Τις βάσεις για συνεργασία Κύπρου και Ελλάδας σε συστήματα υψηλής τεχνολογίας στον τομέα της άμυνας έθεσαν οι Υπουργοί Άμυνας των δύο χωρών. Η επίσκεψη του Νίκου Δένδια στη Λευκωσία μπορεί να θεωρηθεί το πρώτο βήμα για την αξιοποίηση του προγράμματος της Ε.Ε. για την ασφάλεια στην Ευρώπη (SAFE), ένα εργαλείο που απαιτεί συνέργειες των κρατών-μελών ώστε κάθε χώρα να αντλήσει το μερίδιο που της αναλογεί από τα 150 δισ. ευρώ που έχει εγκρίνει η Ε.Ε. για την ενίσχυση της άμυνας και της ασφάλειάς της.

Στο πλαίσιο αυτό, οι Υπουργοί Άμυνας των δύο χωρών εξέτασαν τις προοπτικές συμμετοχής της αμυντικής βιομηχανίας σε Κύπρο και Ελλάδα για την ανάπτυξη έργων που θα ενισχύουν την εγχώρια βιομηχανία και θα μειώνουν την εξάρτηση του αμυντικού συστήματος από άλλες πηγές.

Στην προμετωπίδα

Η συνεργασία Κύπρου και Ελλάδας μέσω του προγράμματος SAFE επικεντρώνεται σε συστήματα υψηλής τεχνολογίας που μπορούν να ενδυναμώσουν τις αμυντικές δυνατότητες των ελληνικών ενόπλων δυνάμεων και της Εθνικής Φρουράς. Σύμφωνα με πληροφορίες, οι Υπουργοί Άμυνας και τα επιτελεία των δύο Υπουργείων επικεντρώνονται στα μη επανδρωμένα συστήματα (drones), σε ηλεκτρονικά συστήματα αντιμετώπισης μη επανδρωμένων αεροσκαφών, καθώς και σε πυρομαχικά.

Στο κομμάτι των μη επανδρωμένων αεροσκαφών, εξετάστηκαν οι δυνατότητες συνεργασίας ελληνικών και κυπριακών εταιρειών με εκπαιδευτικά ιδρύματα. Όσον αφορά τα πυρομαχικά, η έμφαση δόθηκε στο ελληνικό βιομηχανικό σύστημα των Αμυντικών Συστημάτων.

ΑντίDrones

Οι ανάγκες σε συστήματα αντιμετώπισης μη επανδρωμένων αεροσκαφών, όπως προκύπτει από πρόσφατες στρατιωτικές συγκρούσεις, λαμβάνουν ιδιαίτερη προσοχή σε Λευκωσία και Αθήνα. Πέρα από τα ήδη προμηθευμένα αντιαεροπορικά συστήματα, βρίσκονται σε διαδικασία ανάπτυξης νέα συστήματα, όπως τα έργα «ΘΗΣΕΑΣ» και «DroneEYE». Τα έργα αυτά ενισχύουν την πολλαπλασιαστική ισχύ και αποτελούν δύναμη αποτροπής για την Εθνική Φρουρά, ενισχύοντας την αυτοδυναμία και την ανεξαρτησία της Κύπρου, όπως τόνισε ο Υπουργός Άμυνας, Βασίλης Πάλμας.

Το DroneEYE αναπτύσσεται από την εταιρεία Encorp, το Ανοικτό Πανεπιστήμιο Κύπρου και το Πανεπιστήμιο Frederick. Το σύστημα αντίdrone έχει ενσωματωθεί τόσο σε όχημα διοίκησης και ελέγχου όσο και σε φορητό σύστημα.

Σημαντική παρουσία αποτέλεσε για την κυπριακή επιχειρηματική κοινότητα η συμμετοχή του Ευάγγελου Μυτιληναίου, Προέδρου και Διευθύνοντος Συμβούλου της METLEN Energy & Metals, στο 9ο Business Leaders Summit που διοργάνωσε η Τράπεζα Κύπρου.

Κατά τη διάρκεια της παρέμβασής του, ο κ. Μυτιληναίος αναφέρθηκε στη συνάντησή του με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, Νίκο Χριστοδουλίδη, επισημαίνοντας τη μεταξύ τους συμφωνία για προώθηση συμπαραγωγών Ελλάδας και Κύπρου, με επίκεντρο τον τομέα της άμυνας.

Ο επικεφαλής της METLEN εξέφρασε έντονο ενδιαφέρον για την ανάπτυξη της κυπριακής αμυντικής βιομηχανίας, καλώντας τις τοπικές επιχειρήσεις να συμμετάσχουν σε συνέργειες και να αποκτήσουν τεχνογνωσία. «Πρωταγωνιστικός ρόλος στην Ελλάδα και στην Κύπρο – να πάρουμε μερικές κυπριακές εταιρείες, να τους μεταφέρουμε τεχνογνωσία και να έρθει η Κύπρος μαζί μας», σημείωσε, υπογραμμίζοντας ότι αυτή η στρατηγική είναι κρίσιμη για την ασφάλεια και τη μελλοντική ευημερία της περιοχής.

Στο πλαίσιο της έρευνας και ανάπτυξης της METLEN, χημικοί μηχανικοί έχουν καταφέρει να εξάγουν γάλιο, στοιχείο απαραίτητο για εφαρμογές μικροτσίπ και αμυντικών τεχνολογιών. Το πιλοτικό εργοστάσιο που ήδη λειτουργεί, αναμένεται να περάσει σε φάση μαζικής παραγωγής εντός του επόμενου έτους. «Αυτός ο κλάδος είναι για μένα το μέλλον», δήλωσε χαρακτηριστικά.

Αναφορικά με την ενεργειακή ανεξαρτησία της Κύπρου, επεσήμανε ότι η χώρα αποτελεί ιδιάζουσα περίπτωση, καθώς η ηλεκτροπαραγωγή βασίζεται ακόμη σε ντίζελ. Αναφέρθηκε στη θέση του Προέδρου Χριστοδουλίδη, σύμφωνα με την οποία στόχος είναι η σύνδεση με αγωγό έως το 2027, και πρότεινε το ντίζελ να χρησιμοποιείται μόνο σε περιπτώσεις ανάγκης. Παράλληλα, κάλεσε την επιχειρηματική κοινότητα να αναλάβει δράση: «Σας κοστίζει κάθε μέρα πολλά χρήματα, μειώνει την ανταγωνιστικότητά σας και επιβαρύνει με υψηλό κόστος ρύπων. Κάτι πρέπει να γίνει άμεσα».

Ο κ. Μυτιληναίος ανακοίνωσε επίσης ότι το μεγαλύτερο συγκρότημα μπαταριών στην Ελλάδα, ισχύος 330 MW, θα ολοκληρωθεί έως το Πάσχα, από τη METLEN, προσθέτοντας πως η εταιρεία προτίθεται να διεκδικήσει ενεργό ρόλο και στην κυπριακή αγορά ενέργειας.

Ουκρανικό: «Η κατάρα της Ευρώπης»

Αναφερόμενος στον πόλεμο στην Ουκρανία, ο κ. Μυτιληναίος χαρακτήρισε την κατάσταση «την κατάρα της Ευρώπης», επισημαίνοντας ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι η μεγάλη χαμένη της σύγκρουσης, καθώς «δεν έπρεπε να αφήσει τα πράγματα να φτάσουν ως εδώ». Τόνισε πως ουδέποτε διαμορφώθηκε μια αρχιτεκτονική ασφάλειας που να περιλαμβάνει τόσο την Ευρώπη όσο και τη Ρωσία, κάτι που, αν είχε συμβεί, «θα είχαμε σήμερα μια ήπειρο με όλες τις πρώτες ύλες και τη βιομηχανική ισχύ της Ευρώπης». Υπογράμμισε ακόμη ότι κάθε καθυστέρηση επιδεινώνει το αδιέξοδο, δηλώνοντας προβληματισμένος για το μέλλον της Ευρώπης.

Κρίσιμος πυλώνας για το μέλλον

Ο επικεφαλής της METLEN τόνισε πως οι επιχειρήσεις οφείλουν να κοιτούν μπροστά: «Αν δεν δεις τι θα σε κρατήσει αύριο, δεν θα σε κρατήσει αυτό που είχες πριν από δέκα χρόνια». Στο πλαίσιο αυτό, επισήμανε ότι, πέρα από ενέργεια και μέταλλα, η άμυνα αποτελεί πλέον κρίσιμο πυλώνα για το μέλλον της εταιρείας αλλά και της ευρύτερης περιοχής.

Αναφερόμενος στο ανθρώπινο δυναμικό, υπογράμμισε ότι μια εταιρεία που αναπτύσσεται ταχύτατα πρέπει να προσαρμόζεται συνεχώς. «Μέχρι να αφομοιώσεις έναν μετασχηματισμό, έρχεται ήδη το επόμενο βήμα», είπε, εξηγώντας πως η οργανωτική δομή που επιλέχθηκε πριν πέντε χρόνια δεν επαρκεί πλέον. Ο εκτεταμένος μετασχηματισμός της εταιρείας είναι, όπως ανέφερε, επίπονη αλλά αναπόφευκτη διαδικασία, «αλλιώς το μέγεθος και η ίδια η οργάνωση θα σε καταπιούν».

Όσον αφορά την πράσινη μετάβαση, ο κ. Μυτιληναίος τόνισε πως ξεκίνησε λανθασμένα, κάνοντας λόγο για έλλειψη κοστολόγησης και προειδοποιώντας ότι «κινδυνεύουμε να βάλουμε το κάρο μπροστά από το άλογο». Όπως είπε, το είχε επισημάνει ήδη πριν από τέσσερα χρόνια. «Σήμερα η Γερμανία έχει γεμίσει από ΑΠΕ που δεν μπορούν να συνδεθούν στο δίκτυο, γιατί πολύ απλά δεν υπάρχει δίκτυο», ανέφερε χαρακτηριστικά.

Η απόφαση της Νορβηγίας να προχωρήσει, έπειτα από 65 χρόνια, στην άρση του εμπάργκο όπλων προς την Κυπριακή Δημοκρατία χαρακτηρίστηκε «προβληματική» από τον παράνομο «βουλευτή» του Ρεπουμπλικανικού Τουρκικού Κόμματος (ΡΤΚ), Ασίμ Ακανσόι. Όπως ανέφερε, η πρωτοβουλία αυτή αποκτά ιδιαίτερη σημασία καθώς προέρχεται από τον νυν Υπουργό Εξωτερικών της Νορβηγίας, Έσπεν Μπαρθ Άιντε, ο οποίος υπηρέτησε επί σειρά ετών ως ειδικός σύμβουλος του ΟΗΕ για το Κυπριακό.

Σε δήλωση που δημοσιεύτηκε στα ηλεκτρονικά τουρκοκυπριακά μέσα ενημέρωσης, ο κατοχικός αξιωματούχος εξέφρασε έντονη ανησυχία για την εν λόγω εξέλιξη, υποστηρίζοντας ότι αποφάσεις που μεταβάλλουν την ισορροπία δυνάμεων στο νησί ενδέχεται να υπονομεύσουν την εμπιστοσύνη μεταξύ των δύο κοινοτήτων και να δυσχεράνουν τη διαδικασία επίλυσης του προβλήματος. Τόνισε πως η λύση δεν μπορεί να επιτευχθεί μέσα από στρατιωτικοποίηση ή ενίσχυση οπλοστασίων, αλλά μέσω πολιτικής βούλησης, αμοιβαίας εμπιστοσύνης και ουσιαστικού διπλωματικού διαλόγου.

Παράλληλα, ο Ακανσόι εξαπέλυσε κριτική κατά της «κυβέρνησης», προειδοποιώντας ότι η προσκόλληση στη ρητορική των «δύο ξεχωριστών κρατών» αντί της ανάδειξης του ρόλου των Τουρκοκυπρίων ως ενεργών συμμετεχόντων με υψηλή επιθυμία για λύση, μπορεί να οδηγήσει σε επικίνδυνες ατραπούς.

Ο ίδιος υπογράμμισε ότι η τουρκοκυπριακή κοινότητα συνεχίζει να υποστηρίζει μια ομοσπονδιακή λύση, βασισμένη στην ισότητα και τον αμοιβαίο σεβασμό. Επισήμανε ότι το μέλλον της Κύπρου οφείλει να διαμορφωθεί όχι μέσα από εξοπλισμούς και στρατιωτικές εντάσεις, αλλά μέσω δίκαιου συμβιβασμού και κοινής προοπτικής ευημερίας.

Τέλος, κάλεσε τη διεθνή κοινότητα να υιοθετήσει προσεγγίσεις που λαμβάνουν υπόψη τις ανησυχίες ασφαλείας και των δύο πλευρών, ενώ απηύθυνε έκκληση προς την «κυβέρνηση» να εγκαταλείψει, όπως είπε, την εσφαλμένη πολιτική της και να σεβαστεί «τη βούληση του λαού». Σε διαφορετική περίπτωση, πρόσθεσε, η παραίτησή της θα ήταν η μόνη υπεύθυνη επιλογή. Όπως κατέληξε, στόχοι παραμένουν η μόνιμη ειρήνη στο νησί, η ισότιμη εταιρική σχέση και ένα αξιοπρεπές μέλλον για όλους τους Κυπρίους.