Σε άνοιγμα τραπεζικών λογαριασμών πολιτικών προσώπων, πρώην και νυν κρατικών αξιωματούχων αλλά και δημόσιων λειτουργών, προχώρησε η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία (EPPO) με δικαστικά διατάγματα, στο πλαίσιο της έρευνάς της για τον «σκοτεινό» διαγωνισμό κατασκευής του τερματικού υγροποιημένου φυσικού αερίου στο Βασιλικό. Το έργο, που χρηματοδοτήθηκε με €101 εκατ. από ευρωπαϊκά ταμεία, βρίσκεται σήμερα σε καθεστώς πλήρους απαξίωσης.

Οι έρευνες επικεντρώνονται σε πιθανή απάτη, κατάχρηση ευρωπαϊκών κονδυλίων και διαφθορά, με το βλέμμα στραμμένο σε μίζες και ύποπτες συναλλαγές. Ήδη από το «ξεκλείδωμα» των λογαριασμών έχουν εντοπιστεί «καυτά» στοιχεία που εξετάζονται από τα κεντρικά γραφεία της EPPO στο Λουξεμβούργο.

Καμία ενημέρωση σε Λευκωσία

Η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία λειτουργεί απολύτως ανεξάρτητα. Ούτε ο αρχηγός της Αστυνομίας, ούτε ο γενικός εισαγγελέας Γιώργος Σαββίδης, ούτε ο βοηθός του Σάββας Αγγελίδης έχουν οποιοδήποτε λόγο ή γνώση για τις ποινικές ανακρίσεις. Τα κατηγορητήρια, εφόσον προκύψουν, θα συνταχθούν απευθείας από την EPPO και θα καταχωριστούν στα κυπριακά δικαστήρια χωρίς την παραμικρή ανάμιξη των εγχώριων θεσμών.

Ογκώδης δικογραφία – πολιτικοί στο μικροσκόπιο

Η ανακριτική ομάδα έχει ήδη συλλέξει εκατοντάδες φακέλους από υπουργεία, κρατικές υπηρεσίες και την Εταιρεία Υποδομών Φυσικού Αερίου (ΕΤΥΦΑ), θυγατρική της ΔΕΦΑ και της ΑΗΚ. Έχουν ληφθεί καταθέσεις, ενώ οι πολιτικοί και αξιωματούχοι που ελέγχονται για διαφθορά θα καταθέσουν τελευταίοι.

Ο διαγωνισμός-παρωδία

Ο επίμαχος διαγωνισμός, αξίας €500 εκατ. συν ΦΠΑ, προκηρύχθηκε στις 5 Οκτωβρίου 2018. Από την αρχή χαρακτηρίστηκε από έλλειψη ανταγωνισμού, αφού στο τελικό στάδιο έμεινε μόνο ένας προσφοροδότης: η κινεζικών συμφερόντων κοινοπραξία CPP–METRON. Σήμερα, το έργο παραμένει ημιτελές, με την κυπριακή οικονομία να σέρνεται σε ενεργειακή ομηρία και τους πολίτες να πληρώνουν το τίμημα μέσα από φουσκωμένους λογαριασμούς της ΑΗΚ. Η κοινοπραξία εγκατέλειψε το έργο τον Μάιο του 2024.

Η έκθεση-κόλαφος

Η αυτεπάγγελτη παρέμβαση της EPPO ήρθε μετά την εκρηκτική έκθεση της Ελεγκτικής Υπηρεσίας στις 19 Ιανουαρίου 2024, που αποκάλυψε καραμπινάτες παρατυπίες:

  1. Σαμποτάζ στον ανταγωνισμό – Μόνο ένας προσφοροδότης πέρασε στο τελικό στάδιο, ενώ οι σοβαρές παραβιάσεις στη διαδικασία αξιολόγησης «κουκουλώθηκαν» από την ΕΤΥΦΑ. Παρά τις προειδοποιήσεις της Ελεγκτικής, το έργο ανατέθηκε με πρόσχημα την κατεπείγουσα ανάγκη.

  2. Σκάνδαλο καθυστερήσεων και μπόνους – Παρά τις αλλεπάλληλες προειδοποιήσεις για καθυστερήσεις, η ΕΤΥΦΑ «κάλυπτε» τον εργολάβο, φτάνοντας στο σημείο να εισηγηθεί την έγκριση επιπλέον €25 εκατ. για δήθεν αύξηση τιμών χάλυβα, με το εκβιαστικό επιχείρημα ότι αλλιώς ο εργολάβος θα εγκατέλειπε. Η ΚΕΑΑ, με πλειοψηφία, ενέκρινε το αίτημα, χαρίζοντας επιπρόσθετη καθυστέρηση δέκα μηνών.

  3. Πειθαρχικά και ποινικά αδικήματα – Παρατυπίες στην έγκριση εργασιών, τιμολογίων και υπεργολάβων, με σαφείς ενδείξεις για πειθαρχικές και ποινικές ευθύνες.

Η Ελεγκτική Υπηρεσία κατήγγειλε επαναλαμβανόμενες ευνοϊκές αποφάσεις υπέρ του εργολάβου, θέτοντας σε κίνδυνο την υλοποίηση του έργου. Οι καταγγελίες της δυστυχώς επαληθεύτηκαν, αφού η CPP–METRON εγκατέλειψε την Κύπρο, αφήνοντας πίσω ερείπια.