Τα τελευταία εικοσιτετράωρα αναζωπυρώθηκαν οι φήμες περί επικείμενου ανασχηματισμού. Πρόκειται για φήμες που εδώ και αρκετούς μήνες κυκλοφορούν, ξεθυμαίνουν και επιστρέφουν εντονότερες, καθώς οι εκτιμήσεις για την πραγματοποίησή του μετατίθενται συνεχώς.

Αρχικά, οι προβλέψεις έκαναν λόγο για ανασχηματισμό μετά την επιστροφή του Προέδρου της Δημοκρατίας από τη Νέα Υόρκη τον Ιούλιο, όπου συμμετείχε στην άτυπη πενταμερή για το Κυπριακό. Ωστόσο, λίγες ημέρες μετά, η φονική πυρκαγιά στη Λεμεσό ώθησε τον Νίκο Χριστοδουλίδη να δώσει προτεραιότητα στα μέτρα ανακούφισης των πυρόπληκτων, ενώ ταυτόχρονα ήθελε να αποφευχθεί η εντύπωση τιμωρίας για Υπουργούς που πιθανόν θα αντικαθιστούνταν, με αποτέλεσμα η διαδικασία να μετατεθεί για μετά το καλοκαίρι.

Οι φήμες επανήλθαν στις αρχές Σεπτεμβρίου, καθώς θεωρείτο ότι υπήρχε παράθυρο για προώθηση των διαδικασιών πριν την έναρξη της περιόδου των Προϋπολογισμών. Ωστόσο, εκκρεμούσαν ακόμη συζητήσεις για την πυρκαγιά στη Βουλή, ενώ ο Πρόεδρος απουσίαζε για αρκετές ημέρες λόγω ταξιδιών στον Καναδά για επενδυτικές επαφές και στις ΗΠΑ για τη Γενική Συνέλευση των ΗΕ και τριμερείς συναντήσεις για το Κυπριακό. Με την επιστροφή του στην Κύπρο, η συζήτηση αναζωπυρωνόταν περιοδικά, ενώ το τελευταίο διάστημα φούντωσε ξανά, καθώς πλησιάζει η ανάληψη της Κυπριακής Προεδρίας του Συμβουλίου της ΕΕ και γίνεται σαφές ότι τυχόν αλλαγές θα πρέπει να προηγηθούν.

Η διασύνδεση των τελευταίων ημερών αφορά κυρίως την ΑΤΑ. Η Κυβέρνηση φαίνεται να αισιοδοξεί, μετά και τη συνάντηση του Προέδρου Χριστοδουλίδη με τις εργοδοτικές οργανώσεις την Κυριακή το βράδυ, ότι βρισκόμαστε σε τροχιά συμφωνίας για ένα ζήτημα που παραμένει επί μήνες άλυτο και είχε προκαλέσει παναπεργία. Τα επόμενα εικοσιτετράωρα αναμένεται να φανεί εάν αυτή η αισιοδοξία έχει βάση, καθώς παραμένουν κάποια σημεία τριβής που δεν επιτρέπουν ακόμα την οριστική συμφωνία.

Αν κλείσει το ζήτημα της ΑΤΑ, αφαιρείται ένα σημαντικό θέμα που χειρίζονταν δύο Υπουργοί, τα ονόματα των οποίων βρίσκονται στο κάδρο του ανασχηματισμού. Πρόκειται για τον Υπουργό Εργασίας, Γιάννη Παναγιώτου, για τον οποίο φημολογείται πιθανή μετακίνηση σε άλλο χαρτοφυλάκιο, και τον Υπουργό Οικονομικών, Μάκη Κεραυνό, για τον οποίο υπήρχαν ψίθυροι περί πλήρους αποχώρησης, χωρίς ωστόσο να θεωρείται δεδομένο ότι θα αλλάξει κάτι για οποιονδήποτε από τους δύο. Η πολύμηνη φημολογία έχει καταστήσει σαφές πως τίποτα δεν είναι σίγουρο.

Η ΑΤΑ δεν αποτελεί τη μοναδική εκκρεμότητα για την προώθηση ανασχηματισμού. Αρκετές εκτιμήσεις κάνουν λόγο για αναμονή περίπου δύο εβδομάδων, καθώς η συζήτηση του Κρατικού Προϋπολογισμού για το 2026 βρίσκεται σε εξέλιξη. Ενώπιον της Βουλής έχουν παρουσιαστεί αρκετοί Υπουργοί και Υφυπουργοί, αλλά εκκρεμεί ακόμη η συζήτηση του προϋπολογισμού των Υπουργείων Δικαιοσύνης, Δημοσίας Τάξεως, Εξωτερικών και Παιδείας, καθώς και των Υφυπουργείων Μετανάστευσης και Διεθνούς Προστασίας και Εσωτερικών, με ολοκλήρωση της διαδικασίας στις 17 Νοεμβρίου με την παρουσίαση του Υπουργού Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων και της Υφυπουργού Κοινωνικής Πρόνοιας.

Πολλοί θεωρούν αδόκιμο να αντικατασταθούν Υπουργοί ενόσω εκκρεμούν οι προϋπολογισμοί τους, καθώς ένα νέο πρόσωπο, όσο καλά ενημερωμένο κι αν είναι, δεν μπορεί να έχει το ίδιο επίπεδο γνώσεων και ικανότητας να απαντήσει ή να επιχειρηματολογήσει στη Βουλή όσο εκείνος που χειρίζεται τα θέματα για μεγάλο χρονικό διάστημα. Για αυτό, θεωρείται πιο λογικό να ολοκληρωθεί η διαδικασία και στη συνέχεια να γίνουν οι αλλαγές. Ο Πρόεδρος, φυσικά, μπορεί να προχωρήσει σε ανασχηματισμό όποτε θέλει, αλλά θα πρέπει να είναι προετοιμασμένος για αντιδράσεις, εάν ανατρέψει προγραμματισμένες παρουσίες Υπουργών στη Βουλή.

Εάν ο ανασχηματισμός γίνει άμεσα, ένα από τα πρόσωπα που φαίνεται να μην γνωρίζει τίποτα είναι ο βουλευτής της συμπολιτευόμενης ΔΗΠΑ, Μαρίνος Μουσιούττας, του οποίου το όνομα «παίζει» για υπουργοποίηση από τις αρχές καλοκαιριού. Σε τηλεοπτική του δήλωση ανέφερε πως δεν έχει λάβει επίσημη πρόταση, αλλά αν του γίνει, θα τη σκεφτεί. Προσέθεσε ότι, αφού οι φήμες κυκλοφορούν, το καλύτερο θα ήταν να πραγματοποιηθεί σύντομα, αλλά εκτιμά πως «κάπου κοντά είμαστε».

Η μη ενημέρωση του Μουσιούττα μπορεί να υποδηλώνει ότι τελικά δεν βρίσκεται στα σχέδια του Προέδρου ή ότι ο ανασχηματισμός δεν θα γίνει μέσα στις επόμενες ημέρες. Υπενθυμίζεται ότι στον προηγούμενο ανασχηματισμό του 2024, η ενημέρωση των νέων προσώπων γινόταν λίγες ώρες πριν την ανακοίνωση και οι συζητήσεις συνεχίζονταν μέχρι αργά το προηγούμενο βράδυ. Η διαφορά φέτος είναι ότι προβλέπονται και εσωτερικές μετακινήσεις προσώπων εντός του Υπουργικού Συμβουλίου.

Εδώ και μήνες ακουγόταν, χωρίς επιβεβαίωση, η πιθανότητα αντικατάστασης Υπουργών Δικαιοσύνης, Μεταφορών, Γεωργίας και της Υφυπουργού Κοινωνικής Πρόνοιας, ενώ υπήρχαν φήμες για αποχώρηση των Υπουργών Ενέργειας, Οικονομικών και των Υφυπουργών Πολιτισμού και Τουρισμού. Τα ονόματα των Γιάννη Παναγιώτου, Ειρήνης Πική, Βασίλη Πάλμα, Νικόλα Ιωαννίδη και Κωνσταντίνου Λετυμπιώτη συζητούνται για πιθανές εσωτερικές μετακινήσεις, χωρίς να είναι ακόμη ξεκάθαρο ποια θα επικυρωθούν.

Ο ίδιος ο Πρόεδρος χαρακτήρισε ως «φαντασιώσεις» τη σύνδεση μεταξύ ανασχηματισμού και ΑΤΑ. «Διαβάζω τις φαντασιώσεις κάποιων, δεν έχει καμία σχέση το ένα με το άλλο», δήλωσε. Παρά ταύτα, δεν διέψευσε την πρόθεση για επικείμενο ανασχηματισμό, επιτρέποντας στις φήμες να συνεχίζουν να κυκλοφορούν, ενώ η πολύμηνη αναμονή ενισχύει την ένταση των σεναρίων.

Στην Κύπρο θα βρεθεί την Τετάρτη 5 Νοεμβρίου η Ύπατη Εκπρόσωπος της ΕΕ και επικεφαλής της Υπηρεσίας Εξωτερικής Δράσης της ΕΕ, Κάγια Κάλας, ενόψει της Κυπριακής Προεδρίας του Συμβουλίου της ΕΕ, η οποία θα ξεκινήσει την 1η Ιανουαρίου 2026.

Όπως επιβεβαίωσε στο ΚΥΠΕ η εκπρόσωπος της Επιτροπής για θέματα Εξωτερικών, Ανίτα Χίπερ, η επίσκεψη της Ύπατης Εκπροσώπου εντάσσεται στο πλαίσιο της επερχόμενης Προεδρίας, αλλά και της συνεχούς συνεργασίας σε σημαντικά θέματα, όπως η κατάσταση στη Γάζα, η κρίση στην Ουκρανία και η στήριξη που παρέχεται στο Κίεβο.

Η Κομισιόν δεν έχει ακόμη δημοσιεύσει το πλήρες πρόγραμμα της επίσκεψης, ωστόσο, σύμφωνα με πληροφορίες του ΚΥΠΕ, η Ύπατη Εκπρόσωπος θα έχει συναντήσεις στη Λευκωσία το απόγευμα της Τετάρτης με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, Νίκο Χριστοδουλίδη, τον Υπουργό Εξωτερικών, Κωνσταντίνο Κόμπο, και την Υφυπουργό για Ευρωπαϊκά Θέματα, Μαριλένα Ραουνά.

Περισσότερες λεπτομέρειες σχετικά με το πρόγραμμα και τις συναντήσεις θα δημοσιευτούν επισήμως εν καιρώ.

Τη διάνοιξη του οδοφράγματος των Κοκκίνων ζήτησε ο Γενικός Γραμματέας του ΑΚΕΛ, Στέφανος Στεφάνου, υπογραμμίζοντας ότι αναμένεται να αναθερμανθεί η συζήτηση γύρω από τα οδοφράγματα και ότι το συγκεκριμένο πρέπει να τεθεί εκ νέου προς εξέταση, καθώς η λειτουργία του θα διευκολύνει σημαντικά τους κατοίκους της περιοχής.

Κατά τη διάρκεια περιοδείας του στην Πόλη Χρυσοχούς το Σάββατο, ο κ. Στεφάνου επεσήμανε πως είναι αυτονόητο, τη στιγμή που στα μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης τίθεται το ζήτημα νέων οδοφραγμάτων, να συμπεριληφθεί και το οδόφραγμα των Κοκκίνων.

Απαντώντας σε σχετική ερώτηση, ανέφερε ότι το θέμα αυτό παραμένει σε εκκρεμότητα από το 1963-1964. Υπενθύμισε, μάλιστα, ότι υπήρξε στο παρελθόν μια προκαταρκτική συμφωνία για τη διάνοιξή του μεταξύ Χριστόφια και Ταλάτ, η οποία όμως δεν υλοποιήθηκε λόγω της στάσης του τουρκικού στρατού.

«Δεδομένου ότι καταγράφεται κινητικότητα στο Κυπριακό, η οποία εκτιμάται πως θα ενταθεί μετά και τη στάση του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ, όπως εκφράστηκε στη Νέα Υόρκη τον περασμένο Σεπτέμβριο και επαναλήφθηκε πρόσφατα στην επιστολή του προς τον νέο Τουρκοκύπριο ηγέτη κ. Έρχιουρμαν, θεωρώ πως η συζήτηση για τα οδοφράγματα θα ανανεωθεί», δήλωσε.

Σε αυτό το πλαίσιο, πρόσθεσε, «πρέπει να τεθεί και η διάνοιξη του οδοφράγματος των Κοκκίνων, με στόχο την υλοποίησή του, κάτι που θα ωφελήσει ουσιαστικά τους κατοίκους της περιοχής».

Ο ΓΓ του ΑΚΕΛ σημείωσε επίσης ότι με την ανάδειξη του κ. Έρχιουρμαν στην ηγεσία της τουρκοκυπριακής κοινότητας, αναμένεται να ενισχυθεί ο ρόλος του διεθνούς παράγοντα και του ΓΓ του ΟΗΕ, ώστε να ενθαρρυνθεί η επανέναρξη των συνομιλιών που διακόπηκαν το 2017 — στόχος που, όπως είπε, συμμερίζεται και το ΑΚΕΛ.

Τόνισε, επιπλέον, ότι η επανεκκίνηση της διαδικασίας πρέπει να βασιστεί στη συνέχιση των διαπραγματεύσεων από το σημείο όπου σταμάτησαν, διαφυλάσσοντας τις συγκλίσεις και το διαπραγματευτικό κεκτημένο, ενώ παράλληλα να υπάρξει ετοιμότητα για συζήτηση των εκκρεμοτήτων στο πλαίσιο Γκουτέρες.

«Αυτή είναι η ασφαλέστερη και ταχύτερη οδός για να ολοκληρωθεί μια πορεία που ξεκίνησε εδώ και δεκαετίες, με σκοπό την επίτευξη συνολικής λύσης του Κυπριακού, η οποία θα τερματίσει την κατοχή και θα επανενώσει τον λαό μας», δήλωσε.

Καταλήγοντας, ο κ. Στεφάνου υπογράμμισε ότι η επίλυση του Κυπριακού θα δημιουργήσει νέες προοπτικές για τη χώρα, προσθέτοντας πως μια βιώσιμη λύση θα συμβάλει επίσης στην αντιμετώπιση σημαντικών ζητημάτων, όπως αυτά της ενέργειας και του νερού.