορτάζ του Ανδρέα Πιμπίσιη στον «Φιλελεύθερο», η κατ’ ιδίαν εικοσάλεπτη συζήτηση Χριστοδουλίδη – Έρχιουρμαν περιστράφηκε γύρω από τη λίστα ζητημάτων που παρέθεσε ο τ/κ ηγέτης, με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας να τοποθετείται αναλυτικά επ’ όλων.

Διατεθειμένοι για διάλογο

Τόσο ο Νίκος Χριστοδουλίδης όσο και ο Τουφάν Έρχιουρμαν φάνηκαν να επιδεικνύουν πρόθεση για διάλογο κατά την πρώτη τους συνάντηση, ανοίγοντας τον δρόμο για πιο εντατικές επαφές ανάμεσα στους διαπραγματευτές των δύο πλευρών.

Η συνάντηση μεταξύ του Προέδρου της Δημοκρατίας και του τ/κ ηγέτη ανέδειξε τέσσερα ενθαρρυντικά σημεία, αλλά ταυτόχρονα άφησε στο τραπέζι τέσσερις βασικές προϋποθέσεις που θέτει η τ/κ πλευρά.

Ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης, επιστρέφοντας από τη συνάντηση, κατέγραψε τα θετικά στοιχεία που προέκυψαν. Τα τέσσερα αυτά σημεία αφορούν:

1. Τη συμφωνία για κοινή συνάντηση με την προσωπική απεσταλμένη του ΓΓ του ΟΗΕ, Μαρία Άνχελα Ολγκίν, εντός Δεκεμβρίου.

2. Την επανέναρξη των συναντήσεων των διαπραγματευτών των δύο κοινοτήτων, με στόχο την προετοιμασία μιας νέας, ευρύτερης συνάντησης υπό τον ΟΗΕ.

3. Τις επερχόμενες επισκέψεις της κ. Ολγκίν σε Ελλάδα και Τουρκία, που εκτιμάται ότι θα επηρεάσουν το πλαίσιο των εξελίξεων.

4. Το προγραμματισμένο ταξίδι στην Κύπρο του Ευρωπαίου απεσταλμένου για το Κυπριακό, Γιοχάνες Χαν, επίσης τον Δεκέμβριο.

Ζητούμενο οι συνομιλίες

Ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης θεωρεί κρίσιμο ότι «μπαίνουμε σε μια διαδικασία» η οποία αποσκοπεί στο βασικό ζητούμενο: την επανεκκίνηση των διαπραγματεύσεων από το σημείο όπου σταμάτησαν στο Κραν Μοντανά.

Από την πλευρά του, ο Τουφάν Έρχιουρμαν, μέσα από τις τοποθετήσεις του, έδειξε ότι δεν συμμερίζεται απόλυτα τον ρυθμό και την κατεύθυνση που επιδιώκει η ε/κ πλευρά.

Η λίστα με τα δέκα σημεία που παρουσίασε —και τα οποία σχολίασε ο ΠτΔ στη μεταξύ τους συζήτηση— καταδεικνύει πως ο τ/κ ηγέτης δίνει ιδιαίτερο βάρος σε έναν ενδοκυπριακό διάλογο που θα καλλιεργήσει θετικό κλίμα.

Ο ίδιος ανέφερε ότι για πρώτη φορά είχε την ευκαιρία να καταθέσει ενώπιον του Προέδρου Χριστοδουλίδη και του ΟΗΕ την πρόταση των «τεσσάρων σημείων για μια συνολική λύση» στο Κυπριακό.

Επιμένει στις προϋποθέσεις του ο Έρχιουρμαν

Οι τέσσερις προϋποθέσεις που θέτει ο τ/κ ηγέτης και στις οποίες εμφανίζεται αμετακίνητος είναι οι εξής:

α) Αναγνώριση της πολιτικής ισότητας από την ε/κ πλευρά, χωρίς αυτή να αποτελεί αντικείμενο διαπραγμάτευσης.
β) Θέσπιση συγκεκριμένου χρονοδιαγράμματος για τη διαδικασία των συνομιλιών, ώστε να μην εξελιχθεί σε μια ατέρμονη διαδικασία.
γ) Μη επαναφορά θεμάτων που έχουν ήδη συμφωνηθεί σε προηγούμενες συνομιλίες.
δ) Πρόβλεψη εγγυήσεων για το αποτέλεσμα, ακόμη και αν η διαδικασία καταλήξει σε αδιέξοδο.

Παρότι ο Έρχιουρμαν εμφανίζεται θετικός σε μια πολυμερή διάσκεψη, ξεκαθαρίζει πως αυτό μπορεί να γίνει μόνο όταν προηγουμένως υπάρξει σύγκλιση σε ορισμένα βασικά ζητήματα.

Από τον Ανάν μέχρι και τον Γκουτέρες

Απαντώντας σε ερώτηση σχετικά με τα τέσσερα σημεία του, ο Έρχιουρμαν υπενθύμισε ότι ο ΓΓ του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες, έχει επισημάνει πολλές φορές πως «αυτή τη φορά πρέπει να είναι διαφορετικά».

Τόνισε ότι:

• Η πολιτική ισότητα κατοχυρώνεται στα ψηφίσματα του ΣΑ και στις υφιστάμενες συγκλίσεις.

• Η εκ περιτροπής προεδρία, αν και δεν περιλαμβάνεται στα ψηφίσματα, αποτελεί μέρος των συγκλίσεων.

• Το χρονικό πλαίσιο συζητήσεων αποτελεί διαχρονική αναφορά του ΓΓ του ΟΗΕ.

Κατά τον ίδιο, τα ζητήματα στα οποία υπάρχει συμφωνία δεν πρέπει να ξανανοίξουν, διότι κάτι τέτοιο θα παρατείνει τη διαδικασία για δεκαετίες.

Παρέπεμψε επίσης στο τέταρτο σημείο του, που αφορά τη δέσμευση να μην υπάρχει επιστροφή στο σημερινό στάτους κβο σε περίπτωση αποτυχίας — μια αναφορά που, όπως είπε, περιλαμβάνεται στην έκθεση του Κόφι Ανάν μετά τα δημοψηφίσματα του 2004.

Απόλυτα δεσμευμένος στην επίλυση του Κυπριακού

Ερωτηθείς για τη μεθοδολογία του Έρχιουρμαν και τη θέση του σε σχέση με τη ΔΔΟ, ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης απέφυγε να μιλήσει εκ μέρους του τ/κ ηγέτη.

Τόνισε εκ νέου ότι το θετικό στοιχείο είναι πως και οι δύο πλευρές εισέρχονται σε διαδικασία που στοχεύει στη συνέχιση των συνομιλιών από το σημείο διακοπής στο Κραν Μοντανά.

Αναφορικά με τα Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης, ανέφερε ότι συζητήθηκαν, κυρίως εκείνα που έχουν τεθεί ενώπιον του ΓΓ, ο οποίος —όπως σημείωσε— παραμένει απόλυτα προσηλωμένος στη λύση του Κυπριακού.

Σχετικά με την πιθανότητα διεξαγωγής διευρυμένης συνάντησης πριν από το τέλος του χρόνου, υπογράμμισε ότι ο ίδιος εξέφρασε την ετοιμότητα και την ανάγκη να πραγματοποιηθεί εντός του χρονοδιαγράμματος αυτού.

Η λίστα απαιτήσεων του Έρχιουρμαν

Ο Έρχιουρμαν προσήλθε στη συνάντηση με συγκεκριμένες απαιτήσεις που, όπως εξήγησε, αποσκοπούν στη διαμόρφωση ενός θετικού περιβάλλοντος για διαπραγματεύσεις. Οι δέκα εισηγήσεις του είναι:

1. Επίλυση του ζητήματος υπηκοότητας για τα παιδιά μεικτών γάμων και διευκόλυνση στη χρήση ε/κ αδειών οδήγησης από συζύγους Τ/κ μεικτών γάμων.

2. Στελέχωση τρίτου κουβουκλίου στο σημείο ελέγχου Αγίου Δομετίου και παροχή δυνατοτήτων έκδοσης άδειας κυκλοφορίας και στα οδοφράγματα Δερύνειας και Αστρομερίτη–Ζώδιας.

3. Συμμετοχή παιδιών κάτω των 14 ετών σε φιλικούς αθλητικούς αγώνες.

4. Κοινή επίσκεψη των δύο ηγετών στη ΔΕΑ.

5. Τερματισμός συλλήψεων και δικών που σχετίζονται με το περιουσιακό.

6. Επίλυση γραφειοκρατικών εμποδίων που αντιμετωπίζουν οι Τ/κ έμποροι.

7. Υπογραφή και εφαρμογή της σύμβασης για το χαλλούμι.

8. Επανενεργοποίηση της ad hoc επιτροπής εναρμόνισης της τ/κ κοινότητας με το ευρωπαϊκό κεκτημένο.

9. Δημιουργία καναλιού επικοινωνίας μεταξύ τ/κ και ε/κ δυνάμεων ασφαλείας.

10. Παρουσία των δύο ηγετών στην έναρξη του έργου διαπλάτυνσης δρόμου στη νεκρή ζώνη στον Άγιο Δομέτιο.

Μετά από καιρό ανακοίνωση από τον ΟΗΕ

Η ανακοίνωση που εκδόθηκε μετά τη συνάντηση, η οποία πραγματοποιήθηκε στην οικία του Ειδικού Αντιπροσώπου του ΓΓ του ΟΗΕ στη νεκρή ζώνη στη Λευκωσία, αναφέρει ότι οι δύο ηγέτες εξέφρασαν προθυμία να εργαστούν για μια νέα διευρυμένη συνάντηση υπό τον Γενικό Γραμματέα.

Βγαίνοντας από τον χώρο, ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης απάντησε σε ερώτηση δημοσιογράφου για το πώς εξελίχθηκε η συνάντηση με τη φράση «πολύ καλά».

Όπως αναφέρει η ανακοίνωση του εκπροσώπου Τύπου των Ηνωμένων Εθνών στην Κύπρο, Αλίμ Σιντίκ, η συνάντηση —υπό την καθοδήγηση του Ειδικού Αντιπροσώπου Χασίμ Ντιάν— έδωσε στους δύο ηγέτες την πρώτη ευκαιρία για μια ανοιχτή ανταλλαγή απόψεων σε φιλική ατμόσφαιρα.

Οι δύο πλευρές:

• Αναμένουν την άφιξη της κ. Ολγκίν και συμφώνησαν σε κοινή συνάντηση μαζί της στις αρχές Δεκεμβρίου.

• Δεσμεύτηκαν να εργαστούν για την επόμενη διευρυμένη άτυπη συνάντηση που θα συγκαλέσει ο Γενικός Γραμματέας.

• Συμφώνησαν να εξετάσουν περαιτέρω ευκαιρίες για κοινές συναντήσεις.

• Έδωσαν οδηγίες στους εκπροσώπους τους να συνεχίσουν τακτικές επαφές ενόψει της επίσκεψης Ολγκίν και της προετοιμασίας της επόμενης άτυπης διάσκεψης.

Στη συνάντηση συμμετείχε εξ αποστάσεως και η κ. Ολγκίν, από τη Λίμα του Περού.

ΠΗΓΗ: philenews.com