MILITAIRE
Οι προειδοποιήσεις του Καντάφι για την σημερινή μεταναστευτική κρίση
Η μεταναστευτική κρίση στα νότια σύνορα της Ευρώπης παραμένει ενεργή εδώ και δεκαετίες. Σήμερα έχει λάβει εκρηκτικές διαστάσεις, με τη Λιβύη να λειτουργεί ως η κυριότερη πύλη διέλευσης προς την ευρωπαϊκή ήπειρο. Σύμφωνα με στοιχεία του λιβυκού Υπουργείου Εσωτερικών, περισσότεροι από 4 εκατομμύρια αλλοδαποί βρίσκονται αυτή τη στιγμή στη χώρα, αριθμός που ξεπερνά το μισό του επίσημου πληθυσμού των 7,5 εκατομμυρίων. Η πλειοψηφία δεν διαθέτει νομιμοποιητικά έγγραφα. Πολλοί κρατούνται σε κέντρα τα οποία, μέσα σε ένα περιβάλλον ανομίας, διακίνησης ναρκωτικών και συνεχιζόμενων συγκρούσεων, έχουν μετατραπεί σε άτυπες φυλακές. Διεθνείς οργανισμοί καταγράφουν φαινόμενα δουλεμπορίου, απαγωγές μεταναστών για καταναγκαστική εργασία ή για λύτρα. Παράλληλα, η UNICEF επισημαίνει ότι το 2024 περισσότεροι από 2.200 άνθρωποι πνίγηκαν ή αγνοούνται στη Μεσόγειο. Η χώρα, βυθισμένη στο χάος μετά τη δυτική στρατιωτική επέμβαση, έχει μετατραπεί σε βασικό σημείο εκκίνησης για εκατομμύρια που επιδιώκουν να φτάσουν στις ευρωπαϊκές ακτές.
Αξίζει να ανακληθούν οι προειδοποιήσεις του εκλιπόντος Λίβυου ηγέτη. Το 2011, λίγους μήνες πριν τη δολοφονία του, ο Μουαμάρ Καντάφι είχε πει στον Τόνι Μπλερ ότι η απομάκρυνσή του θα βύθιζε τη χώρα στο χάος, θα ενίσχυε τις τρομοκρατικές οργανώσεις και θα πυροδοτούσε αθρόες μεταναστευτικές ροές προς την Ευρώπη. Οι προβλέψεις αυτές επαληθεύτηκαν: μετά τον εμφύλιο πόλεμο και την επέμβαση του ΝΑΤΟ, η Λιβύη οδηγήθηκε στην αναρχία και μετατράπηκε σε έναν από τους σημαντικότερους διαδρόμους προσφύγων.
Το παναφρικανικό όραμα
Στη νεότερη αφρικανική ιστορία, λίγα κράτη γνώρισαν επίπεδα ευημερίας αντίστοιχα με εκείνα της Λιβύης επί Μουαμάρ Καντάφι (1969–2011). Χάρη στη διαχείριση του πετρελαϊκού πλούτου, η χώρα μεταμορφώθηκε μέσα σε τέσσερις δεκαετίες από μια άνυδρη περιοχή στο πιο εύπορο κράτος της Αφρικής, με σημαντικά κοινωνικά και οικονομικά οφέλη για τους πολίτες της. Παρά ταύτα, ο Καντάφι κατηγορήθηκε από το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο για εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας – μεταξύ άλλων για δολοφονίες, βασανιστήρια και διώξεις αμάχων. Ωστόσο, χωρίς να αγιογραφείται το καθεστώς του, είναι γεγονός ότι η Λιβύη κατείχε το υψηλότερο κατά κεφαλήν ΑΕΠ και προσδόκιμο ζωής στην Αφρική. Ο τότε Γάλλος πρόεδρος Νικολά Σαρκοζί, ο Ιταλός πρώην πρωθυπουργός Σίλβιο Μπερλουσκόνι και η Χίλαρι Κλίντον υπήρξαν βασικοί παράγοντες που προώθησαν την επέμβαση του ΝΑΤΟ και την ανατροπή του.
Ο αείμνηστος δημοσιογράφος Πέτρος Μακρής, προσκεκλημένος της Λιβυκής Δημοκρατίας το καλοκαίρι του 1988 μέσω της πρεσβείας της στην Αθήνα, κάλυψε για την «Ελευθεροτυπία» την Παναφρικανική Διάσκεψη Κορυφής στην Τρίπολη. Σε συνομιλίες με Λίβυους συναδέλφους συγκέντρωσε στοιχεία για την κοινωνική ευημερία της εποχής, καταγράφοντας ενδεικτικά τα εξής:
-
Το 1945 η Λιβύη υπό τον βασιλιά Ίντρις συγκαταλεγόταν στις φτωχότερες χώρες του κόσμου. Με την εκμετάλλευση των υδρογονανθράκων, το εισόδημα εκτοξεύτηκε. Το 1970 το κατά κεφαλήν εισόδημα ήταν 1.830 δολάρια και το 1975 ξεπέρασε τα 4.000. Λίγο πριν τον θάνατο του Καντάφι έφτανε τα 8.678.
-
Η εκπαίδευση, από το δημοτικό μέχρι το πανεπιστήμιο, ήταν απολύτως δωρεάν. Ο αναλφαβητισμός από 80% μειώθηκε στο 17%, ενώ το 25% των πολιτών διέθετε πανεπιστημιακό πτυχίο – ρεκόρ για την ήπειρο.
-
Η ιατροφαρμακευτική περίθαλψη παρέχονταν δωρεάν, τα νοσοκομεία πολλαπλασιάστηκαν και οι ασθένειες όπως η ελονοσία εξαλείφθηκαν.
-
Η ηλεκτρική ενέργεια ήταν τόσο επιδοτούμενη που πρακτικά δωρεάν για τα νοικοκυριά.
-
Η στέγη θεωρούνταν θεμελιώδες δικαίωμα, με εκτεταμένα προγράμματα κοινωνικής κατοικίας και άτοκα δάνεια.
-
Το κράτος επιδοτούσε κατά 50% την αγορά αυτοκινήτου.
-
Η βενζίνη κόστιζε μόλις 0,14 δολάρια το λίτρο – μια από τις χαμηλότερες τιμές παγκοσμίως.
-
Βασικά αγαθά όπως το ψωμί διατίθεντο με κρατικές επιδοτήσεις.
-
Οι αγρότες λάμβαναν δωρεάν γη, μηχανήματα και σπόρους.
-
Οι νέοι πτυχιούχοι που έμεναν άνεργοι εισέπρατταν επίδομα ίσο με τον μέσο μισθό της ειδικότητάς τους.
-
Όσοι δεν έβρισκαν επαρκείς υποδομές για σπουδές ή θεραπείες στη χώρα, χρηματοδοτούνταν για το εξωτερικό.
-
Μέρος των πετρελαϊκών εσόδων κατευθυνόταν σε κοινωνικές παροχές, εξασφαλίζοντας πρωτόγνωρη οικονομική σταθερότητα.
Με αποθεματικά ύψους 150 δισ. δολαρίων και χωρίς εξωτερικό χρέος, η Λιβύη του Καντάφι αποτελούσε εξαίρεση στην Αφρική: ανεξάρτητη από το ΔΝΤ και άλλους διεθνείς θεσμούς. Η οικονομική αυτή αυτονομία κατέστησε δυνατά έργα όπως ο Μεγάλος Ανθρωπογενής Ποταμός, που διοχέτευε νερό στην έρημο μετατρέποντας άνυδρες εκτάσεις σε καλλιεργήσιμα εδάφη. Το έργο χαρακτηρίστηκε «όγδοο θαύμα του κόσμου».
Παράλληλα, ο Καντάφι επεδίωκε την ενοποίηση της Αφρικής. Είχε προτείνει την καθιέρωση του «χρυσού δηναρίου» για το αφρικανικό εμπόριο, επιδιώκοντας την απεξάρτηση της ηπείρου από το δολάριο και τις δυτικές δυνάμεις. Οι φιλοδοξίες του, σε συνδυασμό με τη στήριξή του στην Αφρικανική Ένωση, τον καθιστούσαν απειλή για την παγκόσμια τάξη. Το τέλος ήταν η βίαιη ανατροπή και δολοφονία του, με τη χώρα να καταρρέει στο χάος.
Η περίπτωση της Λιβύης αλλά και άλλων χωρών της «Αραβικής Άνοιξης» αποδεικνύει την παροιμία «δυοίν κακοίν προκειμένοιν το μη χείρον βέλτιστον». Ανάμεσα σε δύο κακά, το λιγότερο επώδυνο ενδέχεται να είναι προτιμότερο. Για τη Λιβύη, το καθεστώς σχετικής ευημερίας αποδείχθηκε η λιγότερο οδυνηρή επιλογή σε σύγκριση με την καταστροφή που ακολούθησε την ξένη επέμβαση. Μετά την πτώση Καντάφι και Σαντάμ Χουσεΐν, που αρχικά προκάλεσε διεθνή ανακούφιση, ήρθαν μόνο καταστροφή, ξένες παρεμβάσεις και χιλιάδες αθώα θύματα.
Οι σχεδιασμοί της ΕΕ για την ανακοπή της εισροής προσφύγων
Για να περιορίσει τις μεταναστευτικές ροές, η Ευρωπαϊκή Ένωση αναθέτει ολοένα και περισσότερες αρμοδιότητες σε τρίτες χώρες, κυρίως στην Αφρική. Έχει συνάψει σειρά συμφωνιών με αφρικανικά και μεσανατολικά κράτη, συνδυάζοντας οικονομικά κίνητρα με πολιτική πίεση, ώστε οι μετανάστες να κρατούνται εκτός ευρωπαϊκών συνόρων.
Η Ιταλία, κύριος προορισμός για πολλούς, έχει αναλάβει πρωτοβουλία μέσω του Σχεδίου Ματέι, που προβλέπει επενδύσεις δισεκατομμυρίων σε ενέργεια, γεωργία, ύδρευση, υγεία και εκπαίδευση σε αφρικανικές χώρες. Η λογική του σχεδίου είναι ότι με την τόνωση της ανάπτυξης θα μειωθούν οι λόγοι μετανάστευσης.
Παράλληλα, η Ρώμη δεν διστάζει να εφαρμόσει το μοντέλο της «μετεγκατάστασης» αιτούντων άσυλο σε τρίτες χώρες. Στο πλαίσιο αυτό προβλέπεται η λειτουργία δύο κέντρων ελέγχου στην Αλβανία, ώστε να εμποδιστεί η είσοδος μεταναστών στην Ιταλία και την ΕΕ. Αντίστοιχο σύστημα εφαρμόζει η Αυστραλία με το λεγόμενο “Pacific solution”, μεταφέροντας από το 2012 τους περισσότερους νέους μετανάστες στο νησί Ναούρου ή σε άλλα μικρά κράτη της περιοχής.
Η Ελλάδα, με τα εκατοντάδες νησιά της, θα μπορούσε να υιοθετήσει ανάλογο μοντέλο, υπό την προϋπόθεση σεβασμού της ανθρώπινης αξιοπρέπειας. Το ιταλικό σχέδιο για εγκατάσταση μεταναστών στην Αλβανία είχε ως αποτέλεσμα να αλλάξουν οι διαδρομές των μεταναστευτικών ροών, με αυξανόμενο αριθμό να επιλέγει πλέον την Κρήτη. Η ουσία είναι να αποθαρρυνθεί η απόπειρα αναχώρησης από την πατρίδα, αν οι υποψήφιοι γνωρίζουν ότι θα εγκλωβιστούν σε κάποια τρίτη χώρα ή ακόμη και σε ελληνικό νησί, με πιθανότητα επιστροφής. Οι θεωρίες περί ποσοστώσεων στη φιλοξενία μεταναστών όχι μόνο δεν μειώνουν τις ροές, αλλά ενδέχεται να τις ενισχύσουν, καθώς προσφέρουν την προοπτική μετεγκατάστασης και σε βόρειες χώρες, που αποτελούν και τον απώτερο στόχο των περισσότερων.
ΠΗΓΗ: MILITAIRE.gr
MILITAIRE
«Πεδίον δόξης λαμπρόν» ο πρωτογενής τομέας για την ενίσχυση του ΑΕΠ της Κύπρου, δηλώνει ο Χριστοδουλίδης
Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Νίκος Χριστοδουλίδης, χαρακτήρισε, σε δηλώσεις του τη Δευτέρα, ως ύψιστη προτεραιότητα την αύξηση της συμμετοχής του πρωτογενούς τομέα στο Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν (ΑΕΠ). Εκφράζοντας την πεποίθηση ότι κάτι τέτοιο είναι εφικτό, ανέφερε ότι η «πολύ ενθαρρυντική» ανταπόκριση των νέων γεωργών στα προγράμματα του Υπουργείου Γεωργίας, που υλοποιούνται μέσω του Κυπριακού Οργανισμού Αγροτικών Πληρωμών (ΚΟΑΠ), αποτελεί καθοριστικό παράγοντα.
Οι δηλώσεις έγιναν κατά τη συνάντησή του με τον Επίτροπο του ΚΟΑΠ, Ανδρέα Κυπριανού, ο οποίος του παρέδωσε την Ετήσια Έκθεση του Οργανισμού για το 2024. «Τα θέματα της αύξησης του πρωτογενούς τομέα στη χώρα μας αποτελούν ύψιστη προτεραιότητα, ένα μεγάλο στοίχημα που θεωρώ ότι μπορούμε να επιτύχουμε», τόνισε ο Πρόεδρος. Πρόσθεσε ότι είναι ιδιαίτερα ενθαρρυντικό το γεγονός ότι οι νέοι, μετά από πολλά χρόνια, επανεντάσσονται στον πρωτογενή τομέα, ενώ ταυτόχρονα συνεχίζονται οι προσπάθειες μέσω εθνικών και ευρωπαϊκών προγραμμάτων.
Ο Πρόεδρος υπενθύμισε ότι σε λιγότερο από 45 ημέρες ξεκινά η κυπριακή Προεδρία του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με κρίσιμες διαπραγματεύσεις για το Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο, και ειδικά για την Κοινή Αγροτική Πολιτική. «Ναι, ο προϋπολογισμός της ΕΕ πρέπει να ανταποκρίνεται στις σύγχρονες προκλήσεις της, όπως η άμυνα, η ασφάλεια, το μεταναστευτικό και η ανταγωνιστικότητα. Παράλληλα, πρέπει να διατηρηθούν φάκελοι όπως η Κοινή Αγροτική Πολιτική και το Ταμείο Συνοχής, που ωφελούν τους Ευρωπαίους πολίτες, και προς αυτή την κατεύθυνση θα εργαστούμε», ανέφερε.
Ο Πρόεδρος τόνισε επίσης ότι «δεν έχουμε την πολυτέλεια να χάνουμε ούτε ένα ευρώ» από τα διαθέσιμα ευρωπαϊκά κονδύλια. Επιπλέον, αναφέρθηκε στη δυναμική ανάδειξη των κυπριακών προϊόντων μέσω των φεστιβάλ στις κοινότητες, τα οποία χαρακτηρίζονται πολύ επιτυχημένα, ενισχύοντας την εξαγωγική δραστηριότητα και προβάλλοντας τα προϊόντα της κυπριακής γης.
Από την πλευρά του, ο Επίτροπος του ΚΟΑΠ, Ανδρέας Κυπριανού, ευχαρίστησε τον Πρόεδρο για τη συνεργασία, η οποία οδήγησε σε σχεδόν πλήρη απορρόφηση των ευρωπαϊκών κονδυλίων και αύξηση των ενισχύσεων προς τους Κύπριους αγρότες κατά περίπου 20% το 2024, με αναμενόμενη αύξηση 25% το 2025. Ο ίδιος σημείωσε ότι στα 21 χρόνια λειτουργίας του Οργανισμού έχουν επιδοτηθεί περίπου 2,27 δισ. ευρώ, με αυξητική τάση τα τελευταία χρόνια, αποτέλεσμα και της συμβολής του Προέδρου.
Ο Επίτροπος τόνισε ότι τα κρατικά κονδύλια, σε συνδυασμό με τα ευρωπαϊκά, έχουν αυξηθεί σημαντικά, ενώ αναφέρθηκε στην «πρωτοφανή» ταχύτητα αντίδρασης της Κυβέρνησης στις αποζημιώσεις γεωργών και κτηνοτρόφων μετά τις καταστροφικές πυρκαγιές του προηγούμενου καλοκαιριού, γεγονός που αναγνωρίζεται από τους ίδιους τους πληγέντες. Παρά τις προκλήσεις στον τομέα του νερού και την ανομβρία, υπάρχει έντονο ενδιαφέρον των νέων γεωργών να ενταχθούν στα σχέδια επιδοτήσεων που προκήρυξε το Υπουργείο Γεωργίας μέσω του ΚΟΑΠ. Ο Πρόεδρος χαρακτήρισε τον αγροτοκτηνοτροφικό τομέα και τη μεταποίηση ως «πεδίον δόξης λαμπρόν» για την κυπριακή οικονομία, επισημαίνοντας παράλληλα ότι τα παραδοσιακά κυπριακά προϊόντα είναι υψηλής ποιότητας και εκτιμώνται στην Ευρώπη και διεθνώς.
«Αυξάνοντας την εξαγωγική προσπάθεια της Κύπρου στα παραδοσιακά προϊόντα, μπορούμε να ενισχύσουμε την αγροτική οικονομία και να αυξήσουμε τη συμμετοχή του πρωτογενούς τομέα στο ΑΕΠ», κατέληξε ο Πρόεδρος.
Ο Επίτροπος υπογράμμισε ότι ο ΚΟΑΠ βρίσκεται «στον πάτο» των διορθώσεων της ΕΕ, χάρη στους αυστηρούς ελέγχους και τη σωστή λειτουργία του Οργανισμού, ενώ ανακοίνωσε ότι το 2026 η Κύπρος θα φιλοξενήσει το συνέδριο των διευθυντών αγροτικών πληρωμών, προσκαλώντας τον Πρόεδρο να απευθύνει χαιρετισμό.
Στόχος του συνεδρίου είναι να αναδειχθούν οι ιδιαιτερότητες της Κύπρου, από το μικρό μέγεθος των αγροτικών εκτάσεων μέχρι το υψηλό διοικητικό κόστος των επιδοτήσεων, και να προταθούν τρόποι για ουσιαστική απλοποίηση των διαδικασιών και ευκολότερη πρόσβαση των γεωργών και κτηνοτρόφων στα ευρωπαϊκά κονδύλια, σύμφωνα με τις κατευθύνσεις της ΕΕ.
MILITAIRE
Ζελένσκι σε περιοδεία στρατιωτικού εξοπλισμού: Από την Αθήνα στο Παρίσι και τη Μαδρίτη
Του Κώστα Ήσυχου
Η επίσκεψη του Ουκρανού προέδρου, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, στην Αθήνα και στη συνέχεια στο Παρίσι και στη Μαδρίτη, υπηρετεί συγκεκριμένη στρατηγική και επιδίωξη: την αναζήτηση πηγών πολεμικού υλικού που θα ενισχύσουν την ήδη δοκιμαζόμενη ουκρανική στρατιωτική μηχανή του ΝΑΤΟ. Στόχος είναι η προμήθεια αντιαεροπορικών και αντιαρματικών όπλων, καθώς και άλλου απαραίτητου εξοπλισμού, προκειμένου να συνεχιστεί ένας πόλεμος, που από το 2014 στοχεύει στην πλήρη στρατιωτική περικύκλωση της Ρωσίας από τον ευρωατλαντισμό. Παράλληλα, επιδιώκεται η επιτάχυνση του “κάθετου διαδρόμου” προμήθειας LNG από την Αλεξανδρούπολη προς την Ουκρανία, την ανατολική Ευρώπη και τις χώρες της Βαλτικής.
Η πολεμική στρατηγική της ουκρανικής νατοϊκής ακροδεξιάς δεν περιορίστηκε μόνο στην έναρξη και συνέχιση ενός αιματηρού πολέμου στην καρδιά της Ευρώπης, αλλά ανέπτυξε και μια νεοναζιστική αντίληψη για μια καθαρή ουκρανική φυλή, χωρίς γλωσσικές, θρησκευτικές ή εθνικές μειονότητες. Μεταξύ αυτών περιλαμβάνεται και η ρωσόφωνη μειονότητα, καθώς και η πολυπληθής ελληνική κοινότητα της Ουκρανίας, που υπέστη τις ακροδεξιές πολιτικές των μετασοβιετικών κυβερνήσεων, ιδιαίτερα αυτών που προσαρτήθηκαν στη νατοϊκή στρατηγική.
Όπως προκύπτει από τις δηλώσεις της νέας πρέσβειρας των ΗΠΑ στην Ελλάδα, Κίμπερλι Γκίλφοΐλ, επιδιώκεται η ενεργειακή ασφυξία της Ρωσίας προς τη Δύση, ώστε να διακοπεί η ενεργειακή συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Ένωση, η οποία διαρκεί εδώ και περίπου 80 χρόνια, ήδη από την εποχή της Σοβιετικής Ένωσης. Η στρατηγική του Τραμπισμού επιδιώκει να αντικαταστήσει το φθηνότερο ρωσικό, ιρανικό και βενεζουελάνικο πετρέλαιο με ακριβότερη ενέργεια και υδρογονάνθρακες των ΗΠΑ, στην Ευρώπη αλλά και σε άλλες περιοχές της Ασίας, Αφρικής και Λατινικής Αμερικής.
Δεν είναι η πρώτη φορά που ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης και η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας ενισχύουν στενές συμμαχικές σχέσεις στο όνομα δήθεν της χώρας, με πρακτικές που υπονομεύουν το διεθνές κύρος της Ελλάδας. Στο παρελθόν, η ελληνική κυβέρνηση είχε δώσει συγχαρητήρια στον αυτοανακηρυχθέντα πρόεδρο της Βενεζουέλας, Χουάν Γκουαϊδό, για να αναλάβει τα ηνία της χώρας, ενώ πρόσφατα συνεχίζει να ενισχύει τον ίδιο στρατηγικό προσανατολισμό μέσω της βραβευμένης με Νόμπελ Ειρήνης Ματσάδο.
Η συμμαχία με το Ισραήλ του Νετανιάχου, υπεύθυνου για γενοκτονία, εθνοκάθαρση και αποικιοποίηση της Παλαιστίνης, εντάσσει τη χώρα μας σε ένα πλαίσιο φιλοσιωνιστικής, νατοϊκής στρατηγικής, το οποίο εκτιμά ότι θα εξασφαλίζει διαρκώς την στήριξη της Ουάσινγκτον. Η κυβέρνηση καλείται να αποφύγει την ενίσχυση σχέσεων με φιλοσιωνιστικούς ακροδεξιούς ηγέτες, όπως ο Μιλέι, που θεωρείται από τον Τραμπ ως πολιτικό του παιδί.
Η Ουάσινγκτον, ιστορικά, επιδιώκει να ελέγχει την εγχώρια πολιτική μέσω πολλών παικτών από όλο το πολιτικό φάσμα, περιορίζοντας την ανάπτυξη πραγματικής αντιιμπεριαλιστικής πολιτικής. Η Ελλάδα δεν ακολουθεί πολυδιάστατη εξωτερική πολιτική, ενώ οι περιφερειακοί πόλεμοι πολλαπλασιάζονται και εντείνονται.
Η σημερινή Ελλάδα θυμίζει έντονα την Κούβα του 1957 υπό τον δικτάτορα Μπατίστα, με τη μαφιόζικη καπιταλιστική παρουσία των ΗΠΑ. Η πρόσφατη άφιξη της πρέσβειρας Κίμπερλι Γκίλφοΐλ καταδεικνύει την αντιμετώπιση της Ελλάδας ως προτεκτοράτου, στρατιωτικού και ενεργειακού προπύργιου των ΗΠΑ.
Η χώρα μας χρειάζεται ουσιαστικά πολιτικές από τα κάτω, με πρωταγωνιστή τον λαό, για να δημιουργήσει αντίβαρα στην ιμπεριαλιστική κυριαρχία, που θέτει σε κίνδυνο τους πολίτες και τις κοινωνίες της περιοχής. Η υπόσχεση ότι η Ελλάδα θα γίνει σημαντικός ενεργειακός κόμβος, ουσιαστικά πρατήριο των αμερικανικών και ισραηλινών συμφερόντων, αποδεικνύεται ψευδής και υπενθυμίζει την παλιά λαϊκή ρήση: “ο κόμπος έφτασε στο χτένι”!
ΠΗΓΗ: MILITAIRE. gr
MILITAIRE
Το Πολυτεχνείο δεν έριξε τη χούντα, την κλόνισε – Κώστας Βέργος, militaire.gr
Γραφεί ο Κώστας Βέργος
Το Πολυτεχνείο δεν ανέτρεψε τη δικτατορία. Την κλόνισε . Η δεύτερη χούντα, απόλυτα συνδεδεμένη με την πρώτη, ολοκλήρωσε την πορεία της προηγούμενης. Ήταν πρακτικά αναπόφευκτο ότι θα οδηγούσε —με ή χωρίς αμερικανική ενθάρρυνση— στην Κυπριακή Τραγωδία του 1974. Είχε προηγηθεί η απόσυρση της ελληνικής μεραρχίας από την Κύπρο τον Νοέμβριο του 1967, ύστερα από πίεση της Τουρκίας και υπόδειξη των ΗΠΑ. Παράλληλα, η χούντα συνωμοτούσε εναντίον του νόμιμου Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας, καλλιεργώντας συνθήκες εμφύλιας σύγκρουσης και βίας. Η τελική πράξη της προδοσίας είχε ήδη δρομολογηθεί.
Το Πολυτεχνείο δεν ανέτρεψε τη χούντα. Έθεσε, όμως, τέλος στη δήθεν «φιλελευθεροποίηση» Μαρκεζίνη. Το «σύνταγμα» του 1973 προέβλεπε ότι ο «Πρώτος Πρόεδρος της Δημοκρατίας» —με θητεία έως την 1η Ιουνίου 1981— θα ήταν ο ήδη «προσωρινός Πρόεδρος και Πρωθυπουργός» Γεώργιος Παπαδόπουλος, δηλαδή ο επικεφαλής του πραξικοπήματος της 21ης Απριλίου 1967. Οι σχεδιαζόμενες εκλογές του Μαρκεζίνη αφορούσαν μόνο τη Βουλή και την Κυβέρνηση, όχι την Προεδρία. Η θέση του Προέδρου διασφάλιζε μια «μεταπολίτευση» που θα νομιμοποιούσε τους πραξικοπηματίες, καθιστώντας την εκτροπή σχεδόν «δικαιωμένη» και προσφέροντας ηθικό έρεισμα σε κάθε μελλοντική παρέμβαση του στρατού ενάντια στον «εσωτερικό εχθρό». Θα φτάναμε στο σημείο τα σχολικά βιβλία να εξακολουθούν να μιλούν για την «εθνοσωτήριο επανάσταση», συνοδευόμενα από τους παραληρηματικούς λόγους του δικτάτορα στην Ακαδημία Αθηνών.
Ο «Πρόεδρος» του συντάγματος του 1973 κρατούσε υπό τον έλεγχό του στρατό, αστυνομία και εξωτερική πολιτική, διόριζε και απέλυε Πρωθυπουργό και Υπουργικό Συμβούλιο, συγκλήσεις και αναβολές της Βουλής, επικύρωση και δημοσίευση νόμων, ενώ σε «έκτακτες περιστάσεις» μπορούσε να εκδίδει νομοθετικά διατάγματα. Είχε καθοριστικό ρόλο στη δημόσια διοίκηση και στον προϋπολογισμό — ιδιαίτερα του στρατού. Στη δικαιοσύνη μπορούσε να χορηγεί χάρη, αμνηστία, να πραγματοποιεί διορισμούς και μεταθέσεις δικαστικών. Και, ειρωνικά, το κείμενο διευκρίνιζε στο τέλος ότι ο Πρόεδρος «δεν έχει άλλες αρμοδιότητες πέραν όσων ρητώς ορίζει το Σύνταγμα»…
Ο Μαρκεζίνης, ιστορικό πολιτικό στέλεχος της Δεξιάς και φέρελπις διαχειριστής μιας παραμορφωμένης «μεταπολίτευσης», επιχείρησε να προσεγγίσει πολιτικούς αρχηγούς για να τους πείσει να συμμετάσχουν στις εκλογές. Βρήκε συνομιλητές τόσο στη Δεξιά όσο και στην Αριστερά, αλλά πραγματική στήριξη μόνο σε ορισμένους δεξιούς κύκλους. Σταθερή υπήρξε η έντονα αρνητική στάση του Παναγιώτη Κανελλόπουλου και της Ελένης Βλάχου, που θεωρούσαν ασυμβίβαστη τη νομιμοποίηση της χούντας μέσω Μαρκεζίνη. Ο Ευάγγελος Αβέρωφ είχε μάλιστα χαρακτηρισθεί ως «γεφυροποιός» μεταξύ χούντας και Καραμανλή.
Η αντίσταση κατά τη διάρκεια της δικτατορίας ήταν περιορισμένη, αλλά γι’ αυτό ακριβώς ηρωική. Καταστολή, βασανιστήρια, εξορίες σημάδεψαν την περίοδο. Η εξέγερση της Νομικής (Φεβρουάριος 1973) και η εξέγερση του Πολυτεχνείου (Νοέμβριος 1973) αποτέλεσαν κορυφαίες εκδηλώσεις λαϊκής αντίστασης, κυρίως από τη νεολαία — τη γενιά που σήμερα διανύει την όγδοη δεκαετία της ζωής της. ΠΑΜ, ΠΑΚ, Δημοκρατική Άμυνα, ΚΚΕ, ΚΝΕ, ΚΚΕ Εσωτερικού, Ρήγας Φεραίος, ΕΚΚΕ, ΟΜΛΕ, Αντι-ΕΦΕΕ, Κίνημα Ναυτικού αποτελούν μέρος του μωσαϊκού των αντιστασιακών οργανώσεων. Εξέχουσες μορφές της περιόδου υπήρξαν οι Αλέξανδρος Παναγούλης, Κώστας Γεωργάκης, π. Πυρουνάκης, Νίκος Ψαρουδάκης, Βάσω Κατράκη και άλλοι — φωτεινές εξαιρέσεις σε μια εποχή σκοταδιού.
Χαρακτηριστική είναι η κυνική δήλωση του Πατακού, ενός από τους πρωτεργάτες του πραξικοπήματος: «Ένα φου να μας κάνατε τότε, θα πέφταμε». Εκείνο το «φου» όμως προϋπέθετε μαζικό λαϊκό κίνημα και παρουσία στο Σύνταγμα, μπροστά στο Μνημείο του Άγνωστου Στρατιώτη. Τέτοιο ξέσπασμα δεν υπήρξε. Μετά το «1-1-4», τα Ιουλιανά και την αποσταθεροποίηση της Αποστασίας, η κοινωνία είχε κουραστεί, είχε αποτραβηχτεί προς τα μέσα. Μια δεκαετία πολιτικής, πολιτιστικής και καλλιτεχνικής άνθησης έκλεισε με επτά χρόνια σκοταδιού. Όχι οι προσδοκίες, αλλά οι πιο σκοτεινοί εφιάλτες επρόκειτο να επικρατήσουν.
ΥΓ: Ο Γιώργος Σεφέρης, μεγάλος ποιητής και διεθνής πνευματική μορφή, το 1969 προέβη σε δημόσια δήλωση μέσω BBC:
«Δεν έχω δημοσιεύσει τίποτα στην Ελλάδα από τότε που φιμώθηκε η ελευθερία. Μήνες τώρα, αισθάνομαι ολοένα πιο επιτακτικά το χρέος να πω έναν λόγο για τη σημερινή κατάστασή μας… [Το καθεστώς] είναι ολωσδιόλου αντίθετο με τα ιδεώδη για τα οποία πολέμησε ο λαός μας. Είναι κατάσταση υποχρεωτικής νάρκης… Όλοι το κατάλαβαν πια: στις δικτατορίες η αρχή φαίνεται εύκολη, αλλά η τραγωδία είναι αναπόφευκτη στο τέλος… Βλέπω τον γκρεμό προς τον οποίο μας οδηγεί η καταπίεση που σκέπασε τον τόπο…»
ΠΗΓΗ: MILITAIRE. gr
-
ΑΡΘΡΟΓΡΑΦΙΑ3 weeks agoΤουφάν Δεν μπορείτε να μας κάνετε να αγαπήσουμε τον Ερντογάν!
-
Βουλευτικές Εκλογές 20261 month agoΜΕΓΑΛΗ ΔΗΜΟΣΚΟΠΗΣΗ ΓΙΑ ΒΟΥΛΕΥΤΙΚΕΣ 2026, ΠΡΟΕΔΡΙΚΕΣ 2028 ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΝΟΙΚΟΚΥΡΙΩΝ
-
Off the Record1 week agoΧρήστο Στυλιανίδη, γιατί δεν μοιράζεσαι τις «αποκαλύψεις» σου με τον κυπριακό ελληνισμό;
-
#exAformis3 weeks ago8κομματική βουλή δείχνει η δημοσκόπηση
-
#exAformis3 weeks ago#exAformis | Εκ φύσεως Πολιτικός — με τον Μάριο Πουλλικκά, Δευτέρα 27/10 στις 7μμ
-
Βουλευτικές Εκλογές 20262 weeks agoΑναστασιάδης για Στυλιανίδη, Αννίτα και Χριστοδουλίδη: Τι αποκαλύπτει ενόψει εκλογών
-
Βουλευτικές Εκλογές 20263 weeks agoΔΗΚΟ – Αποστόλου: Οι όροι για κοινή πορεία στις εκλογές 2026
-
Άρθρα Χάρη Θεραπή3 weeks agoΗ ψευδαίσθηση Ερχιουρμάν: προοδευτικός λόγος ή καμουφλαρισμένος εθνικισμός;
-
#exAformis3 weeks agoΣύγκριση αποτελεσμάτων Ιουνίου – Οκτωβρίου 2025
-
ΓΕΩΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ3 weeks agoΥπουργείο Άμυνας: Ανοιχτές οι αιτήσεις για Στρατιωτικές Ακαδημίες των ΗΠΑ

