MILITAIRE
Το Kaan μένει… στο έδαφος λόγω κυρώσεων των ΗΠΑ – Η Τουρκία ψάχνει πλάνο Β
Τουρκικοί ειδικοί στον τομέα της άμυνας υποστηρίζουν ότι οι καθυστερήσεις εγκρίσεων των κινητήρων ενδέχεται να καθυστερήσουν την ανάπτυξη του τουρκικού μαχητικού πέμπτης γενιάς, αλλά η Άγκυρα διαθέτει εναλλακτικές οδούς για να διατηρήσει τις επιθετικές και αμυντικές της ικανότητες.
Η προσπάθεια της Τουρκίας να παράγει ευρέως το πρώτο της εγχώριο μαχητικό, το Kaan, αντιμετωπίζει κρίσιμο σταυροδρόμι: την έγκριση από τις ΗΠΑ για εισαγωγή εξαρτημάτων κινητήρων. Με τις κυρώσεις του Κογκρέσου να παραμένουν σε ισχύ, η Άγκυρα εξετάζει αν λύσεις όπως ευρωπαϊκοί κινητήρες ή προσωρινή χρήση drones μπορούν να λειτουργήσουν ως «γέφυρα» έως ότου οι δικοί της κινητήρες είναι έτοιμοι τη δεκαετία του 2030. Ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών, Χακάν Φιντάν, δήλωσε πρόσφατα ότι οι άδειες εξαγωγής κινητήρων αμερικανικής κατασκευής πρέπει να εγκριθούν πριν η μαζική παραγωγή του Kaan μπορέσει να ξεκινήσει — μια τοποθέτηση που προκάλεσε ενστάσεις από τα κόμματα της αντιπολίτευσης σχετικά με το αποτέλεσμα της επίσκεψης Ερντογάν στο Λευκό Οίκο στις 25 Σεπτεμβρίου. Πολλοί θεωρούν ότι το ταξίδι δεν απέφερε τα αναμενόμενα, δεδομένου ότι η Άγκυρα δεν κατάφερε να λάβει την έγκριση άρσης των καίριων κυρώσεων άμυνας από την Ουάσιγκτον. Παρ’ όλα αυτά, αναλυτές παραμένουν αισιόδοξοι ότι οι δύο χώρες μπορούν να καταλήξουν σε κάποια συμφωνία που θα διασφαλίσει τη συνέχιση της παραγωγής σύμφωνα με το πρόγραμμα. Αν η συμφιλίωση αποτύχει, οι περιορισμένες λύσεις από εξωτερικούς προμηθευτές ενδέχεται να επιβραδύνουν την εισαγωγή του αεροσκάφους· ωστόσο, οι ειδικοί εκτιμούν ότι οι εναλλακτικές επιλογές της Τουρκίας μπορούν να μετριάσουν τις συνέπειες και να διατηρήσουν την αεροπορική της ισχύ.
«Το ζήτημα του CAATSA αποτελεί στην πράξη ένα σημαντικό πρόβλημα για εμάς», ανέφερε ο Φιντάν στους δημοσιογράφους στη Νέα Υόρκη (27 Σεπτεμβρίου), αναφερόμενος στις αμερικανικές κυρώσεις του νόμου Countering America’s Adversaries Through Sanctions Act (CAATSA), οι οποίες επιβλήθηκαν το 2019 ως αντίδραση στην αγορά από την Τουρκία ρωσικών συστημάτων αεροπορικής άμυνας.
«Οι κινητήρες του Kaan παραμένουν υπό εξέταση ενώπιον του Κογκρέσου, με την αδειοδότησή τους να έχει ανασταλεί. Η έγκρισή τους πρέπει να προηγηθεί της παράδοσης και της έναρξης παραγωγής», πρόσθεσε ο Φιντάν.
Το μαχητικό πέμπτης γενιάς Kaan πραγματοποίησε την πρώτη του πτήση στις 21 Φεβρουαρίου 2024, σηματοδοτώντας ορόσημο για την αμυντική βιομηχανία της Τουρκίας. Το δικινητήριο αεροσκάφος ενσωματώνει τεχνολογία stealth και ψηφιακό σύστημα fly-by-wire. Παρ’ ό,τι οι πρώτες δοκιμές υπήρξαν θετικές, η ολοκληρωμένη ανάπτυξη εξαρτάται από τον εγχώριας σχεδίασης κινητήρα TF-35000, ο οποίος αναμένεται να είναι έτοιμος περίπου το 2032. Εν όψει αυτού, η Τουρκία σκοπεύει να χρησιμοποιήσει κινητήρες F110 αμερικανικής κατασκευής ως προσωρινή λύση.
Οι δηλώσεις του Φιντάν έλαβαν χώρα δύο ημέρες μετά τη συνάντηση Ερντογάν–Τραμπ στο Λευκό Οίκο, στην οποία η άρση των κυρώσεων CAATSA ήταν κεντρικό θέμα. Η Τουρκία έχει επίσης αποκλειστεί από τη συμμετοχή στο πρόγραμμα παραγωγής F-35 και από άλλα διεθνή αμυντικά σχήματα, λόγω των κυρώσεων και της αγοράς ρωσικών συστημάτων. Η Άγκυρα ελπίζει ότι η προσωπική σχέση Ερντογάν–Τραμπ θα συμβάλει στην άρση των κυρώσεων CAATSA· όμως, μια τέτοια κίνηση απαιτεί έγκριση του Κογκρέσου και δεν εξαρτάται αποκλειστικά από τον πρόεδρο.
Εγχώρια αποκατάσταση
Μεταξύ των αντιδράσεων στην αντιπολίτευση, ο Χαλούκ Γκόργκουν, επικεφαλής της Υπηρεσίας Αμυντικής Βιομηχανίας — που εποπτεύει τις στρατιωτικές προμήθειες — προσπάθησε να καθησυχάσει το κοινό: «Το Kaan και τα εθνικά προγράμματα κινητήρων προχωρούν κανονικά», έγραψε στο X (28 Σεπτεμβρίου).
Ο Γκόργκουν αναφερόταν στην ανάπτυξη του εγχώριου κινητήρα TF-35000, που σχεδιάζεται και δοκιμάζεται από τη Turkish Aerospace Industries σε συνεργασία με τη θυγατρική TEI. Η ολοκλήρωση του κινητήρα θεωρείται επίπονη και δαπανηρή — και οι αξιωματούχοι εκτιμούν ότι θα είναι έτοιμος προς ενσωμάτωση στις αρχές της επόμενης δεκαετίας. Εν τω μεταξύ, για τον πρώτο στόλο 20 αεροσκαφών απαιτούνται 40 κινητήρες F110. Χωρίς αυτούς, η προγραμματισμένη κυκλοφορία το 2028 είναι επισφαλής.
Ο Οζγκούρ Έκσι, ερευνητής στον χώρο της άμυνας και δημιουργός του τουρκικού αμυντικού ιστότοπου TurDef, επισημαίνει ότι συνεχίζονται τεχνικές διαπραγματεύσεις ανάμεσα σε Άγκυρα και Ουάσιγκτον για την άρση των κυρώσεων. Ο Ερντογάν ανακοίνωσε ήδη τον Ιούνιο ότι διεξάγονται τέτοιες συνομιλίες. Στη διάρκεια κοινής συνέντευξης τύπου με τον πρόεδρο των ΗΠΑ, ο Τραμπ δήλωσε ότι οι κυρώσεις του Κογκρέσου κατά της Τουρκίας θα μπορούσαν να αρθούν «πολύ σύντομα».
Ο Έκσι υποστηρίζει ότι η Τουρκία θα μπορούσε να στραφεί προς εναλλακτικούς προμηθευτές σε περίπτωση μη συμφωνίας με τις ΗΠΑ.
Σχέδιο Β και εναλλακτικές διεξόδους
Μεταξύ πιθανών λύσεων για αντικατάσταση των αμερικανικών κινητήρων είναι ο γαλλικός M88 και ο ευρωπαϊκός Eurojet EJ200, που παράγεται από κοινοπραξία μεταξύ βρετανικών και ευρωπαϊκών εταιρειών (Rolls Royce κ.ά.). Ωστόσο, αυτοί οι κινητήρες δεν προσφέρουν την ίδια ισχύ ή χαρακτηριστικά με τον F110· συνεπώς, η ενσωμάτωσή τους θα απαιτούσε τροποποιήσεις στο σχεδιασμό του Kaan και πιθανές καθυστερήσεις.
Η Τουρκία θα μπορούσε επίσης να εξετάσει συνεργασίες με Ρωσία ή Κίνα, αλλά ο αναλυτής Άρντα Μεβλουτόγλου προειδοποιεί ότι τέτοιες επιλογές ενδέχεται να επιφέρουν περαιτέρω κυρώσεις από τις ΗΠΑ ή τη Δύση. Η Τουρκία, άλλωστε, επιδιώκει να αναπτύξει εγχώρια συστήματα και κατανοεί ότι ο δρόμος προς τον εγχώριο κινητήρα τζετ θα είναι μακρύς και δύσβατος. Προτείνεται η αξιοποίηση προγραμμάτων εκσυγχρονισμού F-16, η εντατική χρήση drones και συστημάτων ακριβείας, καθώς και η ενσωμάτωση εθνικών συστημάτων αεροπορικής άμυνας όπως τα Hisar και Siper, για να καλυφτούν επιχειρησιακές ανάγκες έως ότου ο κινητήρας TF-35000 είναι διαθέσιμος.
Οι Τούρκοι ειδικοί θεωρούν ότι, ακόμα και αν οι κινητήρες αμερικανικής ή ευρωπαϊκής προέλευσης δεν είναι διαθέσιμοι για τη μαζική παραγωγή των Kaan, η χώρα διατηρεί επιλογές για να διατηρήσει τον αεροπορικό της ρόλο. Ενδεικτικά, ο Μεβλουτόγλου πρότεινε τη δημιουργία πιο «οικονομικών» εκδόσεων του Kaan, με μειωμένες δυνατότητες stealth, μικρότερο ραντάρ ή και μονοκινητήρια έκδοση, ως ενδιάμεση λύση, μέχρι να είναι έτοιμη η πλήρως αναπτυγμένη έκδοση.
Πηγή: MILITAIRE .gr
MILITAIRE
Συμφωνία στρατηγικής αμυντικής συνεργασίας μεταξύ Τουρκίας και Κατάρ
MILITAIRE
Τι σηματοδοτεί η συμμετοχή της Τουρκίας στο διεθνές Task Force της Γάζας;
Στη Γάζα, μια τέτοια σιωπηλή αλλά καθοριστική στροφή βρίσκεται ήδη σε εξέλιξη. Η συμμετοχή της Τουρκίας στο υπό διαμόρφωση διεθνές Task Force αποτελεί το μέσο με το οποίο η Άγκυρα επιχειρεί να επανέλθει δυναμικά στο επίκεντρο των διεθνών εξελίξεων — και παράλληλα να ενισχύσει τη θέση της στο εσωτερικό πολιτικό σκηνικό.
Από την περιθωριοποίηση στην επιστροφή
Η απόφαση της Τουρκίας να συμμετάσχει στο Task Force, που συγκροτείται με πρωτοβουλία των Ηνωμένων Πολιτειών και της Αιγύπτου, με τη συμμετοχή και του Κατάρ, σηματοδοτεί μια σαφή επιστροφή από την περίοδο διεθνούς απομόνωσης των τελευταίων ετών. Ο μηχανισμός αυτός έχει ως αποστολή την επίβλεψη της εφαρμογής της εκεχειρίας, τη διευκόλυνση της ανταλλαγής αιχμαλώτων και την παρακολούθηση της πρώτης φάσης του σχεδίου, το οποίο περιλαμβάνει και τη σταδιακή αποχώρηση των ισραηλινών δυνάμεων.
Ύστερα από σχετικό αίτημα του Ντόναλντ Τραμπ, η Τουρκία καλείται να λειτουργήσει ως δίαυλος επικοινωνίας με τη Χαμάς, συμβάλλοντας στην αποδοχή του πλαισίου της εκεχειρίας. Έτσι, επανέρχεται ως παράγοντας που δεν μπορεί να παραβλεφθεί, επιδιώκοντας να δείξει ότι, ακόμη και όταν δεν βρίσκεται στο προσκήνιο, διαθέτει τα μέσα και την επιρροή για να επηρεάζει τις εξελίξεις.
Η εξωτερική σκηνή ως απάντηση στην εσωτερική πίεση
Η τουρκική στρατηγική γίνεται κατανοητή μόνο μέσα από το πρίσμα της εσωτερικής συγκυρίας. Ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν βρίσκεται αντιμέτωπος με μία από τις πιο δύσκολες πολιτικές φάσεις της εικοσαετούς κυριαρχίας του: ο πληθωρισμός υπερβαίνει το 70%, η κοινωνική δυσαρέσκεια διογκώνεται, ενώ οι ήττες σε Άγκυρα και Κωνσταντινούπολη αποκάλυψαν τη φθορά και την κόπωση του εκλογικού σώματος.
Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, η εικόνα της Τουρκίας ως «προστάτιδας των Παλαιστινίων» και «απαραίτητης μεσολαβητικής δύναμης» λειτουργεί ως μέσο συσπείρωσης του εσωτερικού ακροατηρίου και αναπλήρωσης της φθίνουσας πολιτικής νομιμοποίησης. Ο Ερντογάν γνωρίζει ότι οι διεθνείς πρωτοβουλίες μπορούν να προσφέρουν στο καθεστώς του τη σταθερότητα που πλέον δεν εξασφαλίζουν οι εσωτερικές πολιτικές.
Η Γάζα ως διαπραγματευτικό χαρτί
Η εμπλοκή της Άγκυρας στο Task Force δεν της εξασφαλίζει μόνο εικόνα επιρροής, αλλά της προσφέρει και νέα διαπραγματευτικά όπλα. Η συμμετοχή της στις μεταπολεμικές διαδικασίες μπορεί να μεταφραστεί σε αυξημένο ρόλο στις συνομιλίες για τη μελλοντική αρχιτεκτονική ασφαλείας, την ανοικοδόμηση και τη διαχείριση της ανθρωπιστικής βοήθειας. Παράλληλα, της δίνει τη δυνατότητα να ενισχύσει τη θέση της έναντι των Ηνωμένων Πολιτειών, σε μια συγκυρία όπου παραμένουν ανοιχτά ζητήματα όπως ο εκσυγχρονισμός των F-16 ή ακόμη και η πιθανή επανένταξή της στο πρόγραμμα των F-35.
Παρά τις δηλώσεις Τραμπ ότι είναι πρόθυμος να υποστηρίξει την επιστροφή της Τουρκίας στο πρόγραμμα των F-35, τα θεσμικά εμπόδια παραμένουν. Οι κυρώσεις του νόμου CAATSA, οι περιορισμοί του Κογκρέσου και οι ρήτρες της νομοθεσίας NDAA εξακολουθούν να ισχύουν. Η εμπλοκή της Τουρκίας στη Γάζα δεν εγγυάται λύση, αλλά λειτουργεί ως διαπραγματευτικό κεφάλαιο.
Η Ουάσιγκτον αναγνωρίζει τη χρησιμότητα της Τουρκίας ως δίαυλου επικοινωνίας, παραμένει όμως επιφυλακτική λόγω των στενών σχέσεών της με τη Μόσχα και την Τεχεράνη. Από την πλευρά του, το Ισραήλ αντιμετωπίζει με καχυποψία μια χώρα που έχει για χρόνια υιοθετήσει ανοικτά φιλοπαλαιστινιακή στάση. Έτσι, αν και η Άγκυρα βλέπει ένα παράθυρο ευκαιρίας να ανοίγει, αυτό απέχει πολύ από το να συνιστά λευκή επιταγή.
Παράλληλα, στο εσωτερικό πολιτικό σκηνικό αναδύονται φωνές — όπως αυτή του Ντεβλέτ Μπαχτσελί — που προτείνουν μια στρατηγική «τριάδας» συνεργασίας Τουρκίας–Ρωσίας–Κίνας, ως αντίβαρο στη δυτική αρχιτεκτονική. Αν και η πρόταση αυτή δεν εκφράζει επίσημη πολιτική γραμμή, αντανακλά τον αυξανόμενο εθνικιστικό ρεαλισμό και τη διάθεση να διατηρηθούν ανοιχτές όλες οι επιλογές. Μέσα σε αυτό το περιβάλλον, η συμμετοχή της Τουρκίας στη Γάζα λειτουργεί και ως μοχλός πίεσης προς τη Δύση, υπενθυμίζοντας ότι η Άγκυρα διαθέτει εναλλακτικές.
Γιατί μας αφορά;
Οι εξελίξεις αυτές δεν συνιστούν ένα απομακρυσμένο κεφάλαιο της Μέσης Ανατολής· επηρεάζουν άμεσα και την Ανατολική Μεσόγειο. Η επιστροφή της Τουρκίας ως ρυθμιστικής δύναμης δεν περιορίζεται στη Γάζα: ενισχύει την επιρροή της στην Ουάσιγκτον, αναβαθμίζει τη θέση της στους ευρωατλαντικούς θεσμούς και της προσφέρει νέα εργαλεία — από τα εξοπλιστικά έως τα ενεργειακά.
Για να αντιληφθούμε τη σημασία της συμμετοχής της Τουρκίας στο Task Force, πρέπει να τη δούμε όχι ως μεμονωμένο περιστατικό, αλλά ως μέρος μιας συνεκτικής στρατηγικής επαναφοράς της στο επίκεντρο των περιφερειακών εξελίξεων. Πρόκειται για μια προσπάθεια αναδιαμόρφωσης των ισορροπιών στην περιοχή, κάτι που αφορά άμεσα και την Ελλάδα και την Κύπρο.
Η πρόσκληση του Τραμπ προς Αθήνα και Λευκωσία να συμμετάσχουν στη διάσκεψη για τη Γάζα δείχνει ότι η μεταπολεμική αρχιτεκτονική δεν θα είναι αποκλειστικό πεδίο των ΗΠΑ, της Τουρκίας, της Αιγύπτου και του Κατάρ. Ενδέχεται, επομένως, να υπάρξει περιθώριο παρέμβασης και για εμάς. Εάν κινηθούμε έξυπνα, η παρουσία μας εκεί μπορεί να συνδεθεί με σταθερές θέσεις υπέρ μιας βιώσιμης αρχιτεκτονικής ασφάλειας στην περιοχή. Μένει, βέβαια, να δούμε πώς θα εξελιχθούν τα πράγματα.
ΠΗΓΗ: MILITAIRE .gr
MILITAIRE
Η Τουρκία παίζει το χαρτί των Σπάνιων Γαιών στη γεωπολιτική σκακιέρα
-
#exAformis8 hours ago8κομματική βουλή δείχνει η δημοσκόπηση
-
#exAformis9 hours ago#exAformis | Εκ φύσεως Πολιτικός — με τον Μάριο Πουλλικκά, Δευτέρα 27/10 στις 7μμ
-
Βουλευτικές Εκλογές 20269 hours agoΔΗΚΟ – Αποστόλου: Οι όροι για κοινή πορεία στις εκλογές 2026
-
#exAformis8 hours agoΣύγκριση αποτελεσμάτων Ιουνίου – Οκτωβρίου 2025
-
Off the Record15 hours agoΜεταναστευτικό ώρα μηδέν
-
Άρθρα Χάρη Θεραπή6 hours agoΗ ψευδαίσθηση Ερχιουρμάν: προοδευτικός λόγος ή καμουφλαρισμένος εθνικισμός;
-
#exAformis8 hours agoΧαμηλή ικανοποίηση των πολιτών από το έργο της κυβέρνησης – Κυρίαρχο πρόβλημα η ακρίβεια
-
ΓΕΩΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ9 hours agoΥπουργείο Άμυνας: Ανοιχτές οι αιτήσεις για Στρατιωτικές Ακαδημίες των ΗΠΑ

