Σε λιγότερο από ένα τέταρτο του αιώνα, η Τουρκία κατάφερε να μεταβεί από τη βαθιά εξάρτηση από εισαγόμενα όπλα σε μία θέση παγκόσμιου εξαγωγέα, παρέχοντας προηγμένα οπλικά συστήματα όχι μόνο στις δικές της ένοπλες δυνάμεις, αλλά και σε δεκάδες ξένους πελάτες. Η στροφή προς την αμυντική αυτάρκεια, η οποία επιταχύνθηκε ιδιαίτερα μετά την επιδείνωση των σχέσεων με τις ΗΠΑ και τον αποκλεισμό από προγράμματα όπως τα F-35, οδήγησε στην παραγωγή εγχώριων UAV, αρμάτων μάχης, τεθωρακισμένων, ναυτικών πλατφορμών και, πιο πρόσφατα, μαχητικών αεροσκαφών πέμπτης γενιάς. Όπως αναφέρει σε άρθρο του στο European Security & Defence (ESD) ο Tim Guest, αυτή η πρόοδος συνιστά στρατηγική επιλογή με μακροπρόθεσμο ορίζοντα.

Η άνοδος των εξαγωγών και τα ιστορικά ρεκόρ

Το 2023, οι τουρκικές εξαγωγές στον αμυντικό και αεροδιαστημικό τομέα ανήλθαν σε 5,5 δισ. δολάρια, ενώ το 2024 εκτοξεύθηκαν στα 7,2 δισ., ξεπερνώντας τον αρχικό στόχο των 6,5 δισ. δολαρίων. Σύμφωνα με τον επικεφαλής της Προεδρίας Αμυντικών Βιομηχανιών (SSB), Haluk Görgün, η Τουρκία εξάγει σχεδόν 300 διαφορετικά οπλικά συστήματα σε 185 χώρες, αποδεικνύοντας εμπράκτως το στρατηγικό της στόχο για αμυντική ανεξαρτησία.

Τον Μάρτιο του 2025 καταγράφηκε ιστορικό ρεκόρ μηνιαίων εξαγωγών, με αύξηση 147% σε σχέση με τον ίδιο μήνα του 2024, φτάνοντας τα 884 εκατ. δολάρια. Ιδιαίτερο ρόλο διαδραματίζει η Baykar, με τα drones Bayraktar TB2 και Akinci, τα οποία έχουν εξαχθεί σε 35 χώρες — μεταξύ αυτών έξι μέλη του ΝΑΤΟ και τέσσερα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η Baykar ελέγχει πλέον το 65% της παγκόσμιας αγοράς UAV, ξεπερνώντας σε μερίδιο χώρες με μακρόχρονη παράδοση, όπως η Κίνα, το Ισραήλ και οι Ηνωμένες Πολιτείες.

Το αποτύπωμα στη Μέση Ανατολή και την Αφρική

Η Άγκυρα επικεντρώνει τις προσπάθειές της σε περιοχές όπως η Μέση Ανατολή και η Αφρική, επιδιώκοντας να εκτοπίσει παραδοσιακούς προμηθευτές, όπως οι ΗΠΑ και οι ευρωπαϊκές χώρες. Ενδεικτικές είναι οι συμφωνίες του 2023, όπως η πώληση Bayraktar TB2 στο Κουβέιτ έναντι 370 εκατ. δολαρίων, καθώς και το μνημειώδες συμβόλαιο ύψους 3 δισ. δολαρίων με τη Σαουδική Αραβία για Akinci UCAVs και μεταφορά τεχνογνωσίας. Η BMC προμηθεύει το Κατάρ με 100 άρματα Altay έως το 2025, ενώ η Dearsan έχει παραδώσει ταχύπλοα σκάφη στο ίδιο κράτος, εξοπλισμένα με τουρκικά ραντάρ, οπτικά και πυραυλικά συστήματα.

Από τη στεριά στη θάλασσα: Οι ναυτικές εξαγωγές

Η τουρκική ναυπηγική βιομηχανία έχει σημειώσει εντυπωσιακή πρόοδο, με τις STM και Istanbul Naval Shipyard να ηγούνται στην εξαγωγή κορβετών κλάσης Ada σε χώρες όπως η Μαλαισία, το Πακιστάν και η Ουκρανία. Στο Πακιστάν, δύο πλοία της κλάσης Babur έχουν ήδη παραδοθεί, ενώ άλλα δύο κατασκευάζονται τοπικά. Η Μαλαισία προχώρησε σε παραγγελία τριών πλοίων το 2024, με προγραμματισμένη παράδοση μέχρι το 2028. Στην Ουκρανία, το πρώτο πλοίο —Hetman Ivan Mazepa— παρελήφθη το 2022, ενώ η παράδοση του δεύτερου έχει προγραμματιστεί για το 2026.

Το μεγάλο στοίχημα του μαχητικού πέμπτης γενιάς

Η κορωνίδα των τουρκικών αεροδιαστημικών φιλοδοξιών είναι το Κaan (γνωστό και ως MMU), το πρώτο τουρκικό μαχητικό πέμπτης γενιάς. Παρότι βρίσκεται ακόμη σε πειραματική φάση, έχει προσελκύσει το διεθνές ενδιαφέρον. Το Αζερμπαϊτζάν, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και η Ινδονησία συζητούν για συμπαραγωγή, ενώ η Σαουδική Αραβία έχει εκδηλώσει ενδιαφέρον για την προμήθεια 100 μονάδων. Τα επόμενα δύο πρωτότυπα αναμένεται να παρουσιαστούν μέχρι το τέλος του 2025. Η μαζική παραγωγή εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την αποδοχή του αεροσκάφους από την τουρκική Πολεμική Αεροπορία.

Σε λιγότερο από ένα τέταρτο του αιώνα, η Τουρκία κατάφερε να μεταβεί από τη βαθιά εξάρτηση από εισαγόμενα όπλα σε μία θέση παγκόσμιου εξαγωγέα, παρέχοντας προηγμένα οπλικά συστήματα όχι μόνο στις δικές της ένοπλες δυνάμεις, αλλά και σε δεκάδες ξένους πελάτες. Η στροφή προς την αμυντική αυτάρκεια, η οποία επιταχύνθηκε ιδιαίτερα μετά την επιδείνωση των σχέσεων με τις ΗΠΑ και τον αποκλεισμό από προγράμματα όπως τα F-35, οδήγησε στην παραγωγή εγχώριων UAV, αρμάτων μάχης, τεθωρακισμένων, ναυτικών πλατφορμών και, πιο πρόσφατα, μαχητικών αεροσκαφών πέμπτης γενιάς. Όπως αναφέρει σε άρθρο του στο European Security & Defence (ESD) ο Tim Guest, αυτή η πρόοδος συνιστά στρατηγική επιλογή με μακροπρόθεσμο ορίζοντα.

Η άνοδος των εξαγωγών και τα ιστορικά ρεκόρ

Το 2023, οι τουρκικές εξαγωγές στον αμυντικό και αεροδιαστημικό τομέα ανήλθαν σε 5,5 δισ. δολάρια, ενώ το 2024 εκτοξεύθηκαν στα 7,2 δισ., ξεπερνώντας τον αρχικό στόχο των 6,5 δισ. δολαρίων. Σύμφωνα με τον επικεφαλής της Προεδρίας Αμυντικών Βιομηχανιών (SSB), Haluk Görgün, η Τουρκία εξάγει σχεδόν 300 διαφορετικά οπλικά συστήματα σε 185 χώρες, αποδεικνύοντας εμπράκτως το στρατηγικό της στόχο για αμυντική ανεξαρτησία.

Τον Μάρτιο του 2025 καταγράφηκε ιστορικό ρεκόρ μηνιαίων εξαγωγών, με αύξηση 147% σε σχέση με τον ίδιο μήνα του 2024, φτάνοντας τα 884 εκατ. δολάρια. Ιδιαίτερο ρόλο διαδραματίζει η Baykar, με τα drones Bayraktar TB2 και Akinci, τα οποία έχουν εξαχθεί σε 35 χώρες — μεταξύ αυτών έξι μέλη του ΝΑΤΟ και τέσσερα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η Baykar ελέγχει πλέον το 65% της παγκόσμιας αγοράς UAV, ξεπερνώντας σε μερίδιο χώρες με μακρόχρονη παράδοση, όπως η Κίνα, το Ισραήλ και οι Ηνωμένες Πολιτείες.

Το αποτύπωμα στη Μέση Ανατολή και την Αφρική

Η Άγκυρα επικεντρώνει τις προσπάθειές της σε περιοχές όπως η Μέση Ανατολή και η Αφρική, επιδιώκοντας να εκτοπίσει παραδοσιακούς προμηθευτές, όπως οι ΗΠΑ και οι ευρωπαϊκές χώρες. Ενδεικτικές είναι οι συμφωνίες του 2023, όπως η πώληση Bayraktar TB2 στο Κουβέιτ έναντι 370 εκατ. δολαρίων, καθώς και το μνημειώδες συμβόλαιο ύψους 3 δισ. δολαρίων με τη Σαουδική Αραβία για Akinci UCAVs και μεταφορά τεχνογνωσίας. Η BMC προμηθεύει το Κατάρ με 100 άρματα Altay έως το 2025, ενώ η Dearsan έχει παραδώσει ταχύπλοα σκάφη στο ίδιο κράτος, εξοπλισμένα με τουρκικά ραντάρ, οπτικά και πυραυλικά συστήματα.

Από τη στεριά στη θάλασσα: Οι ναυτικές εξαγωγές

Η τουρκική ναυπηγική βιομηχανία έχει σημειώσει εντυπωσιακή πρόοδο, με τις STM και Istanbul Naval Shipyard να ηγούνται στην εξαγωγή κορβετών κλάσης Ada σε χώρες όπως η Μαλαισία, το Πακιστάν και η Ουκρανία. Στο Πακιστάν, δύο πλοία της κλάσης Babur έχουν ήδη παραδοθεί, ενώ άλλα δύο κατασκευάζονται τοπικά. Η Μαλαισία προχώρησε σε παραγγελία τριών πλοίων το 2024, με προγραμματισμένη παράδοση μέχρι το 2028. Στην Ουκρανία, το πρώτο πλοίο —Hetman Ivan Mazepa— παρελήφθη το 2022, ενώ η παράδοση του δεύτερου έχει προγραμματιστεί για το 2026.

Το μεγάλο στοίχημα του μαχητικού πέμπτης γενιάς

Η κορωνίδα των τουρκικών αεροδιαστημικών φιλοδοξιών είναι το Κaan (γνωστό και ως MMU), το πρώτο τουρκικό μαχητικό πέμπτης γενιάς. Παρότι βρίσκεται ακόμη σε πειραματική φάση, έχει προσελκύσει το διεθνές ενδιαφέρον. Το Αζερμπαϊτζάν, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και η Ινδονησία συζητούν για συμπαραγωγή, ενώ η Σαουδική Αραβία έχει εκδηλώσει ενδιαφέρον για την προμήθεια 100 μονάδων. Τα επόμενα δύο πρωτότυπα αναμένεται να παρουσιαστούν μέχρι το τέλος του 2025. Η μαζική παραγωγή εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την αποδοχή του αεροσκάφους από την τουρκική Πολεμική Αεροπορία.

ΠΗΓΗ: IBNA