Στις προσδοκίες που διατηρεί για την επικείμενη πρώτη συνάντηση του Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας, Νίκου Χριστοδουλίδη, με τον νέο ηγέτη των Τουρκοκυπρίων, Τουφάν Έρχιουρμαν, αναφέρθηκε την Τρίτη ο Έλληνας Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, σε συνέντευξή του στην ΕΡΤnews, επαναλαμβάνοντας ότι η λύση των δύο κρατών απορρίπτεται εξ ορισμού.

Εκφράζοντας την ικανοποίησή του για τη σχετική ύφεση της έντασης στα ελληνοτουρκικά την τελευταία διετία, ο κ. Μητσοτάκης σημείωσε ότι «προφανώς τα ακανθώδη ζητήματα παραμένουν», δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση στο Κυπριακό. «Ανησυχώ πολύ και δεν χαίρομαι για το γεγονός ότι στο Κυπριακό εξακολουθούμε να βλέπουμε δηλώσεις υπέρ της λύσης των δύο κρατών, η οποία απορρίπτεται εξ ορισμού, όχι μόνο από εμάς, αλλά και από όλη τη διεθνή κοινότητα», τόνισε.

«Έχω σίγουρα τις προσδοκίες μου από την πρώτη συνάντηση που θα πραγματοποιηθεί μεταξύ του Προέδρου Χριστοδουλίδη και του νέου ηγέτη των Τουρκοκυπρίων», συμπλήρωσε.

Για το ζήτημα της ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας-Κύπρου και το ενδεχόμενο συμμετοχής ξένων επενδυτών στο έργο, ο κ. Μητσοτάκης ανέφερε ότι υπάρχει σημαντικό ενδιαφέρον από διεθνείς επενδυτές, συμπεριλαμβανομένων των ΗΠΑ, για έργα διασυνδεσιμότητας στην Ανατολική Μεσόγειο.

«Για να ποσοτικοποιηθεί και να διευρυνθεί περαιτέρω αυτό το ενδιαφέρον, απαιτείται επικαιροποίηση των τεχνικών δεδομένων του καλωδίου ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας-Κύπρου», επισήμανε, προσθέτοντας ότι υπάρχει και σύμφωνη γνώμη της κυπριακής κυβέρνησης για το ζήτημα.

Και στο πεδίο των ενεργειακών, ο κ. Μητσοτάκης αναφέρθηκε στη σημασία που αποδίδει η ελληνική Κυβέρνηση στην πρόσφατη συμφωνία για τους υδρογονάνθρακες στο Ιόνιο, μέσω της συνεργασίας της ExxonMobil με τις ελληνικές εταιρείες Energean και Helleniq Energy.

Όπως επεσήμανε, ως αποτέλεσμα αυτής της συμφωνίας, τους επόμενους 18 μήνες θα πραγματοποιηθεί ερευνητική γεώτρηση στο Ιόνιο, η οποία θα σημάνει την «πρώτη ερευνητική εξόρυξη φυσικού αερίου στη χώρα μας εδώ και 40 χρόνια».

«Δεν ξέρουμε αν η εξόρυξη θα αποφέρει αποτελέσματα. Το γεγονός ότι προχωράει από μόνη της δείχνει, όμως, ότι υπάρχει ένα δυνητικό κοίτασμα μεγάλου ενδιαφέροντος», επισήμανε ο Πρωθυπουργός.

Στο πλαίσιο αυτό, έκανε λόγο για σημαντική ενεργειακή και γεωπολιτική αναβάθμιση της Ελλάδας μέσω των συγκεκριμένων συμφωνιών, με την προοπτική η χώρα να αξιοποιήσει στο μέλλον τα δικά της κοιτάσματα φυσικού αερίου.

Σχετικά με το νέο γεωπολιτικό και γεω-ενεργειακό περιβάλλον που διαμορφώνεται, ο κ. Μητσοτάκης τόνισε ότι η Ελλάδα έχει να παίξει σημαντικό ρόλο, ενώ διαβεβαίωσε ότι κάποια στιγμή θα υπάρξει συνάντηση και με τον Πρόεδρο των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ.

«Κάποια στιγμή θα πραγματοποιηθεί η συνάντησή μου με τον Ντόναλντ Τραμπ», δήλωσε, υπενθυμίζοντας ότι έχει ήδη συναντηθεί μαζί του στο παρελθόν. «Θέλω να σας θυμίσω ότι είμαι πλέον ένας από τους παλαιότερους Ευρωπαίους ηγέτες στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο. Είχα συναντηθεί και με τον Πρόεδρο Τραμπ στην πρώτη θητεία του, τον Ιανουάριο του 2020. Είμαι βέβαιος ότι σύντομα θα τον συναντήσω ξανά», πρόσθεσε.

Ερωτηθείς για πιθανή συνάντηση με τον Πρόεδρο της Τουρκίας, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ο κ. Μητσοτάκης ανέφερε ότι σίγουρα θα συναντηθούν στο εγγύς μέλλον, καθώς «κάθε συνάντηση μπορεί να είναι χρήσιμη».

Σχετικά με το ευρύτερο κλίμα εξομάλυνσης των σχέσεων με την Τουρκία, σημείωσε ότι παρά τις σοβαρές διαφορές που παραμένουν, συμπεριλαμβανομένου του Κυπριακού, «σίγουρα δεν είναι κακό που τα πρωτοσέλιδα δεν είναι γεμάτα με σενάρια πολέμου και έντασης».

Τέλος, ο Έλληνας Πρωθυπουργός αναφέρθηκε και σε ζητήματα καθημερινότητας των πολιτών, όπως η ακρίβεια, η αύξηση των τιμών στα ενοίκια, η ενίσχυση των ΜΜΜ, οι μεταρρυθμίσεις στα ΕΛΤΑ, οι επιδοτήσεις στους κτηνοτρόφους, και επισήμανε τις αντίστοιχες παρεμβάσεις της Κυβέρνησης σε αυτά τα θέματα.

Η τουρκική πλευρά επιχειρεί να μειώσει σημαντικά το επίπεδο προσδοκιών ενόψει της μεθαυριανής συνάντησης των δύο ηγετών.

Ο Τουφάν Έρχιουρμάν προσέρχεται στη συνάντηση με τον Πρόεδρο Χριστοδουλίδη κυρίως για μια πρώτη επαφή και για να παρουσιάσει τις βασικές του τοποθετήσεις.

Η Άγκυρα, μέσω του Χακάν Φιντάν, έχει υποδείξει στον Τουρκοκύπριο ηγέτη την ανάγκη για στενό συντονισμό, ενιαία ρητορική και κοινή πορεία μεταξύ Τουρκίας και κατεχομένων.

Την ίδια ώρα, η ελληνοκυπριακή πλευρά δηλώνει έτοιμη να επαναφέρει τη διαδικασία του Κυπριακού στο σημείο όπου είχε μείνει το 2017.

Αμέσως μετά την ανακοίνωση της ημερομηνίας και της ώρας της συνάντησης, ο Έρχιουρμάν έσπευσε δημόσια να περιορίσει τις προσδοκίες, διευκρινίζοντας ότι η συνάντηση θα έχει καθαρά χαρακτήρα πρώτης γνωριμίας.

Σε ανάρτησή του ανέφερε πως «την Πέμπτη θα έχουμε την πρώτη μας συνάντηση, η οποία θα διαρκέσει μια ώρα. Από το 2017 έχουν περάσει οκτώ χρόνια και δεν μπορούμε να πούμε ότι αυτά τα χρόνια βοήθησαν στην αναζωπύρωση των ελπίδων για λύση στο νησί».

Επισήμανε ακόμη ότι, στη διαδικασία που επανεκκινεί, είναι καθοριστικό να υπάρξει σωστή διαχείριση των προσδοκιών και ότι, με βάση τις εξελίξεις στην περιοχή, «θα ήταν υπερβολικά αισιόδοξο να πούμε πως υπάρχει αυτή τη στιγμή κλίμα που ευνοεί λύση».

Υπογράμμισε επίσης πως η καλλιέργεια αισιοδοξίας αποτελεί ευθύνη των ηγετών, οι οποίοι οφείλουν να οικοδομήσουν εμπιστοσύνη με ειλικρίνεια και αποφυγή δηλώσεων που εντείνουν την αντιπαράθεση.

Πρόσθεσε ότι, αν και θα υπάρξουν δηλώσεις για γενικότερες εξελίξεις, θα πρέπει να αποφεύγονται αβίαστες τοποθετήσεις για την ουσία της διαπραγματευτικής διαδικασίας.

«Την Πέμπτη θα συναντηθούμε με τον κ. Χριστοδουλίδη και θα ανταλλάξουμε για πρώτη φορά τις απόψεις μας για πολλά ζητήματα στην ατζέντα. Δεν θα ήταν ρεαλιστικό να περιμένουμε ότι μπορούν να ξεκαθαρίσουν μέσα σε μία ώρα — ούτε πρέπει να δημιουργούμε τέτοιες προσδοκίες», ανέφερε.

Καταλήγοντας, εξέφρασε την ευχή η πρώτη συνάντηση να διεξαχθεί σε κλίμα ειλικρίνειας, ώστε να δημιουργηθεί αμοιβαία εμπιστοσύνη και να ανοίξει ο δρόμος για μια διαδικασία τακτικών —και όχι χρονοβόρων— συναντήσεων.

Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, Κωνσταντίνος Λετυμπιώτης, ανακοίνωσε ότι η συνάντηση του Προέδρου Χριστοδουλίδη με τον Τουρκοκύπριο ηγέτη Τουφάν Έρχιουρμάν θα πραγματοποιηθεί την Πέμπτη 20 Νοεμβρίου, στις 9:30 π.μ., στην οικία του Ειδικού Αντιπροσώπου του ΓΓ του ΟΗΕ, στην περιοχή του αεροδρομίου Λευκωσίας.

Σε γραπτή δήλωση τόνισε ότι ο Πρόεδρος προσέρχεται με εποικοδομητική στάση και σαφή πολιτική βούληση για επανέναρξη ουσιαστικών διαπραγματεύσεων από το σημείο όπου διακόπηκαν στο Κραν Μοντανά, με βάση τα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας και τις αρχές της ΕΕ.

Σε δηλώσεις του, ο κ. Λετυμπιώτης υπογράμμισε ότι η Λευκωσία επιδιώκει πρόοδο μέσω εντατικών και παραγωγικών συναντήσεων, ενώ η κυβέρνηση αναμένει να ακούσει τις θέσεις του Τουρκοκύπριου ηγέτη.

Ο διαπραγματευτής Μενέλαος Μενελάου ανέφερε ότι η αλλαγή ηγεσίας στην τουρκοκυπριακή κοινότητα δημιουργεί νέο περιβάλλον, το οποίο επιτρέπει πιο στοχευμένη προσπάθεια.

Τόνισε ότι οι πραγματικές προθέσεις θα φανούν στην πράξη, μέσα από τις επαφές που θα ακολουθήσουν.

Σχολιάζοντας δημόσιες δηλώσεις της άλλης πλευράς, σημείωσε πως κάποιες τοποθετήσεις δείχνουν συνέχιση της τουρκικής γραμμής, ενώ άλλες αφήνουν περιθώρια πιθανής διαφοροποίησης.

Υπογράμμισε πως η ελληνοκυπριακή πλευρά θα συνεχίσει με αποφασιστικότητα την προσπάθεια για επανεκκίνηση των συνομιλιών.

Ο Τούρκος Υπουργός Εξωτερικών, Χακάν Φιντάν, αναφέρθηκε σε στενή και αρμονική συνεργασία με τον Έρχιουρμάν και μίλησε ανοιχτά για τις οδηγίες που δόθηκαν από την Άγκυρα: «Συζητήσαμε λεπτομερώς τι πρέπει να γίνει γενικά, τι πρέπει να συζητείται, τι πρέπει να κάνουμε σε ζητήματα συντονισμού, ενιαίας ρητορικής και κοινής δράσης».

Ως μια κρίσιμη ευκαιρία για αποσαφήνιση θέσεων και προθέσεων των δύο πλευρών θεωρούν ο Νίκος Χριστοδουλίδης και ο Τουφάν Έρχιουρμαν την επικείμενη πρώτη τους συνάντηση.

Ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης παρέπεμψε χθες στην ανακοίνωση που αναμένεται σήμερα από τα Ηνωμένα Έθνη, μέσω της οποίας θα διευκρινιστεί ο τόπος και ο χρόνος της συνάντησης των δύο ηγετών.

Σε δηλώσεις του μετά το μνημόσυνο πεσόντων και θανόντων στελεχών του Κυπριακού Στρατού στη Λευκωσία, και σε ερώτηση για τις τοποθετήσεις του Τουρκοκύπριου ηγέτη κατά την πρόσφατη επίσκεψή του στην Τουρκία, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας ανέφερε ότι παρακολούθησε «με ιδιαίτερη προσοχή» όσα ειπώθηκαν. Τόνισε, ωστόσο, ότι ένα ζήτημα τέτοιας σημασίας δεν μπορεί ούτε να εξαντλείται ούτε να καθορίζεται από δημόσιες δηλώσεις.

«Άκουσα πολύ προσεκτικά τις τοποθετήσεις του νέου Τουρκοκύπριου ηγέτη, όπως και τις δηλώσεις του Τούρκου Προέδρου κατά τη συνάντησή τους. Το Κυπριακό αποτελεί εθνική υπόθεση, εξαιρετικά σοβαρή — ίσως τη σημαντικότερη για την πατρίδα μας. Η προσπάθεια για τερματισμό της κατοχής και επανένωση δεν μπορεί να περιορίζεται σε δημόσιους σχολιασμούς», σημείωσε.

Υπογράμμισε ότι σήμερα αναμένεται ανακοίνωση των Ηνωμένων Εθνών για την πρώτη του συνάντηση με τον Τουρκοκύπριο ηγέτη.

Πρόσθεσε ότι πρόκειται για μια συνάντηση «ιδιαίτερης σημασίας», μέσα από την οποία αναμένει να ξεκαθαρίσουν κρίσιμες παράμετροι, ειδικά σε σχέση με τον τρόπο επανεκκίνησης της διαδικασίας από το σημείο όπου σταμάτησε το καλοκαίρι του 2017, στο πλαίσιο που ήδη έχει συμφωνηθεί.

Τόνισε ακόμη ότι, προσεγγίζοντας μια «μεγάλη εθνική υπόθεση» με τη δέουσα υπευθυνότητα, δεν επιθυμεί να προχωρήσει σε δημόσιο σχολιασμό των δηλώσεων, παρότι υπάρχουν πολλά στα οποία θα μπορούσε να απαντήσει.

«Επικεντρώνομαι στην ουσία και στην ίδια τη συνάντηση, όπου θεωρώ πως θα ξεκαθαρίσουν αρκετά», συμπλήρωσε.

Κληθείς να σχολιάσει τις αναφορές Έρχιουρμαν περί προϋποθέσεων για επιστροφή στις συνομιλίες, ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης εξήγησε ότι διαθέτει απαντήσεις για κάθε ζήτημα, αλλά —ως ένδειξη σοβαρότητας— δεν πρόκειται να εμπλακεί σε δημόσια διαπραγμάτευση.

Εάν ο Τουρκοκύπριος ηγέτης και η Τουρκία επιθυμούν πραγματικά λύση στο Κυπριακό με βάση το συμφωνημένο πλαίσιο, «τότε μπορεί να υπάρξει πρόοδος», είπε. «Αν όμως επιδιώκουν άλλες στοχεύσεις, οι εξελίξεις δεν θα είναι θετικές».

Υπενθύμισε ότι η Κυπριακή Δημοκρατία —ως η πλευρά που βιώνει την κατοχή— οφείλει να επιδεικνύει υπευθυνότητα καθημερινά, κάτι που, όπως ανέφερε, πράττει.

Επανέλαβε ότι το Κυπριακό δεν μπορεί να λυθεί μέσω δημόσιας αντιπαράθεσης: «Δεν πρόκειται να απαντήσω σήμερα στον κ. Ερντογάν ή στον Τουρκοκύπριο ηγέτη, δημιουργώντας μια ατέρμονη αλυσίδα δηλώσεων».

Ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης αναφέρθηκε και στο έργο της ηλεκτρικής διασύνδεσης Κύπρου–Ελλάδας, που εντάσσεται στον Οικονομικό Διάδρομο Ινδίας–Μέσης Ανατολής–Ευρώπης (IMEC).

Όπως επισήμανε, στο ίδιο πλαίσιο περιλαμβάνονται και άλλες δράσεις, αρκετές εκ των οποίων θα ανακοινωθούν από την Ευρωπαϊκή Ένωση κατά τη διάρκεια της Κυπριακής Προεδρίας.

Στις δηλώσεις του υπογράμμισε ότι ο διάδρομος Ινδίας–Μέσης Ανατολής–Ευρώπης αποτελεί έργο υψηλής στρατηγικής σημασίας, το οποίο ενισχύει τη σύμπραξη ΕΕ και ΗΠΑ. Μέσα σε αυτό το ευρύτερο πλαίσιο, ανέφερε, επιμέρους έργα —μεταξύ αυτών και η ηλεκτρική διασύνδεση— συμβάλλουν ουσιαστικά στην υλοποίηση του IMEC.

Τόνισε ότι δεν πρόκειται για θεωρητικές εξαγγελίες, αλλά για συγκεκριμένες πρωτοβουλίες που ενισχύουν την προοπτική του διαδρόμου και αποδεικνύουν στην πράξη το αυξημένο και ουσιαστικό ενδιαφέρον της ΕΕ για τη Μέση Ανατολή — κάτι που η Κυπριακή Δημοκρατία επιδιώκει εδώ και καιρό και για το οποίο, όπως είπε, υπάρχουν ήδη απτά αποτελέσματα.