Η ζωή σε ένα σπίτι 32 τ.μ. δεν έχει σχέση με τις εικόνες του Instagram

Τα ενοίκια ανεβαίνουν, οι επιλογές λιγοστεύουν και όλο και περισσότεροι άνθρωποι αναγκάζονται να ζουν σε μικρότερους χώρους. Για κάποιους, είναι επιλογή συνιστώντας έναν τρόπο ζωής πιο λιτό και λειτουργικό. Για τους περισσότερους όμως, είναι απλώς η μόνη ρεαλιστική λύση. Σπίτια 30-40 τετραγωνικών μέτρων, όπου το σαλόνι είναι το υπνοδωμάτιο, η κουζίνα ίσα που χωράει ένα μικρό τραπέζι και η ντουλάπα, όταν υπάρχει, πρέπει να είναι προσεκτικά οργανωμένη για να χωρέσουν τα απαραίτητα. Διαμερίσματα όπου οι επισκέψεις είναι σπάνιες, γιατί δεν υπάρχει χώρος για έναν επιπλέον άνθρωπο, πόσο μάλλον για περισσότερους. Σε τέτοια σπίτια ζουν σήμερα πολλοί ενοικιαστές, όχι γιατί ήταν η πρώτη τους επιλογή, αλλά γιατί ήταν το καλύτερο που μπορούσαν να βρουν με βάση τα οικονομικά τους όρια.

Ο 37χρονος Αρης εξηγεί το δικό του δίλημμα: «Εψαχνα ένα διαμέρισμα με σωστή μόνωση, πόρτα ασφαλείας και χωρίς κατσαρίδες. Το μπάτζετ μου ήταν 350 ευρώ». Οταν πριν από δύο χρόνια βρήκε ένα διαμέρισμα 32 τ.μ., κατασκευής 2005, στα 330 ευρώ, το έκλεισε αμέσως, καθώς όπως λέει το θεώρησε «σπάνιο εύρημα». Ο μεσίτης Παναγιώτης Μάντης, που δραστηριοποιείται στην ευρύτερη περιοχή του κέντρου της Αθήνας, επιβεβαιώνει ότι τα μικρά διαμερίσματα είναι εξαιρετικά δυσεύρετα, καθώς η ζήτηση είναι υψηλή, αλλά η προσφορά περιορισμένη. «Ο κόσμος τα ψάχνει, αλλά πολύ απλά δεν υπάρχουν αρκετά. Μόλις βγει ένα μικρό σπίτι στην αγορά, νοικιάζεται αμέσως».

Το προφίλ των ενοικιαστών

Σύμφωνα με τον κ. Μάντη, η πλειονότητα των ενοικιαστών είναι άνθρωποι γύρω στα 35, που ζουν μόνοι και αναζητούν μια λειτουργική, αλλά προσιτή λύση, κοντά στη δουλειά ή τις καθημερινές τους δραστηριότητες. Ωστόσο, η εύρεση ενός τέτοιου διαμερίσματος είναι πλέον εξίσου δύσκολη με το να βρεις ένα μεγαλύτερο σπίτι σε λογική τιμή. «Δεν υπήρχαν πολλές επιλογές στο δικό μου μπάτζετ. Αν ήθελα κάτι μεγαλύτερο, θα έπρεπε είτε να πάω σε πολύ παλιό κτίριο είτε να φύγω πιο μακριά από την περιοχή», σχολιάζει ο Αρης.

Ο 45χρονος Γιώργος είχε ακόμα λιγότερες επιλογές. Μετά το διαζύγιό του, το 2019, έπρεπε να βρει σπίτι γρήγορα και οικονομικά. Κατέληξε σε 38 τετραγωνικά στις παρυφές του κέντρου της Θεσσαλονίκης, με ενοίκιο 300 ευρώ. «Ηθελα ένα σπίτι που να μπορώ να πληρώσω και να έχει χώρο για τον γιο μου όταν έρχεται. Δεν είναι ιδανικό, αλλά αυτό ήταν το πιο οικονομικό που μπορούσα να βρω, και δεν είχα την πολυτέλεια να ψάχνω για μήνες. Πέντε χρόνια μετά, οι επιλογές παραμένουν ελάχιστες».

Ο Γιώργος κατάφερε να χωρέσει στα 38 τ.μ. έναν καναπέ – κρεβάτι για να φιλοξενεί τον γιο του. «Το κάτω μέρος του έχει τον ρόλο της άτυπης παπουτσοθήκης»

Μικρά σπίτια, μεγάλοι συμβιβασμοί

Ζώντας σε μικρούς χώρους, κάθε εκατοστό μετράει. Ο Αρης και ο Γιώργος έμαθαν να προσαρμόζονται, να οργανώνονται και –το πιο σημαντικό– να αποδέχονται ότι δεν γίνεται να τα έχουν όλα. Ο Αρης έχει βρει τον δικό του τρόπο να κάνει τα 32 τετραγωνικά να λειτουργούν. «Τα βασικά χωράνε, αλλά μέχρι εκεί. Εχω κρεβάτι, μια συρταριέρα, ένα γραφείο. Δεν υπάρχει χώρος για καναπέ. Αν κάτι έχω μάθει είναι να αγνοώ την ακαταστασία. Δεν γίνεται να είναι πάντα όλα στη θέση τους όταν ζεις σε τόσο μικρό χώρο. Τα 32 τ.μ. δεν έχουν καμία σχέση με τις εικόνες του Instagram». Αντίστοιχα, ο Γιώργος έπρεπε να προσαρμόσει τον χώρο του για να χωράει και τον γιο του. «Ο γιος μου είναι 12 χρονών. Τον πρώτο καιρό κοιμόταν στο κρεβάτι μαζί μου. Ντουλάπα δεν έχω, έχω μια ράγα που κρεμάω τα ρούχα καθώς και μια συρταριέρα. Αντίστοιχα δεν έχω σιδερώστρα, ούτε θέση για την ηλεκτρική σκούπα. Αυτό που με έχει σώσει είναι το πατάρι, που το χρησιμοποιώ σε σχεδόν καθημερινή βάση».

Το μεγαλύτερο πρόβλημα με τα μικρά σπίτια δεν είναι μόνο ο περιορισμένος προσωπικός χώρος, αλλά και το γεγονός ότι δεν επιτρέπουν κοινωνικές συναθροίσεις. «Δεν καλώ κόσμο σπίτι», λέει ο Αρης. «Πού να χωρέσουμε; Το πολύ πολύ να έρθει ένας φίλος, και πάλι θα πρέπει να καθίσουμε εγώ στο κρεβάτι και εκείνος στην καρέκλα του γραφείου». Για τον Γιώργο, η φιλοξενία είναι λίγο πιο σύνθετη υπόθεση. «Οταν έρχεται ο γιος μου, το σπίτι είναι ήδη γεμάτο. Αν έρθει και κάποιος άλλος, απλά δεν χωράμε. Στις λίγες φορές που έχω κόσμο, κάποιος κάθεται στο κρεβάτι, κάποιος σε μια καρέκλα και πάντα έχουμε το αίσθημα ότι είμαστε στριμωγμένοι».

«Τα 32 τ.μ. δεν έχουν καμία σχέση με τις εικόνες του Instagram» σχολιάζει ο Αρης. «Η πραγματική εικόνα είναι αυτή που βλέπετε στη φωτογραφία. Πλέον έχω συμβιβαστεί με την ακαταστασία». 

Η απουσία χώρου σημαίνει και έλλειψη ευελιξίας. Ο Γιώργος δεν έχει ακούσει κανένα αρνητικό σχόλιο για το σπίτι του. «Πλέον, είναι πολύ περισσότερος ο κόσμος που ζει έτσι. Είτε μόνοι τους σε μικρά διαμερίσματα είτε συγκατοικώντας, οπότε τα τετραγωνικά που αντιστοιχούν στον καθένα είναι ακόμα λιγότερα. Δεν είναι κάτι ασυνήθιστο πια». Ο Αρης, από την άλλη, έχει ακούσει σχόλια όπως «εγώ δεν θα μπορούσα να ζήσω έτσι», αλλά μέχρι εκεί. «Δεν μου έχει πει κανείς κάτι προσβλητικό. Απλά κάποιοι δεν το φαντάζονται για τον εαυτό τους. Αλλά όταν τα ενοίκια είναι όπως είναι, δεν έχεις και πολλές επιλογές».

«Η στέγαση γίνεται πολυτέλεια»

Η στεγαστική κρίση έχει κάνει την αναζήτηση ενός προσιτού σπιτιού πιο δύσκολη από ποτέ. Ο κύριος Μάντης σχολιάζει ότι τα διαμερίσματα των 30-40 τετραγωνικών είναι η πρώτη επιλογή για ανθρώπους με χαμηλότερα εισοδήματα, καθώς οι τιμές των ενοικίων έχουν εκτοξευθεί. «Τα περισσότερα στούντιο διαμερίσματα νοικιάζονται με τιμή από 9 έως 11 ευρώ το τετραγωνικό, οπότε ακόμα και αυτά δεν είναι πάντα τόσο οικονομικά όσο φαίνονται», σημειώνει.

Πράγματι, με μια αναζήτηση στις μεσιτικές πλατφόρμες βρίσκει κανείς διαμερίσματα των 30 τ.μ. στην περιοχή του Μετς ακόμα και σε τιμή ενοικίασης 900 ευρώ τον μήνα, ενώ σε περιοχές όπως το Κουκάκι και τα Εξάρχεια είναι πολλά τα στούντιο που νοικιάζονται στα 500 ευρώ τον μήνα. Ο Αρης και ο Γιώργος, όπως και χιλιάδες άλλοι ενοικιαστές, βρήκαν τρόπους να προσαρμοστούν σε μικρούς χώρους. Ομως, και οι δύο γνωρίζουν πως αυτή η κατάσταση δεν είναι ιδανική. Απλώς είναι η πιο ρεαλιστική επιλογή που είχαν.

«Η στέγαση γίνεται πολυτέλεια», σχολιάζει ο Γιώργος. «Δεν μιλάμε για το αν θα έχεις μπαλκόνι ή μεγάλους χώρους. Μιλάμε για το αν θα βρεις ένα βασικό, αξιοπρεπές σπίτι χωρίς να ξοδεύεις το μισό σου εισόδημα». Ο Αρης επιβεβαιώνει πως το σπίτι που μένει δεν είναι επιλογή. «Είναι ανάγκη. Αν είχα περισσότερα χρήματα, θα έμενα σε κάτι πιο άνετο. Αλλά τα ενοίκια έχουν ξεφύγει. Σε λίγο, ούτε αυτά τα μικρά διαμερίσματα δεν θα είναι προσιτά. Για μένα το ζήτημα δεν ήταν το πώς να μάθω να χωράω σε 35 τετραγωνικά. Το ζήτημα είναι αν θα έχω ποτέ την επιλογή να ζω καλύτερα».