Με ιδιαίτερη ικανοποίηση υποδέχθηκε το Κίεβο την ανακοίνωση του πρώην προέδρου των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, ότι θα αποσταλούν αντιπυραυλικά συστήματα Patriot στην Ουκρανία — σε μια περίοδο που η χώρα δυσκολεύεται να ανταποκριθεί στο συνεχές κύμα νυχτερινών ρωσικών βομβαρδισμών.

Ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι έχει απευθύνει επανειλημμένα το τελευταίο διάστημα αίτημα προς τις Ηνωμένες Πολιτείες για την αποστολή συστημάτων Patriot – αίτημα το οποίο φαίνεται να ικανοποιείται από τον Ντόναλντ Τραμπ, αν και οι λεπτομέρειες της αποστολής παραμένουν ακόμη ασαφείς.

Κατά τη διάρκεια της πρόσφατης συνάντησής του με τον Γενικό Γραμματέα του ΝΑΤΟ, Μαρκ Ρούτε, τη Δευτέρα, ο Τραμπ δήλωσε ότι μια χώρα –την οποία δεν κατονόμασε– είναι έτοιμη να προχωρήσει άμεσα στην παράδοση 17 συστοιχιών Patriot στο Κίεβο.

Παράλληλα, αποκάλυψε ότι έχει επιτευχθεί «τεράστια συμφωνία» με Ευρωπαίους συμμάχους για την προμήθεια αμερικανικών οπλικών συστημάτων και τη μεταφορά τους στην Ουκρανία.

Ωστόσο, ο στρατηγός Vadym Skibitskyi, αναπληρωτής επικεφαλής της ουκρανικής στρατιωτικής υπηρεσίας πληροφοριών, δήλωσε ότι εξακολουθεί να μην είναι απολύτως σαφές τι ακριβώς εννοούσε ο Αμερικανός πρόεδρος. «Δεν γνωρίζουμε με ακρίβεια», σημείωσε, διευκρινίζοντας πάντως ότι το Κίεβο είναι ευγνώμον και «αντέδρασε θετικά» στην ανακοίνωση του Λευκού Οίκου.

Τι είναι το σύστημα Patriot και γιατί είναι κρίσιμο για την Ουκρανία

Οι Patriot (Phased Array Tracking Radar for Intercept on Target) αποτελούν το βασικό αντιαεροπορικό και αντιπυραυλικό σύστημα των Ηνωμένων Πολιτειών.

Η επιχειρησιακή τους αποτελεσματικότητα αποδείχθηκε και πρόσφατα, όταν κατάφεραν να καταρρίψουν 13 από τους 14 πυραύλους που εκτοξεύθηκαν από το Ιράν εναντίον αμερικανικής στρατιωτικής βάσης στο Κατάρ.

Τα πλέον σύγχρονα συστήματα Patriot είναι ικανά να αναχαιτίζουν βαλλιστικούς πυραύλους μικρής εμβέλειας, πυραύλους κρουζ και μη επανδρωμένα αεροσκάφη (drones) σε υψόμετρο έως και 15 χιλιομέτρων και απόσταση που φτάνει τα 35 χιλιόμετρα.

Σύμφωνα με στρατιωτικούς αναλυτές, μια πλήρης συστοιχία Patriot μπορεί να καλύψει περιοχή από 100 έως 200 τετραγωνικά χιλιόμετρα, αναλόγως του αριθμού εκτοξευτών, του ανάγλυφου του εδάφους και άλλων επιχειρησιακών παραγόντων.

Για μια χώρα με το γεωγραφικό μέγεθος της Ουκρανίας – που υπερβαίνει τα 603.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα – ένα σύστημα Patriot αποτελεί κυριολεκτικά σταγόνα στον ωκεανό. Το Κίεβο, συνεπώς, χρειάζεται πολλαπλές συστοιχίες για επαρκή προστασία.

Κάθε συστοιχία περιλαμβάνει έξι έως οκτώ εκτοξευτές πυραύλων, καθένας από τους οποίους μπορεί να μεταφέρει 16 αναχαιτιστικούς πυραύλους. Περιλαμβάνει επίσης ραντάρ εντοπισμού εισερχόμενων στόχων, σταθμό ελέγχου πυρός και μονάδα παραγωγής ενέργειας – όλα τοποθετημένα σε φορτηγά ή ρυμουλκούμενα οχήματα.

Το σύστημα απαιτεί τη στελέχωση από 90 άτομα, παρότι – όπως επισημαίνουν εκθέσεις του αμερικανικού στρατού – μόλις τρεις στρατιώτες αρκούν για τη λειτουργία του κατά τη διάρκεια σύγκρουσης.

Το κόστος των Patriot

Το κόστος απόκτησης κάθε συστοιχίας Patriot, μαζί με τον απαραίτητο εξοπλισμό, υπερβαίνει το ένα δισεκατομμύριο δολάρια, σύμφωνα με στοιχεία του Κέντρου Στρατηγικών και Διεθνών Σπουδών (CSIS).

Κάθε αναχαιτιστής κοστίζει έως και 4 εκατομμύρια δολάρια, γεγονός που καθιστά τη χρήση τους οικονομικά ασύμφορη όταν καλούνται να καταρρίψουν ρωσικά drones αξίας μόλις 50.000 δολαρίων – ειδικά δεδομένου ότι η Μόσχα εξαπολύει κατά εκατοντάδες τέτοιες επιθέσεις τη νύχτα.

Αμερικανοί αξιωματούχοι εκτιμούν ότι η μεταφορά Patriot στην Ουκρανία θα μπορούσε να επιταχυνθεί εάν αυτά παραδοθούν από νατοϊκές ευρωπαϊκές χώρες, αντί απευθείας από τις ΗΠΑ. Σύμφωνα με το Reuters, ο Ντόναλντ Τραμπ δήλωσε πως οι 17 συστοιχίες θα μπορούσαν να φτάσουν στην Ουκρανία «πολύ σύντομα» από άλλες χώρες.

Η ετήσια έκθεση «Military Balance 2025» του Διεθνούς Ινστιτούτου Στρατηγικών Μελετών αναφέρει ότι έξι σύμμαχοι του ΝΑΤΟ –η Γερμανία, η Ελλάδα, η Ολλανδία, η Πολωνία, η Ρουμανία και η Ισπανία– διαθέτουν Patriot στο οπλοστάσιό τους.

Ο Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ ανέφερε τη Δευτέρα πως αρκετές χώρες, μεταξύ των οποίων η Γερμανία, η Φινλανδία, η Δανία, η Σουηδία και η Νορβηγία, ενδέχεται να παραχωρήσουν αμυντικά συστήματα στην Ουκρανία, χωρίς ωστόσο να προσδιορίσει ποιες από αυτές προτίθενται να στείλουν Patriot.

Το Κίεβο έχει δηλώσει ότι χρειάζεται τουλάχιστον δέκα ακόμη συστοιχίες Patriot για να ενισχύσει την αεράμυνά του, πέραν των έξι που διαθέτει ήδη – δύο από τις ΗΠΑ, δύο από τη Γερμανία, μία από τη Ρουμανία και μία από κοινού από τη Γερμανία και την Ολλανδία. Ωστόσο, στρατιωτικοί αναλυτές επισημαίνουν ότι τα Patriot από μόνα τους δεν αρκούν για να σταματήσουν τη ρωσική προέλαση.

Ο Αμερικανός στρατηγός εν αποστρατεία και πρώην Ανώτατος Διοικητής του ΝΑΤΟ, Γουέσλι Κλαρκ, δήλωσε στο CNNi ότι για να υπάρξει ουσιαστικό αποτέλεσμα στο πεδίο, το πακέτο στρατιωτικής βοήθειας προς την Ουκρανία πρέπει να υπερβαίνει τα αντιαεροπορικά συστήματα.

«Αν θέλουμε πραγματικά να το σταματήσουμε αυτό, πρέπει να πλήξουμε τη Ρωσία σε βάθος. Πρέπει να χτυπηθεί ο τοξοβόλος, όχι μόνο τα βέλη που εξαπολύει», κατέληξε χαρακτηριστικά.