Γκίντερ Φερχόιγκεν στην «Κ»: Με τον Κληρίδη θα είχε λυθεί το Κυπριακό

«Εμπιστευόμουν πλήρως τον Γλαύκο Κληρίδη και πιστεύω πως αν ήταν ο ίδιος στην εξουσία θα είχαμε καταλήξει σε λύση. Μόνο που η θητεία του έληξε και είχαμε τον Τάσσο Παπαδόπουλο, ο οποίος είχε διαφορετική άποψη και ήταν ξεκάθαρος για όλο το ζήτημα. Γνώριζα από την αρχή της θητείας του ότι δεν μπορούσαμε να υπολογίζουμε στη δική του προσωπική στήριξη» λέει σε συνέντευξή του στην «Κ» ο τότε αρμόδιος για την διεύρυνση της Ε.Ε. επίτροπος Γκίντερ Φερχόιγκεν, με αφορμή τα 20 χρόνια από το δημοψήφισμα του Σχεδίου Ανάν. Ο κ. Φερχόιγκεν ανοίγει τα χαρτιά του για το τι εκτυλίχθηκε στο Μπούργκενστοκ, το παρασκήνιο, για το πώς ακριβώς η Κύπρος κατέληξε να ενταχθεί στην Ε.Ε. χωρίς την επίλυση του Κυπριακού και για ποιο λόγο ένιωσε εξαπατημένος.

–Πίσω στο 2004, μετά και την απόρριψη του Σχεδίου Ανάν από την ε/κ πλευρά δηλώσατε εξαπατημένος από την κυπριακή κυβέρνηση και κατ’ επέκταση από τον Τάσσο Παπαδόπουλο. Υπήρξε κάποια εκ των προτέρων δέσμευση για στήριξη του Σχεδίου;

–Και ναι και όχι.

–Δηλαδή;

–Θα πρέπει να ξεκινήσουμε από το 1999. Η κατάσταση τότε ήταν ιδιαίτερα περίπλοκη καθώς ένας αριθμός κρατών-μελών της Ε.Ε. εξέφραζε την άποψη ότι η ένταξη της Κύπρου δεν θα μπορούσε να γίνει χωρίς προηγουμένως να υπάρξει επίλυση του Κυπριακού. Ανάμεσα σε αυτές τις χώρες ήταν και η Γερμανία. Με την αλλαγή της κυβέρνησης στη Γερμανία, άλλαξε και η θέση της για την Κύπρο. Εγώ τότε είχα πει πως θα έπρεπε να δράσουμε αντίστροφα. Να πιέσουμε δηλαδή την Τουρκία ότι είμαστε πρόθυμοι να δεχτούμε την Κύπρο εντός της Ε.Ε., αν η Ελλάδα και οι Ε/κ είναι εποικοδομητικοί και συνεργάσιμοι στην προσπάθεια εξεύρεσης λύσης. Και η πραγματικότητα είναι ότι πριν από το 1999 όλοι πίστευαν πως το πρόβλημα ήταν η Τουρκία. Κανένας δεν πίστευε ότι θα είχαν πρόβλημα οι Ε/κ. Συνεπώς το ερώτημα ήταν πώς να κάνουμε την Τουρκία να αντιληφθεί πως θα ήταν προς το συμφέρον της να δεχτεί την ένταξη της Κύπρου στην Ε.Ε. χωρίς να υπάρξει προηγουμένως λύση του Κυπριακού. Σίγουρα δεν ήταν προς το συμφέρον της Τουρκίας να δει την Κυπριακή Δημοκρατία να εντάσσεται ως κράτος-μέλος της Ε.Ε. χωρίς τη λύση του Κυπριακού, γιατί σε ένα τέτοιο σενάριο οι Ε/κ θα μπορούσαν να μπλοκάρουν τις φιλοδοξίες της Τουρκίας για την Ε.Ε. μια για πάντα. Η λύση ήταν να δώσουμε στην Τουρκία το καθεστώς της υποψήφιας προς ένταξη χώρας, με το ισχυρό κίνητρο να λυθεί το Κυπριακό. Οι πολιτικές συγκυρίες ωστόσο τότε δεν ήταν οι καλύτερες. Είχαμε τον Ραούφ Ντενκτάς στο πηδάλιο της τ/κ πλευράς, ο οποίος παρουσίαζε απίστευτο πείσμα και τον Μπουλέντ Ετζεβίτ, πρωθυπουργό στην Άγκυρα, ο οποίος κατείχε την ίδια θέση όταν έγινε η τουρκική εισβολή το 1974. Η άποψή του ήταν ότι δεν υπήρχε κυπριακό πρόβλημα και πως το Κυπριακό το έλυσε τότε. Εξαιτίας αυτής της πολιτικής κατάστασης χάσαμε τρία χρόνια. Στο τέλος του 2002, ωστόσο, οι διαπραγματεύσεις βρίσκονταν στο τελικό στάδιο. Το Συμβούλιο της Ευρώπης στην Κοπεγχάγη το 2002 διαπίστωσε ότι οι Ε/κ ήταν εποικοδομητικοί και συνεργάσιμοι και ότι η τουρκική πλευρά δεν ήταν τόσο συνεργάσιμη. Συνεπώς η απόφαση ήταν πολύ εύκολη. Μέσα σε λίγα λεπτά αποφασίσαμε να προχωρήσουμε με την ενταξιακή πορεία της Κύπρου με την προϋπόθεση πως το τουρκικό μέρος θα ακολουθούσε μόλις βρισκόταν λύση. Βεβαίως η πιθανότητα εξεύρεσης ειρηνικής λύσης δεν ήταν στα χέρια της Ε.Ε. αλλά στα χέρια των Ηνωμένων Εθνών. Γι’ αυτό τον λόγο, δεν είμαι σε θέση να σχολιάσω αν οι προσπάθειες των Ηνωμένων Εθνών ήταν επαρκείς. Θυμάμαι πολύ καλά όμως ότι ως Ε.Ε. έπρεπε να στηρίξουμε οικονομικά τα Ηνωμένα Έθνη, τόσο με εξοπλισμό όσο και με τεχνογνωσία. Προσπαθήσαμε να συντονίσουμε τις διαπραγματεύσεις, για την ενταξιακή πορεία της Κύπρου, και τα Ηνωμένα Έθνη τις διαπραγματεύσεις για την επίλυση του Κυπριακού.

Πηγή: Kathimerini