Σφοδρή αντιπαράθεση σημειώθηκε σήμερα στην Επιτροπή Οικονομικών και Προϋπολογισμού της Βουλής μεταξύ βουλευτών του ΑΚΕΛ και του υπουργού Δικαιοσύνης, Μάριου Χαρτσιώτη.

Ο Μάριος Χαρτσιώτης απάντησε στις ερωτήσεις και τα σχόλια των βουλευτών Άριστου Δαμιανού και Αντρέα Πασιουρτίδη, αναφορικά με επικρίσεις που δέχεται για τις φυλακές και το οργανωμένο έγκλημα.

Η αντιπαράθεση πυροδοτήθηκε από την αναφορά του βουλευτή Αντρέα Πασιουρτίδη για τις φυλακές ανηλίκων, κατηγορώντας τον υπουργό ότι από το 2021 προσπαθεί να τις δημιουργήσει. «Εγώ θα ντρεπόμουν να το φέρω (το νέο νομοσχέδιο για παράταση της λειτουργίας), σας συγχαίρω που το φέρατε», ανέφερε χαρακτηριστικά. Σχετικά με τις φυλακές, επεσήμανε ότι δεν έχει εγκατασταθεί ακόμα το νέο σύστημα απενεργοποίησης κινητών, το οποίο ήδη υπέστη ζημιές, ενώ χαρακτήρισε τις φυλακές «διευθυντήριο εγκλημάτων». Παράλληλα, διερωτήθηκε για την κατάσταση του νόμου περί παρακολουθήσεων.

Κριτική ασκήθηκε και από τον Άριστο Δαμιανό, ο οποίος επισήμανε ότι έχουν σημειωθεί δολοφονίες σε κατοικημένες περιοχές, παραβιάζονται κατοχυρωμένα δικαιώματα έκφρασης και σημειώθηκαν πυρκαγιές, ενώ υποτίθεται ότι υπήρχε επάρκεια μέτρων. «Έχετε προκαλέσει τη μεγαλύτερη θεσμική κρίση όλων των εποχών», αναφερόμενος στη σύγκρουση Κυβέρνησης και Γενικού Εισαγγελέα για αλλαγές στη Νομική Υπηρεσία, προσθέτοντας ότι η Βουλή καλείται να παρέμβει και υπάρχει έντονη ανασφάλεια στο κοινό παρά τα λαμβανόμενα μέτρα.

Ο υπουργός Δικαιοσύνης απάντησε αρχικά ότι «αντιπαρέρχομαι τις δύο προεκλογικές δηλώσεις των βουλευτών του ΑΚΕΛ». Σχετικά με τον χώρο κράτησης ανηλίκων, εξήγησε ότι θα είναι έτοιμος μετά την ολοκλήρωση του προαναχωρησιακού κέντρου στη Μεννόγεια, ενώ η αναδιαμόρφωση θα ξεκινήσει μόλις ολοκληρωθούν οι Λίμνες, που προβλέπεται να είναι έτοιμες το πρώτο εξάμηνο του 2026, με προβλεπόμενο κονδύλι 500.000 ευρώ στον προϋπολογισμό. Σχετικά με τη νομοθεσία για παρακολουθήσεις τηλεφώνων και τηλεπικοινωνιακών δεδομένων, τα νομοσχέδια βρίσκονται στη Νομική Υπηρεσία. Για την απενεργοποίηση κινητών, επεσήμανε ότι έχει εγκατασταθεί σύγχρονο σύστημα εντός των φυλακών, το οποίο υπέστη ζημιά μόνο σε έναν αισθητήρα αξίας 10 ευρώ, που ήδη αντικαταστάθηκε. «Πολλά από τα θέματα που θίξατε εμπίπτουν στην υπερβολή», σημείωσε.

Η αντιπαράθεση συνεχίστηκε με τον διάλογο:

– Δαμιανού: «Είσαι ο μόνος υπουργός που θίγει το ΑΚΕΛ, εγώ μίλησα για ανεπάρκεια εκ μέρους σας».
– Χαρτσιώτης: «Δεν σέβεστε τον χώρο και ακούω σχόλια απαξιωτικά για εμένα και την κυβέρνηση».

Σχετικά με τον εκσυγχρονισμό της Νομικής Υπηρεσίας, ο υπουργός τόνισε ότι δεν έχει επέλθει κρίση, παρατηρώντας ότι υπάρχουν διαφορετικές απόψεις. Πρόσθεσε ότι οι αλλαγές δεν αποτελούν μόνο προεκλογική δέσμευση του Προέδρου, αλλά και ευρωπαϊκές υποχρεώσεις, και υπογράμμισε ότι μετά από 65 χρόνια δεν μπορεί να μην προχωρούν οι μεταρρυθμίσεις που επιβάλλουν οι ευρωπαϊκοί θεσμοί.

Τελικά, η έντονη συζήτηση τερματίστηκε με την παρέμβαση της προέδρου της Επιτροπής, Χριστιάνας Ερωτοκρίτου.

Τα τελευταία εικοσιτετράωρα αναζωπυρώθηκαν οι φήμες περί επικείμενου ανασχηματισμού. Πρόκειται για φήμες που εδώ και αρκετούς μήνες κυκλοφορούν, ξεθυμαίνουν και επιστρέφουν εντονότερες, καθώς οι εκτιμήσεις για την πραγματοποίησή του μετατίθενται συνεχώς.

Αρχικά, οι προβλέψεις έκαναν λόγο για ανασχηματισμό μετά την επιστροφή του Προέδρου της Δημοκρατίας από τη Νέα Υόρκη τον Ιούλιο, όπου συμμετείχε στην άτυπη πενταμερή για το Κυπριακό. Ωστόσο, λίγες ημέρες μετά, η φονική πυρκαγιά στη Λεμεσό ώθησε τον Νίκο Χριστοδουλίδη να δώσει προτεραιότητα στα μέτρα ανακούφισης των πυρόπληκτων, ενώ ταυτόχρονα ήθελε να αποφευχθεί η εντύπωση τιμωρίας για Υπουργούς που πιθανόν θα αντικαθιστούνταν, με αποτέλεσμα η διαδικασία να μετατεθεί για μετά το καλοκαίρι.

Οι φήμες επανήλθαν στις αρχές Σεπτεμβρίου, καθώς θεωρείτο ότι υπήρχε παράθυρο για προώθηση των διαδικασιών πριν την έναρξη της περιόδου των Προϋπολογισμών. Ωστόσο, εκκρεμούσαν ακόμη συζητήσεις για την πυρκαγιά στη Βουλή, ενώ ο Πρόεδρος απουσίαζε για αρκετές ημέρες λόγω ταξιδιών στον Καναδά για επενδυτικές επαφές και στις ΗΠΑ για τη Γενική Συνέλευση των ΗΕ και τριμερείς συναντήσεις για το Κυπριακό. Με την επιστροφή του στην Κύπρο, η συζήτηση αναζωπυρωνόταν περιοδικά, ενώ το τελευταίο διάστημα φούντωσε ξανά, καθώς πλησιάζει η ανάληψη της Κυπριακής Προεδρίας του Συμβουλίου της ΕΕ και γίνεται σαφές ότι τυχόν αλλαγές θα πρέπει να προηγηθούν.

Η διασύνδεση των τελευταίων ημερών αφορά κυρίως την ΑΤΑ. Η Κυβέρνηση φαίνεται να αισιοδοξεί, μετά και τη συνάντηση του Προέδρου Χριστοδουλίδη με τις εργοδοτικές οργανώσεις την Κυριακή το βράδυ, ότι βρισκόμαστε σε τροχιά συμφωνίας για ένα ζήτημα που παραμένει επί μήνες άλυτο και είχε προκαλέσει παναπεργία. Τα επόμενα εικοσιτετράωρα αναμένεται να φανεί εάν αυτή η αισιοδοξία έχει βάση, καθώς παραμένουν κάποια σημεία τριβής που δεν επιτρέπουν ακόμα την οριστική συμφωνία.

Αν κλείσει το ζήτημα της ΑΤΑ, αφαιρείται ένα σημαντικό θέμα που χειρίζονταν δύο Υπουργοί, τα ονόματα των οποίων βρίσκονται στο κάδρο του ανασχηματισμού. Πρόκειται για τον Υπουργό Εργασίας, Γιάννη Παναγιώτου, για τον οποίο φημολογείται πιθανή μετακίνηση σε άλλο χαρτοφυλάκιο, και τον Υπουργό Οικονομικών, Μάκη Κεραυνό, για τον οποίο υπήρχαν ψίθυροι περί πλήρους αποχώρησης, χωρίς ωστόσο να θεωρείται δεδομένο ότι θα αλλάξει κάτι για οποιονδήποτε από τους δύο. Η πολύμηνη φημολογία έχει καταστήσει σαφές πως τίποτα δεν είναι σίγουρο.

Η ΑΤΑ δεν αποτελεί τη μοναδική εκκρεμότητα για την προώθηση ανασχηματισμού. Αρκετές εκτιμήσεις κάνουν λόγο για αναμονή περίπου δύο εβδομάδων, καθώς η συζήτηση του Κρατικού Προϋπολογισμού για το 2026 βρίσκεται σε εξέλιξη. Ενώπιον της Βουλής έχουν παρουσιαστεί αρκετοί Υπουργοί και Υφυπουργοί, αλλά εκκρεμεί ακόμη η συζήτηση του προϋπολογισμού των Υπουργείων Δικαιοσύνης, Δημοσίας Τάξεως, Εξωτερικών και Παιδείας, καθώς και των Υφυπουργείων Μετανάστευσης και Διεθνούς Προστασίας και Εσωτερικών, με ολοκλήρωση της διαδικασίας στις 17 Νοεμβρίου με την παρουσίαση του Υπουργού Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων και της Υφυπουργού Κοινωνικής Πρόνοιας.

Πολλοί θεωρούν αδόκιμο να αντικατασταθούν Υπουργοί ενόσω εκκρεμούν οι προϋπολογισμοί τους, καθώς ένα νέο πρόσωπο, όσο καλά ενημερωμένο κι αν είναι, δεν μπορεί να έχει το ίδιο επίπεδο γνώσεων και ικανότητας να απαντήσει ή να επιχειρηματολογήσει στη Βουλή όσο εκείνος που χειρίζεται τα θέματα για μεγάλο χρονικό διάστημα. Για αυτό, θεωρείται πιο λογικό να ολοκληρωθεί η διαδικασία και στη συνέχεια να γίνουν οι αλλαγές. Ο Πρόεδρος, φυσικά, μπορεί να προχωρήσει σε ανασχηματισμό όποτε θέλει, αλλά θα πρέπει να είναι προετοιμασμένος για αντιδράσεις, εάν ανατρέψει προγραμματισμένες παρουσίες Υπουργών στη Βουλή.

Εάν ο ανασχηματισμός γίνει άμεσα, ένα από τα πρόσωπα που φαίνεται να μην γνωρίζει τίποτα είναι ο βουλευτής της συμπολιτευόμενης ΔΗΠΑ, Μαρίνος Μουσιούττας, του οποίου το όνομα «παίζει» για υπουργοποίηση από τις αρχές καλοκαιριού. Σε τηλεοπτική του δήλωση ανέφερε πως δεν έχει λάβει επίσημη πρόταση, αλλά αν του γίνει, θα τη σκεφτεί. Προσέθεσε ότι, αφού οι φήμες κυκλοφορούν, το καλύτερο θα ήταν να πραγματοποιηθεί σύντομα, αλλά εκτιμά πως «κάπου κοντά είμαστε».

Η μη ενημέρωση του Μουσιούττα μπορεί να υποδηλώνει ότι τελικά δεν βρίσκεται στα σχέδια του Προέδρου ή ότι ο ανασχηματισμός δεν θα γίνει μέσα στις επόμενες ημέρες. Υπενθυμίζεται ότι στον προηγούμενο ανασχηματισμό του 2024, η ενημέρωση των νέων προσώπων γινόταν λίγες ώρες πριν την ανακοίνωση και οι συζητήσεις συνεχίζονταν μέχρι αργά το προηγούμενο βράδυ. Η διαφορά φέτος είναι ότι προβλέπονται και εσωτερικές μετακινήσεις προσώπων εντός του Υπουργικού Συμβουλίου.

Εδώ και μήνες ακουγόταν, χωρίς επιβεβαίωση, η πιθανότητα αντικατάστασης Υπουργών Δικαιοσύνης, Μεταφορών, Γεωργίας και της Υφυπουργού Κοινωνικής Πρόνοιας, ενώ υπήρχαν φήμες για αποχώρηση των Υπουργών Ενέργειας, Οικονομικών και των Υφυπουργών Πολιτισμού και Τουρισμού. Τα ονόματα των Γιάννη Παναγιώτου, Ειρήνης Πική, Βασίλη Πάλμα, Νικόλα Ιωαννίδη και Κωνσταντίνου Λετυμπιώτη συζητούνται για πιθανές εσωτερικές μετακινήσεις, χωρίς να είναι ακόμη ξεκάθαρο ποια θα επικυρωθούν.

Ο ίδιος ο Πρόεδρος χαρακτήρισε ως «φαντασιώσεις» τη σύνδεση μεταξύ ανασχηματισμού και ΑΤΑ. «Διαβάζω τις φαντασιώσεις κάποιων, δεν έχει καμία σχέση το ένα με το άλλο», δήλωσε. Παρά ταύτα, δεν διέψευσε την πρόθεση για επικείμενο ανασχηματισμό, επιτρέποντας στις φήμες να συνεχίζουν να κυκλοφορούν, ενώ η πολύμηνη αναμονή ενισχύει την ένταση των σεναρίων.

Η επίλυση του Κυπριακού αποτελεί καθοριστικό ζήτημα, καθώς υπάρχει πλέον αυξημένο ενδιαφέρον και από τα γειτονικά κράτη, τόνισε την Τρίτη ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Νίκος Χριστοδουλίδης. Ο Πρόεδρος επισήμανε ότι πρόκειται για θέμα που αφορά την ασφάλεια και τη σταθερότητα ολόκληρης της περιοχής, ενώ παράλληλα αποτελεί κομβικό στοιχείο για την ολοκλήρωση της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Απευθυνόμενος στο 21st Annual Economist Cyprus Summit, που πραγματοποιείται στη Λευκωσία, ο Πρόεδρος ανέφερε: «Η επίλυση του Κυπριακού είναι σημαντική, γιατί πλέον υπάρχει ενδιαφέρον από τα γειτονικά κράτη όχι μόνο για την επίλυση, αλλά και για τη μορφή και το περιεχόμενο της λύσης. Πρόκειται για μια υποχρέωση που υπερβαίνει τα εθνικά μας όρια, καθώς αφορά την ασφάλεια και τη σταθερότητα της ευρύτερης περιοχής και έχει κεντρική σημασία για την ολοκλήρωση της ΕΕ».

Ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης εξέφρασε υπερηφάνεια, τονίζοντας ότι η Κύπρος αναγνωρίζεται πλέον για την αξία της: ως ασφαλές λιμάνι σε μια ταραχώδη και γεωστρατηγικά κρίσιμη περιοχή, ως κόμβος συνδεσιμότητας και συνεργασίας μεταξύ τριών ηπείρων, και ως κράτος με ξεκάθαρο δυτικό προσανατολισμό. Παράλληλα, η Κύπρος καταγράφεται ως αξιόπιστος, προβλέψιμος και υπεύθυνος εταίρος, συνεισφέροντας στη σταθερότητα και στην αντιμετώπιση των περιφερειακών προκλήσεων.

Σημείωσε ότι τα μικρά κράτη, όπως η Κύπρος, πρέπει να έχουν το θάρρος να αναλαμβάνουν πρωτοβουλίες. «Η Κύπρος βαδίζει στο μονοπάτι της υπευθυνότητας και της εξωστρέφειας, με σαφείς στόχους, χωρίς αμφιταλαντεύσεις, μετατρέποντας την ευθύνη σε δημιουργική δύναμη για σταθερότητα και συνεργασία», τόνισε.

Ο Πρόεδρος υπενθύμισε ότι η Κύπρος πρωτοστάτησε στη δημιουργία τριμερών και πολυμερών μηχανισμών συνεργασίας με σημαντικούς περιφερειακούς εταίρους, όπως η Ελλάδα, η Αίγυπτος, το Ισραήλ, η Ιορδανία, ο Λίβανος και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα.

Επιπλέον, όπως σημείωσε, «εργαζόμαστε για την ωρίμανση των αναγκαίων πολιτικών συνθηκών που θα επιτρέψουν τη σύσταση ενός περιφερειακού οργανισμού ασφάλειας και συνεργασίας, ενός ΟΑΣΕ ή ΝΑΤΟ της Μέσης Ανατολής, που θα αναδείξει τα οφέλη της συνεργασίας και θα προωθήσει την περιφερειακή συνοχή».

Ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης επισήμανε ότι η Κύπρος έχει επανειλημμένα επιδείξει αξιοπιστία σε ανθρωπιστικές επιχειρήσεις, όπως η απομάκρυνση πολιτών, η δημιουργία του θαλάσσιου διαδρόμου «Αμάλθεια» για την παροχή βοήθειας στη Γάζα, καθώς και η αποστολή άνω των 25.000 τόνων ανθρωπιστικής βοήθειας σε συνεργασία με τις ΗΠΑ, τα ΗΑΕ, το ΗΒ και την ΕΕ, θέτοντας πρότυπα υπεύθυνης ανθρωπιστικής διπλωματίας.

Παράλληλα, η Κύπρος παρουσίασε ένα συγκεκριμένο σχέδιο έξι σημείων για την υποβοήθηση της εφαρμογής του σχεδίου Τραμπ για τη Γάζα και την ειρήνευση στη Μέση Ανατολή, ενώ ενίσχυσε τις διπλωματικές σχέσεις της με την Ινδία. Ο Πρόεδρος επισήμανε ότι αυτά τα παραδείγματα αποδεικνύουν ότι η Κύπρος πρωτοστατεί αντί να παρακολουθεί, αξιοποιώντας τις δυνατότητές της.

Η συνεργασία με τις ΗΠΑ, σύμφωνα με τον Πρόεδρο, ενισχύει περαιτέρω τη θέση της Κύπρου σε περιφερειακό επίπεδο. Οι ΗΠΑ αναγνωρίζουν τη χώρα ως αξιόπιστο, προβλέψιμο και υπεύθυνο εταίρο, ενώ η στρατηγική συνεργασία έχει αναβαθμιστεί σε επίπεδα πρωτόγνωρα για το παρελθόν, με έργα όπως η αναβάθμιση της βάσης «Ανδρέας Παπανδρέου».

Ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης τόνισε ότι οι κυπρο-αμερικανικές σχέσεις βρίσκονται σε ιστορικό επίπεδο, με κοινή βούληση για ενίσχυση της διμερούς συνεργασίας και διεύρυνση της περιφερειακής συνεργασίας με άλλες χώρες σε κοινά στρατηγικά ζητήματα.

Σχετικά με την Κυπριακή Προεδρία του Συμβουλίου της ΕΕ, ο Πρόεδρος επισήμανε ότι θα επιδιωχθεί η ενίσχυση της στρατηγικής αυτονομίας της ΕΕ και η ενδυνάμωση των σχέσεων της Ένωσης με την περιοχή. Μια ισχυρή ΕΕ, τόνισε, «σημαίνει και μια ισχυρή Κυπριακή Δημοκρατία», ενώ η ΕΕ πρέπει να εστιάσει όχι μόνο στην Ουκρανία αλλά και στα θέματα του Νότου, αναγνωρίζοντας τη Μεσόγειο, τη Μέση Ανατολή και τον Κόλπο ως γέφυρες κοινών συμφερόντων και προοπτικών.

Για το Κυπριακό, ο Πρόεδρος ανέφερε ότι η υπεύθυνη και πολυεπίπεδη εξωτερική πολιτική της Κύπρου, σε συνδυασμό με την ενίσχυση των εσωτερικών παραγόντων ισχύος (οικονομία, κράτος δικαίου, καταπολέμηση της διαφθοράς, μεταρρυθμίσεις) και των εξωτερικών, στοχεύει στην προώθηση της εθνικής προτεραιότητας για απελευθέρωση και επανένωση της χώρας.

Η ενεργός διπλωματία, οι περιφερειακές συνεργασίες, οι ανθρωπιστικές πρωτοβουλίες, η γεωπολιτική αξιοπιστία και η διεθνής αναβάθμιση της εικόνας της Κύπρου συμβάλλουν καθοριστικά στην προσπάθεια επίλυσης του Κυπριακού. Ο Πρόεδρος τόνισε ότι η στρατηγική αυτή έχει επαναφέρει το διεθνές ενδιαφέρον για το Κυπριακό μετά από επτά χρόνια αδράνειας.

«Το βλέπουμε μέσα από το ανανεωμένο ενδιαφέρον των Ηνωμένων Εθνών, τον διορισμό της προσωπικής απεσταλμένης του ΓΓ του ΟΗΕ, την ανάθεση πολιτικής προσωπικότητας από την ΕΕ, καθώς και τις συναντήσεις σε τριμερές και πολυμερές επίπεδο, όλα προγραμματισμένα το αμέσως επόμενο διάστημα», είπε.

Ο Πρόεδρος υπογράμμισε ότι αυτή η κινητικότητα δεν είναι τυχαία, αλλά αποτέλεσμα πολιτικής ευθύνης, συνέπειας και μεθοδικότητας, βασισμένη σε συγκεκριμένο σχεδιασμό.

Τέλος, παρά τις δυσκολίες και προκλήσεις που αναγνωρίζει πλήρως, ο Πρόεδρος δεσμεύτηκε ότι η προσπάθεια για βιώσιμη και λειτουργική λύση θα συνεχιστεί, πάντα σύμφωνα με τα ψηφίσματα του ΟΗΕ και το ευρωπαϊκό κεκτημένο, ώστε να αξιοποιηθούν πλήρως οι δυνατότητες και οι προοπτικές της Κύπρου.