Την ώρα που η ελληνική κυβέρνηση συναινεί στην άρση των κυρώσεων κατά της Συρίας, η Τουρκία φέρεται να επιδιώκει συμφωνία για την οριοθέτηση θαλάσσιων ζωνών με τις δυνάμεις που ελέγχουν σήμερα τμήμα της συριακής επικράτειας. Σύμφωνα με αποκαλύψεις του δημοσιογράφου Abdullah Bozkurt στο Nordic Monitor, βρίσκεται σε εξέλιξη προεργασία για τη σύναψη συμφωνίας Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης (ΑΟΖ) μεταξύ Τουρκίας και της κυβέρνησης του Άχμαντ αλ-Σαράα, με καταγωγή από τις πρώην αντικαθεστωτικές ομάδες που διαδέχθηκαν το καθεστώς Άσαντ στη βόρεια Συρία.

Βάσει επιστολής του Τούρκου Υπουργού Εξωτερικών Χακάν Φιντάν, με ημερομηνία 16 Ιουνίου 2025 και παραλήπτη τον Πρόεδρο της τουρκικής Εθνοσυνέλευσης, η Άγκυρα έχει ήδη δώσει εντολή σε αρμόδια θεσμικά όργανα να επεξεργαστούν σχέδιο συμφωνίας με τη Συρία. Όπως επισημαίνει ο Φιντάν, η συμφωνία αποσκοπεί στη διασφάλιση των δικαιωμάτων τόσο της Τουρκίας όσο και του ψευδοκράτους (Τουρκική Δημοκρατία της Βόρειας Κύπρου – ΤΔΒΚ), το οποίο αναγνωρίζεται μόνο από την Τουρκία.

«Με τη μετάβαση της εξουσίας στη Συρία σε μια μεταβατική κυβέρνηση, καταβάλλονται προσπάθειες για την οριοθέτηση θαλάσσιων ζωνών ώστε να διασφαλιστούν τα συμφέροντα της χώρας μας», σημειώνει ο Φιντάν στην επιστολή του.

Η επιστολή συνιστά την πρώτη επίσημη επιβεβαίωση των τουρκικών προθέσεων για μια τέτοια συμφωνία, ενώ ο Φιντάν απέρριψε τον ισχυρισμό ότι είχε δεσμευθεί να μην προχωρήσει σε σχετική πρωτοβουλία κατά τη συνάντησή του με την Ύπατη Εκπρόσωπο της ΕΕ Κάγια Κάλας, στο Ριάντ, τον Ιανουάριο του 2025.

Επιδίωξη νέων γεωπολιτικών τετελεσμένων

Η Τουρκία, όπως φαίνεται, επιδιώκει να εφαρμόσει μια στρατηγική αντίστοιχη με εκείνη της συμφωνίας με τη Λιβύη το 2019, η οποία προκάλεσε σφοδρές αντιδράσεις από την Ελλάδα, την Κύπρο και την ΕΕ. Στο επίκεντρο της νέας πρωτοβουλίας είναι η διεύρυνση της τουρκικής παρουσίας στην Ανατολική Μεσόγειο και η de facto ενίσχυση της νομιμοποίησης του ψευδοκράτους μέσω θαλάσσιας συνεργασίας με τη Συρία.

Η Άγκυρα φιλοδοξεί να αναλάβει πρωταγωνιστικό ρόλο στην εξερεύνηση υδρογονανθράκων στην περιοχή, εκμεταλλευόμενη την αδυναμία της σημερινής συριακής διοίκησης να διενεργήσει υπεράκτιες γεωτρήσεις. Παράλληλα, στοχεύει στην αποτροπή των ελληνικών και κυπριακών πρωτοβουλιών για έρευνα και αξιοποίηση των υποθαλάσσιων κοιτασμάτων στην περιοχή.

Ελληνική αδράνεια;

Την ίδια στιγμή, πολιτικοί κύκλοι επικρίνουν την ελληνική κυβέρνηση για αδράνεια. Ο πρώην ευρωβουλευτής Νότης Μαριάς έχει καταγγείλει ότι η Αθήνα δεν προέβαλε καμία αντίρρηση στην απόφαση της ΕΕ να αποδεσμεύσει ευρωπαϊκά κονδύλια προς τη νέα ηγεσία της Συρίας, υπό τον Άχμαντ αλ-Σαράα, η οποία φέρεται να έχει διασυνδέσεις με ισλαμιστικές ομάδες και να τελεί υπό την επιρροή της Άγκυρας.

Επικίνδυνη δυναμική στην Ανατολική Μεσόγειο

Εάν η συμφωνία Τουρκίας–Συρίας υλοποιηθεί, μπορεί να αλλάξει δραματικά τη γεωπολιτική εξίσωση στην Ανατολική Μεσόγειο. Οι διεκδικήσεις της Τουρκίας θα ενισχυθούν, ενώ ενδέχεται να προκύψουν επιπλέον εστίες έντασης με την Κύπρο, το Ισραήλ, τον Λίβανο και την Αίγυπτο – χώρες που ήδη έχουν συνάψει συμφωνίες ΑΟΖ με τη Λευκωσία και παρακολουθούν με ανησυχία τις εξελίξεις.

Η συμφωνία θα μπορούσε επίσης να αξιοποιηθεί ως εργαλείο πίεσης προς την ΕΕ, καθώς η Τουρκία επιχειρεί να επιβάλει τις θέσεις της, αναγνωρίζοντας μονομερώς θαλάσσιες ζώνες που δεν πληρούν τα διεθνή νομικά κριτήρια και δεν έχουν ευρεία διεθνή αποδοχή.

ΠΗΓΗ: MILITAIRE