Connect with us

MILITAIRE

Η Τουρκία παίζει το χαρτί των Σπάνιων Γαιών στη γεωπολιτική σκακιέρα

Avatar photo

Published

on


Της Αλεξίας Στούπη

Η Τουρκία ενεργοποιεί το «όπλο» των σπάνιων γαιών, επιχειρώντας να ενισχύσει τη γεωπολιτική της ισχύ και να καθιερωθεί ως περιφερειακή υπερδύναμη μέσω της γαιο-οικονομίας. Η εξέλιξη αυτή φέρνει τις Ηνωμένες Πολιτείες αντιμέτωπες με ένα δύσκολο δίλημμα: να αποδεσμευτούν από την εξάρτηση από την Κίνα, δημιουργώντας όμως νέα εξάρτηση από την Τουρκία — μια χώρα που έχει επαναφέρει τη στρατηγική του «Επιτήδειου Ουδέτερου» στη διεθνή σκακιέρα. Το «αδύναμο σημείο» των ΗΠΑ δεν είναι άλλο από τις σπάνιες γαίες, οι οποίες αποτελούν κρίσιμο στοιχείο στην παραγωγή στρατηγικών όπλων, όπως τα F-16, τα F-35 και το σύστημα Patriot. Οι ΗΠΑ επιδιώκουν την απεξάρτηση από τις κινεζικές εισαγωγές, γεγονός που καθιστά την Τουρκία εν δυνάμει νέο προμηθευτή.

Η Άγκυρα φαίνεται να γνωρίζει πολύ καλά αυτή την πραγματικότητα. Όπως αποκάλυψαν το Bloomberg (6 Οκτωβρίου 2025) και η BirGün, η Τουρκία έχει ήδη ξεκινήσει διερευνητικές επαφές με τις Ηνωμένες Πολιτείες για πιθανή συνεργασία στην εκμετάλλευση των κοιτασμάτων σπάνιων γαιών στην περιοχή Beylikova του Εσκίσεχιρ. Σε μια εποχή όπου ο αναθεωρητισμός κυριαρχεί στη Μεσόγειο — από τη Συρία έως το Ισραήλ — η Τουρκία επιδιώκει να διατηρήσει τη σχέση της με τις ΗΠΑ, χωρίς να απολέσει τη γεωπολιτική της ευελιξία. Πρόκειται για μια εξέλιξη που μπορεί να αποδειχθεί επικίνδυνη για την ελληνική αποτρεπτική στρατηγική, η οποία μοιάζει να παραμένει αδρανής.

Πολλαπλασιαστές ισχύος στην παγκόσμια σκακιέρα

Οι σπάνιες γαίες θεωρούνται από πολλούς ως το νέο «νόμισμα ισχύος» στην παγκόσμια ενεργειακή και τεχνολογική μετάβαση. Πίσω από την τεχνική πολυπλοκότητα, διαμορφώνεται ένα νέο ενεργειακό και γεωπολιτικό παιχνίδι, στο οποίο η Ελλάδα δεν μπορεί να παραμείνει αμέτοχη.

Οι σπάνιες γαίες (Rare Earth Elements – REE) αποτελούν ομάδα 17 στοιχείων, όπως το νεοδύμιο, το δυσπρόσιο, το λανθάνιο και το ύττριο. Χρησιμοποιούνται σε μπαταρίες ηλεκτρικών οχημάτων, ανεμογεννήτριες, λέιζερ, αισθητήρες, αλλά και σε μαγνήτες υψηλής ισχύος — κρίσιμα εξαρτήματα για τη βιομηχανία όπλων και ενεργειακών συστημάτων.

Η «παντοκράτειρα» Κίνα των σπάνιων γαιών

Παρότι δεν είναι τόσο σπάνιες στη φύση όσο υποδηλώνει το όνομά τους, η εξόρυξη και κυρίως η επεξεργασία τους είναι εξαιρετικά δαπανηρές και περίπλοκες. Η Κίνα ελέγχει περίπου το 80% της παγκόσμιας παραγωγής και πάνω από το 90% της επεξεργασίας (refining), γεγονός που της εξασφαλίζει στρατηγικό μονοπώλιο. Η Ουάσιγκτον επιχειρεί να περιορίσει αυτή την εξάρτηση, και εδώ ακριβώς εισέρχεται στο παιχνίδι η Τουρκία.

Το 2022, η τουρκική κρατική εταιρεία Eti Maden ανακοίνωσε την ανακάλυψη 694 εκατομμυρίων τόνων ορυκτού υλικού στο Beylikova (Εσκίσεχιρ), με περιεκτικότητα σε οξείδια REE που κυμαίνεται από 0,3% έως 0,8%. Παρότι τα ποσοστά φαίνονται χαμηλά, θεωρούνται εμπορικά αξιοποιήσιμα εφόσον υπάρξει η απαραίτητη τεχνογνωσία επεξεργασίας.

Ψάχνει συμπαίκτη η Τουρκία

Η Άγκυρα έχει ήδη θέσει σε λειτουργία πιλοτική μονάδα επεξεργασίας και αναζητά διεθνείς εταίρους για την πλήρη ανάπτυξή της. Οι προσπάθειες συνεργασίας με Κίνα και Ρωσία δεν απέδωσαν καρπούς, οδηγώντας την Τουρκία να στραφεί προς τις Ηνωμένες Πολιτείες για τεχνολογική υποστήριξη και κοινή παραγωγή. Μέχρι στιγμής, πάντως, δεν έχει υπάρξει κάποια επίσημη συμφωνία.

Η αντιπολίτευση (CHP) έχει επικρίνει την κυβέρνηση για έλλειψη διαφάνειας, εκφράζοντας ανησυχίες ότι η εκμετάλλευση ενδέχεται να καταλήξει σε ξένα συμφέροντα. Το πραγματικό διακύβευμα, ωστόσο, δεν είναι η ιδιοκτησία των κοιτασμάτων, αλλά ο έλεγχος της τεχνολογίας καθαρισμού των REE.

Σύμφωνα με εκθέσεις της Aerospace America και της RAND, κάθε μαχητικό F-35 περιέχει εκατοντάδες κιλά υλικών βασισμένων σε σπάνιες γαίες, οι οποίες είναι κρίσιμες για τους μαγνήτες των ραντάρ AESA, τους ηλεκτρικούς ενεργοποιητές και τα συστήματα ηλεκτρονικού πολέμου.

Οι ΗΠΑ, που προσπαθούν να μειώσουν την εξάρτησή τους από την Κίνα, έχουν κάθε λόγο να αναζητήσουν νέους προμηθευτές εντός ΝΑΤΟ. Αν η Τουρκία αποδείξει ότι μπορεί να επεξεργάζεται τα υλικά εγχώρια, θα αποκτήσει ένα σημαντικό στρατηγικό πλεονέκτημα, ακόμη κι αν δεν επιστρέψει άμεσα στο πρόγραμμα F-35.

Τα τουρκικά οφέλη και η «κοιμώμενη» Ελλάδα

Μια Τουρκία που προμηθεύει τη Δύση με κρίσιμες πρώτες ύλες παύει να είναι «προβληματική» και μετατρέπεται σε αναγκαίο σύμμαχο της δυτικής άμυνας.

Η Ελλάδα, από την πλευρά της, διαθέτει ενδείξεις ύπαρξης σπάνιων γαιών στη Θράκη και τη Βόρεια Ελλάδα, χωρίς ωστόσο να έχει επιβεβαιωθεί αν τα αποθέματα είναι εμπορικά αξιοποιήσιμα. Αν όντως επαρκούν, η έγκαιρη ένταξή μας σε ευρωπαϊκά έργα είναι ζωτικής σημασίας.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση, μέσω του Critical Raw Materials Act, έχει θέσει ως στόχο έως το 2030 να καλύπτει το 10% της ζήτησης σπάνιων γαιών με εγχώρια εξόρυξη και το 40% μέσω ευρωπαϊκής επεξεργασίας.

Αλλάζουν οι ισορροπίες στην Ανατολική Μεσόγειο

Η υπόθεση των σπάνιων γαιών δεν αφορά μόνο την οικονομία, αλλά και την ισορροπία ισχύος στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο. Η τοπική επεξεργασία REE σημαίνει πρόσβαση σε τεχνολογίες αιχμής — θεμέλιο της σύγχρονης αμυντικής βιομηχανίας. Η ανάπτυξη εγχώριας τεχνογνωσίας θα ενισχύσει την αυτάρκεια της Άγκυρας σε UAV, πυραύλους και ηλεκτρονικά συστήματα, αυξάνοντας παράλληλα τη γεωπολιτική της βαρύτητα.

Ίσως ήρθε η ώρα να αναρωτηθούμε πού βρίσκεται η Ελλάδα μέσα σε αυτό το νέο γεωστρατηγικό περιβάλλον.

Αλεξία Στούπη
Πολιτικός Επιστήμονας
MA Εφαρμοσμένη Στρατηγική & Διεθνής Ασφάλεια
Απόφοιτος ΕΣΔΔ, ΣΕΘΑ
Εξειδίκευση: Γεωπολιτική ανάλυση της Μέσης Ανατολής

ΠΗΓΗ: MILITAIRE .gr

Continue Reading

MILITAIRE

«Πεδίον δόξης λαμπρόν» ο πρωτογενής τομέας για την ενίσχυση του ΑΕΠ της Κύπρου, δηλώνει ο Χριστοδουλίδης

Avatar photo

Published

on

 

Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Νίκος Χριστοδουλίδης, χαρακτήρισε, σε δηλώσεις του τη Δευτέρα, ως ύψιστη προτεραιότητα την αύξηση της συμμετοχής του πρωτογενούς τομέα στο Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν (ΑΕΠ). Εκφράζοντας την πεποίθηση ότι κάτι τέτοιο είναι εφικτό, ανέφερε ότι η «πολύ ενθαρρυντική» ανταπόκριση των νέων γεωργών στα προγράμματα του Υπουργείου Γεωργίας, που υλοποιούνται μέσω του Κυπριακού Οργανισμού Αγροτικών Πληρωμών (ΚΟΑΠ), αποτελεί καθοριστικό παράγοντα.

Οι δηλώσεις έγιναν κατά τη συνάντησή του με τον Επίτροπο του ΚΟΑΠ, Ανδρέα Κυπριανού, ο οποίος του παρέδωσε την Ετήσια Έκθεση του Οργανισμού για το 2024. «Τα θέματα της αύξησης του πρωτογενούς τομέα στη χώρα μας αποτελούν ύψιστη προτεραιότητα, ένα μεγάλο στοίχημα που θεωρώ ότι μπορούμε να επιτύχουμε», τόνισε ο Πρόεδρος. Πρόσθεσε ότι είναι ιδιαίτερα ενθαρρυντικό το γεγονός ότι οι νέοι, μετά από πολλά χρόνια, επανεντάσσονται στον πρωτογενή τομέα, ενώ ταυτόχρονα συνεχίζονται οι προσπάθειες μέσω εθνικών και ευρωπαϊκών προγραμμάτων.

Ο Πρόεδρος υπενθύμισε ότι σε λιγότερο από 45 ημέρες ξεκινά η κυπριακή Προεδρία του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με κρίσιμες διαπραγματεύσεις για το Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο, και ειδικά για την Κοινή Αγροτική Πολιτική. «Ναι, ο προϋπολογισμός της ΕΕ πρέπει να ανταποκρίνεται στις σύγχρονες προκλήσεις της, όπως η άμυνα, η ασφάλεια, το μεταναστευτικό και η ανταγωνιστικότητα. Παράλληλα, πρέπει να διατηρηθούν φάκελοι όπως η Κοινή Αγροτική Πολιτική και το Ταμείο Συνοχής, που ωφελούν τους Ευρωπαίους πολίτες, και προς αυτή την κατεύθυνση θα εργαστούμε», ανέφερε.

Ο Πρόεδρος τόνισε επίσης ότι «δεν έχουμε την πολυτέλεια να χάνουμε ούτε ένα ευρώ» από τα διαθέσιμα ευρωπαϊκά κονδύλια. Επιπλέον, αναφέρθηκε στη δυναμική ανάδειξη των κυπριακών προϊόντων μέσω των φεστιβάλ στις κοινότητες, τα οποία χαρακτηρίζονται πολύ επιτυχημένα, ενισχύοντας την εξαγωγική δραστηριότητα και προβάλλοντας τα προϊόντα της κυπριακής γης.

Από την πλευρά του, ο Επίτροπος του ΚΟΑΠ, Ανδρέας Κυπριανού, ευχαρίστησε τον Πρόεδρο για τη συνεργασία, η οποία οδήγησε σε σχεδόν πλήρη απορρόφηση των ευρωπαϊκών κονδυλίων και αύξηση των ενισχύσεων προς τους Κύπριους αγρότες κατά περίπου 20% το 2024, με αναμενόμενη αύξηση 25% το 2025. Ο ίδιος σημείωσε ότι στα 21 χρόνια λειτουργίας του Οργανισμού έχουν επιδοτηθεί περίπου 2,27 δισ. ευρώ, με αυξητική τάση τα τελευταία χρόνια, αποτέλεσμα και της συμβολής του Προέδρου.

Ο Επίτροπος τόνισε ότι τα κρατικά κονδύλια, σε συνδυασμό με τα ευρωπαϊκά, έχουν αυξηθεί σημαντικά, ενώ αναφέρθηκε στην «πρωτοφανή» ταχύτητα αντίδρασης της Κυβέρνησης στις αποζημιώσεις γεωργών και κτηνοτρόφων μετά τις καταστροφικές πυρκαγιές του προηγούμενου καλοκαιριού, γεγονός που αναγνωρίζεται από τους ίδιους τους πληγέντες. Παρά τις προκλήσεις στον τομέα του νερού και την ανομβρία, υπάρχει έντονο ενδιαφέρον των νέων γεωργών να ενταχθούν στα σχέδια επιδοτήσεων που προκήρυξε το Υπουργείο Γεωργίας μέσω του ΚΟΑΠ. Ο Πρόεδρος χαρακτήρισε τον αγροτοκτηνοτροφικό τομέα και τη μεταποίηση ως «πεδίον δόξης λαμπρόν» για την κυπριακή οικονομία, επισημαίνοντας παράλληλα ότι τα παραδοσιακά κυπριακά προϊόντα είναι υψηλής ποιότητας και εκτιμώνται στην Ευρώπη και διεθνώς.

«Αυξάνοντας την εξαγωγική προσπάθεια της Κύπρου στα παραδοσιακά προϊόντα, μπορούμε να ενισχύσουμε την αγροτική οικονομία και να αυξήσουμε τη συμμετοχή του πρωτογενούς τομέα στο ΑΕΠ», κατέληξε ο Πρόεδρος.

Ο Επίτροπος υπογράμμισε ότι ο ΚΟΑΠ βρίσκεται «στον πάτο» των διορθώσεων της ΕΕ, χάρη στους αυστηρούς ελέγχους και τη σωστή λειτουργία του Οργανισμού, ενώ ανακοίνωσε ότι το 2026 η Κύπρος θα φιλοξενήσει το συνέδριο των διευθυντών αγροτικών πληρωμών, προσκαλώντας τον Πρόεδρο να απευθύνει χαιρετισμό.

Στόχος του συνεδρίου είναι να αναδειχθούν οι ιδιαιτερότητες της Κύπρου, από το μικρό μέγεθος των αγροτικών εκτάσεων μέχρι το υψηλό διοικητικό κόστος των επιδοτήσεων, και να προταθούν τρόποι για ουσιαστική απλοποίηση των διαδικασιών και ευκολότερη πρόσβαση των γεωργών και κτηνοτρόφων στα ευρωπαϊκά κονδύλια, σύμφωνα με τις κατευθύνσεις της ΕΕ.

Continue Reading

MILITAIRE

Ζελένσκι σε περιοδεία στρατιωτικού εξοπλισμού: Από την Αθήνα στο Παρίσι και τη Μαδρίτη

Avatar photo

Published

on

Του Κώστα Ήσυχου

Η επίσκεψη του Ουκρανού προέδρου, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, στην Αθήνα και στη συνέχεια στο Παρίσι και στη Μαδρίτη, υπηρετεί συγκεκριμένη στρατηγική και επιδίωξη: την αναζήτηση πηγών πολεμικού υλικού που θα ενισχύσουν την ήδη δοκιμαζόμενη ουκρανική στρατιωτική μηχανή του ΝΑΤΟ. Στόχος είναι η προμήθεια αντιαεροπορικών και αντιαρματικών όπλων, καθώς και άλλου απαραίτητου εξοπλισμού, προκειμένου να συνεχιστεί ένας πόλεμος, που από το 2014 στοχεύει στην πλήρη στρατιωτική περικύκλωση της Ρωσίας από τον ευρωατλαντισμό. Παράλληλα, επιδιώκεται η επιτάχυνση του “κάθετου διαδρόμου” προμήθειας LNG από την Αλεξανδρούπολη προς την Ουκρανία, την ανατολική Ευρώπη και τις χώρες της Βαλτικής.

Η πολεμική στρατηγική της ουκρανικής νατοϊκής ακροδεξιάς δεν περιορίστηκε μόνο στην έναρξη και συνέχιση ενός αιματηρού πολέμου στην καρδιά της Ευρώπης, αλλά ανέπτυξε και μια νεοναζιστική αντίληψη για μια καθαρή ουκρανική φυλή, χωρίς γλωσσικές, θρησκευτικές ή εθνικές μειονότητες. Μεταξύ αυτών περιλαμβάνεται και η ρωσόφωνη μειονότητα, καθώς και η πολυπληθής ελληνική κοινότητα της Ουκρανίας, που υπέστη τις ακροδεξιές πολιτικές των μετασοβιετικών κυβερνήσεων, ιδιαίτερα αυτών που προσαρτήθηκαν στη νατοϊκή στρατηγική.

Όπως προκύπτει από τις δηλώσεις της νέας πρέσβειρας των ΗΠΑ στην Ελλάδα, Κίμπερλι Γκίλφοΐλ, επιδιώκεται η ενεργειακή ασφυξία της Ρωσίας προς τη Δύση, ώστε να διακοπεί η ενεργειακή συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Ένωση, η οποία διαρκεί εδώ και περίπου 80 χρόνια, ήδη από την εποχή της Σοβιετικής Ένωσης. Η στρατηγική του Τραμπισμού επιδιώκει να αντικαταστήσει το φθηνότερο ρωσικό, ιρανικό και βενεζουελάνικο πετρέλαιο με ακριβότερη ενέργεια και υδρογονάνθρακες των ΗΠΑ, στην Ευρώπη αλλά και σε άλλες περιοχές της Ασίας, Αφρικής και Λατινικής Αμερικής.

Δεν είναι η πρώτη φορά που ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης και η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας ενισχύουν στενές συμμαχικές σχέσεις στο όνομα δήθεν της χώρας, με πρακτικές που υπονομεύουν το διεθνές κύρος της Ελλάδας. Στο παρελθόν, η ελληνική κυβέρνηση είχε δώσει συγχαρητήρια στον αυτοανακηρυχθέντα πρόεδρο της Βενεζουέλας, Χουάν Γκουαϊδό, για να αναλάβει τα ηνία της χώρας, ενώ πρόσφατα συνεχίζει να ενισχύει τον ίδιο στρατηγικό προσανατολισμό μέσω της βραβευμένης με Νόμπελ Ειρήνης Ματσάδο.

Η συμμαχία με το Ισραήλ του Νετανιάχου, υπεύθυνου για γενοκτονία, εθνοκάθαρση και αποικιοποίηση της Παλαιστίνης, εντάσσει τη χώρα μας σε ένα πλαίσιο φιλοσιωνιστικής, νατοϊκής στρατηγικής, το οποίο εκτιμά ότι θα εξασφαλίζει διαρκώς την στήριξη της Ουάσινγκτον. Η κυβέρνηση καλείται να αποφύγει την ενίσχυση σχέσεων με φιλοσιωνιστικούς ακροδεξιούς ηγέτες, όπως ο Μιλέι, που θεωρείται από τον Τραμπ ως πολιτικό του παιδί.

Η Ουάσινγκτον, ιστορικά, επιδιώκει να ελέγχει την εγχώρια πολιτική μέσω πολλών παικτών από όλο το πολιτικό φάσμα, περιορίζοντας την ανάπτυξη πραγματικής αντιιμπεριαλιστικής πολιτικής. Η Ελλάδα δεν ακολουθεί πολυδιάστατη εξωτερική πολιτική, ενώ οι περιφερειακοί πόλεμοι πολλαπλασιάζονται και εντείνονται.

Η σημερινή Ελλάδα θυμίζει έντονα την Κούβα του 1957 υπό τον δικτάτορα Μπατίστα, με τη μαφιόζικη καπιταλιστική παρουσία των ΗΠΑ. Η πρόσφατη άφιξη της πρέσβειρας Κίμπερλι Γκίλφοΐλ καταδεικνύει την αντιμετώπιση της Ελλάδας ως προτεκτοράτου, στρατιωτικού και ενεργειακού προπύργιου των ΗΠΑ.

Η χώρα μας χρειάζεται ουσιαστικά πολιτικές από τα κάτω, με πρωταγωνιστή τον λαό, για να δημιουργήσει αντίβαρα στην ιμπεριαλιστική κυριαρχία, που θέτει σε κίνδυνο τους πολίτες και τις κοινωνίες της περιοχής. Η υπόσχεση ότι η Ελλάδα θα γίνει σημαντικός ενεργειακός κόμβος, ουσιαστικά πρατήριο των αμερικανικών και ισραηλινών συμφερόντων, αποδεικνύεται ψευδής και υπενθυμίζει την παλιά λαϊκή ρήση: “ο κόμπος έφτασε στο χτένι”!

ΠΗΓΗ: MILITAIRE. gr

Continue Reading

MILITAIRE

Το Πολυτεχνείο δεν έριξε τη χούντα, την κλόνισε – Κώστας Βέργος, militaire.gr

Avatar photo

Published

on

Γραφεί ο Κώστας Βέργος

Το Πολυτεχνείο δεν ανέτρεψε τη δικτατορία. Την κλόνισε . Η δεύτερη χούντα, απόλυτα συνδεδεμένη με την πρώτη, ολοκλήρωσε την πορεία της προηγούμενης. Ήταν πρακτικά αναπόφευκτο ότι θα οδηγούσε —με ή χωρίς αμερικανική ενθάρρυνση— στην Κυπριακή Τραγωδία του 1974. Είχε προηγηθεί η απόσυρση της ελληνικής μεραρχίας από την Κύπρο τον Νοέμβριο του 1967, ύστερα από πίεση της Τουρκίας και υπόδειξη των ΗΠΑ. Παράλληλα, η χούντα συνωμοτούσε εναντίον του νόμιμου Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας, καλλιεργώντας συνθήκες εμφύλιας σύγκρουσης και βίας. Η τελική πράξη της προδοσίας είχε ήδη δρομολογηθεί.

Το Πολυτεχνείο δεν ανέτρεψε τη χούντα. Έθεσε, όμως, τέλος στη δήθεν «φιλελευθεροποίηση» Μαρκεζίνη. Το «σύνταγμα» του 1973 προέβλεπε ότι ο «Πρώτος Πρόεδρος της Δημοκρατίας» —με θητεία έως την 1η Ιουνίου 1981— θα ήταν ο ήδη «προσωρινός Πρόεδρος και Πρωθυπουργός» Γεώργιος Παπαδόπουλος, δηλαδή ο επικεφαλής του πραξικοπήματος της 21ης Απριλίου 1967. Οι σχεδιαζόμενες εκλογές του Μαρκεζίνη αφορούσαν μόνο τη Βουλή και την Κυβέρνηση, όχι την Προεδρία. Η θέση του Προέδρου διασφάλιζε μια «μεταπολίτευση» που θα νομιμοποιούσε τους πραξικοπηματίες, καθιστώντας την εκτροπή σχεδόν «δικαιωμένη» και προσφέροντας ηθικό έρεισμα σε κάθε μελλοντική παρέμβαση του στρατού ενάντια στον «εσωτερικό εχθρό». Θα φτάναμε στο σημείο τα σχολικά βιβλία να εξακολουθούν να μιλούν για την «εθνοσωτήριο επανάσταση», συνοδευόμενα από τους παραληρηματικούς λόγους του δικτάτορα στην Ακαδημία Αθηνών.

Ο «Πρόεδρος» του συντάγματος του 1973 κρατούσε υπό τον έλεγχό του στρατό, αστυνομία και εξωτερική πολιτική, διόριζε και απέλυε Πρωθυπουργό και Υπουργικό Συμβούλιο, συγκλήσεις και αναβολές της Βουλής, επικύρωση και δημοσίευση νόμων, ενώ σε «έκτακτες περιστάσεις» μπορούσε να εκδίδει νομοθετικά διατάγματα. Είχε καθοριστικό ρόλο στη δημόσια διοίκηση και στον προϋπολογισμό — ιδιαίτερα του στρατού. Στη δικαιοσύνη μπορούσε να χορηγεί χάρη, αμνηστία, να πραγματοποιεί διορισμούς και μεταθέσεις δικαστικών. Και, ειρωνικά, το κείμενο διευκρίνιζε στο τέλος ότι ο Πρόεδρος «δεν έχει άλλες αρμοδιότητες πέραν όσων ρητώς ορίζει το Σύνταγμα»…

Ο Μαρκεζίνης, ιστορικό πολιτικό στέλεχος της Δεξιάς και φέρελπις διαχειριστής μιας παραμορφωμένης «μεταπολίτευσης», επιχείρησε να προσεγγίσει πολιτικούς αρχηγούς για να τους πείσει να συμμετάσχουν στις εκλογές. Βρήκε συνομιλητές τόσο στη Δεξιά όσο και στην Αριστερά, αλλά πραγματική στήριξη μόνο σε ορισμένους δεξιούς κύκλους. Σταθερή υπήρξε η έντονα αρνητική στάση του Παναγιώτη Κανελλόπουλου και της Ελένης Βλάχου, που θεωρούσαν ασυμβίβαστη τη νομιμοποίηση της χούντας μέσω Μαρκεζίνη. Ο Ευάγγελος Αβέρωφ είχε μάλιστα χαρακτηρισθεί ως «γεφυροποιός» μεταξύ χούντας και Καραμανλή.

Η αντίσταση κατά τη διάρκεια της δικτατορίας ήταν περιορισμένη, αλλά γι’ αυτό ακριβώς ηρωική. Καταστολή, βασανιστήρια, εξορίες σημάδεψαν την περίοδο. Η εξέγερση της Νομικής (Φεβρουάριος 1973) και η εξέγερση του Πολυτεχνείου (Νοέμβριος 1973) αποτέλεσαν κορυφαίες εκδηλώσεις λαϊκής αντίστασης, κυρίως από τη νεολαία — τη γενιά που σήμερα διανύει την όγδοη δεκαετία της ζωής της. ΠΑΜ, ΠΑΚ, Δημοκρατική Άμυνα, ΚΚΕ, ΚΝΕ, ΚΚΕ Εσωτερικού, Ρήγας Φεραίος, ΕΚΚΕ, ΟΜΛΕ, Αντι-ΕΦΕΕ, Κίνημα Ναυτικού αποτελούν μέρος του μωσαϊκού των αντιστασιακών οργανώσεων. Εξέχουσες μορφές της περιόδου υπήρξαν οι Αλέξανδρος Παναγούλης, Κώστας Γεωργάκης, π. Πυρουνάκης, Νίκος Ψαρουδάκης, Βάσω Κατράκη και άλλοι — φωτεινές εξαιρέσεις σε μια εποχή σκοταδιού.

Χαρακτηριστική είναι η κυνική δήλωση του Πατακού, ενός από τους πρωτεργάτες του πραξικοπήματος: «Ένα φου να μας κάνατε τότε, θα πέφταμε». Εκείνο το «φου» όμως προϋπέθετε μαζικό λαϊκό κίνημα και παρουσία στο Σύνταγμα, μπροστά στο Μνημείο του Άγνωστου Στρατιώτη. Τέτοιο ξέσπασμα δεν υπήρξε. Μετά το «1-1-4», τα Ιουλιανά και την αποσταθεροποίηση της Αποστασίας, η κοινωνία είχε κουραστεί, είχε αποτραβηχτεί προς τα μέσα. Μια δεκαετία πολιτικής, πολιτιστικής και καλλιτεχνικής άνθησης έκλεισε με επτά χρόνια σκοταδιού. Όχι οι προσδοκίες, αλλά οι πιο σκοτεινοί εφιάλτες επρόκειτο να επικρατήσουν.

ΥΓ: Ο Γιώργος Σεφέρης, μεγάλος ποιητής και διεθνής πνευματική μορφή, το 1969 προέβη σε δημόσια δήλωση μέσω BBC:
«Δεν έχω δημοσιεύσει τίποτα στην Ελλάδα από τότε που φιμώθηκε η ελευθερία. Μήνες τώρα, αισθάνομαι ολοένα πιο επιτακτικά το χρέος να πω έναν λόγο για τη σημερινή κατάστασή μας… [Το καθεστώς] είναι ολωσδιόλου αντίθετο με τα ιδεώδη για τα οποία πολέμησε ο λαός μας. Είναι κατάσταση υποχρεωτικής νάρκης… Όλοι το κατάλαβαν πια: στις δικτατορίες η αρχή φαίνεται εύκολη, αλλά η τραγωδία είναι αναπόφευκτη στο τέλος… Βλέπω τον γκρεμό προς τον οποίο μας οδηγεί η καταπίεση που σκέπασε τον τόπο…»

ΠΗΓΗ: MILITAIRE. gr

Continue Reading
Advertisement

Viral

(c) 2017-25 | Vouli.TV. All Rights Reserved. Developed by UnitrustMedia