Οι πολεμικές συγκρούσεις σπάνια διεξάγονται στο όνομα της ελευθερίας, της δημοκρατίας ή των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Αντιθέτως, στην πλειονότητα των περιπτώσεων, υποκινούνται από καθαρά υλικά και γεωπολιτικά συμφέροντα. Ο πόλεμος στην Ουκρανία δεν αποτελεί εξαίρεση. Το πραγματικό διακύβευμα γίνεται πλέον ξεκάθαρο, ιδιαίτερα μετά τη συμφωνία που επιδιώκει να επιβάλει η κυβέρνηση του Αμερικανού προέδρου, Ντόναλντ Τραμπ, με το Κίεβο, αναφορικά με τον έλεγχο των στρατηγικά σημαντικών ορυκτών πόρων της χώρας.

Η Ουκρανία διαθέτει τεράστια αποθέματα πολύτιμων πρώτων υλών, συμπεριλαμβανομένων του λιθίου, του γραφίτη, του τιτανίου και του ουρανίου. Σύμφωνα με το “Forbes Ukraine”, η συνολική αξία των φυσικών πόρων της χώρας εκτιμάται στα 15 τρισεκατομμύρια δολάρια. Αξιοσημείωτο είναι ότι πάνω από το 70% αυτών των ορυκτών πόρων βρίσκεται κοντά στις ζώνες συγκρούσεων στην ανατολική Ουκρανία, είτε υπό ρωσική κατοχή είτε υπό τον έλεγχο της ουκρανικής κυβέρνησης.

Η πρόσβαση σε αυτούς τους πόρους είναι ζωτικής σημασίας τόσο για τις Ηνωμένες Πολιτείες όσο και για την Ευρωπαϊκή Ένωση, καθώς τους παρέχει τη δυνατότητα να μειώσουν την εξάρτησή τους από την Κίνα. Ωστόσο, όπως αποδεικνύεται, η Ευρώπη φαίνεται να μένει εκτός της επικείμενης συμφωνίας που πρόκειται να υπογραφεί στην Ουάσιγκτον από τον Τραμπ και τον Ουκρανό πρόεδρο, Βολοντίμιρ Ζελένσκι.

Οικονομικές και στρατηγικές επιπτώσεις για την Ε.Ε.

Η Ευρώπη, η οποία σήκωσε το μεγαλύτερο βάρος στον εξοπλισμό της Ουκρανίας, προσδοκούσε ότι θα είχε ισχυρό λόγο στη μεταπολεμική εκμετάλλευση των πρώτων υλών της χώρας. Η σημασία αυτών των πόρων είναι τεράστια: το λίθιο είναι απαραίτητο για την κατασκευή μπαταριών ηλεκτρικών οχημάτων, το τιτάνιο χρησιμοποιείται στην αεροδιαστημική και την ηλεκτρονική βιομηχανία, ενώ ο γραφίτης και το παλλάδιο αποτελούν θεμελιώδη υλικά για τη σύγχρονη τεχνολογία.

Σύμφωνα με τον Γάλλο ειδικό στις σπάνιες γαίες, Γκιγιόμ Πιτρόν, «οι σπάνιες γαίες είναι για τις Ηνωμένες Πολιτείες και την Ευρώπη το νέο πετρέλαιο». Η Ευρωπαϊκή Ένωση είχε θέσει την Ουκρανία στο επίκεντρο των ενεργειακών της σχεδίων, προβλέποντας την παραγωγή μεγάλων ποσοτήτων πράσινου υδρογόνου και τη μεταφορά του μέσω υφιστάμενων αγωγών.

Ωστόσο, ενώ η Ε.Ε. δίσταζε να εκφράσει ανοιχτά τα στρατηγικά της συμφέροντα, η κυβέρνηση Τραμπ κινήθηκε άμεσα και εξασφάλισε προνομιακή πρόσβαση στους πολύτιμους φυσικούς πόρους της Ουκρανίας. Η αναποφασιστικότητα της Ευρώπης είχε ως αποτέλεσμα να βρεθεί εκτός του νέου ενεργειακού και οικονομικού σχεδιασμού, παρά τις τεράστιες επενδύσεις που πραγματοποίησε στην υποστήριξη του Κιέβου.

Οι οικονομικές συνέπειες και το τίμημα της καθυστέρησης

Η ανακοίνωση της συμφωνίας έχει ήδη προκαλέσει αναταράξεις στις διεθνείς αγορές εμπορευμάτων. Οι τιμές των πρώτων υλών, που είχαν σημειώσει αύξηση 7% το 2024, καταγράφουν πλέον πτώση: ο σίδηρος μειώθηκε κατά 1,4%, το αλουμίνιο κατά 0,6%, ενώ η τιμή του ευρωπαϊκού φυσικού αερίου σημείωσε πτώση 6% στις αγορές του Άμστερνταμ. Οι εξελίξεις αυτές υποδεικνύουν ότι η ειρήνη ενδέχεται να πλησιάζει, αλλά η Ευρώπη κινδυνεύει να παραμείνει θεατής σε ένα παιχνίδι που η ίδια βοήθησε να χρηματοδοτήσει.

Ο Ευρωπαίος Επίτροπος Βιομηχανικής Στρατηγικής, Στεφάν Σεζουρνέ, παρουσίασε πρόσφατα πρόταση για συνεργασία στον τομέα των πρώτων υλών με την Ουκρανία, τονίζοντας ότι 21 από τα 30 κρίσιμα υλικά για την ευρωπαϊκή βιομηχανία μπορούν να εξασφαλιστούν μέσω αυτής της χώρας. Ωστόσο, η καθυστέρηση των Ευρωπαίων να διατυπώσουν συγκεκριμένες και δεσμευτικές προτάσεις άφησε ανοικτό το πεδίο δράσης για τις Ηνωμένες Πολιτείες.

Βετεράνοι διπλωμάτες στις Βρυξέλλες επισημαίνουν ότι η Ευρώπη πληρώνει τώρα το τίμημα της αργοπορημένης στρατηγικής της. Ενώ οι ευρωπαϊκοί λαοί επωμίστηκαν το κόστος του πολέμου μέσω των κονδυλίων που διοχέτευσαν οι κυβερνήσεις τους, τώρα η ήπειρος αγωνίζεται να διατηρήσει μια ισχνή οικονομική ανάπτυξη, επηρεασμένη από την αύξηση του ενεργειακού κόστους και την απώλεια γεωπολιτικής επιρροής.

Το μάθημα είναι σαφές: η διεθνής γεωπολιτική σκηνή δεν προσφέρει περιθώρια για αυταπάτες ή αδράνεια. Οι στρατηγικοί πόροι είναι το κλειδί για την κυριαρχία και όποιος δεν δρα έγκαιρα, βλέπει τις ευκαιρίες να διαφεύγουν ανεπιστρεπτί.

 

ΠΗΓΗ:Η ΝΑΥΤΕΜΠΟΡΙΚΗ