Η εξωτερική πολιτική της Κυπριακής Δημοκρατίας για το 2026 βασίζεται σε οκτώ στρατηγικούς άξονες, όπως παρουσίασε ο Υπουργός Εξωτερικών Κωνσταντίνος Κόμπος ενώπιον της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Οικονομικών, στο πλαίσιο της εξέτασης του προϋπολογισμού του Υπουργείου. Στόχος παραμένει η ενίσχυση της διπλωματικής παρουσίας της Κύπρου και η διεύρυνση των διεθνών συνεργασιών της, παρά το γεγονός ότι το Υπουργείο εξακολουθεί να θεωρείται «ο φτωχός συγγενής» του κρατικού προϋπολογισμού — μια διαπίστωση που επανέλαβαν και τα μέλη της Επιτροπής.

Ο Κωνσταντίνος Κόμπος ανέλυσε ενώπιον της Βουλής τη στρατηγική κατεύθυνση του Υπουργείου, τονίζοντας ότι η Κύπρος διαμορφώνει την εξωτερική της πολιτική «βάσει των συγκριτικών της πλεονεκτημάτων»: τη γεωγραφική της θέση, τη συμμετοχή της ως κράτος-μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης και τις άριστες σχέσεις με τα κράτη της περιοχής.

Στην κορυφή των προτεραιοτήτων βρίσκεται η προστασία της Κυπριακής Δημοκρατίας και η αποτροπή κάθε προσπάθειας αναβάθμισης του ψευδοκράτους σε διεθνείς οργανισμούς, όπως ο Οργανισμός Ισλαμικής Συνεργασίας και ο Οργανισμός Τουρκογενών Κρατών. Ο Υπουργός τόνισε ότι το Υπουργείο Εξωτερικών παρακολουθεί στενά τις τουρκικές κινήσεις για τη σύναψη διπλωματικών σχέσεων με κράτη της Κεντρικής Ασίας, όπως το Καζακστάν, το Ουζμπεκιστάν και το Τουρκμενιστάν.

Ο δεύτερος άξονας αφορά τη δημιουργία ευνοϊκών συνθηκών για την επανένωση. Ο Κωνσταντίνος Κόμπος αναφέρθηκε στον διορισμό της προσωπικής απεσταλμένης του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ, María Ángela Holguín, «κατόπιν δικής μας εκστρατείας και προσπαθειών», καθώς και στον ρόλο του Ευρωπαίου Ειδικού Εκπροσώπου Johannes Hahn. Υπενθύμισε επίσης τις πολυμερείς επαφές σε Γενεύη και Νέα Υόρκη, τονίζοντας ότι η Λευκωσία παραμένει δεσμευμένη στην επανεκκίνηση του διαλόγου.

Ιδιαίτερη βαρύτητα δίνεται στην ενίσχυση των σχέσεων με τις Ηνωμένες Πολιτείες. Μετά από 28 χρόνια πραγματοποιήθηκε επίσκεψη Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας στον Λευκό Οίκο, ενώ επεκτάθηκε και η άρση του εμπάργκο όπλων — από ένα σε πέντε χρόνια. Ο Υπουργός Εξωτερικών αναφέρθηκε επίσης στα προγράμματα EDA και FMS, καθώς και στην πρόοδο ένταξης της Κύπρου στο πρόγραμμα Visa Waiver, που βρίσκεται ενώπιον του Λευκού Οίκου για τις τελικές αποφάσεις.

Σε περιφερειακό επίπεδο, η Κύπρος συνεχίζει να εμβαθύνει τις σχέσεις της με κράτη της Ανατολικής Μεσογείου και του Κόλπου. Ο Κωνσταντίνος Κόμπος έκανε ειδική μνεία στην πρωτοβουλία «ΑΜΑΛΘΕΙΑ», μέσω της οποίας λειτουργεί ο Θαλάσσιος Ανθρωπιστικός Διάδρομος προς τη Γάζα, σε συνεργασία με τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, την UNOPS και κράτη-μέλη της ΕΕ. Στο πλαίσιο αυτής της πολιτικής, η Κύπρος εξασφάλισε παρουσία και ρόλο στη Διάσκεψη για τη Γάζα στο Σαρμ ελ Σέιχ.

Παράλληλα, ο Υπουργός αναφέρθηκε στη στρατηγική αναβάθμιση των σχέσεων με το Ηνωμένο Βασίλειο και τη Γαλλία. Με το Λονδίνο, η συνεργασία συνεχίζεται στο πλαίσιο του Στρατηγικού Διαλόγου, ενώ με το Παρίσι έχουν τεθεί οι βάσεις για νέα, ενισχυμένη στρατηγική εταιρική συμφωνία, που θα υπογραφεί σε επίπεδο Προέδρων.

Η Λευκωσία επενδύει στην εξωστρέφεια της κυπριακής διπλωματίας, καλλιεργώντας σχέσεις με χώρες της Ασίας και της Κεντρικής Ασίας — όπως η Ινδία, το Καζακστάν και το Ουζμπεκιστάν — αλλά και με την Αφρική, όπου προωθείται η εγκαθίδρυση διπλωματικών σχέσεων με τέσσερα κράτη στρατηγικής σημασίας: τη Σομαλία, το Τζιμπουτί, το Κονγκό και την Κεντροαφρικανική Δημοκρατία.

Ιδιαίτερη θέση στη στρατηγική του Υπουργείου κατέχει η διπλωματία μέσω ανθρωπιστικής και αναπτυξιακής βοήθειας, με επίκεντρο το CyprusAid, το οποίο λειτουργεί ως σύγχρονο εργαλείο ήπιας ισχύος για την ενίσχυση της διεθνούς παρουσίας της Κύπρου.

Ο προϋπολογισμός του Υπουργείου Εξωτερικών για το 2026 ανέρχεται σε 131,7 εκατ. ευρώ, σημειώνοντας αύξηση 28% σε σχέση με το 2023. Παρ’ όλα αυτά, οι δεσμευτικές δαπάνες καλύπτουν το 85,3% του συνολικού προϋπολογισμού, ενώ οι μη δεσμευτικές περιορίζονται στο 14,7%. Το Υπουργείο λειτουργεί με 59 διπλωματικές αποστολές και 202 διπλωμάτες επί συνόλου 675 υπαλλήλων, γεγονός που αναδεικνύει τα λειτουργικά του όρια.

Οι βουλευτές, στις παρεμβάσεις τους, τόνισαν την ανάγκη περαιτέρω ενίσχυσης του Υπουργείου Εξωτερικών. Ο Χάρης Γεωργιάδης (ΔΗΣΥ) εξέφρασε ικανοποίηση για τον προσανατολισμό της εξωτερικής πολιτικής, τον οποίο χαρακτήρισε σε μεγάλο βαθμό ευθυγραμμισμένο με τη διαχρονική πολιτική του κόμματος. Ο Γιώργος Λουκαΐδης (ΑΚΕΛ) κατηγόρησε την Κυβέρνηση Χριστοδουλίδη ότι «αντικατέστησε την πολυδιάστατη διπλωματία με μια μονοδιάστατη, δυτικόστροφη πολιτική». Η Χριστιάνα Ερωτοκρίτου (ΔΗΚΟ) τόνισε την ανάγκη επανέναρξης διαπραγματεύσεων για ουσιαστική πρόοδο, ενώ ο Μαρίνος Σιζόπουλος (ΕΔΕΚ) επισήμανε ότι «είναι λυπηρό το Υπουργείο Εξωτερικών να έχει τον χαμηλότερο προϋπολογισμό απ’ όλα τα υπουργεία».

Με φόντο τις γεωπολιτικές ανακατατάξεις στην Ανατολική Μεσόγειο και την ενίσχυση των διεθνών πρωτοβουλιών, η κυπριακή εξωτερική πολιτική εισέρχεται σε ένα νέο στάδιο επανατοποθέτησης, όπου η διπλωματική κινητικότητα και η θεσμική συνέπεια θα καθορίσουν τη βαρύτητα της Λευκωσίας στον περιφερειακό και ευρωπαϊκό χάρτη.

ΠΗΓΗ: IBNA

Η συμμετοχή του υπουργού Ενέργειας της Κύπρου, Γιώργου Παπαναστασίου, στην 6η Σύνοδο της P-TEC και στη συνάντηση 3+1, ανέδειξε τη σταθερή προσήλωση της Κυπριακής Δημοκρατίας στην ενίσχυση της περιφερειακής συνεργασίας και στην προώθηση της πράσινης μετάβασης.

Ο υπουργός Ενέργειας, Εμπορίου και Βιομηχανίας έλαβε μέρος στην 6η Σύνοδο της Σύμπραξης για τη Διατλαντική Συνεργασία για την Ενέργεια (Partnership for Transatlantic Energy Cooperation – P-TEC), η οποία διοργανώθηκε από το Atlantic Council στις 6 και 7 Νοεμβρίου στην Αθήνα.

Όπως αναφέρεται σε σχετική ανακοίνωση, στο περιθώριο των εργασιών της Συνόδου, ο κ. Παπαναστασίου πραγματοποίησε κατ’ ιδίαν συναντήσεις με τους ομολόγους του, υπουργούς Ενέργειας του Ισραήλ, της Εσθονίας και της Λιθουανίας, ενώ είχε και σειρά επαφών με ανώτερα στελέχη ενεργειακών εταιρειών που δραστηριοποιούνται στον τομέα.

Στο πλαίσιο της Συνόδου, ο Κύπριος υπουργός συμμετείχε την Πέμπτη στη διυπουργική συνάντηση 3+1, μεταξύ των Υπουργών Ενέργειας Κύπρου, Ελλάδας, Ισραήλ και Ηνωμένων Πολιτειών, όπου συζητήθηκαν οι δυνατότητες ενίσχυσης της περιφερειακής ενεργειακής ασφάλειας και συνεργασίας στην Ανατολική Μεσόγειο.

Σύμφωνα με την κοινή δήλωση που εκδόθηκε μετά το πέρας των εργασιών, οι υπουργοί Ενέργειας των τεσσάρων χωρών, καθώς και οι συμπρόεδροι του Εθνικού Συμβουλίου Ενεργειακής Κυριαρχίας των ΗΠΑ, επαναβεβαίωσαν τη δέσμευσή τους για προώθηση της ενεργειακής ασφάλειας και συνεργασίας στην Ανατολική Μεσόγειο. Ιδιαίτερη αναφορά έγινε στη στήριξη του Ενεργειακού Κέντρου για την Ανατολική Μεσόγειο (Eastern Mediterranean Energy Center), το οποίο θεωρείται καθοριστικός πυλώνας για τη στρατηγική σταθερότητα και ανθεκτικότητα της περιοχής.

Οι υπουργοί επανέλαβαν, επίσης, την υποστήριξή τους σε ευρύτερα έργα περιφερειακής διασυνδεσιμότητας – υφιστάμενα και μελλοντικά – στο πλαίσιο του διαδρόμου India–Middle East–Europe (IMEC), δίνοντας έμφαση στην ανάπτυξη της ενεργειακής συνεργασίας και στην προστασία κρίσιμων ενεργειακών υποδομών.

Επιπλέον, οι τέσσερις χώρες δεσμεύθηκαν να αξιοποιήσουν το σχήμα 3+1 για την επίτευξη του στόχου διαφοροποίησης των ενεργειακών πηγών στην περιοχή, ενισχύοντας παράλληλα τη συνδεσιμότητα μεταξύ ομοϊδεατών εταίρων. Οι υπουργοί ανανέωσαν, επίσης, τη δέσμευσή τους στην προώθηση της συνεργασίας Ευρώπης–Ισραήλ στον τομέα των ενεργειακών υποδομών.

Τέλος, οι τέσσερις υπουργοί συμφώνησαν να συναντηθούν εκ νέου στην Ουάσιγκτον κατά το δεύτερο τρίμηνο του 2026, προκειμένου να συνεχίσουν την εμβάθυνση της ενεργειακής συνεργασίας τους στο πλαίσιο του Eastern Mediterranean 3+1 Energy Dialogue, ενισχύοντας περαιτέρω τον περιφερειακό διάλογο για την ενέργεια στην Ανατολική Μεσόγειο.

Η γεωπολιτική ενίσχυση της Κυπριακής Δημοκρατίας και η στρατηγική της θέση έχουν δημιουργήσει ένα νέο πλαίσιο εκτίμησης για τη χώρα, το οποίο πρέπει να αξιοποιείται με σύνεση, δήλωσε την Τετάρτη ο Υπουργός Άμυνας, Βασίλης Πάλμας.

Σε δηλώσεις του από το Κέντρο Συντονισμού Έρευνας και Διάσωσης (ΚΣΕΔ) στη Λάρνακα, στο πλαίσιο της πολυεθνικής άσκησης «Νέμεσις 2025», που διεξήχθη εντός της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης (ΑΟΖ) της Κυπριακής Δημοκρατίας, ο Υπουργός συνεχάρη το ΚΣΕΔ και τις χώρες που συμμετείχαν. Υπενθύμισε ότι η άσκηση πραγματοποιείται από το 2014, προσθέτοντας πως «συνεχίζουμε μέχρι σήμερα και σκοπεύουμε να συνεχίσουμε για πολλά χρόνια ακόμη».

Ο κ. Πάλμας τόνισε ότι στις σημερινές γεωπολιτικές συνθήκες, οι συνεργασίες και οι διεθνείς συμμαχίες είναι απαραίτητες, ώστε να μπορούν να εκτελούνται αποστολές ανθρωπιστικού, ειρηνικού ή και στρατιωτικού χαρακτήρα.

Παράλληλα, επισήμανε πως το ΚΣΕΔ αποτελεί ίσως το πιο αναγνωρίσιμο κέντρο που συνδέεται με το Υπουργείο Άμυνας και την Εθνική Φρουρά, εξαιτίας της μακρόχρονης δράσης του σε αποστολές έρευνας, διάσωσης και ανθρωπιστικής φύσης. Όπως είπε, «καθημερινά διασώζει ζωές, χωρίς τυμπανοκρουσίες ή δημόσιες δηλώσεις, εκτελώντας ένα πραγματικά αξιόλογο έργο».

Αναφερόμενος στην πρόσφατη περιφερειακή κρίση, ο Υπουργός ανέφερε ότι η Κύπρος έλαβε πλήθος συγχαρητηρίων από πολλές χώρες για τη στήριξη που προσέφερε το ΚΣΕΔ σε υπηκόους διαφόρων κρατών, είτε κατά την εκκένωση του Λιβάνου είτε ως διαμετακομιστικός σταθμός προς τις πατρίδες τους.

Ερωτηθείς για τη συμμετοχή μεγάλων χωρών στην άσκηση, ο κ. Πάλμας σημείωσε ότι «η γεωπολιτική αναβάθμιση και η γεωγραφική θέση της Κυπριακής Δημοκρατίας έχουν δημιουργήσει ένα νέο περιβάλλον εκτίμησης γύρω από την Κύπρο, το οποίο πρέπει να αξιοποιείται αποτελεσματικά». Πρόσθεσε ότι η χώρα οφείλει να αποδεικνύει έμπρακτα πως ο αναβαθμισμένος αυτός ρόλος μπορεί να υλοποιηθεί με τον καλύτερο δυνατό τρόπο.

Σε χαιρετισμό του κατά τη διάρκεια της άσκησης, ο Υπουργός υπογράμμισε ότι η Κυπριακή Δημοκρατία καταβάλλει κάθε προσπάθεια για τη συνεχή βελτίωση των διαδικασιών αντιμετώπισης κρίσεων, όπως τρομοκρατικές επιθέσεις, επιχειρήσεις έρευνας και διάσωσης, καθώς και περιστατικά θαλάσσιας ρύπανσης. Όλα αυτά, όπως είπε, γίνονται με σεβασμό στο διεθνές δίκαιο και τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας.

Επισήμανε ακόμη πως η αποτελεσματικότητα των εμπλεκόμενων φορέων στη θαλάσσια ασφάλεια είναι μια συνεχής διαδικασία και όχι ένας στόχος που επιτυγχάνεται μία φορά. «Σε αυτό το πλαίσιο έγκειται και η σημασία της άσκησης», ανέφερε.

Η «Νέμεσις 2025», πρόσθεσε, αποτελεί μια εξαιρετική ευκαιρία για άντληση εμπειριών και βελτίωση των επιχειρησιακών διαδικασιών. Ο κ. Πάλμας σημείωσε πως «οι δραστηριότητες στην ΑΟΖ δεν προσφέρουν μόνο οφέλη, αλλά συνεπάγονται και ευθύνες», διαβεβαιώνοντας ότι «η Κυπριακή Δημοκρατία είναι αποφασισμένη να τις αναλάβει πλήρως».

Από την πλευρά του, ο Διοικητής του ΚΣΕΔ, Γιώργος Οικονόμου, εξήγησε ότι το σενάριο της άσκησης αφορούσε την αντιμετώπιση κρίσεων σε πλατφόρμα εξόρυξης υδρογονανθράκων εντός της ΑΟΖ. Η άσκηση χωρίστηκε σε τέσσερις φάσεις: τρομοκρατικό πλήγμα, πυρκαγιά στην πλατφόρμα, διάσωση εγκλωβισμένων και περιστατικό θαλάσσιας ρύπανσης.

Στην «Νέμεσις 2025» συμμετείχαν, εκτός από την Κύπρο, επτά ακόμη χώρες —Ελλάδα, Ιταλία, Ισραήλ, Αίγυπτος, ΗΠΑ, Ηνωμένο Βασίλειο και Γαλλία— καθώς και υπηρεσίες της Δημοκρατίας, ιδιωτικές εταιρείες, σκάφη, προσωπικό και ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός EMSA, γεγονός που καταδεικνύει την ευρεία διεθνή συνεργασία.

Μεταξύ των παρευρισκόμενων που παρακολούθησαν την άσκηση ήταν οι Πρέσβεις των ΗΠΑ, Ισραήλ, Ηνωμένου Βασιλείου, Ελλάδας, Ιταλίας και Αιγύπτου, καθώς και στρατιωτικοί ακόλουθοι των χωρών που συμμετείχαν στη «Νέμεσις 2025».