ΓΕΩΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ
Κατάρ στο Μάτι του Κυκλώνα: Ισραήλ, Χαμάς και ΗΠΑ σε Νέα Γεωπολιτική Σύγκρουση
Νέα δυναμική σύγκρουσης
Η Μέση Ανατολή εισέρχεται σε περίοδο οξυμένης έντασης ύστερα από το ισραηλινό πλήγμα της 9ης Σεπτεμβρίου εναντίον ηγετικών στελεχών της Χαμάς στην πρωτεύουσα του Κατάρ, Ντόχα. Η επιχείρηση, που δεν κατάφερε να εξουδετερώσει τους στόχους της αλλά έστειλε ηχηρό μήνυμα, θεωρείται από αναλυτές μια κίνηση υψηλού ρίσκου: για πρώτη φορά το Ισραήλ πλήττει ανοικτά έδαφος κράτους-διαμεσολαβητή.
Ο πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου, με σημερινές δηλώσεις του, κατέστησε σαφές ότι «δεν αποκλείει περαιτέρω πλήγματα όπου κι αν βρίσκονται» οι ηγέτες της Χαμάς. Η ρητορική αυτή σηματοδοτεί πιθανή μετατόπιση από επιχειρήσεις περιορισμένης κλίμακας σε μια στρατηγική «παγκόσμιας καταδίωξης» των στελεχών του παλαιστινιακού κινήματος.
Το Κατάρ ως κόμβος διαπραγματεύσεων και αντιπαραθέσεων
Η Ντόχα εδώ και χρόνια λειτουργεί ως διαμεσολαβητής ανάμεσα σε Ισραήλ, Χαμάς και άλλους περιφερειακούς παράγοντες. Ο εμίρης σεΐχης Ταμίμ μπιν Χαμάντ αλ Θάνι, ανοίγοντας την αραβοϊσλαμική σύνοδο κορυφής, κατήγγειλε το Ισραήλ ότι «δολοφονεί το μέρος με το οποίο διαπραγματεύεται» με σκοπό να εκτροχιάσει κάθε προσπάθεια εκεχειρίας στη Γάζα. Παράλληλα, προειδοποίησε πως το «όνειρο» του Νετανιάχου να καταστήσει την αραβική περιοχή σφαίρα ισραηλινής επιρροής είναι «επικίνδυνη ψευδαίσθηση».
Η σκληρή αυτή γλώσσα αντανακλά την πρόθεση του Κατάρ να υπερασπιστεί τον ρόλο του ως βασικού μεσολαβητή, αλλά και να επιβεβαιώσει την περιφερειακή του αυτονομία απέναντι στις πιέσεις τόσο του Ισραήλ όσο και των ΗΠΑ.
Η αμερικανική διάσταση
Η επίσκεψη του Αμερικανού υπουργού Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο –με πρώτο σταθμό το Ισραήλ και επόμενο το Κατάρ– φανερώνει ότι η Ουάσινγκτον επιχειρεί να ισορροπήσει ανάμεσα στη διαχρονική υποστήριξη προς το Ισραήλ και στις σχέσεις με τις μοναρχίες του Κόλπου. Παρά την κριτική που άσκησε ο πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ για την επιδρομή της 9ης Σεπτεμβρίου και την επέκταση των εβραϊκών οικισμών, ο Ρούμπιο δεσμεύτηκε δημόσια για «ακλόνητη στήριξη» στο Ισραήλ.
Η στάση αυτή υποδηλώνει ότι οι ΗΠΑ επιδιώκουν να διατηρήσουν τον στρατηγικό τους άξονα με το Ισραήλ, ενώ ταυτόχρονα αποτρέπουν ρήξη με το Κατάρ, σημαντικό ενεργειακό εταίρο και οικοδεσπότη της μεγαλύτερης αμερικανικής αεροπορικής βάσης στην περιοχή.
Επιπτώσεις και προοπτικές
-
Περιφερειακή σταθερότητα: Η ισραηλινή επιλογή να επεκτείνει τις επιχειρήσεις εκτός Γάζας αυξάνει τον κίνδυνο εμπλοκής τρίτων κρατών και δημιουργεί προηγούμενο για παραβίαση εθνικής κυριαρχίας.
-
Διπλωματία εκεχειρίας: Η Ντόχα, αν και στοχοποιημένη, δύσκολα θα αποσυρθεί από τον ρόλο του διαμεσολαβητή· αντίθετα, μπορεί να ενισχύσει τη θέση της ως απαραίτητου συνομιλητή.
-
ΗΠΑ και ισορροπία ισχύος: Η Ουάσινγκτον καλείται να αποδείξει ότι μπορεί να εγγυηθεί ασφάλεια στο Ισραήλ χωρίς να διαρρήξει τις σχέσεις της με τους συμμάχους στον Κόλπο, σε μια περίοδο αυξανόμενης ρωσοκινεζικής παρουσίας στην περιοχή.
Συμπέρασμα
Η τρέχουσα κρίση αναδεικνύει την ευμετάβλητη γεωπολιτική εξίσωση της Μέσης Ανατολής: ένα Ισραήλ αποφασισμένο να πλήξει τους εχθρούς του παντού, ένα Κατάρ που διεκδικεί ρόλο κεντρικού μεσολαβητή και μια Ουάσινγκτον που προσπαθεί να ισορροπήσει ανάμεσα σε αντικρουόμενα συμφέροντα. Το επόμενο διάστημα θα δείξει αν η σύγκρουση θα οδηγήσει σε νέα μέτωπα ή αν η διπλωματία θα καταφέρει να ανακόψει την κλιμάκωση.
ΓΕΩΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ
«ΠΕΡΣΕΑΣ 2025»: Πολυεθνική Άσκηση Ειδικών Επιχειρήσεων στην Κύπρο με ΕΦ, Ελλάδα, Ιορδανία και Σαουδική Αραβία
Πραγματοποιήθηκε από την Εθνική Φρουρά η πολυεθνική και διακλαδική άσκηση Ειδικών Επιχειρήσεων ΤΑΜΣ «ΠΕΡΣΕΑΣ – 2025», με τη συμμετοχή δυνάμεων από την Κύπρο, την Ελλάδα, την Ιορδανία και τη Σαουδική Αραβία, κατά το διάστημα 30 Νοεμβρίου – 5 Δεκεμβρίου.
Σύμφωνα με ανακοίνωση της Εθνικής Φρουράς, η άσκηση διεξήχθη σε πεδία ασκήσεων και βολών της Κυπριακής Δημοκρατίας, με τη συμμετοχή προσωπικού και μέσων από τη Διοίκηση Καταδρομών, τη Διοίκηση Ναυτικού και τη Διοίκηση Αεροπορίας της ΕΦ, το Κέντρο Συντονισμού Έρευνας και Διάσωσης, τον Ειδικό Αντιτρομοκρατικό Ουλαμό και τη Μονάδα Αεροπορικών Επιχειρήσεων της Αστυνομικής Δύναμης.
Παράλληλα, συμμετείχαν Ομάδες Ειδικών Επιχειρήσεων των Ενόπλων Δυνάμεων της Ελληνικής Δημοκρατίας, του Χασεμιτικού Βασιλείου της Ιορδανίας και του Βασιλικού Ναυτικού της Σαουδικής Αραβίας.
Όπως αναφέρεται, κύριος στόχος της άσκησης ήταν η εκπαίδευση του προσωπικού σε αντικείμενα ειδικών επιχειρήσεων, η ενίσχυση της διακλαδικότητας, η αξιολόγηση της δυνατότητας και του επιπέδου διυπηρεσιακής συνεργασίας με κρατικούς φορείς, καθώς και η αναβάθμιση της διαλειτουργικότητας μεταξύ των Ενόπλων Δυνάμεων των συμμετεχουσών χωρών σε επιχειρησιακό και τακτικό επίπεδο.
Η άσκηση θεωρείται ιδιαίτερα επωφελής, καθώς έδωσε τη δυνατότητα στο προσωπικό ειδικών επιχειρήσεων της ΕΦ να συνεκπαιδευτεί με στελέχη άλλων κρατικών υπηρεσιών και συμμαχικών χωρών, προωθώντας την ανταλλαγή τεχνογνωσίας και βέλτιστων πρακτικών.
ΓΕΩΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ
Από την πλαγιά οδό η Τουρκία εισέρχεται στο πρόγραμμα SAFE
Όπως συμβαίνει με κάθε έργο φαραωνικής κλίμακας, έτσι και το τελευταίο σχέδιο της Leonardo φέρει ένα εντυπωσιακό όνομα. Ο «Θόλος του Μιχαήλ Αγγέλου» (Michelangelo Dome), που ανακοινώθηκε πρόσφατα από τον ιταλικό αμυντικό κολοσσό, αποτελεί το πλέον φιλόδοξο εγχείρημα της ευρωπαϊκής αμυντικής βιομηχανίας στην προσπάθεια ενίσχυσης της θωράκισης της ΕΕ απέναντι σε εξωτερικές απειλές – με τη Ρωσία να θεωρείται, στην παρούσα συγκυρία, ο πιο άμεσος κίνδυνος. Το συγκεκριμένο σχέδιο αντλεί έμπνευση από το ισραηλινό σύστημα «Iron Dome», το οποίο σε ορισμένους κύκλους έχει αποκτήσει σχεδόν μυθικές διαστάσεις σε ό,τι αφορά την αποτελεσματικότητά του. Ωστόσο, δεν είναι απολύτως ξεκάθαρο εάν και πώς η πρόταση της Leonardo θα λειτουργήσει συμπληρωματικά ή ανεξάρτητα από τις πρόσφατες κατευθύνσεις που περιλαμβάνονται στον «Οδικό Χάρτη Ετοιμότητας» της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την προστασία από επιθέσεις μη επανδρωμένων οχημάτων.
Η Leonardo και η Baykar
Υπάρχει όμως ένας ακόμη παράγοντας που καθιστά την πρόταση Τσινγκολάνι ιδιαιτέρως σημαντική για την Ελλάδα: η στενή και διαρκώς ενισχυόμενη συνεργασία της Leonardo με την τουρκική εταιρεία Baykar, επικεφαλής της οποίας είναι ο Σελτζούκ Μπαϊρακτάρ, γαμπρός του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Τον περασμένο Ιούνιο, στο περιθώριο της μεγάλης αμυντικής έκθεσης στο Λε Μπουρζέ του Παρισιού, οι δύο εταιρείες ανακοίνωσαν τη δημιουργία κοινοπραξίας 50-50 υπό την ονομασία LBA Systems, με έδρα στην Ιταλία – και συνεπώς εντός ευρωπαϊκού εδάφους.
Κατά την παρουσίαση του σχεδίου στον Ιταλό υπουργό Άμυνας Γκουίντο Κροζέτο και στα Γενικά Επιτελεία, ο Τσινγκολάνι περιέγραψε ένα πολυσύνθετο αμυντικό πλέγμα βασισμένο σε τεχνολογίες Τεχνητής Νοημοσύνης, το οποίο θα συνδέει συστήματα ξηράς, θάλασσας, αέρος και Διαστήματος για την αναχαίτιση UAVs, πυραύλων και άλλων απειλών. Τόνισε, επίσης, ότι η πλατφόρμα μπορεί να διασυνδέεται με νατοϊκά συστήματα και υποδομές άλλων κρατών.
Ιδιαίτερη βαρύτητα έδωσε στις ευρωπαϊκές κοινοπραξίες της Leonardo – με τη γερμανική Rheinmetall, τη γαλλική Thales, την Airbus και φυσικά την τουρκική Baykar – οι οποίες επιτρέπουν στην εταιρεία να υλοποιήσει ένα τόσο φιλόδοξο πρότζεκτ.
Η «εμμονή» με το SAFE θολώνει το τοπίο
Η αναφορά αυτή φέρνει στο φως μια πραγματικότητα που συχνά παραβλέπεται στον ελληνικό δημόσιο διάλογο: η Τουρκία αποτελεί ήδη, μέσω των βιομηχανιών της, κρίσιμο κομμάτι του ευρωπαϊκού αμυντικού οικοσυστήματος. Παρά τις έντονες αντιδράσεις των ελληνικών κομμάτων για την ενδεχόμενη συμμετοχή της Άγκυρας στο SAFE (Security Action for Europe), οι τουρκικές αμυντικές εταιρείες έχουν οικοδομήσει ένα εκτεταμένο δίκτυο συνεργασιών σε πολλά κράτη-μέλη της ΕΕ, το οποίο θα συνεχίσει να λειτουργεί ανεξαρτήτως του SAFE.
Με βάση τα σημερινά δεδομένα, τουρκικές εταιρείες μπορούν να συμμετέχουν ως υποκατασκευαστές σε κοινές ευρωπαϊκές αμυντικές προμήθειες μέχρι και σε ποσοστό 35%. Αν ο τουρκικός φάκελος είχε εγκριθεί εγκαίρως – κάτι που δεν συνέβη – το ποσοστό θα έφθανε το 65%. Η απόρριψη, λοιπόν, δεν ακυρώνει τις ήδη ενεργές συμπράξεις της Τουρκίας.
Αναμφίβολα, η Άγκυρα ήθελε να ενταχθεί στο SAFE και οι αντιδράσεις αξιωματούχων της προς την Αθήνα το επιβεβαιώνουν. Η Ελλάδα έχει αποδείξει ότι μπορεί να μπλοκάρει παρόμοιες κινήσεις – όπως είχε συμβεί με την PESCO, το EDF και τον EDA. Το πραγματικό ζήτημα, όμως, είναι το πόσο απλωμένο είναι πλέον το τουρκικό αμυντικό αποτύπωμα σε ευρωπαϊκό έδαφος.
Το δίκτυο συνεργασιών της Τουρκίας στην ΕΕ
Πρόσφατη έρευνα του IISS σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Μπιλκέντ καταγράφει την έκταση της τουρκικής παρουσίας στην ευρωπαϊκή αμυντική αγορά. Ιταλία και Ισπανία εμφανίζονται ως οι χώρες με τη στενότερη συνεργασία με την Άγκυρα – κάτι που έχει άμεση σημασία για τα ελληνικά συμφέροντα στη Μεσόγειο. Ωστόσο, τουρκικές εταιρείες δραστηριοποιούνται επίσης σε Πολωνία, Γερμανία, Ρουμανία, Πορτογαλία, αλλά και σε Βαλτικές και Σκανδιναβικές χώρες.
Οι στενές σχέσεις με Ιταλία και Ισπανία
Στην Ιταλία, η Baykar έχει ήδη εξαγοράσει την Piaggio Aerospace, η οποία έχει αναπτύξει UAVs και συνεργάζεται με την Pratt & Whitney στο πρόγραμμα F-35 – ένα πρόγραμμα από το οποίο η Τουρκία έχει αποκλειστεί και προσπαθεί να επαναπροσεγγίσει. Επιπλέον, η ARCA Defence απέκτησε την Esplodenti Sabino στον τομέα των πυρομαχικών, ενώ η Stoeger απέκτησε την Beretta Defence Technologies.
Στο παρελθόν, η συνεργασία Leonardo–TAI γύρω από το ελικόπτερο Mangusta οδήγησε στη δημιουργία του τουρκικού Τ129 ATAK, ενώ η Fincantieri συνέβαλε στη ναυπήγηση τουρκικών περιπολικών.
Η συνεργασία της Τουρκίας με την Ισπανία είναι ακόμη πιο εντυπωσιακή: το TCG Anadolu βασίζεται στον σχεδιασμό του Juan Carlos I και λειτουργεί ως πλωτή πλατφόρμα για UAVs. Η Άγκυρα σχεδιάζει πλέον και εθνικό αεροπλανοφόρο με τη βοήθεια της Navantia, ενώ συζητούνται νέα υποβρύχια, φρεγάτες και UUVs.
Η Ισπανία υποστήριξε ενεργά την τουρκική προμήθεια 40 Eurofighters, ενώ πρόσφατα αποφάσισε την αγορά έως και 45 εκπαιδευτικών Hurjet – ένα συμβόλαιο άνω των 3 δισ. ευρώ.
Το ΝΑΤΟ και οι υπόλοιποι εταίροι
Η τουρκική παρουσία δεν περιορίζεται στα διμερή σχήματα. Το σύστημα MEROPS της ASELSAN επελέγη από το ΝΑΤΟ για ενίσχυση της αντιαεροπορικής άμυνας Ρουμανίας και Πολωνίας, ενώ σχεδιάζεται εγκατάσταση και στη Δανία.
Το 2021 η Πολωνία παρήγγειλε 24 Bayraktar TB2, ενώ η OTOCAR ανέλαβε την παραγωγή άνω των 1.000 οχημάτων Cobra II για τη Ρουμανία. Στην Πορτογαλία, η STM εξασφάλισε συμβόλαιο 123 εκατ. ευρώ για υποστήριξη του πολεμικού ναυτικού, ενώ η Repkon θα συνεισφέρει σε γραμμή παραγωγής πυρομαχικών 155 χιλ. σε γερμανικό εργοστάσιο από το 2027, έχοντας ήδη αποκτήσει την εταιρεία Bowas.
MILITAIRE
Οι 4+1 παίκτες της γεωπολιτικής παρτίδας και ο γερμανικός κίνδυνος για την Ευρώπη-Θ.Ιγνατιάδης
Με εργαλείο την Ιστορία, ο Θεόδωρος Ιγνατιάδης, επικεφαλής της Ελληνορωσικής Λέσχης ΔΙΑΛΟΓΟΣ, επιχειρεί να εξηγήσει όλα όσα συμβαίνουν στην Ουκρανία. Πολλά απ’ αυτά είναι εξαιρετικά παράδοξα για όλους εμάς. Πως αλλιώς να χαρακτηρίσεις τη στάση των ευρωπαίων ηγετών που επιμένουν στον πόλεμο ,όταν ΗΠΑ και Ρωσία δεν κρύβουν ότι βρίσκονται σε φάση προσέγγισης που δεν πρόκειται να επηρεαστεί από το Βερολίνο, το Παρίσι ή τις Βρυξέλλες. Ποιοι είναι οι τέσσερις παίκτες που κάθονται στο τραπέζι της μεγάλης γεωπολιτικής παρτίδας που βρίσκεται σε εξέλιξη και ποιος είναι αυτός που διακαώς επιθυμεί να γίνει ο πέμπτος; Μήπως η Ευρώπη θα πρέπει να αρχίσει να ανησυχεί όχι για τον ρωσικό αλλά για τον γερμανικό κίνδυνο; Το Βερολίνο βρήκε την ευκαιρία για να επανεξοπλιστεί! Από κοντά και η Ιαπωνία.
ΠΗΓΗ: MILITAIRE .gr
-
Βουλευτικές Εκλογές 20263 weeks agoΔΙΑΔΙΚΤΥΑΚΗ ΔΗΜΟΣΚΟΠΗΣΗ ΠΡΟΘΕΣΗΣ ΨΗΦΟΥ ΓΙΑ ΒΟΥΛΕΥΤΙΚΕΣ 2026
-
#exAformis4 weeks ago
#exaformis – Ρίτα Θεοδώρου Σούπερμαν εφ’ όλης της ύλης | Παρασκευή 28/11 στις 7μμ
-
Off the Record1 month ago«Αποκεφαλίζουν» την οικογένεια Χριστόφια…
-
#exAformis1 month ago#exaformis – Ζούμε στην πιο ενδιαφέρουσα χώρα! Vol. 2 | Παρασκευή 21/11 στις 7μμ
-
ΑΡΘΡΟΓΡΑΦΙΑ4 weeks ago«Βοηθός Γενικός Εισαγγελέας: Ο όρκος δεν ανέχεται υπεκφυγές – ή ενεργείς, ή παραιτείσαι.»
-
Βουλευτικές Εκλογές 20261 month agoΟ πρόεδρος του ΔΗΚΟ ανοικτός σε επαφές με πολιτικούς από άλλους χώρους
-
#exAformis1 month agoΟ κύκλος των αυταπάτων και της θεσμικής παρακμής
-
#exAformis3 weeks ago#exaformis – Ζούμε στην πιο ενδιαφέρουσα χώρα! Vol. 3 | Παρασκευή 05/12 στις 7μμ
-
Βουλευτικές Εκλογές 20264 weeks agoΠαραίτηση-έκπληξη: Ο Αναπληρωτής Πρόεδρος των Οικολόγων ξεκινά δικό του πολιτικό σχήμα
-
ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ1 month agoΑΤΑ: Αρχική συμφωνία επιτεύχθηκε με συγκλίσεις και παραχωρήσεις

