Στις προτεραιότητες του προϋπολογισμού του κράτους για το 2026 αναφέρθηκε ο Υπουργός Οικονομικών, Μάκης Κεραυνός, υπογραμμίζοντας παράλληλα τους κινδύνους που απορρέουν από το εγχώριο και διεθνές οικονομικό περιβάλλον.

Κατά την παρουσίασή του στη Βουλή, ο κ. Κεραυνός τόνισε ότι ο Προϋπολογισμός του 2026 και το Μεσοπρόθεσμο Δημοσιονομικό Πλαίσιο (ΜΔΠ) 2026-2028 διαμορφώθηκαν λαμβάνοντας υπόψη τις γεωπολιτικές προκλήσεις και κινδύνους, θέτοντας ως βασικές προτεραιότητες:

  • Τη διατήρηση πλεονασματικού δημοσιονομικού ισοζυγίου

  • Τη μεσοπρόθεσμη μείωση του δημόσιου χρέους

  • Την προώθηση της πράσινης μετάβασης και του ψηφιακού μετασχηματισμού

  • Τη δημιουργία προϋποθέσεων βιώσιμης ανάπτυξης σε στρατηγικούς τομείς της οικονομίας

  • Τη διατήρηση της απασχόλησης στον δημόσιο τομέα

  • Τη διασφάλιση ενός σταθερού και εύρωστου χρηματοπιστωτικού συστήματος

Σύμφωνα με το βασικό μακροοικονομικό σενάριο, οι προοπτικές της κυπριακής οικονομίας παραμένουν θετικές μεσοπρόθεσμα, αν και υπάρχει κάποιος βαθμός αβεβαιότητας.

Στο 3,2% η ανάπτυξη το 2025

Παρά τις σημαντικές προκλήσεις που αντιμετωπίζει η παγκόσμια οικονομία, λόγω του συνεχιζόμενου πολέμου Ρωσίας – Ουκρανίας και της επέκτασης των συγκρούσεων στη Μέση Ανατολή, το 2024 παρουσίασε επιτάχυνση, με τον ρυθμό ανάπτυξης να αυξάνεται στο 3,4% από 2,8% το 2023.

Για το 2025, ο ρυθμός ανάπτυξης αναμένεται να φθάσει το 3,2%, διατηρώντας υψηλά επίπεδα ανάπτυξης και κατά την περίοδο 2026-2028.

Πληθωρισμός

Το 2025 προβλέπεται περαιτέρω αποκλιμάκωση του πληθωρισμού, με μείωση στις τιμές των καυσίμων. Συγκεκριμένα, ο πληθωρισμός αναμένεται να περιοριστεί στο 0,7% σε σχέση με 2,3% το 2024. Ακολούθως, εκτιμάται άνοδος στο 2,1% το 2026 και στο 2,5% το 2027, με επαναπροσέγγιση στο 2% το 2028.

Επιπλέον, προβλέπεται ότι η ανεργία θα περιοριστεί στο 4,6% του εργατικού δυναμικού για την περίοδο 2025-2027, σε σύγκριση με 4,9% το προηγούμενο έτος, ενώ το 2028 αναμένεται περαιτέρω μείωση στο 4,5%, επιτυγχάνοντας πλήρη απασχόληση.

Κίνδυνοι

Σημαντικοί κίνδυνοι προκύπτουν από τον τερματισμό των εργασιών του τερματικού φυσικού αερίου στο Βασιλικό και από τη διεξαγόμενη Διεθνή Διαιτησία στην Αγγλία.

Παράλληλα, κινδύνους δημιουργούν δάνεια που παραχωρήθηκαν τα προηγούμενα χρόνια μέσω διαφόρων Οντοτήτων Δημοσίου Δικαίου (ΟΔΔ) και άλλων χρηματοπιστωτικών οργανισμών, τα οποία καθίστανται μη εξυπηρετούμενα, καθώς και η ενεργοποίηση πιθανών υποχρεώσεων που προκύπτουν από κρατικές εγγυήσεις.

Επιπλέον, αρνητικές επιπτώσεις μπορεί να προκύψουν από μη βιώσιμα συνταξιοδοτικά ταμεία, εκκρεμείς δικαστικές υποθέσεις, αρνητικές οικονομικές επιδόσεις κρατικών οργανισμών, τοπικών αρχών και συμβάσεις που έχουν συναφθεί στο πλαίσιο Συμπράξεων Δημόσιου και Ιδιωτικού Τομέα.

Επίσης, πιέσεις δημιουργούνται από ενδεχόμενη επιβολή προστίμων λόγω μη πλήρους συμμόρφωσης με το Κοινοτικό Κεκτημένο, όπως για παράδειγμα η καταδικαστική απόφαση σχετικά με την Οδηγία 91/271/ΕΟΚ του Συμβουλίου, της 21ης Μαΐου 1991, για την επεξεργασία των αστικών λυμάτων.

Αρνητικά επηρεάζουν ακόμη οι πιθανές ανάγκες χρηματοδότησης των ελλειμμάτων του ΟΚΥπΥ πέραν της καθορισμένης περιόδου, που λήγει στις 31/12/2026, και η ενδεχόμενη καταβολή της συνεισφοράς της Δημοκρατίας στο έργο Ηλεκτρικής Διασύνδεσης Κρήτης – Κύπρου (Great Sea Interconnector) χωρίς ολοκλήρωση του έργου.

Ταυτόχρονα, πιέσεις προκαλεί η επιβάρυνση των δημοσίων δαπανών λόγω συνεπειών από την κλιματική αλλαγή, όπως φυσικές καταστροφές, ανάγκη αποζημιώσεων στον γεωργικό τομέα και πιθανές αρνητικές εξελίξεις στις οικονομίες των χωρών-μελών της Ευρωζώνης.

Τέλος, έμμεσα αρνητικός αντίκτυπος προκύπτει από την πιθανή επιβολή δασμών από τις ΗΠΑ στην Ε.Ε., επηρεάζοντας την οικονομική δραστηριότητα της Κύπρου.