Τη δική τους αποτίμηση για την πολυμερή συνάντηση της Νέας Υόρκης στο Κυπριακό κάνουν τα πολιτικά κόμματα, προχωρώντας σε δηλώσεις και τοποθετήσεις σχετικά με τα αποτελέσματα και τις εξελίξεις.

Στην ανακοίνωσή του το ΑΚΕΛ σημειώνει ότι «η άτυπη συνάντηση στη Νέα Υόρκη, όπως ήταν αναμενόμενο, δεν οδήγησε στη διάρρηξη του παρατεταμένου αδιεξόδου στο Κυπριακό. Διατήρησε, ωστόσο, ζωντανή την προσπάθεια με την εμπλοκή του Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών». Επισημαίνει ακόμη ότι το γεγονός πως η συζήτηση επικεντρώθηκε στα Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης (ΜΟΕ) και στα οδοφράγματα, υποδηλώνει τη μεγάλη απόσταση που εξακολουθεί να υπάρχει από τον στόχο επανέναρξης των συνομιλιών.

Το ΑΚΕΛ αναγνωρίζει τη σημασία των ΜΟΕ, υπογραμμίζει όμως ότι η κύρια προσπάθεια πρέπει να εστιαστεί στην επανεκκίνηση των διαπραγματεύσεων από το σημείο που διακόπηκαν το 2017 στο Κραν Μοντανά, με πλήρη διατήρηση των συγκλίσεων και διαπραγμάτευση στη βάση του Πλαισίου Γκουτέρες για τα εκκρεμούντα ζητήματα. Τονίζει ότι η σταθερή προσήλωση σε αυτό το πλαίσιο αποτελεί απάντηση στις απαράδεκτες θέσεις της Τουρκίας και της τουρκοκυπριακής ηγεσίας περί «κυριαρχικής ισότητας» και λύσης δύο κρατών — θέσεις που βρίσκονται εκτός των Ψηφισμάτων του ΟΗΕ και συνιστούν σοβαρό κίνδυνο για το μέλλον του κυπριακού λαού. Παράλληλα, το κόμμα υπογραμμίζει ότι η ελληνοκυπριακή πλευρά και γενικότερα η Κυπριακή Δημοκρατία οφείλουν να αναλάβουν ενεργό ρόλο, αναδεικνύοντας πως η λύση του Κυπριακού μπορεί να λειτουργήσει επωφελώς για όλες τις πλευρές.

Από την πλευρά του, το ΕΛΑΜ χαρακτηρίζει την άτυπη πενταμερή «άκαρπη διαδικασία», στην οποία δεν έγινε καμία ουσιαστική συζήτηση επί της φύσης του Κυπριακού. Αντιθέτως, όπως αναφέρει, οι διαβουλεύσεις περιορίστηκαν σε ζητήματα τεχνικού χαρακτήρα και χαμηλής διπλωματικής σημασίας, όπως η διάνοιξη νέων οδοφραγμάτων, παρουσιάζοντας το Κυπριακό σαν πρόβλημα μετακίνησης και όχι ως πρόβλημα εισβολής, κατοχής και παραβίασης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων από την Τουρκία.

Το κόμμα σχολιάζει επιπλέον πως «προκαλεί οργή το γεγονός ότι ο κατοχικός ηγέτης Ερσίν Τατάρ, όταν ρωτήθηκε για συγκεκριμένα οδοφράγματα, δήλωσε ότι πρέπει να λάβει οδηγίες από τον τουρκικό στρατό». Αυτό, κατά το ΕΛΑΜ, συνιστά ξεκάθαρη παραδοχή ότι το «ψευδοκράτος» αποτελεί απλώς μαριονέτα της Άγκυρας, καταρρίπτοντας το επιχείρημα περί δήθεν ανεξάρτητης τουρκοκυπριακής κοινότητας.

Το ΕΛΑΜ προειδοποιεί πως τα πολιτικά κόμματα πρέπει να αναλογιστούν την επιζήμια πολιτική που ακολουθούν, σημειώνοντας ότι κάθε διαδικασία διαπραγμάτευσης στη βάση της Διζωνικής Δικοινοτικής Ομοσπονδίας (ΔΔΟ) είναι καταδικασμένη να αποτύχει, καθώς εξισώνει το νόμιμο κράτος με το παράνομο ψευδοκράτος και επιβραβεύει την τουρκική αδιαλλαξία. Καταλήγει τονίζοντας ότι η Κυπριακή Δημοκρατία πρέπει να απέχει από συνομιλίες που αλλοιώνουν την πραγματική φύση του προβλήματος και να καλέσει την Ευρωπαϊκή Ένωση και τη διεθνή κοινότητα να αναλάβουν δράση βάσει των αρχών του διεθνούς δικαίου.

Η ανακοίνωση καταλήγει με τη διαπίστωση ότι η απογοήτευση από την έλλειψη προόδου δεν πρέπει να οδηγήσει τον κυπριακό λαό σε εγκατάλειψη της προοπτικής λύσης, ούτε σε αποδοχή του σημερινού διχοτομικού στάτους κβο. Η λύση του Κυπριακού και η επανένωση της πατρίδας παραμένουν απαραίτητη προϋπόθεση για το μέλλον των επόμενων γενεών.

Η Δημοκρατική Παράταξη, από την πλευρά της, εκφράζει ικανοποίηση για το γεγονός ότι η άτυπη πενταμερής διατήρησε ζωντανή τη διαδικασία και την προσπάθεια επανέναρξης των συνομιλιών. Χαρακτηρίζει, ωστόσο, αναμενόμενη την απουσία ουσιαστικής προόδου, αποδίδοντάς την στη στάση της Τουρκίας και του κ. Τατάρ, παρά την επίτευξη συμφωνιών σε επιμέρους ζητήματα χαμηλής πολιτικής και οικοδόμησης εμπιστοσύνης. Επισημαίνει πως τέτοιες εξελίξεις είναι μεν ευπρόσδεκτες, δεν μπορούν όμως να υποκαταστήσουν την ουσία του Κυπριακού και την ανάγκη για επανέναρξη των διαπραγματεύσεων το συντομότερο δυνατό.

Σύμφωνα με τη ΔΗΠΑ, θετική εξέλιξη αποτελεί η πρόθεση του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ να συγκαλέσει τριμερή συνάντηση τον Σεπτέμβριο και νέα άτυπη πενταμερή πριν το τέλος του έτους, επιβεβαιώνοντας τη βούλησή του για πρόοδο. Τονίζει πως εξίσου σημαντική είναι η ανανεωμένη στήριξη των Ευρωπαϊκών Θεσμών, του Ηνωμένου Βασιλείου, της Ελλάδας και του ίδιου του ΟΗΕ προς το συμφωνημένο πλαίσιο λύσης, όπως αυτό καθορίζεται στα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας.

Η ΔΗΠΑ υπογραμμίζει την πρόθεση της Ευρωπαϊκής Ένωσης για ενεργή εμπλοκή, γεγονός που ενισχύει τη στρατηγική του Προέδρου Χριστοδουλίδη για σύνδεση της πορείας του Κυπριακού με την πρόοδο στις ευρωτουρκικές σχέσεις. Η απευθείας επαφή του Προέδρου με τον Τούρκο Υπουργό Εξωτερικών, πέραν της πολιτικής σημειολογίας, προσφέρει πρακτικές δυνατότητες και ελπίδες για θετική συμβολή στις προσπάθειες της ελληνοκυπριακής πλευράς.

Όπως σημειώνει η ΔΗΠΑ, το Κυπριακό βρίσκεται για πρώτη φορά μετά το 2017 σε συνεχή τροχιά συζήτησης μεταξύ όλων των εμπλεκόμενων. Αποδίδει εύσημα στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας για τις πρωτοβουλίες, τους χειρισμούς και το έργο των συνεργατών του, πριν και κατά τη διάρκεια των διασκέψεων στη Γενεύη και στη Νέα Υόρκη.

Η Δημοκρατική Παράταξη εκτιμά ότι οι παραπάνω ενέργειες απέτρεψαν ένα πρόωρο και οριστικό ναυάγιο στις προσπάθειες του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ και βοήθησαν στην αποφυγή εξελίξεων που θα μπορούσαν να πλήξουν σοβαρά τη θέση της Κυπριακής Δημοκρατίας. Υπογραμμίζει την ανάγκη αξιοποίησης της παρούσας δυναμικής –με εξαίρεση τη στάση της Τουρκίας– ώστε να επιτευχθεί ουσιαστική πρόοδος και επιστροφή σε διαπραγματεύσεις. Διαπραγματεύσεις, όπως επισημαίνει, που θα πρέπει να διεξαχθούν αποκλειστικά στο πλαίσιο των σχετικών Ψηφισμάτων του Συμβουλίου Ασφαλείας και του ευρωπαϊκού κεκτημένου.