Χωρίς αποτέλεσμα κατέληξε η προσπάθεια της Κυβέρνησης να επιτύχει τη συμφωνία για την Αυτόματη Τιμαριθμική Αναπροσαρμογή (ΑΤΑ), αφήνοντας σε αβεβαιότητα το μέλλον της εργατικής ειρήνης. Μετά από περίπου έξι μήνες κοινωνικού διαλόγου, οι διαφορές μεταξύ των κοινωνικών εταίρων παρέμειναν αγεφύρωτες και οι αναγκαίες συγκλίσεις δεν επιτεύχθηκαν. Οι εργοδοτικές οργανώσεις απέρριψαν το κυβερνητικό προσχέδιο, μπλοκάροντας τη διαδικασία, την ώρα που το συνδικαλιστικό κίνημα το ενέκρινε ομόφωνα κατά την 5η πανσυνδικαλιστική σύσκεψη.

Η επόμενη μέρα προμηνύεται δύσκολη για τα εργασιακά, καθώς αναμένονται απεργιακά μέτρα με απρόβλεπτες επιπτώσεις στην οικονομία. Οι συνδικαλιστικές οργανώσεις σχεδιάζουν νέα πανσυνδικαλιστική συνάντηση, όπου θα καθορίσουν τα επόμενα τους βήματα. Από την πλευρά των εργοδοτών, το βάρος πέφτει πλέον στην Κυβέρνηση, η οποία καλείται να αποφασίσει αν θα αναθεωρήσει το προσχέδιο ή θα προχωρήσει σε νέες ρυθμίσεις.

Οι εργοδοτικές οργανώσεις, στην ανακοίνωσή τους, επισημαίνουν πως καθοριστικός παράγοντας για την απόρριψη του προσχεδίου ήταν η τελευταία στιγμή εισαγωγή πρόνοιας που επιτρέπει στους Υπουργούς Οικονομικών και Εργασίας να εφαρμόσουν μέτρα για την επέκταση της ΑΤΑ σε περισσότερους δικαιούχους. Η πρόνοια αυτή, όπως τονίζουν, προστέθηκε εκ των υστέρων από την Κυβέρνηση και θεωρήθηκε μη αποδεκτή.

Από την άλλη, πηγές του συνδικαλιστικού χώρου αναφέρουν ότι η επίμαχη διάταξη εντάχθηκε με στόχο να ενισχυθεί το συνολικό πλαίσιο, ώστε να περιληφθούν και εργαζόμενοι που σήμερα δεν καλύπτονται από τον θεσμό.

Υπενθυμίζεται ότι η ισχύουσα μεταβατική ρύθμιση για την ΑΤΑ έληξε στο τέλος Ιουνίου, ενώ η νέα, μόνιμη συμφωνία προγραμματίζεται να τεθεί σε εφαρμογή την 1η Ιανουαρίου 2026, αποκαθιστώντας την αγοραστική δύναμη των μισθών στο 100%.

Οι αποφάσεις

Την απόρριψη του προσχεδίου συμφωνίας για την ΑΤΑ που παρουσίασε η Κυβέρνηση αποφάσισαν οι εργοδοτικές οργανώσεις ΟΕΒ και ΚΕΒΕ.

Σε κοινό ανακοινωθέν τους αναφέρουν ότι οι Εκτελεστικές Επιτροπές των δύο φορέων συνεδρίασαν από κοινού για να εξετάσουν το προσχέδιο «μόνιμης συμφωνίας για την ΑΤΑ» που υποβλήθηκε προς τους κοινωνικούς εταίρους. Μετά από εκτενή συζήτηση και ανταλλαγή απόψεων, αποφάνθηκαν πως το κείμενο δεν είναι ικανοποιητικό σε βασικές του πρόνοιες και, ως εκ τούτου, δεν μπορεί να υπογραφεί στην παρούσα μορφή του.

Παρά την απόρριψη, οι εργοδοτικές οργανώσεις υπογραμμίζουν την πρόθεσή τους να υπάρξει μόνιμη ρύθμιση για το ζήτημα της ΑΤΑ, σημειώνοντας ότι σε όλη τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων αποδέχθηκαν την ανάγκη πλήρους κάλυψης των χαμηλών μισθών για όσους τη δικαιούνται. Παράλληλα, τονίζουν την αναγκαιότητα θέσπισης προϋποθέσεων και ασφαλιστικών δικλίδων που θα εκσυγχρονίσουν το σύστημα, διασφαλίζοντας ταυτόχρονα την ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων και τη βιωσιμότητα του κρατικού μισθολογίου.

Οι εργοδοτικοί σύνδεσμοι θεωρούν ότι το προσχέδιο περιλαμβάνει διατάξεις για τον Εθνικό Κατώτατο Μισθό οι οποίες δεν ευθυγραμμίζονται με τις συμφωνίες του 2017 και του 2023. Αν και αναγνωρίζουν τη συνυπολογιστική σχέση της ΑΤΑ με τον κατώτατο μισθό, επισημαίνουν ότι η διατύπωση δεν είναι αποδεκτή. Καθοριστικό ρόλο στην τελική τους απόφαση είχε η εισαγωγή της διάταξης που εξουσιοδοτεί τους αρμόδιους υπουργούς να επεκτείνουν την εφαρμογή της ΑΤΑ.

Παρά τις διαφωνίες, ΟΕΒ και ΚΕΒΕ δηλώνουν ότι παραμένουν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, προσηλωμένοι στην προσπάθεια επίτευξης κοινά αποδεκτής λύσης.

Στον αντίποδα, η πανσυνδικαλιστική σύσκεψη που πραγματοποιήθηκε στη Δημοσιογραφική Εστία κατέληξε στην πλήρη αποδοχή του προσχεδίου που παρουσίασε η Κυβέρνηση στις 3 Νοεμβρίου 2025.

Όπως αναφέρεται στην ανακοίνωσή τους, το συνδικαλιστικό κίνημα, μετά από μήνες διαπραγματεύσεων για τη διατήρηση και ενίσχυση του θεσμού της ΑΤΑ, ενέκρινε ομόφωνα την κυβερνητική πρόταση. «Το προσχέδιο μόνιμης συμφωνίας γίνεται αποδεκτό ως έχει, χωρίς καμία αλλαγή ούτε κατά ένα γιώτα», σημειώνεται χαρακτηριστικά.

Οι συνδικαλιστές υπογραμμίζουν ότι προχώρησαν σε σημαντικές υποχωρήσεις με στόχο τη διασφάλιση της μόνιμης ισχύος του θεσμού και την εξεύρεση λύσης. Εκφράζουν την ελπίδα ότι και η εργοδοτική πλευρά θα επιδείξει ανάλογο πνεύμα συνεργασίας, ενώ αναγνωρίζουν τον καθοριστικό ρόλο της Κυβέρνησης στη διαπραγματευτική διαδικασία.

Γραφεί ο Κώστας Υφαντής

Τώρα που η σκόνη έχει κατακαθίσει και το ζήτημα έχει υποχωρήσει από την πρώτη γραμμή της δημόσιας συζήτησης και, δυστυχώς, της αντιπαράθεσης, είναι ίσως πιο γόνιμο να αξιολογηθεί η συμφωνία της Τουρκίας με τη Βρετανία και τα άλλα μέρη της κοινοπραξίας για την προμήθεια μεταχειρισμένων και καινούργιων μαχητικών Eurofighter. Υπάρχουν σημαντικά ζητήματα που αξίζουν σχολιασμό.

Το πρώτο αφορά τον φόβο που κυριάρχησε στις αντιδράσεις στην Ελλάδα: η εκτίμηση ότι η Τουρκία, με αυτή την αγορά, εισέρχεται «από την πίσω πόρτα» στην ευρωπαϊκή προσπάθεια στρατηγικής αυτονόμησης και στην διαδικασία αμυντικής και τεχνολογικής χειραφέτησης. Σε κάποιο βαθμό, η εκτίμηση αυτή δεν είναι αβάσιμη. Πράγματι, η συμφωνία καθιστά την Τουρκία σημαντικό πελάτη σε χώρες και βιομηχανίες με τη δύναμη να διαμορφώσουν σε σημαντικό βαθμό το ευρωπαϊκό πλαίσιο συνεργασίας.

Ωστόσο, ο εν λόγω «φόβος» είναι στην καλύτερη περίπτωση υπερβολικός και φαίνεται να αγνοεί το ιστορικό υπόβαθρο των σχέσεων Ευρώπης (ανατολικής και δυτικής) – Τουρκίας. Στην Ελλάδα και την Κύπρο η Τουρκία αντιμετωπίζεται ως ενοχλητική, αλλά στην πλειοψηφία των Ευρωπαίων θεωρείται μια ευρωπαϊκή χώρα, ιδιαίτερα στους τομείς της ασφάλειας και της άμυνας. Είναι κράτος-μέλος του ΝΑΤΟ με εξαιρετικές διμερείς σχέσεις σχεδόν με όλες τις χώρες της ηπείρου. Επιπλέον, βρίσκεται σε γεωπολιτικό όριο στρατηγικής σημασίας για την Ευρώπη, από τη Ρωσία έως τον Ατλαντικό.

Υπάρχουν αντιλήψεις που περιορίζουν τη δυνατότητα πλήρους ενσωμάτωσης της Τουρκίας στην ευρωπαϊκή ολοκλήρωση, όπως η «πολιτισμική αντίρρηση» για ένα κράτος κυρίως μουσουλμανικό, η ποιότητα της δημοκρατίας και του κράτους δικαίου, καθώς και οι προκλήσεις από τουρκικές μεταναστευτικές ροές προς τη Δύση. Παράδοξα, κάποια από αυτά τα στοιχεία καθιστούν και την ουσιαστική συνεργασία με την Τουρκία ελκυστική.

Η Τουρκία είναι μια χώρα όπου το Ισλάμ παραμένει μετριοπαθές και ενταγμένο σε μια κατά βάση κοσμική κοινωνική και πολιτική τάξη, ενώ αποτελεί ουσιαστικό εταίρο για τον έλεγχο των μεταναστευτικών ροών από τη Μέση Ανατολή και την Ασία σε ανεκτά επίπεδα. Αυτή η στρατηγική πραγματικότητα είναι σχεδόν αδύνατο να παρακαμφθεί. Για τη Βρετανία, την Ισπανία, την Ιταλία και άλλες χώρες, η συνεργασία με την Τουρκία είναι πολύτιμη, ειδικά σε μια εποχή όπου η Ουκρανία υφίσταται ρωσική βία και η Μέση Ανατολή βρίσκεται σε αβέβαιη γεωπολιτική μετάβαση.

Οι ελληνικές επιφυλάξεις για τη συνεργασία με την Τουρκία και την ενίσχυση των στρατιωτικών της δυνατοτήτων συγκρούονται με τα στενότερα εθνικά συμφέροντα άλλων ευρωπαϊκών κρατών. Οι ελληνικές κυβερνήσεις γνωρίζουν αυτή την πραγματικότητα και, πέρα από τις προσπάθειες να συνδέσουν την ευρωτουρκική σχέση με την αναθεωρητική στρατηγική της Τουρκίας στην Ανατολική Μεσόγειο, δίνουν προτεραιότητα στην ενίσχυση των δικών τους στρατιωτικών δυνατοτήτων ώστε η ισορροπία ισχύος να διατηρείται σε ικανοποιητικά επίπεδα.

Άρα, αυτό που θα αναγκάσει την Τουρκία να μετριάσει την επιθετική της στάση είναι πρωτίστως η αξιόπιστη αποτροπή. Αυτό δεν αναιρεί την ανάγκη εντατικοποίησης της διπλωματικής προσπάθειας σε Παρίσι, Λονδίνο, Βερολίνο και Ουάσινγκτον, αλλά η διαχείριση του διπλωματικού κεφαλαίου πρέπει να είναι ορθολογική.

Ένα δεύτερο σημείο αφορά την επίδραση της προμήθειας των Eurofighter στην ελληνοτουρκική ισορροπία δυνάμεων. Όλοι οι ειδικοί συμφωνούν ότι, εξαιτίας στρατηγικών λαθών της Άγκυρας (ρήξη με το Ισραήλ, προμήθεια ρωσικών συστημάτων), η τουρκική αεροπορία επλήγη από τον αποκλεισμό της στο πρόγραμμα των F-35. Αν η προμήθεια των 100 αεροσκαφών είχε προχωρήσει, η τουρκική αεροπορία θα θεωρούνταν σήμερα η ισχυρότερη στη Μέση Ανατολή και μια από τις πιο σύγχρονες στον κόσμο.

Η απόφαση για την αναβάθμιση της ελληνικής αεροπορικής ισχύος ήλθε σε ευνοϊκή συγκυρία και υλοποιήθηκε άμεσα και με ευρεία εσωτερική συναίνεση. Για την Τουρκία, τα Eurofighter αποτελούν σχεδόν μονόδρομο, δεδομένου ότι η ρωσική αγορά και άλλες επιλογές δεν είναι βιώσιμες για γεωπολιτικούς λόγους. Δεν είναι κακή επιλογή, αλλά πριν από λίγα χρόνια δεν ήταν ούτε καν σκέψη.

Το κρίσιμο ερώτημα είναι αν η αγορά αυτή έχει μακροπρόθεσμο χαρακτήρα και αν σηματοδοτεί στρατηγική στροφή. Υπάρχει πιθανότητα η Άγκυρα να επιταχύνει την ανάπτυξη ενός εθνικού μαχητικού, ενισχύοντας την απεξάρτησή της σε κρίσιμα πεδία. Αν η αγορά των Eurofighter στέλνει μήνυμα στον Τραμπ και την αμερικανική βιομηχανία, θα φανεί με το αίτημα για 40 F-16. Η Τουρκία παραμένει πολύτιμος πελάτης για τις ΗΠΑ, αλλά κάθε αλλαγή απαιτεί και τη βελτίωση των σχέσεων με το Ισραήλ, τουλάχιστον βραχυπρόθεσμα.

Υπάρχει και η επιλογή η Άγκυρα να στραφεί στην Ευρώπη για την αεροπορία της. Αυτό αποτελεί αλλαγή δόγματος και οι επόμενες κινήσεις θα το δείξουν. Αν ο στρατηγικός υπολογισμός της «ευρωπαϊστεί» στον τομέα της αεροπορικής ισχύος, ενδέχεται να δούμε συμμετοχή σε μελλοντικό 5ης γενιάς ευρωπαϊκό μαχητικό με 80-100 μονάδες, όπως έγινε με τα F-35.

Για την Ελλάδα, η αποτροπή της τουρκικής επιθετικότητας παραμένει πάνω από 50 χρόνια η βάση στρατηγικού σχεδιασμού. Η ισορροπία ισχύος είναι πλαίσιο διαπραγμάτευσης και όχι αυτοσκοπός. Μια ευνοϊκή ισορροπία μειώνει τις επιλογές και την όρεξη της άλλης πλευράς για αναθεωρητικές ενέργειες. Πάντα θα υπάρχουν Eurofighter που η Τουρκία μπορεί να αγοράσει.

Πηγή: Protagon.gr

Σήμερα (5/11) περνά στο επόμενο στάδιο η διαδικασία κατάρτισης ψηφοδελτίων του ΑΚΕΛ για τις Βουλευτικές εκλογές. Συγκεκριμένα, στις 19:30 το απόγευμα είναι προγραμματισμένη η Επαρχιακή Εκλογική Συνδιάσκεψη Λάρνακας, κατά την οποία τα μέλη θα κληθούν να εκλέξουν τους έξι υποψήφιους του κόμματος για την επαρχία.

Δικαίωμα συμμετοχής στη σημερινή διαδικασία έχουν όσοι προτάθηκαν από τις κομματικές ομάδες βάσης και δήλωσαν ενδιαφέρον να είναι υποψήφιοι βουλευτές του ΑΚΕΛ για τη Λάρνακα. Ανάλογη διαδικασία θα ακολουθηθεί σε όλες τις επαρχίες, με την τυπική επικύρωση των ψηφοδελτίων να γίνεται σε επίπεδο Κεντρικής Επιτροπής πριν από το τέλος Νοεμβρίου.

Ήδη έχουν προγραμματιστεί οι επαρχιακές εκλογικές συνδιασκέψεις και για τις υπόλοιπες πόλεις: στις 9/11 για την Αμμόχωστο, στις 12/11 για την Πάφο, στις 16/11 για τη Λευκωσία, στις 19/11 για τη Λεμεσό και στις 22/11 για την Κερύνεια.

Οι Βουλευτές που αναμένεται να επανεκλεγούν

Στην προηγούμενη συνεδρία της Κεντρικής Επιτροπής ξεκαθαρίστηκε το σκηνικό για τους Βουλευτές που θα διεκδικήσουν τέταρτη θητεία, με τους Γιώργο Λουκαΐδη και Άριστο Δαμιανού να επαναδιεκδικούν εκλογή στη Λευκωσία.

Ταυτόχρονα, είναι οριστικό ότι πέντε νυν Βουλευτές δεν θα περιληφθούν στα ψηφοδέλτια του ΑΚΕΛ: οι Άντρος Κυπριανού, Άντρος Καυκαλιάς, Κώστας Κώστα και Ειρήνη Χαραλαμπίδου, που έχουν συμπληρώσει τρεις θητείες, καθώς και ο Χρίστος Χριστόφιας, Επαρχιακός Γραμματέας Λευκωσίας – Κερύνειας, ο οποίος σύμφωνα με το Καταστατικό δεν δικαιούται να είναι υποψήφιος.

Όσοι υπόλοιποι νυν Βουλευτές παραμένουν ενεργοί αναμένεται να πάρουν το πράσινο φως μέσω των επαρχιακών συνδιασκέψεων. Στη Λευκωσία υποψήφιοι θα είναι οι Στέφανος Στεφάνου και Χρίστος Χριστοφίδης, ενώ στη Λεμεσό επαναδιεκδικεί η Μαρίνα Νικολάου. Στην Αμμόχωστο αναμένεται να επαναδιεκδικήσουν οι τρεις νυν Βουλευτές Νίκος Κέττηρος, Γιώργος Κουκουμάς και Γιαννάκης Γαβριήλ. Στη Λάρνακα και την Πάφο υποψήφιοι θα είναι αντίστοιχα οι Ανδρέας Πασιουρτίδης και Βαλεντίνος Φακοντής.

Η Κεντρική Επιτροπή έχει το δικαίωμα να επιλέξει έναν αριθμό υποψηφίων που φτάνει το 10% των ψηφοδελτίων, δηλαδή έως 6 υποψηφίους, χωρίς να έχει ακόμη αποφασιστεί αν θα αξιοποιηθεί αυτή η δυνατότητα.

Τέλος, στα ψηφοδέλτια θα περιλαμβάνονται και πρόσωπα από την Κοινωνική Συμμαχία, με τη Μέλανη Στέλιου για τη Λεμεσό και τον Πανίκο Ξιούρουππα για τη Λάρνακα να βρίσκονται στο προσκήνιο.