«Χρειάστηκαν 3.000 χρόνια για να φτάσουμε σε αυτή τη στιγμή – μπορείτε να το φανταστείτε;». Με αυτά τα λόγια, ο Ντόναλντ Τραμπ, σαν αθλητής που πανηγυρίζει πριν καν ολοκληρωθεί ο αγώνας, απέσπασε χειροκροτήματα χθες στο Ισραήλ και στην Αίγυπτο.

Ταξιδεύοντας από την Ιερουσαλήμ στο Σαρμ Ελ Σέιχ, ο Αμερικανός πρόεδρος είχε κάθε λόγο να αισθάνεται δικαιωμένος. Η απελευθέρωση των τελευταίων 20 εν ζωή ομήρων της Χαμάς στη Λωρίδα της Γάζας συνιστά επίτευγμα που πριν από λίγους μήνες φάνταζε αδύνατο.

Πέρα όμως από την κατάπαυση του πυρός και την ανταλλαγή κρατουμένων, ο Τραμπ υπόσχεται –με τη στήριξη της Ουάσιγκτον– μια «νέα αυγή» για τη Μέση Ανατολή.

Το ερώτημα είναι τι σημαίνει αυτό για την περιοχή, ποια είναι η επόμενη φάση του ειρηνευτικού του σχεδίου και ποιος θα είναι ο ρόλος της Ευρώπης στις εξελίξεις.

Το σχέδιο των 20 σημείων και τα αγκάθια

Στο ειρηνευτικό σχέδιο 20 σημείων, που συνδιαμορφώθηκε με τη μεσολάβηση των ΗΠΑ, της Αιγύπτου, του Κατάρ και της Τουρκίας, παραμένουν ανοικτά πολλά ζητήματα. Στα σημεία τριβής συγκαταλέγονται ο τρόπος διακυβέρνησης της κατεστραμμένης Γάζας μετά τον πόλεμο, η διαδικασία αφοπλισμού της Χαμάς και οι όροι αποχώρησης του Ισραήλ.

Τα επόμενα βήματα

Η πλήρης αποχώρηση του ισραηλινού στρατού εξαρτάται από τον αφοπλισμό της Χαμάς, ωστόσο το σχέδιο αφήνει περιθώρια ελιγμών στον Μπέντζαμιν Νετανιάχου.

Ο επικεφαλής διαπραγματευτής της Χαμάς, Χαλίλ αλ Χάγια, υποστήριξε πρόσφατα πως η οργάνωση έχει λάβει εγγυήσεις από τις ΗΠΑ και τους διεθνείς μεσολαβητές ότι η συμφωνία σημαίνει «οριστικό τέλος του πολέμου». Ωστόσο, η φύση αυτών των εγγυήσεων παραμένει αδιευκρίνιστη.

Παράλληλα, το μέλλον της ίδιας της Χαμάς παραμένει θολό, καθώς το σχέδιο προκρίνει ένα παλαιστινιακό κράτος χωρίς τη συμμετοχή της. Το Ισραήλ, από την πλευρά του, διατηρεί το δικαίωμα να επεμβαίνει στη Γάζα εφόσον θεωρεί ότι απειλείται η ασφάλειά του.

Για τη μεταβατική φάση προβλέπεται η συγκρότηση διοικητικού οργάνου που θα επιβλέπει την ασφάλεια, τη δημόσια τάξη και την ανθρωπιστική βοήθεια, με πιθανή συμμετοχή της Αιγύπτου και της Τουρκίας.

Οι ευρωπαϊκοί φόβοι

Στην Ευρώπη, το σχέδιο του Τραμπ αντιμετωπίζεται με επιφυλακτικότητα, σύμφωνα με το Politico. «Το Ισραήλ πρέπει να ανταποκριθεί», δηλώνουν Ευρωπαίοι αξιωματούχοι, εκφράζοντας την ελπίδα ότι η εκεχειρία θα διατηρηθεί, χωρίς όμως να μειωθεί η πίεση προς το Τελ Αβίβ.

Οι Ευρωπαίοι διπλωμάτες επισημαίνουν ότι η ειρηνευτική συμφωνία δεν μπορεί να σβήσει τη μνήμη των δεκάδων χιλιάδων Παλαιστινίων που έχασαν τη ζωή τους στη Γάζα. Θεωρούν ότι απαιτείται λογοδοσία, δικαιοσύνη και ένα φιλόδοξο σχέδιο ανοικοδόμησης, καθώς η καταστροφή ξεπερνά κάθε προηγούμενο.

Η ανθρωπιστική κρίση έχει προκαλέσει βαθύ διχασμό στην Ευρώπη. Οι φιλοπαλαιστινιακές διαδηλώσεις πλήθυναν, ενώ καταγράφηκαν και αυξημένα κρούσματα αντισημιτικών επιθέσεων. Παράλληλα, αρκετοί ηγέτες της Ε.Ε. κατηγόρησαν το Ισραήλ για «ανθρωπογενή λιμό».

Η Γαλλία του Εμανουέλ Μακρόν ηγήθηκε προσπάθειας αναγνώρισης του παλαιστινιακού κράτους στα Ηνωμένα Έθνη, ενώ η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε κυρώσεις στο Ισραήλ — πρωτοβουλία που, ωστόσο, δεν συγκέντρωσε ομοφωνία.

Πίεση για λογοδοσία

Η συμφωνία για εκεχειρία και απελευθέρωση ομήρων δημιούργησε πρόσκαιρη βελτίωση στις σχέσεις Ευρώπης–Ισραήλ. Ωστόσο, οι Βρυξέλλες επιμένουν πως το Ισραήλ πρέπει να αποδείξει στην πράξη ότι τηρεί τους όρους της συμφωνίας, κυρίως ως προς τη διανομή ανθρωπιστικής βοήθειας.

Αρκετά κράτη της Ε.Ε., όπως η Γερμανία και η Γαλλία, ζητούν δικαιοσύνη για τα εγκλήματα στη Γάζα. Το Βερολίνο, μάλιστα, έχει παγώσει προσωρινά τις εξαγωγές όπλων προς το Ισραήλ, ενώ το Παρίσι επιδιώκει να διατηρήσει την πίεση μέσω της απειλής κυρώσεων.

Η ανοικοδόμηση της Γάζας και το «συμβούλιο ειρήνης»

Οι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι διεκδικούν ενεργό ρόλο στη φάση της ανοικοδόμησης, επιθυμώντας συμμετοχή στο προτεινόμενο «Συμβούλιο Ειρήνης» του Τραμπ που θα επιβλέπει τη διοίκηση της Γάζας.

Ωστόσο, στις Βρυξέλλες υπάρχει σκεπτικισμός: κάποιοι φοβούνται ότι το όργανο αυτό θα αποτελέσει περισσότερο εργαλείο για οικονομικά συμφέροντα παρά για ουσιαστική ειρήνη. Το κόστος ανοικοδόμησης εκτιμάται ότι υπερβαίνει τα 50 δισ. δολάρια, με την Ε.Ε. να αποτελεί βασικό χρηματοδότη.

Παρά ταύτα, η αδυναμία του μπλοκ να συμφωνήσει σε κοινή στάση έχει αποδυναμώσει την επιρροή του στην περιοχή. Διπλωμάτης χώρας του Κόλπου σχολίασε χαρακτηριστικά ότι «η Ευρώπη έλειπε καθ’ όλη τη διάρκεια της κρίσης».

Η διπλωματία του Τραμπ

Η επιτυχία του Ντόναλντ Τραμπ εδραιώνει ένα νέο μοντέλο διπλωματίας, όπου οι προσωπικές σχέσεις και η επιρροή υπερισχύουν των θεσμών και της ιστορίας. Ο Αμερικανός πρόεδρος εστιάζει σε απτά αποτελέσματα –όπως η απελευθέρωση ομήρων– και στις οικονομικές ευκαιρίες που δημιουργεί η «νέα αυγή» της Μέσης Ανατολής.

Για τον Τραμπ, η ειρήνη δεν είναι ιδεολογική επιδίωξη αλλά προϊόν συμφερόντων, χρηματοδότησης και ισχύος. Και όπως φαίνεται, οι χώρες του Κόλπου κρατούν το «κλειδί» της επόμενης ημέρας.

ΠΗΓΗ: POLITICO.

Το έγγραφο έχει αποσταλεί στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, στα κράτη-μέλη της ΕΕ, σε Αμερικανούς αξιωματούχους και σε όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη.

Μέρος του εγγράφου, με τίτλο «Η ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ ΣΤΗΝ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ ΕΙΡΗΝΕΥΤΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΟΥ ΤΟΥ ΠΡΟΕΔΡΟΥ ΝΤΟΝΑΛΝΤ ΤΡΑΜΠ ΓΙΑ ΤΗ ΓΑΖΑ», δημοσίευσε σε ανάρτησή του στην πλατφόρμα X ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Νίκος Χριστοδουλίδης, στον απόηχο της χθεσινής Συνόδου για τη Γάζα, που πραγματοποιήθηκε στην Αίγυπτο.

Το έγγραφο φέρει την ένδειξη “LIVING DOCUMENT – NON-PAPER”, υποδηλώνοντας ότι πρόκειται για ανεπίσημη πρόταση εργασίας της Κυπριακής Δημοκρατίας, η οποία μπορεί να εμπλουτίζεται ή να προσαρμόζεται ανάλογα με τις εξελίξεις. Σύμφωνα με το κείμενο, η Κύπρος παρουσιάζει τη συμβολή της στην εφαρμογή του ειρηνευτικού σχεδίου των 20 σημείων του πρώην Προέδρου των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, για τη Γάζα.

Τι αναφέρει το έγγραφο:

«Η Κυπριακή Δημοκρατία παρουσιάζει αυτό το ανεπίσημο έγγραφο προς υποστήριξη του 20 σημείων ειρηνευτικού σχεδίου του Προέδρου Ντόναλντ ΤΖ. Τραμπ για τη Γάζα. Ως το πλησιέστερο κράτος μέλος της ΕΕ, στρατηγικά τοποθετημένο δίπλα στη Γάζα και βασικός σύμμαχος των Ηνωμένων Πολιτειών, του Ισραήλ και των Αράβων εταίρων μας, η Κύπρος είναι έτοιμη να συνεισφέρει μέσω πρακτικών και εφαρμόσιμων μέτρων που ενισχύουν τους ανθρωπιστικούς στόχους, τους στόχους ασφάλειας και ανοικοδόμησης του Σχεδίου. Το παρόν έγγραφο περιγράφει έξι επιχειρησιακούς πυλώνες μέσω των οποίων η Κύπρος μπορεί να συμμετάσχει ενεργά στην εφαρμογή του σχεδίου, με συμπληρωματικό τρόπο που διασφαλίζει την ασφάλεια όλων των ενδιαφερόμενων μερών, συμπεριλαμβανομένου του Ισραήλ, και προάγει τη μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα της Γάζας.

II. ΠΛΑΙΣΙΟ

Το Ειρηνευτικό Σχέδιο του Προέδρου Τραμπ καθορίζει ένα πλαίσιο για τον τερματισμό των εχθροπραξιών, την αποκατάσταση της κατάστασης στο μηδέν και την ανασυγκρότηση στη Γάζα…»

Στάλθηκε στην ΕΕ

Νωρίτερα, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας δήλωσε ότι στην Αίγυπτο παρουσίασε συγκεκριμένο έγγραφο, με έξι πρωτοβουλίες που μπορεί να αναλάβει η Κυπριακή Δημοκρατία στους τομείς της ασφάλειας, της ανοικοδόμησης και της ανθρωπιστικής βοήθειας, στη βάση του σχεδίου Τραμπ.

Πρόσθεσε ότι το έγγραφο έχει αποσταλεί στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, στα κράτη-μέλη της ΕΕ, σε Αμερικανούς αξιωματούχους και στα ενδιαφερόμενα μέρη.

«Πρόκειται για έναν θρίαμβο όχι μόνο για το Ισραήλ, αλλά και για ολόκληρο τον κόσμο», δήλωσε ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ κατά την ομιλία του στην Κνεσέτ, όπου έγινε δεκτός με θερμό χειροκρότημα και επευφημίες. Ο Τραμπ έκανε λόγο για την απαρχή μιας «χρυσής εποχής» για το Ισραήλ και τη Μέση Ανατολή, ενώ εξήρε το «εξαιρετικό θάρρος και τον πατριωτισμό» του πρωθυπουργού Μπενιαμίν Νετανιάχου, καλώντας τον να σηκωθεί εν μέσω παρατεταμένης αποθέωσης.

Ο Αμερικανός πρόεδρος χαρακτήρισε την ημέρα «ημέρα χαράς», σημειώνοντας πως «μετά από δύο χρόνια στο σκοτάδι, οι όμηροι επιστρέφουν στα σπίτια τους». «Τα όπλα σώπασαν, δεν ακούγονται πλέον σειρήνες, ο ήλιος ανατέλλει σε μια γη ειρήνης», πρόσθεσε, υπογραμμίζοντας ότι δεν πρόκειται απλώς για το τέλος ενός πολέμου, αλλά για «το τέλος μιας εποχής τρομοκρατίας και θανάτου». Μίλησε για την «ιστορική αυγή μιας νέας Μέσης Ανατολής», όπου «οι λαοί θα ζουν με ασφάλεια και ελπίδα».

Συνεχίζοντας, επεσήμανε με χαρακτηριστικό ύφος ότι «ο Νετανιάχου δεν είναι ο πιο εύκολος άνθρωπος για να κάνεις συμφωνίες, αλλά αυτό ακριβώς τον καθιστά σπουδαίο». «Σε ευχαριστώ, Μπίμπι, εξαιρετική δουλειά», είπε, ενώ τόνισε ότι «πολλοί συνέβαλαν σε αυτή την επιτυχία». «Αυτός είναι ένας θρίαμβος για το Ισραήλ και τον κόσμο. Θα είναι μια χρυσή εποχή για τη Μέση Ανατολή», υπογράμμισε.

Αναφερόμενος στους πρωταγωνιστές της συμφωνίας κατάπαυσης του πυρός, ο Τραμπ εξήρε τον Στιβ Γουίτκοφ, χαρακτηρίζοντάς τον «εξαιρετικό διαπραγματευτή» και λέγοντας πως «όλοι τον αγαπούν και τον σέβονται». Ανέφερε μάλιστα ότι ο Γουίτκοφ συνομίλησε με τον Βλαντιμίρ Πούτιν για πέντε ώρες, επιδεικνύοντας υπομονή και δεξιοτεχνία. Ο Τραμπ επανέλαβε επίσης ότι «ο πόλεμος στην Ουκρανία δεν θα είχε ξεκινήσει αν ήμουν τότε πρόεδρος».

Στη συνέχεια ευχαρίστησε την κόρη του Ιβάνκα, που παρευρέθηκε στην αίθουσα, λέγοντας με χιούμορ: «Είναι ευτυχισμένη με τον σύζυγό της. Αν δεν ήταν, θα είχαμε πρόβλημα!». Εξήρε και τον Τζάρεντ Κούσνερ, υπογραμμίζοντας ότι «έκανε κάτι πραγματικά ξεχωριστό». Παράλληλα, αναφέρθηκε στον Μάρκο Ρούμπιο, εκφράζοντας την πεποίθηση ότι «θα θεωρηθεί ο καλύτερος υπουργός Εξωτερικών στην Ιστορία των ΗΠΑ — έξυπνος, οξυδερκής, με σεβασμό από όλους».

Ο Τραμπ επισήμανε ότι «οκτώ πόλεμοι διευθετήθηκαν μέσα σε λίγους μήνες και οι όμηροι επέστρεψαν». Υποστήριξε την πολιτική της «ειρήνης μέσω ισχύος», τονίζοντας πως «ο αμερικανικός στρατός έχει ανοικοδομηθεί και διαθέτει πλέον όπλα που κανείς δεν είχε ποτέ φανταστεί», εκφράζοντας ωστόσο την ελπίδα «να μην χρειαστεί ποτέ να χρησιμοποιηθούν».

Τόνισε πως «ο εφιάλτης έλαβε τέλος όχι μόνο για τους Ισραηλινούς, αλλά και για τους Παλαιστινίους» και πως «οι δυνάμεις της τρομοκρατίας έχουν απομονωθεί και ηττηθεί». Αναφέρθηκε επίσης στη δράση των ΗΠΑ εναντίον του ιρανικού πυρηνικού προγράμματος, λέγοντας: «Αν δεν είχαμε δράσει, δεν θα βρισκόμασταν εδώ σήμερα. Αφαιρέσαμε ένα μεγάλο σύννεφο από πάνω από τη Μέση Ανατολή και το Ισραήλ».

Εξέφρασε ακόμη τη βεβαιότητά του ότι «ο πόλεμος στην Ουκρανία θα τερματιστεί», επισημαίνοντας ότι «η Μέση Ανατολή διαθέτει τώρα μια εξαιρετική δυναμική». «Οι δεκαετίες τρομοκρατίας, τζιχαντισμού και αντισημιτισμού απέτυχαν· οδήγησαν μόνο σε θάνατο και καταστροφή», είπε, προσθέτοντας ότι «ο κόσμος και το Ισραήλ θέλουν ειρήνη».

Ο Τραμπ κάλεσε τους Παλαιστινίους να «εγκαταλείψουν τον δρόμο της βίας και της τρομοκρατίας», εκφράζοντας την πεποίθηση ότι «θα υπάρξει ανοικοδόμηση στη Γάζα».

«Ακόμη και με το Ιράν θέλω συμφωνία»
«Ακόμη και με το Ιράν θέλω μια συμφωνία», δήλωσε ο Τραμπ, διευκρινίζοντας πως «ούτε οι Ηνωμένες Πολιτείες ούτε το Ισραήλ έχουν εχθρική διάθεση προς τον ιρανικό λαό». «Επιθυμούμε ειρήνη, όχι απειλές, ούτε πυρηνική καταστροφή. Θέλουμε το Ιράν να αναγνωρίσει το κράτος του Ισραήλ. Είμαστε έτοιμοι όποτε είναι κι εκείνοι. Θα είναι η καλύτερη απόφαση που θα έχουν πάρει. Είναι ικανοί, έξυπνοι, εργατικοί άνθρωποι», σημείωσε.

Προειδοποίησε ότι «όσοι επιδιώκουν την καταστροφή του Ισραήλ είναι καταδικασμένοι σε αποτυχία» και επανέλαβε πως «το Ισραήλ θα παραμείνει σημαντικός σύμμαχος των ΗΠΑ, με σπουδαία στρατιωτική και οικονομική ισχύ». Πρόσθεσε ότι «τερμάτισα το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν με βομβαρδιστικά».

Κάλεσμα για χάρη στον Νετανιάχου
Ο Τραμπ απηύθυνε δημόσιο κάλεσμα προς τον Ισραηλινό πρόεδρο να απονείμει χάρη στον Μπενιαμίν Νετανιάχου, «αναγνωρίζοντας την ηγεσία του κατά τη διάρκεια του πολέμου στη Γάζα». «Ήταν ένας από τους σπουδαιότερους ηγέτες εν καιρώ πολέμου. Πούρα και σαμπάνια, ποιος νοιάζεται; Αρκετά με τις διαμάχες για σήμερα, έτσι;» είπε χαμογελώντας.

Μέσα σε αποθέωση, ο Τραμπ ολοκλήρωσε την ομιλία του, τονίζοντας ότι «ήρθε η ώρα να οικοδομηθούν νέοι δεσμοί φιλίας και συνεργασίας» και διαβεβαιώνοντας: «Είμαι μαζί σας μέχρι το τέλος».

Ένταση στην αίθουσα της Κνεσέτ
Κατά τη διάρκεια της ομιλίας, ένα μέλος της Κνεσέτ άρχισε να φωνάζει και τελικά αποβλήθηκε από την αίθουσα. Ο πρόεδρος του ισραηλινού κοινοβουλίου ζήτησε συγγνώμη από τον Τραμπ, ο οποίος απάντησε χαριτολογώντας: «Αυτό ήταν πολύ αποτελεσματικό».

ΠΗΓΗ: ΝΑΥΤΕΜΠΟΡΙΚΗ .gr