Μέχρι τις 30 Νοεμβρίου, η Κυπριακή Δημοκρατία πρέπει να υποβάλει στην Ευρωπαϊκή Ένωση τον κατάλογο των εξοπλιστικών προγραμμάτων που επιθυμεί να υλοποιήσει η Εθνική Φρουρά μέσω του κανονισμού SAFE, όπως επεσήμανε ο Υπουργός Άμυνας, Βασίλης Πάλμας.

Σε δηλώσεις του στο κρατικό ραδιόφωνο, ο κ. Πάλμας ανέφερε ότι στις 27 Νοεμβρίου θα καταθέσει σχετική εισήγηση στο Υπουργικό Συμβούλιο, προκειμένου να εγκριθεί και να σταλεί επισήμως στις Βρυξέλλες για την έναρξη της διαδικασίας. Παρά τις πρόσφατες δηλώσεις του εισηγητή του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για την Τουρκία, Νάτσο Σάντσεθ Αμόρ, σχετικά με την επιθυμία της ΕΕ να εντάξει την Τουρκία στην αμυντική της αρχιτεκτονική, ο κ. Πάλμας τόνισε ότι η Άγκυρα δεν μπορεί να συμμετάσχει στον κανονισμό, δεδομένου ότι «απειλεί την Ελλάδα και αποτελεί κατοχική δύναμη στην Κύπρο». Ωστόσο, δεν απέκλεισε την πιθανότητα η Τουρκία να επιχειρήσει έμμεση συμμετοχή μέσω ευρωπαϊκών εταιρειών με τουρκική μετοχική παρουσία.

Σχετικά με την Εθνική Φρουρά, ο Υπουργός σημείωσε ότι το Υπουργείο έχει εκπονήσει νέο σχέδιο ανακατανομής θέσεων και ότι σύντομα θα πραγματοποιηθούν οι αξιολογήσεις και κρίσεις για ανακατατάξεις υπαξιωματικών και αξιωματικών. Παράλληλα, διαβεβαίωσε ότι οι προαγωγές στην Εθνική Φρουρά αναμένεται να ολοκληρωθούν μέχρι το τέλος του έτους.

Τι είναι το SAFE

Το SAFE αποτελεί χρηματοδοτικό εργαλείο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, το οποίο εγκρίθηκε στις 27 Μαΐου 2025, με στόχο την ενίσχυση της αμυντικής ικανότητας της Ένωσης μέσω κοινών εξοπλιστικών προγραμμάτων για την κατασκευή οπλικών συστημάτων, όπως προβλέπεται στον αντίστοιχο κανονισμό του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου. Μέσω του SAFE, η ΕΕ προτίθεται να διαθέσει έως και 150 δισεκατομμύρια ευρώ, τα οποία θα εκταμιευτούν στα ενδιαφερόμενα κράτη μέλη κατόπιν σχετικού αιτήματος και βάσει εθνικών σχεδίων. Οι εκταμιεύσεις θα έχουν τη μορφή μακροπρόθεσμων δανείων, τα οποία θα αποπληρωθούν από τα δικαιούχα κράτη μέλη.

Γράφει η Μαρία Δεδούση

Στην παγκόσμια Ιστορία, που έχει γραφτεί κατά ένα μεγάλο μέρος της μέσα από πολέμους, συνήθως συνέβαινε το εξής: Οι λαοί, αμυνόμενοι και επιτιθέμενοι εξίσου, αντιμετώπιζαν ο ένας τον άλλον έμπλεοι «εθνικού φρονήματος» και ανθρώπινου δυναμικού· ανθρώπινα λεφούσια έπεφταν στις μάχες χωρίς να αμφισβητούν τη σκοπιμότητα. Αυτό που συνήθως δυσκολεύονταν να βρουν ήταν τα χρήματα για να αγοράσουν όπλα ή να στηρίξουν γενικώς τις πολεμικές τους προσπάθειες.

Η Ευρώπη σήμερα βρίσκεται σε μια παράδοξη κατάσταση, όπου συμβαίνει ακριβώς το αντίθετο: Λεφτά υπάρχουν (και αν δεν υπάρχουν, θα βρεθούν), όπλα μπορούμε να φτιάξουμε (και αν δεν φτιάξουμε, θα αγοράσουμε) και, τέλος πάντων, δεν είναι εκεί το πρόβλημα. Το μεγάλο πρόβλημα είναι ότι οι περισσότεροι λαοί της ηπείρου δεν φαίνονται διατεθειμένοι να την υπερασπιστούν.

Σε μεγάλο βαθμό αυτό συμβαίνει επειδή οι περισσότεροι δεν πιστεύουμε ότι υπάρχει πραγματικός κίνδυνος. Οι μεταπολεμικές γενιές, παρά την ιδεολογική αντιπαράθεση του Ψυχρού Πολέμου, μεγάλωσαν με την αντίληψη ότι «οι Ρώσοι  είναι φίλοι μας» λόγω του κοινού αντιφασιστικού μετώπου του Β’ ΠΠ. Παράλληλα, η ψευδαίσθηση περί «Τέλους της Ιστορίας» παραμένει ζωντανή: βρίσκονται πλέον εν ζωή ελάχιστοι από τους ανθρώπους που έζησαν τον πόλεμο. Οι υπόλοιποι μεγαλώσαμε σε ειρήνη· μια ειρήνη που κρεμόταν διαρκώς από μια κλωστή μεν, ειρήνη παρ’ όλα αυτά, η οποία πιστέψαμε ότι θα κρατούσε για πάντα.

Ειδικά η περίπτωση της Ευρώπης είναι ιδιαίτερη: Αν και σε γενικές γραμμές η ιδεολογία που στέκεται απέναντι στους πολέμους είναι η διεθνιστική, σε εμάς το βασικό εμπόδιο στο να αντιληφθούμε την ανάγκη για κοινή άμυνα είναι ο εθνικισμός. Το ευρωπαϊκό οικοδόμημα έχει αποτύχει να δώσει στους λαούς που το αποτελούν μια κοινή ταυτότητα που να υπερβαίνει ή έστω να συνυπάρχει επί ίσοις όροις με την εθνική.

Δεν φταίνε απόλυτα οι λαοί γι’ αυτό. Από τη μια οι παλιοί ανταγωνισμοί ανάμεσα στα «μεγάλα» ευρωπαϊκά κράτη δεν έχουν προλάβει να απορροφηθούν από την κοινή πορεία και συνεχίζουν να κυριαρχούν στο ευρύτερο σκηνικό. Από την άλλη, συχνά το κοινό αυτό οικοδόμημα στράφηκε εναντίον των πιο αδύναμων μελών του, ή τουλάχιστον δεν τα υποστήριξε όπως θα όφειλε. Συνεπεία αυτού, συχνά οι λαοί της Ευρώπης αντιμετωπίζουν τις Βρυξέλες ως «εχθρό» και όχι ως το κοινό τους σπίτι. Και αυτό φέρνει στην εξουσία διάφορους λαϊκιστές και «ευρωσκεπτικιστές», οι οποίοι μένουν μεν στην Ευρώπη, την υποσκάπτουν δε σταθερά.

Η ανάγκη για ενιαία άμυνα μάς βρίσκει σε μια περίοδο που η μισή Ευρώπη προσπαθεί να πείσει την άλλη μισή ότι το συμφέρον μας είναι να παραμείνουμε μαζί. Κάτι που κανένας λογικός άνθρωπος δεν θα αμφισβητούσε, όχι επειδή η Ευρώπη έχει δώσει απαντήσεις σε όλα μας τα προβλήματα ή επειδή μας διαχειρίζεται σωστά, αλλά επειδή όταν στο δάσος περιδιαβαίνει ο κακός λύκος δεν βγαίνεις μόνος από το σπίτι, ακόμη κι αν μέσα σε αυτό τσακώνεσαι με τα άλλα γουρουνάκια.

Υπάρχει πράγματι κακός λύκος στο παραμύθι ή είναι εφεύρημα; Η απάντηση ίσως έρχεται εμπειρικά: δεν είναι διόλου παράξενο ότι οι μόνοι λαοί που δείχνουν πρόθυμοι –αν όχι ανυπόμονοι– να κτίσουμε αυτήν την κοινή άμυνα είναι κάποιοι από εκείνους που συνορεύουν με τη Ρωσία· αυτοί ξέρουν πολύ καλά τι περιδιαβαίνει στο δάσος. Ορισμένοι από αυτούς δεν θέλουν να το ξαναδούν μπροστά τους και άλλοι προτιμούν να το κατευνάσουν· και οι δύο αντιδράσεις φανερώνουν φόβο.

Το μεγάλο ερώτημα, που ίσως παραμείνει αναπάντητο, είναι αν η Ευρώπη θα μπορούσε ποτέ να προχωρήσει σε πολιτική ολοκλήρωση. Δεν είναι απλό να απαντηθεί, διότι υπάρχουν πλεονεκτήματα αλλά και πολύ σοβαροί φόβοι και εμπόδια. Εν προκειμένω, ένα βασικό πλεονέκτημα θα ήταν η ταχύτερη λήψη αποφάσεων σε ζητήματα όπως η κοινή άμυνα. Και η καλλιέργεια μιας κοινής αντίληψης των λαών: εάν απειλείται μια ευρωπαϊκή χώρα, απειλείσαι και εσύ. Το οποίο ισχύει έτσι κι αλλιώς, απλώς αρνούμαστε να το εμπεδώσουμε.

Υπάρχουν σε όλη την Ευρώπη –και στην Ελλάδα, φυσικά– άνθρωποι που πιστεύουν είτε ότι η Ρωσία του Βλαντίμιρ Πούτιν δεν αποτελεί απειλή και όλα αυτά είναι ένας «μύθος» για να μας βάλουν να πληρώσουμε τα εξοπλιστικά, είτε ότι καλώς μας απειλεί, διότι αν ο ρωσικός ιμπεριαλισμός νικήσει τον Δυτικό ιμπεριαλισμό θα ζήσουν αυτοί καλά κι εμείς καλύτερα. Το γεγονός και μόνο ότι μπορούν να εκφράζουν ελεύθερα αυτές τις απόψεις θα έπρεπε να τους βάζει σε σκέψεις: Στην «καλή Ρωσία» θα πήγαιναν διακοπές. Στον Αρκτικό Κύκλο.

Βέβαια, όλοι εμείς που τα κουβεντιάζουμε αυτά, σε όποιο ιδεολογικό στρατόπεδο και αν ανήκουμε, δεν θα πάμε να πολεμήσουμε. Θα πάνε τα παιδιά μας. Θα ήθελα να πάει το παιδί μου στο μέτωπο; Η απάντηση είναι, θεωρώ, προφανής. Πλην ελαχίστων, κανείς δεν θέλει οποιονδήποτε πόλεμο. Στον κόσμο που ζούμε, όμως, η αποτροπή κτίζεται με δύο τρόπους: την ισχυρή διπλωματία και την εξίσου ισχυρή άμυνα. Κανένας επιτιθέμενος δεν σταμάτησε ποτέ επειδή ο αμυνόμενος τού είπε «ο πόλεμος είναι κακό πράγμα, πάρε δυο-τρεις χώρες και έλα να πιούμε τσάι».

Η Ευρώπη δεν αρκεί να τα υπενθυμίζει όλα αυτά, όμως, ούτε να μας κουνάει το δάχτυλο για την επικείμενη απειλή. Χωρίς την έμπρακτη ενίσχυση της κοινής συνείδησης και κυρίως της αίσθησης κοινού συμφέροντος θα παραμείνουμε απλώς πλούσιοι, οπλισμένοι  και αδύναμοι· θα φοβόμαστε τον κακό λύκο αλλά θα είμαστε κατακερματισμένοι και ανέτοιμοι να τον αντιμετωπίσουμε.

Πηγή: Protagon.gr

Ο χρόνος μετρά αντίστροφα μετά το τελεσίγραφο που απηύθυνε ο Πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ προς τον Ουκρανό ομόλογό του Βολοντίμιρ Ζελένσκι, ζητώντας άμεση αποδοχή του αμερικανικού σχεδίου για την ειρήνευση στην Ουκρανία.

Το σχέδιο των 28 σημείων παραβιάζει τις «κόκκινες γραμμές» του Κιέβου, με ορισμένους αναλυτές να υποστηρίζουν ότι στην ουσία πρόκειται για την «wish list» του Κρεμλίνου. Η πρόταση φαίνεται να παραχωρεί στη Ρωσία μεγάλα τμήματα του ουκρανικού εδάφους και περιορίζει τις ένοπλες δυνάμεις της Ουκρανίας, παρέχοντας ταυτόχρονα στην Ουκρανία εγγυήσεις ασφαλείας, αν και χωρίς παρουσία δυτικών στρατευμάτων.

Ο Ουκρανός πρόεδρος έχει προθεσμία μέχρι τις 27 Νοεμβρίου για να απαντήσει, αναγνωρίζοντας ο ίδιος την κρισιμότητα της κατάστασης και προειδοποιώντας χθες ότι η χώρα βρίσκεται μπροστά σε μια από τις πιο δύσκολες στιγμές στην ιστορία της. Στο διάγγελμά του, ο Ζελένσκι αποκάλυψε το βασικό του δίλημμα, μετά από τηλεφωνική επικοινωνία με τους ηγέτες της Γερμανίας, της Βρετανίας και της Γαλλίας, οι οποίοι φαίνεται να δηλώνουν ότι η Ευρώπη δεν θα υποστηρίξει το προτεινόμενο ειρηνευτικό σχέδιο με την τρέχουσα μορφή του.

«Ο Ζελένσκι βρίσκεται σε μια εξαιρετικά δύσκολη θέση: δεν μπορεί ούτε να αποδεχθεί το σχέδιο — δεδομένου ότι διακυβεύονται η αξιοπρέπεια και η κυριαρχία της χώρας — ούτε να το απορρίψει χωρίς να θέσει σε κίνδυνο τη σχέση με την Ουάσινγκτον. Οι ΗΠΑ καθοδηγούν τη διαδικασία, η Ευρώπη αρνείται την ουσία, και η Ουκρανία βρίσκεται παγιδευμένη στη μέση», συνοψίζει ο Μπαλάζ Γιαράμπικ του R.Politik.

Σύμφωνα με τον αναλυτή, ο Ζελένσκι «τρέχει» αυτήν την περίοδο μια στρατηγική αναμονής, προσπαθώντας να κερδίσει χρόνο. Ωστόσο, το περιθώριο ελιγμών του μειώνεται εξαιτίας της στρατιωτικής πίεσης στο πεδίο, της πολιτικής αστάθειας στο εσωτερικό, της δημοσιονομικής εξάντλησης και των αντικρουόμενων μηνυμάτων ΗΠΑ–ΕΕ για την ειρήνη.

Ο αναλυτής εντοπίζει δύο κρίσιμα σημεία καμπής:

• το νότιο μέτωπο, όπου η Ουκρανία δεν μπορεί να σταθεροποιήσει τη γραμμή

• την απόφαση της ΕΕ που αναμένεται τον Δεκέμβριο για τα «παγωμένα» ρωσικά περιουσιακά στοιχεία, τα οποία θεωρούνται «το τελευταίο χαρτί της Ευρώπης».

«Εάν ο μηχανισμός καταρρεύσει, το Κίεβο χάνει την οικονομική του σανίδα σωτηρίας. Εάν εγκριθεί, η Ουκρανία κερδίζει χρόνο — μήνες όχι χρόνια», εκτιμά ο ίδιος.

Τα φωτεινά σημεία

Παρά το γεγονός ότι το αμερικανικό σχέδιο ικανοποιεί πολλά ρωσικά αιτήματα, αρκετοί αναλυτές εντοπίζουν θετικά στοιχεία, σημειώνοντας ότι πρόκειται για προσχέδιο και συνεπώς μπορεί να τροποποιηθεί.

«Το σχέδιο απαιτεί πολύ περισσότερη δουλειά και συνεπώς η κατάπαυση του πυρός θα καθυστερήσει. Μόλις οι δύο πλευρές εκφράσουν αντιρρήσεις και ζητήσουν τροποποιήσεις, θα υπάρξουν παρατεταμένες διαπραγματεύσεις, οδηγώντας σε επιπλέον καθυστερήσεις. Το πλεονέκτημα είναι ότι ένα ολοκληρωμένο σχέδιο επιτρέπει να εντοπιστούν οι παγίδες, χωρίς να παρέχει απαραίτητα τρόπους να ξεπεραστούν», σχολιάζει ο καθηγητής Λόρενς Φρίντμαν.

Το μεγαλύτερο πρόβλημα για το Κίεβο αφορά την παραχώρηση στη Ρωσία ολόκληρης της περιοχής του Ντονμπάς, την οποία το Κρεμλίνο δεν έχει καταλάβει πλήρως. Οι αναλυτές του Atlantic Council χαρακτηρίζουν την ιδέα «ανόητη», καθώς συνιστά «ανταμοιβή του επιτιθέμενου». Την ίδια στιγμή, η διατύπωση περί εγγυήσεων ασφαλείας κρίνεται «πιθανώς θετική», ενώ μια ισχυρή διμερής εγγύηση από τις ΗΠΑ «θα αποτρέψει μελλοντική ρωσική επιθετικότητα, αφού οι Ρώσοι φοβούνται τον αμερικανικό στρατό».

Όπως εξηγούν, η συμφωνία ακυρώνεται εάν η Ρωσία επιτεθεί ξανά στην Ουκρανία. Αναφέρουν επίσης ότι η εμπειρία από προηγούμενες κακές αρχικές προτάσεις των ΗΠΑ — όπως η συμφωνία για τα ορυκτά — μετατράπηκε τελικά σε λογική συμφωνία με πλεονέκτημα για τις σχέσεις ΗΠΑ–Ουκρανίας.

Στο ίδιο πλαίσιο, ο καθηγητής Μαρκ Γκαλεότι, ειδικός στη Ρωσία, υποστηρίζει ότι το κακογραμμένο και ελλιπές κείμενο του αμερικανικού σχεδίου δεν ισοδυναμεί με συνθηκολόγηση της Ουκρανίας. Αντιθέτως, οι προτάσεις Τραμπ μπορούν να λειτουργήσουν ως σημείο εκκίνησης.

Στα θετικά σημεία του σχεδίου περιλαμβάνονται:

• Η αναγνώριση του de facto ελέγχου των κατεχόμενων εδαφών από τη Ρωσία, παρακάμπτοντας την ανάγκη για συνταγματικό δημοψήφισμα στην Ουκρανία ή επίσημη αποδοχή από την ΕΕ, χωρίς να αποκλείεται μελλοντική ειρηνική επανένωση.

• Ο περιορισμός του ουκρανικού στρατού σε 600.000 στρατιώτες, αριθμός που δεν αφήνει την Ουκρανία ανυπεράσπιστη.

• Η σταδιακή άρση κυρώσεων και η δυνατότητα αξιοποίησης 100 δισ. δολαρίων από τα παγωμένα ρωσικά κεφάλαια για ανοικοδόμηση της Ουκρανίας.

• Οι εγγυήσεις ασφαλείας και η προοπτική ένταξης στην ΕΕ, που παρέχει καλύτερες εγγυήσεις από το ΝΑΤΟ, σύμφωνα με την Άννα Αρουτουνιάν.

Η ίδια αναλύτρια εκτιμά ότι ο Ζελένσκι πιθανότατα θα απορρίψει την αμερικανική πρόταση, καθώς το σκάνδαλο διαφθοράς στην Ουκρανία μειώνει την ικανότητά του να «πουλήσει» μια κακή συμφωνία στο κοινό.

Οι αναλυτές του Atlantic Council επισημαίνουν ότι η Ουκρανία βρίσκεται σε δύσκολη θέση, διότι η απόρριψη του σχεδίου μπορεί να προκαλέσει θυμό του Τραμπ και περαιτέρω απόσυρση υποστήριξης από τις ΗΠΑ. Στόχος του Κιέβου πρέπει να είναι να αποφευχθεί η καταστροφική έκβαση του σχεδίου και η ευθύνη για πιθανή αποτυχία. Εάν καταλήξουν σε συμφωνία, η κυβέρνηση Τραμπ θα πρέπει να υποβάλει το σχέδιο στη Γερουσία για επικύρωση, στέλνοντας μήνυμα ενότητας σε Ρεπουμπλικανούς και Δημοκρατικούς, εξασφαλίζοντας τις εγγυήσεις ασφαλείας για την Ουκρανία.

Το παράδοξο για τη Ρωσία

Η Μόσχα εμφανίζεται σε αμηχανία. Ο Πρόεδρος Πούτιν δήλωσε την Παρασκευή ότι το σχέδιο των ΗΠΑ θα μπορούσε να θέσει τα θεμέλια για τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία, επιβεβαιώνοντας ότι η Μόσχα έλαβε αντίγραφο του σχεδίου.

«Πιστεύω ότι θα μπορούσε να θέσει τα θεμέλια για τελική ειρηνευτική συμφωνία», τόνισε. Ωστόσο, σύμφωνα με την αναλύτρια Τατάνια Στανόβαγια, το σχέδιο δεν ανταποκρίνεται στα όνειρα της Ρωσίας.

Η διατύπωση δείχνει παρανόηση του τρόπου με τον οποίο η Μόσχα διατυπώνει τις θέσεις της. Αν και περιλαμβάνει σημαντικές παραχωρήσεις προς τη Ρωσία, απαιτεί από τη Μόσχα να εγκαταλείψει προηγούμενους όρους, όπως τη ριζική μείωση των ουκρανικών δυνάμεων ή μέρη των αλλαγών στην πολιτική ζωή της χώρας.

«Η διατύπωση μπορεί να αποτελέσει πρόβλημα για τη Μόσχα, καθώς αντιστοιχεί σε αστήρικτες υποσχέσεις που απαιτούν δεσμεύσεις της Δύσης (ΝΑΤΟ). Δεν σημαίνει ότι ο Πούτιν θα απορρίψει το σχέδιο, αλλά θα επιμείνει σε σχολαστική επεξεργασία των διατυπώσεων και καταγραφή κάθε δέσμευσης», εξηγεί.

Έτσι δημιουργείται ένα παράδοξο για τη Ρωσία: παρά το γεγονός ότι έχει λάβει πολλά από αυτά που ήθελε, καλείται τώρα να διαχειριστεί ένα σχέδιο που μπορεί να θεωρήσει θεμελιωδώς αβάσιμο και αναξιόπιστο.

ΠΗΓΗ: ΝΑΥΤΕΜΠΟΡΙΚΗ .gr