Σύμφωνα με τον Economist, οι ΗΠΑ ενδέχεται να βρεθούν σύντομα αντιμέτωπες με μια σοβαρή οικονομική αναταραχή, καθώς η εμπορική πολιτική του Ντόναλντ Τραμπ –ιδίως η σκληρή στάση του απέναντι στην Κίνα– δείχνει να προκαλεί ήδη τριγμούς στο παγκόσμιο εμπόριο. Παρόλο που οι επιπτώσεις δεν έχουν ακόμη εμφανιστεί πλήρως στην καθημερινότητα των επιχειρήσεων και των καταναλωτών, τα πρώτα σημάδια είναι ανησυχητικά: μειωμένες παραγγελίες, άδεια πλοία, ακυρωμένα δρομολόγια και αυξανόμενη αβεβαιότητα.

Κατά την περίοδο της πανδημίας, οι οικονομολόγοι βασίστηκαν σε εναλλακτικά δεδομένα –όπως οι κρατήσεις σε εστιατόρια και τα στοιχεία κινητικότητας– για να μετρήσουν την ένταση της κρίσης. Τώρα, με αφορμή τις νέες εμπορικές εντάσεις, στρέφονται και πάλι σε πρωτότυπους δείκτες ώστε να αξιολογήσουν εγκαίρως τις επιπτώσεις.

Μέχρι στιγμής, η αμερικανική οικονομία δεν έχει υποστεί σοβαρό πλήγμα, όμως ο Economist προειδοποιεί ότι τα δύσκολα ενδέχεται να ξεκινήσουν μέσα στις επόμενες εβδομάδες. Αν και οι νέοι δασμοί τέθηκαν σε ισχύ στις 9 Απριλίου, οι επιχειρήσεις και οι καταναλωτές είχαν ήδη αρχίσει να εκφράζουν ανησυχίες. Σύμφωνα με την Ομοσπονδιακή Τράπεζα του Ντάλας, η μεταποιητική δραστηριότητα σημείωσε πτώση-ρεκόρ τον Απρίλιο.

Ωστόσο, τέτοιοι δείκτες συχνά επηρεάζονται από την πολιτική οπτική των ερωτηθέντων. Ενδεικτικά, κατά τη διακυβέρνηση Μπάιντεν οι Ρεπουμπλικανοί εμφανίζονταν συστηματικά απαισιόδοξοι για την οικονομία, ανεξάρτητα από την πραγματική τους καταναλωτική συμπεριφορά.

Τα παραδοσιακά οικονομικά στοιχεία, όπως οι μισθοδοσίες ή οι προβλέψεις ΑΕΠ, αντανακλούν συχνά παρελθοντικές τάσεις. Για παράδειγμα, οι ισχυρές προσλήψεις του Μαρτίου αντικατοπτρίζουν αποφάσεις που λήφθηκαν πριν γίνει ξεκάθαρη η κατεύθυνση της εμπορικής πολιτικής Τραμπ.

Δείκτες σε πραγματικό χρόνο

Για να ξεπεραστούν αυτές οι καθυστερήσεις, οι αναλυτές στρέφονται σε δεδομένα που αποτυπώνουν πιο άμεσα την κατάσταση. Τα ναυτιλιακά στοιχεία είναι ιδιαίτερα χρήσιμα: τα πλοία που μεταφέρουν εμπορεύματα από την Ασία στις ΗΠΑ καταγράφονται από δορυφόρους εβδομάδες πριν φτάσουν στους προορισμούς τους.

Παρότι η δραστηριότητα στα μεγάλα λιμάνια (π.χ. Λος Άντζελες και Λονγκ Μπιτς) παραμένει σε παρόμοια επίπεδα με πέρσι, η πτώση στις κρατήσεις νέων δρομολογίων μεταξύ Κίνας και ΗΠΑ –κατά 45% τον Απρίλιο– είναι ένδειξη πιθανού προβλήματος. Εταιρείες μειώνουν τα δρομολόγια, παρακάμπτουν λιμάνια, ενώ παρατηρείται σημαντική μείωση στο κόστος μεταφοράς από τη Σαγκάη στις ΗΠΑ – και ταυτόχρονη αύξηση στο κόστος από εναλλακτικές χώρες, όπως το Βιετνάμ. Αυτό δείχνει ότι οι εισαγωγείς αναζητούν τρόπους να αποφύγουν τους δασμούς.

Πραγματική απειλή ή υπερβολική ανησυχία;

Ορισμένοι ειδικοί τονίζουν ότι οι ναυτιλιακές μεταβολές μπορεί να είναι εποχικές ή συγκυριακές. Η μείωση των αφίξεων σε λιμάνια όπως το Σιάτλ δεν αποτελεί από μόνη της ένδειξη κρίσης. Επίσης, δεδομένα υψηλής συχνότητας (π.χ. δαπάνες με κάρτες, αγγελίες εργασίας) δεν υποδεικνύουν ακόμη κάμψη της οικονομικής δραστηριότητας.

Ωστόσο, το σοκ πιθανόν έρχεται. Πολλές επιχειρήσεις είχαν φροντίσει να δημιουργήσουν αποθέματα πριν από την εφαρμογή των νέων δασμών, ενώ η ζήτηση για αποθηκευτικούς χώρους κοντά στα λιμάνια έχει αυξηθεί. Οι εταιρείες, προς το παρόν, διστάζουν να αυξήσουν τις τιμές ή να προβούν σε αλλαγές, αναμένοντας περισσότερη σαφήνεια. Όμως αυτή η στάση δεν θα μπορέσει να διατηρηθεί επ’ αόριστον.

Ο αναλυτής Πίτερ Σαντ από τη Xeneta τονίζει ότι οι ναυτιλιακές εταιρείες αιφνιδιάστηκαν από την απρόβλεπτη πολιτική του Τραμπ – ακόμη και αν έχουν ήδη αντιμετωπίσει δυσκολίες όπως η πανδημία, η κρίση στη Διώρυγα του Σουέζ και οι συγκρούσεις στην Ερυθρά Θάλασσα.

Συμπέρασμα

Η νέα εμπορική πολιτική των ΗΠΑ ενδέχεται να έχει σοβαρές επιπτώσεις στην παγκόσμια αλυσίδα εφοδιασμού και στην εσωτερική οικονομία, ακόμη κι αν τελικά οι πιο αυστηροί δασμοί δεν εφαρμοστούν πλήρως. Η καθυστέρηση στις αφίξεις φορτίων, η μείωση επενδυτικών και προσληπτικών πρωτοβουλιών και η σταδιακή εξάντληση των αποθεμάτων συνιστούν σοβαρές απειλές. Όπως καταλήγει ο Economist: η Αμερική μπορεί να μην έχει δεχθεί ακόμη το πλήγμα – αλλά η καταιγίδα πλησιάζει.

ΠΗΓΗ: ΝΑΥΤΕΜΠΟΡΙΚΗ