Του Πέτρου Ζαρούνα*

Η ρευστότητα του κυπριακού πολιτικού τοπίου ξεκίνησε εδώ και χρόνια (2016) με τα αυξημένα ποσοστά της αποχής. Σε αυτά τα αρχικά στάδια το μεγαλύτερο μέρος της αποχής προερχόταν από τους απογοητευμένους ψηφοφόρους του ΑΚΕΛ. Η αποχή ήταν στην ουσία ένας τρόπος διαμαρτυρίας για την αποτυχημένη πενταετία Χριστόφια. Το 2021 η αποχή μετατρέπεται μερικώς σε συμμετοχή με το 15% να ψηφίζει μικρότερα εξωσυστημικά κόμματα και τα ποσοστά του ΕΛΑΜ να αυξάνονται από το 3% στο 6,8%. Το 2023 η λαϊκή δυσαρέσκεια στο διεφθαρμένο πολιτικό και κομματικό σύστημα στρέφεται στη ψήφιση και πανηγυρική εκλογή ενός νέου αδιάφθορου και πραγματικά ανεξάρτητου υποψήφιου του Νίκου Χριστοδουλίδη. Την αμέσως επόμενη χρονιά στις ευρωεκλογές η λαϊκή διαμαρτυρία για τη διαφθορά και τη διαπλοκή έρχεται να τιμωρήσει τα  συστημικά κόμματα υπερψηφίζοντας τον Φειδία Παναγιώτου με ποσοστό 19,36% και ενισχύοντας σημαντικά τα ποσοστά του ΕΛΑΜ στο 11.19%.

Σήμερα η ρευστότητα του πολιτικού τοπίου έχει πάρει κατακλυσμιαίες διαστάσεις με τις δημοσκοπήσεις να διαπιστώνουν ότι σχεδόν οι μισοί ψηφοφόροι δεν είναι σίγουροι ότι θα ξαναψηφίσουν το κόμμα τους. Πέραν αυτού εάν οι σημερινές τάσεις, όπως τις καταγράφουν οι δημοσκοπήσεις, συνεχιστούν αυτή τη φορά η λαϊκή δυσαρέσκεια θα εκφραστεί με τρεις τρόπους: Πρώτο στο κόμμα που δυνατόν να ιδρύσει ο Οδυσσέας Μιχαηλίδης δεύτερο με την αύξηση των κοινοβουλευτικών ποσοστών του ΕΛΑΜ από το 6.8% του 2021 στα ποσοστά των ευρωεκλογών δηλαδή στο 11% και τρίτο με την αύξηση των ποσοστών του ΒΟΛΤ στο 6%. Η ρευστοποίηση του πολιτικού τοπίου θα οδηγήσει σε κατάρρευση των ποσοστών τόσο του ΔΗΣΥ όσο και του ΑΚΕΛ ακόμα και κάτω από το 20%. Πέραν όμως αυτού κόμματα όπως η ΕΔΕΚ και οι Οικολόγοι θα δυσκολευτούν να ξεπεράσουν το όριο του 3.6% και έτσι δεν θα τα καταφέρουν να μπουν στη Βουλή κάτι που θα τα οδηγήσει λόγω έλλειψης οικονομικών πόρων σε κλείσιμο.

Ήδη οι ανησυχητικές αυτές τάσεις έχουν οδηγήσει τα πολιτικά κόμματα και τους πολιτικούς σε σπασμωδικές κινήσεις για να αποτρέψουν τα χειρότερα. Ο ΔΗΣΥ και η Αννίτα Δημητρίου έχουν περάσει σε μία εντονότερη αντιπολιτευτική πολιτική Η δε εξαγορά δύο σημαντικών ΜΜΕ από επιχειρηματία φιλικά διακείμενο προς τη πρόεδρο του ΔΗΣΥ δεν είναι άσχετη με τη προσπάθεια για αποφυγή μίας πολιτικής ήττας στις βουλευτικές του 2026. Κάτι που αν συμβεί θα σήμαινε και την αντικατάσταση της παρούσας ηγεσίας του κόμματος.

Ο ΓΓ του ΑΚΕΛ Στέφανος Στεφάνου λειτουργώντας προληπτικά προχώρησε στη πρωτοβουλία κατά των τραπεζών και ταυτόχρονα στην χρονική μετάθεση του συνεδρίου σε χρόνο προ των βουλευτικών του 2026. Με το τρόπο αυτό σε περίπτωση εκλογικής ήττας θα διαμοιράσει τις ευθύνες στη νέα συλλογική ηγεσία του κόμματος όπως αυτή θα εκλεγεί από το συνέδριο. Παράλληλα αξιοποιεί τη στάση του ΒΟΛΤ στη ψηφοφορία για τις τράπεζες ώστε να το εκθέσει στα μάτια των δυσαρεστημένων ΑΚΕΛΙΚΩΝ που στη παρούσα φάση φαίνεται να επιλέγουν το κόμμα αυτό.

Ο πρόεδρος του ΔΗΚΟ Νικόλας Παπαδόπουλος αναβάλλει την έξοδο του από τη κυβέρνηση Νίκου Χριστοδουλίδη ώστε αξιοποιώντας το ρουσφέτι να περιορίσει την αυξανόμενη φθορά του κόμματος. Με βάση τις δημοσκοπήσεις το ΔΗΚΟ αναμένεται να πέσει σε ποσοστά της τάξης του 8%. Παράλληλα προσπαθεί να αποτρέψει τους γνωστούς σκληρούς στο Κυπριακό βουλευτές του κόμματος από του να φύγουν από το κόμμα. Μία τέτοια εξέλιξη θα επιτείνει τις σημερινές πτωτικές τάσεις. Παράλληλα κάνει επίθεση προς το ΑΚΕΛ ώστε με το τρόπο αυτό να στείλει μήνυμα συνεργασίας προς ΔΗΣΥ. Μίας συνεργασίας που θα ήθελε να περιλαμβάνει την εκλογή του ιδίου ως προέδρου της Βουλής έναντι της στήριξης του προεδρικού υποψήφιου του ΔΗΣΥ από το ΔΗΚΟ.

Στα κόμματα του ενδιάμεσου χώρου γενικά αλλά και στις παρυφές του ΔΗΣΥ παρουσιάζεται μία τάση προσέγγισης προσωπικοτήτων προς το ανερχόμενο ΕΛΑΜ και ένταξη στα ψηφοδέλτια του κάτι που θα επιτρέψει ενδεχομένως τη πολιτική τους επιβίωση.

Πέραν αυτού πολιτικοί παράγοντες  από διάφορους χώρους και διάφοροι φιλόδοξοι πολιτευτές κινούνται στο παρασκήνιο για να αξιοποιήσουν τη πολιτική ρευστότητα με τη δημιουργία νέων πολιτικών σχηματισμών.

Πολλά θα εξαρτηθούν από το τι τελικά θα πράξει ή δεν θα πράξει ο Οδυσσέας Μιχαηλίδης. Η προσωπική μου εκτίμηση είναι ότι ο Οδυσσέας Μιχαηλίδης δεν είναι πολιτικό όν. Λειτουργεί πρωτίστως με νοοτροπία τεχνοκράτη και δημοσίου υπαλλήλου. Εκτιμώ ότι δεν είναι σε θέση να αντιληφθεί πως λειτουργεί το πολιτικό σύστημα. Κατά συνέπεια δεν θα μπορέσει να αξιοποιήσει τη σημερινή πλεονεκτική για τον ίδιο συγκυρία δημιουργώντας πολιτικό κόμμα χωρίς τα βαρίδια των ξοφλημένων προσωπικοτήτων που σήμερα τον περιστοιχίζουν. Σε μία τέτοια περίπτωση το 12% που εξασφαλίζει σήμερα στις δημοσκοπήσεις θα βρεθεί μετέωρο και θα αναζητήσει νέες επιλογές. Η εμφάνιση μέσα στους επόμενους 17 μήνες μέχρι τις βουλευτικές εκλογές ενός νέου Φειδία Παναγιώτου Ή Οδυσσέα Μιχαηλίδη δεν πρέπει να αποκλειστεί.

* Ο κ. Πέτρος Ζαρούνας είναι διεθνολόγος και πολιτικός αναλυτής

Vouli TV