MILITAIRE
Το Σενάριο που Τρομάζει την Ουάσιγκτον: Άμεσος και Παρατεταμένος Πόλεμος Ισραήλ–Ιράν
Γράφει ο
Νικόλαος Χριστοδουλόπουλος *

Αντιστρατηγος ε.α
Η πρόσφατη εμπλοκή των Ηνωμένων Πολιτειών σε επιθέσεις κατά ιρανικών πυρηνικών εγκαταστάσεων δεν αποτελεί απλώς πράξη αποτροπής. Πίσω από τις επίσημες δηλώσεις περί προστασίας του Ισραήλ και αποτροπής μιας πυρηνικά εξοπλισμένης Ισλαμικής Δημοκρατίας, διαφαίνεται μια βαθύτερη στρατηγική: η προσπάθεια να αποφευχθεί ένα σενάριο πολύ πιο επικίνδυνο — ένας ανοιχτός, παρατεταμένος πόλεμος μεταξύ Ισραήλ και Ιράν.
1. Τα Όρια της Ισραηλινής Δυναμικής
Παρά την αεροπορική υπεροχή και την τεχνολογική ακρίβεια του οπλοστασίου του, το Ισραήλ δεν διαθέτει τις δυνατότητες για την πλήρη εξουδετέρωση του ιρανικού πυρηνικού προγράμματος, ιδίως δεδομένης της ισχυρής προστασίας των κρίσιμων εγκαταστάσεων. Μια αποτυχημένη ή ημιτελής επίθεση ενέχει τον κίνδυνο μαζικής ιρανικής αντίδρασης, από πυραυλικές επιθέσεις και κυβερνοεπιθέσεις μέχρι χημικά όπλα ή ενεργοποίηση πληρεξούσιων παραστρατιωτικών δυνάμεων. Το ενδεχόμενο αυτό θέτει σε κίνδυνο όχι μόνο το Ισραήλ, αλλά και τη σταθερότητα ολόκληρης της περιοχής.
2. Η Δυναμική της Κλιμάκωσης
Μια τέτοια σύγκρουση δύσκολα θα περιοριζόταν σε μερικά χτυπήματα. Το Ιράν, μέσω του δικτύου συμμάχων και παραστρατιωτικών του (ο λεγόμενος “άξονας της αντίστασης”), θα μπορούσε να προκαλέσει εκτεταμένες συγκρούσεις σε διάφορα μέτωπα. Αντίστοιχα, το Ισραήλ θα απαντούσε με σφοδρότητα. Ο κίνδυνος μιας ευρείας πολεμικής αντιπαράθεσης είναι υπαρκτός, με ολέθριες συνέπειες: άνοδος των τιμών του πετρελαίου, πιθανό κλείσιμο των Στενών του Ορμούζ, περιφερειακή αστάθεια και σοβαρή ανθρωπιστική κρίση.
3. Η Αμερικανική Ανησυχία για Εμπλοκή
Η Ουάσιγκτον έχει καταστήσει σαφές ότι δεν επιθυμεί να εμπλακεί σε έναν νέο, πολυετή πόλεμο στη Μέση Ανατολή. Μια πλήρης πολεμική σύγκρουση μεταξύ Ισραήλ και Ιράν θα μπορούσε να υποχρεώσει τις ΗΠΑ να επέμβουν στρατιωτικά για την υπεράσπιση του Ισραήλ, εμπλοκή που ενδέχεται να οδηγήσει σε απώλειες, οικονομική αιμορραγία και αντιπαράθεση με άλλες μεγάλες δυνάμεις όπως η Κίνα ή το Πακιστάν. Ένας τέτοιος πόλεμος θα αποπροσανατόλιζε τις ΗΠΑ από κρίσιμα μέτωπα, όπως ο Ειρηνικός και η Ουκρανία.
Η Στρατηγική των ΗΠΑ: Επέμβαση για Αποτροπή Κλιμάκωσης
Η στρατιωτική συμβολή των ΗΠΑ δεν στοχεύει μόνο στην καταστροφή ιρανικών υποδομών, αλλά και σε μια πιο μακροπρόθεσμη στρατηγική αποφυγής χειρότερων εξελίξεων:
-
Αποδυνάμωση της Απειλής: Με τη συμμετοχή τους, οι ΗΠΑ συμβάλλουν σε στοχευμένα πλήγματα κατά του ιρανικού πυρηνικού προγράμματος, επιβραδύνοντας την εξέλιξή του.
-
Ελαχιστοποίηση Ρίσκου για το Ισραήλ: Η τεχνολογική και επιχειρησιακή ισχύς των ΗΠΑ εξασφαλίζει μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα και περιορίζει την ανάγκη για μονομερείς, υψηλού ρίσκου ενέργειες από το Ισραήλ.
-
Έλεγχος της Κλιμάκωσης: Μέσω της συντονισμένης επίθεσης, οι ΗΠΑ εκπέμπουν σαφές μήνυμα στο Ιράν ότι μαζική απάντηση κατά του Ισραήλ ισοδυναμεί με επίθεση κατά των ίδιων των ΗΠΑ. Έτσι, ενθαρρύνουν το Ιράν να επιλέξει πιο περιορισμένες, έμμεσες ή κυβερνοεπιθετικές αντιδράσεις, που είναι ευκολότερα διαχειρίσιμες.
-
Πολιτική Εξισορρόπηση: Η εμπλοκή ικανοποιεί τις απαιτήσεις του Ισραήλ για σθεναρή απάντηση, αποτρέποντάς το από την ανάληψη επικίνδυνων αυτόνομων ενεργειών.
Η Στρατηγική της «Ελάχιστης Χειρότερης Επιλογής»
Η απόφαση της Ουάσιγκτον να εμπλακεί στρατιωτικά μπορεί να ιδωθεί ως μια προσπάθεια να προληφθεί το χειρότερο δυνατό σενάριο: ένας άμεσος και ανεξέλεγκτος πόλεμος Ισραήλ–Ιράν. Η στρατηγική αυτή:
-
Επιτυγχάνει πλήγμα κατά των ιρανικών πυρηνικών φιλοδοξιών.
-
Συγκρατεί την απάντηση της Τεχεράνης σε ανεκτά επίπεδα.
-
Αποτρέπει την άμεση αμερικανική εμπλοκή σε ολοκληρωτικό πόλεμο.
-
Εξασφαλίζει έναν βαθμό ελέγχου στην ασταθή γεωπολιτική εξίσωση της Μέσης Ανατολής.
Ωστόσο, η επιλογή αυτή παραμένει υψηλού ρίσκου. Το ερώτημα που μένει ανοιχτό είναι αν η εν λόγω στρατηγική θα αποδώσει μακροπρόθεσμα, ή αν θα αποτελέσει απλώς έναν ακόμη κρίκο στην αλυσίδα έντασης και αντιποίνων, κερδίζοντας απλώς χρόνο για τη διπλωματία να προσπαθήσει – ξανά – να φέρει σταθερότητα στην περιοχή.
ΠΗΓΗ: MILITAIRE
MILITAIRE
Συμφωνία στρατηγικής αμυντικής συνεργασίας μεταξύ Τουρκίας και Κατάρ
MILITAIRE
Τι σηματοδοτεί η συμμετοχή της Τουρκίας στο διεθνές Task Force της Γάζας;
Στη Γάζα, μια τέτοια σιωπηλή αλλά καθοριστική στροφή βρίσκεται ήδη σε εξέλιξη. Η συμμετοχή της Τουρκίας στο υπό διαμόρφωση διεθνές Task Force αποτελεί το μέσο με το οποίο η Άγκυρα επιχειρεί να επανέλθει δυναμικά στο επίκεντρο των διεθνών εξελίξεων — και παράλληλα να ενισχύσει τη θέση της στο εσωτερικό πολιτικό σκηνικό.
Από την περιθωριοποίηση στην επιστροφή
Η απόφαση της Τουρκίας να συμμετάσχει στο Task Force, που συγκροτείται με πρωτοβουλία των Ηνωμένων Πολιτειών και της Αιγύπτου, με τη συμμετοχή και του Κατάρ, σηματοδοτεί μια σαφή επιστροφή από την περίοδο διεθνούς απομόνωσης των τελευταίων ετών. Ο μηχανισμός αυτός έχει ως αποστολή την επίβλεψη της εφαρμογής της εκεχειρίας, τη διευκόλυνση της ανταλλαγής αιχμαλώτων και την παρακολούθηση της πρώτης φάσης του σχεδίου, το οποίο περιλαμβάνει και τη σταδιακή αποχώρηση των ισραηλινών δυνάμεων.
Ύστερα από σχετικό αίτημα του Ντόναλντ Τραμπ, η Τουρκία καλείται να λειτουργήσει ως δίαυλος επικοινωνίας με τη Χαμάς, συμβάλλοντας στην αποδοχή του πλαισίου της εκεχειρίας. Έτσι, επανέρχεται ως παράγοντας που δεν μπορεί να παραβλεφθεί, επιδιώκοντας να δείξει ότι, ακόμη και όταν δεν βρίσκεται στο προσκήνιο, διαθέτει τα μέσα και την επιρροή για να επηρεάζει τις εξελίξεις.
Η εξωτερική σκηνή ως απάντηση στην εσωτερική πίεση
Η τουρκική στρατηγική γίνεται κατανοητή μόνο μέσα από το πρίσμα της εσωτερικής συγκυρίας. Ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν βρίσκεται αντιμέτωπος με μία από τις πιο δύσκολες πολιτικές φάσεις της εικοσαετούς κυριαρχίας του: ο πληθωρισμός υπερβαίνει το 70%, η κοινωνική δυσαρέσκεια διογκώνεται, ενώ οι ήττες σε Άγκυρα και Κωνσταντινούπολη αποκάλυψαν τη φθορά και την κόπωση του εκλογικού σώματος.
Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, η εικόνα της Τουρκίας ως «προστάτιδας των Παλαιστινίων» και «απαραίτητης μεσολαβητικής δύναμης» λειτουργεί ως μέσο συσπείρωσης του εσωτερικού ακροατηρίου και αναπλήρωσης της φθίνουσας πολιτικής νομιμοποίησης. Ο Ερντογάν γνωρίζει ότι οι διεθνείς πρωτοβουλίες μπορούν να προσφέρουν στο καθεστώς του τη σταθερότητα που πλέον δεν εξασφαλίζουν οι εσωτερικές πολιτικές.
Η Γάζα ως διαπραγματευτικό χαρτί
Η εμπλοκή της Άγκυρας στο Task Force δεν της εξασφαλίζει μόνο εικόνα επιρροής, αλλά της προσφέρει και νέα διαπραγματευτικά όπλα. Η συμμετοχή της στις μεταπολεμικές διαδικασίες μπορεί να μεταφραστεί σε αυξημένο ρόλο στις συνομιλίες για τη μελλοντική αρχιτεκτονική ασφαλείας, την ανοικοδόμηση και τη διαχείριση της ανθρωπιστικής βοήθειας. Παράλληλα, της δίνει τη δυνατότητα να ενισχύσει τη θέση της έναντι των Ηνωμένων Πολιτειών, σε μια συγκυρία όπου παραμένουν ανοιχτά ζητήματα όπως ο εκσυγχρονισμός των F-16 ή ακόμη και η πιθανή επανένταξή της στο πρόγραμμα των F-35.
Παρά τις δηλώσεις Τραμπ ότι είναι πρόθυμος να υποστηρίξει την επιστροφή της Τουρκίας στο πρόγραμμα των F-35, τα θεσμικά εμπόδια παραμένουν. Οι κυρώσεις του νόμου CAATSA, οι περιορισμοί του Κογκρέσου και οι ρήτρες της νομοθεσίας NDAA εξακολουθούν να ισχύουν. Η εμπλοκή της Τουρκίας στη Γάζα δεν εγγυάται λύση, αλλά λειτουργεί ως διαπραγματευτικό κεφάλαιο.
Η Ουάσιγκτον αναγνωρίζει τη χρησιμότητα της Τουρκίας ως δίαυλου επικοινωνίας, παραμένει όμως επιφυλακτική λόγω των στενών σχέσεών της με τη Μόσχα και την Τεχεράνη. Από την πλευρά του, το Ισραήλ αντιμετωπίζει με καχυποψία μια χώρα που έχει για χρόνια υιοθετήσει ανοικτά φιλοπαλαιστινιακή στάση. Έτσι, αν και η Άγκυρα βλέπει ένα παράθυρο ευκαιρίας να ανοίγει, αυτό απέχει πολύ από το να συνιστά λευκή επιταγή.
Παράλληλα, στο εσωτερικό πολιτικό σκηνικό αναδύονται φωνές — όπως αυτή του Ντεβλέτ Μπαχτσελί — που προτείνουν μια στρατηγική «τριάδας» συνεργασίας Τουρκίας–Ρωσίας–Κίνας, ως αντίβαρο στη δυτική αρχιτεκτονική. Αν και η πρόταση αυτή δεν εκφράζει επίσημη πολιτική γραμμή, αντανακλά τον αυξανόμενο εθνικιστικό ρεαλισμό και τη διάθεση να διατηρηθούν ανοιχτές όλες οι επιλογές. Μέσα σε αυτό το περιβάλλον, η συμμετοχή της Τουρκίας στη Γάζα λειτουργεί και ως μοχλός πίεσης προς τη Δύση, υπενθυμίζοντας ότι η Άγκυρα διαθέτει εναλλακτικές.
Γιατί μας αφορά;
Οι εξελίξεις αυτές δεν συνιστούν ένα απομακρυσμένο κεφάλαιο της Μέσης Ανατολής· επηρεάζουν άμεσα και την Ανατολική Μεσόγειο. Η επιστροφή της Τουρκίας ως ρυθμιστικής δύναμης δεν περιορίζεται στη Γάζα: ενισχύει την επιρροή της στην Ουάσιγκτον, αναβαθμίζει τη θέση της στους ευρωατλαντικούς θεσμούς και της προσφέρει νέα εργαλεία — από τα εξοπλιστικά έως τα ενεργειακά.
Για να αντιληφθούμε τη σημασία της συμμετοχής της Τουρκίας στο Task Force, πρέπει να τη δούμε όχι ως μεμονωμένο περιστατικό, αλλά ως μέρος μιας συνεκτικής στρατηγικής επαναφοράς της στο επίκεντρο των περιφερειακών εξελίξεων. Πρόκειται για μια προσπάθεια αναδιαμόρφωσης των ισορροπιών στην περιοχή, κάτι που αφορά άμεσα και την Ελλάδα και την Κύπρο.
Η πρόσκληση του Τραμπ προς Αθήνα και Λευκωσία να συμμετάσχουν στη διάσκεψη για τη Γάζα δείχνει ότι η μεταπολεμική αρχιτεκτονική δεν θα είναι αποκλειστικό πεδίο των ΗΠΑ, της Τουρκίας, της Αιγύπτου και του Κατάρ. Ενδέχεται, επομένως, να υπάρξει περιθώριο παρέμβασης και για εμάς. Εάν κινηθούμε έξυπνα, η παρουσία μας εκεί μπορεί να συνδεθεί με σταθερές θέσεις υπέρ μιας βιώσιμης αρχιτεκτονικής ασφάλειας στην περιοχή. Μένει, βέβαια, να δούμε πώς θα εξελιχθούν τα πράγματα.
ΠΗΓΗ: MILITAIRE .gr
MILITAIRE
Η Τουρκία παίζει το χαρτί των Σπάνιων Γαιών στη γεωπολιτική σκακιέρα
-
#exAformis2 days ago8κομματική βουλή δείχνει η δημοσκόπηση
-
#exAformis2 days ago#exAformis | Εκ φύσεως Πολιτικός — με τον Μάριο Πουλλικκά, Δευτέρα 27/10 στις 7μμ
-
#exAformis2 days agoΣύγκριση αποτελεσμάτων Ιουνίου – Οκτωβρίου 2025
-
Άρθρα Χάρη Θεραπή2 days agoΗ ψευδαίσθηση Ερχιουρμάν: προοδευτικός λόγος ή καμουφλαρισμένος εθνικισμός;
-
Βουλευτικές Εκλογές 20262 days agoΔΗΚΟ – Αποστόλου: Οι όροι για κοινή πορεία στις εκλογές 2026
-
#exAformis2 days agoΧαμηλή ικανοποίηση των πολιτών από το έργο της κυβέρνησης – Κυρίαρχο πρόβλημα η ακρίβεια
-
ΓΕΩΠΟΛΙΤΙΚΗ2 days agoΛευκωσία – Παρίσι σε τροχιά στρατηγικής συμμαχίας: Σύντομα στην Κύπρο ο Μακρόν
-
ΓΕΩΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ2 days agoΥπουργείο Άμυνας: Ανοιχτές οι αιτήσεις για Στρατιωτικές Ακαδημίες των ΗΠΑ

