MILITAIRE
Η Μεγάλη Αναδιάταξη Δυνάμεων: Η Ρωσία γυρίζει Ανατολικά ενώ οι ΗΠΑ ενισχύονται στην Ευρώπη
Οι ενεργειακοί πόροι της Ρωσίας υπήρξαν καθοριστικοί για τη διαμόρφωση της κυρίαρχης θέσης της στο παγκόσμιο σύστημα μετά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης. Κατά τη μετασοβιετική περίοδο, η πλειονότητα των ρωσικών υδρογονανθράκων διοχετευόταν στην Ευρώπη, αντικατοπτρίζοντας την πολιτική της Μόσχας για ανάπτυξη δεσμών και προσανατολισμό προς τη Δύση. Ωστόσο, από το 2008 και έπειτα, η αμερικανική πολιτική απέναντι στη Ρωσία άλλαξε από προσπάθεια ενσωμάτωσης στη δυτική σφαίρα στην προσπάθεια περιορισμού της. Στο πλαίσιο αυτό, η Ουάσιγκτον προσπάθησε να αξιοποιήσει το κύριο στρατηγικό κεφάλαιο του Ψυχρού Πολέμου εναντίον της Μόσχας: την ίδια την Ευρώπη.
Οι οικονομίες της Ε.Ε. και της Ρωσίας ήταν βαθιά διασυνδεδεμένες και αλληλοεξαρτώμενες. Η Ε.Ε. εισήγαγε μεγάλες ποσότητες ρωσικών υδρογονανθράκων, ενώ σε αντάλλαγμα εξήγαγε στη Ρωσία ενδιάμεσα και τελικά βιομηχανικά προϊόντα και προηγμένη τεχνολογία. Οι ΗΠΑ προσπάθησαν να διαταράξουν αυτή την αλληλεξάρτηση, προωθώντας πολιτική και οικονομική αντιπαλότητα μεταξύ των δύο πλευρών. Η κρίση του Μαϊντάν το 2014 αποτέλεσε την πρώτη σημαντική πολιτική ρήξη στις σχέσεις Ευρώπης–Ρωσίας, ενώ ο πόλεμος στην Ουκρανία εξελίχθηκε σε θεμελιώδη οικονομική διένεξη.
Καθώς τα ρωσικά στρατεύματα προελαύνουν σταθερά στην Ουκρανία, οι ηγέτες της Δύσης συνεχίζουν να θεωρούν ότι η αποσύνδεση της Ρωσίας από την ευρωπαϊκή οικονομία θα αποσταθεροποιήσει το πολιτικό και οικονομικό της σύστημα. Οι ΗΠΑ πέτυχαν εν μέρει να αντικαταστήσουν τη Ρωσία στην ευρωπαϊκή αλυσίδα εφοδιασμού υδρογονανθράκων και, υπό τη διοίκηση Τραμπ, πώλησαν μεγάλες ποσότητες όπλων στους ευρωπαίους συμμάχους αντί να εφοδιάζουν την Ουκρανία με δικά τους έξοδα. Ωστόσο, τα οικονομικά μέτρα δεν άλλαξαν την πορεία του πολέμου ούτε υπονόμευσαν τη σταθερότητα της Ρωσίας, αντανακλώντας τον στρατηγικό επαναπροσανατολισμό της Μόσχας μακριά από την Ευρώπη.
Με τις νέες εξελίξεις στον ενεργειακό τομέα στην Ανατολική Μεσόγειο, οι χώρες του ΝΑΤΟ παρουσιάζουν ως επιτυχία την απομάκρυνση της Ρωσίας από την περιοχή. Παρά τη μείωση της επιρροής της στην Ανατολική Μεσόγειο, η Ρωσία ενισχύει ταυτόχρονα το στρατηγικό της αποτύπωμα στη Δυτική Ασία, μέσω εμβάθυνσης της συνεργασίας με το Ιράν και ενίσχυσης των σχέσεων με την Ινδία τα τελευταία χρόνια, ενώ παράλληλα προσεγγίζει την κυβέρνηση των Ταλιμπάν στο Αφγανιστάν.
Στην πράξη, ενώ η Ρωσία χάνει έναν θαλάσσιο χώρο επιρροής, αναδεικνύεται ως βασικός χερσαίος εταίρος για χώρες στον Περσικό Κόλπο και την Αραβική Θάλασσα. Σημαντικό είναι επίσης ότι οι σχέσεις Ρωσίας–Ινδονησίας εισέρχονται σε νέα εποχή. Παράλληλα, η Ρωσία παραμένει κυρίαρχη στην Αρκτική, με στρατιωτική παρουσία, στόλο παγοθραυστικών, έλεγχο της Βόρειας Θαλάσσιας Διαδρομής και οικονομική δραστηριότητα στην περιοχή.
Οι ΗΠΑ επιδίωξαν να αντικαταστήσουν πλήρως την πολιτική και οικονομική επιρροή της Ρωσίας στην Ευρώπη. Οι Ευρωπαίοι ηγέτες υπερηφανεύονται για την αποκοπή της Ρωσίας, ενώ η ίδια η Ρωσία σκόπιμα στρέφεται ολοένα και περισσότερο προς την Ασία, σηματοδοτώντας μια ιστορική αλλαγή στρατηγικής μετά από τρεις αιώνες, από τη Δύση στην Ανατολή.
Η Ρωσία αναπροσανατολίζει επίσης τη θαλάσσια/ναυτική στρατηγική της από τη Βαλτική και τη Μεσόγειο προς την Κασπία Θάλασσα και τον Αρκτικό Ωκεανό, επεκτείνοντας παράλληλα το ρόλο της ως χερσαίος εταίρος για χώρες νότια της Ασίας. Η ηπειρωτική πολιτική μετατοπίζεται από τις ενεργειακές διαδρομές και εμπορικές σχέσεις με την Ευρώπη προς νέες ενεργειακές και εμπορικές οδούς στην Ασία, αξιοποιώντας την ασιατική ενδοχώρα.
Παρά την αντικατάσταση της ρωσικής επιρροής στην Ευρώπη από τις ΗΠΑ, η Ρωσία εμβαθύνει την ενσωμάτωσή της στον Παγκόσμιο Νότο και εδραιώνει τη θέση της στο αναδυόμενο κέντρο παγκόσμιας ισχύος, την Ασία, ενώ επιβάλλει κυριαρχία στη Βόρεια Θαλάσσια Διαδρομή, μια στρατηγική θαλάσσια οδό του μέλλοντος. Προβάλλει τη χερσαία οικονομική ισχύ προς τα ανατολικά, ενώ κυριαρχεί παράλληλα σε θαλάσσια οδό που μπορεί να αναδιαμορφώσει τον γεωπολιτικό χάρτη.
Οι ΗΠΑ πέτυχαν τον στόχο να αντικαταστήσουν τη Ρωσία στην ευρωπαϊκή ενεργειακή αγορά και να προκαλέσουν ρήξη στις σχέσεις Βρυξελλών–Μόσχας, αλλά η Ρωσία στρέφεται με επιτυχία προς την Ανατολή, αναδιατάσσοντας οικονομικές και γεωπολιτικές σχέσεις. Μετά από μια δεκαετία έντονων τριβών με τη Μόσχα, σχεδόν τέσσερα χρόνια πολέμου στην Ουκρανία και αμερικανική πίεση μέσω της στρατηγικής αποσύνδεσης των ΗΠΑ από το ΝΑΤΟ, η Ε.Ε. εμφανίζεται σε θέση υποχώρησης και περιορισμένης αυτονομίας, αδυνατώντας να διαμορφώσει συνεκτική και ανεξάρτητη γεωπολιτική ταυτότητα.
ΠΗΓΗ: MILITAIRE .gr
MILITAIRE
Στο Αμπού Ντάμπι η νέα προσπάθεια Ουάσιγκτον – Μόσχας για ειρήνη στην Ουκρανία
Ο αμερικανός υπουργός Στρατού, Νταν Ντρίσκολ, είχε χθες, Δευτέρα, επαφές με ρώσους αξιωματούχους στο Αμπού Ντάμπι, σύμφωνα με δηλώσεις αμερικανού αξιωματούχου στο πρακτορείο Ρόιτερς. Η κίνηση αυτή αποτελεί ακόμη μία προσπάθεια της κυβέρνησης του προέδρου Ντόναλντ Τραμπ να διαδραματίσει διαμεσολαβητικό ρόλο στην αναζήτηση μιας ειρηνευτικής συμφωνίας μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας.
Η συνάντηση πραγματοποιήθηκε σε συνέχεια προσπαθειών αμερικανών και ουκρανών αξιωματούχων να περιορίσουν τις μεταξύ τους διαφωνίες αναφορικά με ένα σχέδιο για την παύση των εχθροπραξιών στην Ουκρανία. Οι δύο πλευρές κατέληξαν πως πρέπει να υπάρξουν τροποποιήσεις στην αμερικανική πρόταση, την οποία το Κίεβο και οι ευρωπαίοι σύμμαχοί του έκριναν ότι ευνοεί σε υπερβολικό βαθμό τις ρωσικές θέσεις. Ο αμερικανός αξιωματούχος, που μίλησε υπό καθεστώς ανωνυμίας, ανέφερε πως οι συνομιλίες του Ντρίσκολ θα συνεχιστούν σήμερα, ενώ δεν έχει ακόμη γίνει γνωστό ποιοι εκπροσωπούν τη ρωσική αντιπροσωπεία.
Ο ίδιος αξιωματούχος σημείωσε ότι ο Ντρίσκολ αναμένεται να έχει συναντήσεις και με ουκρανούς αξιωματούχους κατά τη διάρκεια της παραμονής του στο Αμπού Ντάμπι. Ο Λευκός Οίκος δεν ανταποκρίθηκε άμεσα σε αίτημα του Ρόιτερς για σχόλιο επί των εξελίξεων.
MILITAIRE
Η Τουρκία σε τεντωμένο σχοινί: ΗΠΑ, Ρωσία και Ισραήλ πιέζουν
Γράφει ο Λάζαρος Καμπουρίδης Αντιστράτηγος ε.α.

Η εφαρμογή της αμερικανικής στρατηγικής για τον χώρο του Καυκάσου, της Μέσης Ανατολής και της Ανατολικής Μεσογείου φέρνει την Τουρκία αντιμέτωπη με ένα σοβαρό στρατηγικό σταυροδρόμι. Ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν καλείται πλέον να εγκαταλείψει την πολιτική της «επιτήδειας ουδετερότητας» που ακολούθησε τα προηγούμενα χρόνια και να επιλέξει προς ποια κατεύθυνση θα κινηθεί, προκειμένου να διαχειριστεί τις κρίσιμες γεωπολιτικές προκλήσεις για τη χώρα του. Από τη μία πλευρά, η ανάγκη προμήθειας αεροσκαφών, το Κουρδικό, οι σχέσεις με το Ισραήλ και οι εξελίξεις στην Ανατολική Μεσόγειο· από την άλλη, η Ρωσία, η φθηνή ενέργεια, τα σχέδια ένταξης στην ευρωπαϊκή άμυνα, η κατάσταση της τουρκικής οικονομίας και η αναζήτηση ξένων επενδύσεων.
Η ανάγκη για ξεκάθαρη επιλογή κατεύθυνσης και εγκατάλειψη της ουδετερότητας έγινε ακόμη πιο εμφανής όταν ο Αμερικανός Πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ έθεσε ευθέως στον Ερντογάν το δίλημμα: «ή με τη Ρωσία ή με τις ΗΠΑ». Το δίλημμα αυτό αναδεικνύεται έντονα καθώς ο Τούρκος Πρόεδρος διαπιστώνει ότι η Τουρκία αδυνατεί να διαδραματίσει τον ρόλο της περιφερειακής δύναμης που προβλέπει το σχέδιο «Αιώνας της Τουρκίας», το οποίο μεταξύ άλλων προωθεί την ιδέα μιας πλήρως ανεξάρτητης τουρκικής εξωτερικής πολιτικής και στρατηγικής.
Ήδη οι πρώτες κινήσεις προσέγγισης της Άγκυρας προς την Ουάσιγκτον έχουν προκαλέσει εμφανή ενόχληση στη Μόσχα, με τον Βλαντιμίρ Πούτιν να εκδηλώνει ανοιχτά τη δυσφορία του προς τον Ερντογάν. Η σοβαρότερη καμπή στις ρωσοτουρκικές σχέσεις ήρθε στις 8 Δεκεμβρίου 2024 με την ανατροπή του Άσαντ και την επικράτηση του Ατνάμ Αλ Σάρα στη Δαμασκό — προσώπου που θεωρείται πλήρως ευθυγραμμισμένο με την Άγκυρα.
Ακολούθησαν μια σειρά από ρωσικές κινήσεις έκφρασης δυσαρέσκειας. Το τελευταίο διάστημα, ωστόσο, και ιδιαίτερα μετά την επίσκεψη Ερντογάν στον Λευκό Οίκο τον περασμένο Σεπτέμβριο, οι αντιδράσεις της Μόσχας γίνονται ολοένα πιο ευθείες και δημόσιες.
Αρχικά, η ψυχρή χειραψία και σύντομη συνομιλία μεταξύ Πούτιν και Ερντογάν στη Διάσκεψη του Οργανισμού της Σαγκάης (SCO) στην Κίνα τον Σεπτέμβριο αποτέλεσε σαφές μήνυμα. Ακολούθησε το περιστατικό της 5ης Νοεμβρίου με το τουρκικό πλοίο “Seabridge”, που επιχείρησε, μετά από 14 χρόνια, να επαναφέρει τη γραμμή Τραπεζούντα–Σότσι, μεταφέροντας 18 Ρώσους και 2 Τούρκους επιβάτες. Η είσοδός του δεν έγινε δεκτή από τις ρωσικές αρχές, και αφού παρέμεινε τρεις ημέρες εκτός του λιμανιού, αναγκάστηκε να επιστρέψει στην Τουρκία. Στις 17 Νοεμβρίου, ρωσικό drone έπληξε τουρκικής σημαίας πλοίο που μετέφερε 4.000 τόνους υγροποιημένου φυσικού αερίου σε ουκρανικό λιμάνι κοντά στην Οδησσό. Αξιοσημείωτο είναι ότι τα τουρκικά ΜΜΕ αποσιώπησαν τις παραπάνω ενέργειες, επιχειρώντας να μην αναδειχθεί ένταση στις σχέσεις Άγκυρας–Μόσχας.
Σ’ όλα αυτά προστέθηκαν και οι όροι που έθεσε ο Τραμπ προς την Άγκυρα για απεξάρτηση από τους ρωσικούς υδρογονάνθρακες. Ήδη δύο τουρκικές εταιρείες έχουν περιορίσει τις εισαγωγές ρωσικού πετρελαίου, στρεφόμενες σε άλλες αγορές. Το μεγάλο τουρκικό διυλιστήριο STAR, θυγατρική της αζέρικης SOCAR, έχει στραφεί σε μη ρωσικά φορτία αργού, ενώ και η Tupras αυξάνει τις προμήθειές της από εναλλακτικές πηγές.
Η Ρωσία έχει έναν ακόμη λόγο να δυσανασχετεί: την προσπάθεια της Τουρκίας να ενταχθεί στο πρόγραμμα ευρωπαϊκής χρηματοδότησης εξοπλισμών SAFE αλλά και στον ευρωπαϊκό αμυντικό μηχανισμό, που έχει ως στόχο την ανάσχεση της ρωσικής απειλής.
Ο Ερντογάν χρειάζεται την αμερικανική υποστήριξη για να αντιμετωπίσει καθοριστικά ζητήματα στη Μέση Ανατολή, όπως η παρουσία του Ισραήλ στη Συρία και η ακύρωση οποιουδήποτε σχεδίου δημιουργίας αυτόνομου κουρδικού κράτους — ιδιαίτερα από τη στιγμή που οι Κούρδοι της Rojava απολαύουν την υποστήριξη των ΗΠΑ.
Την ίδια ώρα, ο Τούρκος Πρόεδρος βλέπει να υποχωρεί το όραμα μετατροπής της Τουρκίας σε ενεργειακό κόμβο, παρά τις υποσχέσεις Πούτιν τα προηγούμενα χρόνια. Η κατάσταση επιδεινώνεται περαιτέρω καθώς η αμερικανική στρατηγική στην περιοχή ενισχύει τον ρόλο κρατών που η Άγκυρα θεωρεί αντιπάλους: της Ελλάδας, της Κύπρου και του Ισραήλ. Καθίσταται έτσι σαφές ότι η περίοδος της ουδετερότητας για την Τουρκία φτάνει στο τέλος της και ο Ερντογάν θα πρέπει να επιλέξει στρατόπεδο. Όποια επιλογή κι αν κάνει, θα έχει κόστος: η Τουρκία χρειάζεται τις ΗΠΑ για κρίσιμα περιφερειακά ζητήματα, όμως ταυτόχρονα είναι στενά δεμένη με τη Ρωσία μέσω μιας σειράς ενεργειακών συμφωνιών — από τους φθηνούς ρωσικούς υδρογονάνθρακες μέχρι το πυρηνικό εργοστάσιο στο Άκουγιου.
Το βασικό ερώτημα, λοιπόν, είναι για πόσο ακόμη η Άγκυρα θα μπορεί να «κρύβει κάτω από το χαλί» τα ολοένα πυκνότερα μηνύματα δυσαρέσκειας της Μόσχας, ιδιαίτερα εάν αυτά συνεχιστούν, και ποια θα είναι η τελική της αντίδραση.
Δημοσιεύεται στο «ΠΑΡΟΝ της Κυριακής»
Ο Αντιστράτηγος ε.α. Λάζαρος Καμπουρίδης είναι απόφοιτος της Σχολής Εθνικής Άμυνας, κάτοχος MBA από το Nottingham Trend University, πτυχιούχος του Τμήματος Ιστορίας & Εθνολογίας του ΔΠΘ και υποψήφιος Διδάκτορας του Παντείου Πανεπιστημίου. Διετέλεσε μέλος της Ελληνικής Διπλωματικής Αντιπροσωπείας στην Κωνσταντινούπολη (1995–1999) και Ακόλουθος Άμυνας στην Ελληνική Πρεσβεία στην Άγκυρα, με παράλληλη διαπίστευση στο Μπακού (2013–2017). Είναι συνεργάτης του αμερικανικού ινστιτούτου αναλύσεων «Defense & Foreign Affairs». Αποστρατεύθηκε τον Μάρτιο 2022.
ΠΗΓΗ: MILITAIRE .gr
MILITAIRE
Ο Πόλεμος Ρωσίας–ΝΑΤΟ που «χρυσοπληρώνει» τη βιομηχανία όπλων
Γράφει ο Δρ Ευάγγελος Στεργιούλης
Πληθαίνουν τελευταία οι δημόσιες δηλώσεις διαφόρων πολιτικών προσώπων περί επικείμενου πολέμου του ΝΑΤΟ με τη Ρωσία, προκαλώντας την εύλογη ανησυχία των πολιτών αλλά και πολλά ερωτήματα ταυτοχρόνως. Όλοι εσείς οι «ηγέτες» της Ευρωπαΐκής Ένωσης και του ΝΑΤΟ που προβαίνετε σε δημόσιες δηλώσεις με περισπούδαστο ύφος για προετοιμασία σε πόλεμο εναντίον της Ρωσίας, ρωτήσατε τους λαούς σας εάν θέλουν να εμπλακούν σε έναν πόλεμο με τη Ρωσία; Ή ο πόλεμος με τη Ρωσία βολεύει τις πολεμικές σας βιομηχανίες οι οποίες τα τελευταία χρόνια κάνουν πάρτυ με πωλήσεις Rafale, Eurofighters, Drones, άρματα μάχης και παντός είδος πολεμικού εξοπλισμού που προωθείται στα πεδία μαχών της Ουκρανίας;
Ακόμη, έχετε σκεφθεί πώς είναι δυνατόν η Ρωσία να κηρύξει τον πόλεμο εναντίον του ΝΑΤΟ όταν εδώ και τρία χρόνια δεν μπορεί να καταλάβει … το Χάρκοβο; Κι όλες εσείς οι πρώην ανατολικές χώρες της Ευρώπης που βλέπετε όλως ξαφνικά κίνδυνο εισβολής από τη Ρωσία, έχετε σκεφτεί ποτέ ότι η Ελλάδα και η Κύπρος αντιμετωπίζουν απειλή εισβολής από την Τουρκία από τη δεκαετία του ´90, χωρίς εσείς να έχετε ποτέ ανταποκριθεί στις εκκλήσεις των δύο Χωρών απέναντι στον αναθεωρητισμό της Τουρκίας;
Και όχι μόνο! Αλλά εξοπλίζετε την Τουρκία με Eurofighters και την υποστηρίζετε στην αξιοποίηση των πόρων από τα ευρωπαϊκά προγράμματα χρηματοδότησης της αμυντικής βιομηχανίας.
Σοβαρευτείτε επιτέλους διότι δε χρειαζόμαστε κι άλλους πολέμους που θα φέρουν περισσότερους θανάτους και ανθρώπινη δυστυχία από αυτή που ήδη έχουμε στον κόσμο μας!Εν κατακλείδι, η έλλειψη σοβαρών πολιτικών φυσιογνωμιών στην Ευρώπη αυτή τη χρονική περίοδο, αποτελεί ένα τεράστιο πρόβλημα για την ευρωπαϊκή συνοχή, την ευημερία και την ειρήνη της ευρωπαϊκής ηπείρου.
Και τούτο διότι είναι υπαρκτός ο κίνδυνος μιας επέκτασης της πολεμικής σύγκρουσης στην ευρύτερη περιοχή, κατά την οποία η χρήση πυρηνικών όπλων, έστω και περιορισμένη, δεν θα μπορούσε να αποκλειστεί, γεγονός που θα επιφέρει καταστροφικές συνέπειες για τη Γηραιά Ήπειρο.
* Ο κ. Ευάγγελος Στεργιούλης είναι Διδάκτωρ Κοινωνιολογίας του Παντείου Πανεπιστημίου, Υποστράτηγος ε.α. της Ελληνικής Αστυνομίας και απόφοιτος των Σχολών Εθνικής Άμυνας και Εθνικής Ασφάλειας.
ΠΗΓΗ: MILITAIRE .gr
-
ΑΡΘΡΟΓΡΑΦΙΑ4 weeks agoΤουφάν Δεν μπορείτε να μας κάνετε να αγαπήσουμε τον Ερντογάν!
-
Βουλευτικές Εκλογές 20261 month agoΜΕΓΑΛΗ ΔΗΜΟΣΚΟΠΗΣΗ ΓΙΑ ΒΟΥΛΕΥΤΙΚΕΣ 2026, ΠΡΟΕΔΡΙΚΕΣ 2028 ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΝΟΙΚΟΚΥΡΙΩΝ
-
#exAformis1 month ago8κομματική βουλή δείχνει η δημοσκόπηση
-
Off the Record2 weeks agoΧρήστο Στυλιανίδη, γιατί δεν μοιράζεσαι τις «αποκαλύψεις» σου με τον κυπριακό ελληνισμό;
-
#exAformis1 month ago#exAformis | Εκ φύσεως Πολιτικός — με τον Μάριο Πουλλικκά, Δευτέρα 27/10 στις 7μμ
-
Βουλευτικές Εκλογές 20263 weeks agoΑναστασιάδης για Στυλιανίδη, Αννίτα και Χριστοδουλίδη: Τι αποκαλύπτει ενόψει εκλογών
-
Βουλευτικές Εκλογές 20261 month agoΔΗΚΟ – Αποστόλου: Οι όροι για κοινή πορεία στις εκλογές 2026
-
Άρθρα Χάρη Θεραπή1 month agoΗ ψευδαίσθηση Ερχιουρμάν: προοδευτικός λόγος ή καμουφλαρισμένος εθνικισμός;
-
#exAformis1 month agoΣύγκριση αποτελεσμάτων Ιουνίου – Οκτωβρίου 2025
-
#exAformis6 days ago#exaformis – Ζούμε στην πιο ενδιαφέρουσα χώρα! Vol. 2 | Παρασκευή 21/11 στις 7μμ

