του Χάρη Θεραπή*

Η πρόσφατη παραλαβή και πλήρης ενεργοποίηση του προηγμένου αντιαεροπορικού συστήματος Barak MX, προϊόν της Ισραηλινής Αεροδιαστημικής Βιομηχανίας (IAI), σηματοδοτούν καίρια στροφή στη στρατηγική άμυνας της Κυπριακής Δημοκρατίας. Μετά από τεχνικές καθυστερήσεις και αναπροσαρμογές λόγω των συγκρούσεων στη Μέση Ανατολή, η Λευκωσία αποκτά πλέον ένα σύστημα που τοποθετεί την αεράμυνά της σε ευρωπαϊκό και περιφερειακό επίπεδο αιχμής.

1. Νέα αρχιτεκτονική αποτροπής έναντι της Τουρκίας

Η Τουρκία διατηρεί ισχυρή αεροπορία, εξελιγμένο στόλο μη επανδρωμένων αεροσκαφών και πύραυλο-φορέα μεσαίου βεληνεκούς. Η Κύπρος, χωρίς αεροπορία μαχητικών, στηριζόταν έως τώρα σε περιορισμένες δυνατότητες επίγειας αεράμυνας. Η ένταξη του Barak MX αλλάζει δραστικά αυτή την εξίσωση:

  • Πολυεπίπεδη άμυνα: Οι τρεις εκδόσεις MR, LR και ER (εμβέλειες 35–150 χλμ.) επιτρέπουν δημιουργία «ομπρέλας» προστασίας σε διαφορετικά ύψη και αποστάσεις, καλύπτοντας ολόκληρη τη ζώνη του FIR Λευκωσίας.

  • Αντι-drone & αντι-βαλλιστικές δυνατότητες: Το σύστημα εντοπίζει και καταρρίπτει από μικρά UAV μέχρι βαλλιστικούς πυραύλους, αντιμετωπίζοντας την αυξανόμενη τουρκική χρήση μη επανδρωμένων και πυραυλικών μέσων.

  • Δημιουργία κόστους κλιμάκωσης: Η πιθανότητα επιτυχούς αναχαίτισης τουρκικών επιθέσεων αυξάνει το ρίσκο για την Άγκυρα, ενισχύοντας την κυπριακή αποτροπή και περιορίζοντας την επιχειρησιακή της ελευθερία πάνω από την Ανατολική Μεσόγειο.

Η Κύπρος αποκτά έτσι ικανότητα «άρνησης πρόσβασης» (A2/AD) που μέχρι σήμερα ανήκε μόνο σε μεγάλες περιφερειακές δυνάμεις.

2. Εμβάθυνση στρατηγικής συνεργασίας Κύπρου–Ισραήλ

Η ανάπτυξη του Barak MX είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την αναβάθμιση των αμυντικών δεσμών Λευκωσίας–Τελ Αβίβ:

  • Κοινά συμφέροντα ασφάλειας: Η προστασία των υποθαλάσσιων ενεργειακών κοιτασμάτων (ΑΟΖ Κύπρου–Ισραήλ) απαιτεί διαλειτουργικά συστήματα. Το Barak MX επιτρέπει κοινές αεράμυνες επιχειρήσεις και ανταλλαγή δεδομένων σε πραγματικό χρόνο.

  • Τριμερής άξονας Ελλάδας–Κύπρου–Ισραήλ: Η απόκτηση ισραηλινού συστήματος ενισχύει τον ευρύτερο τριμερή μηχανισμό με την Ελλάδα, προσφέροντας συνδυασμένη κάλυψη από το Αιγαίο έως τη Μέση Ανατολή.

  • Μεταφορά τεχνογνωσίας και συνεκπαίδευση: Ισραηλινές ομάδες παρέχουν εκπαίδευση και τεχνική υποστήριξη, βελτιώνοντας το επίπεδο της Εθνικής Φρουράς και δημιουργώντας μόνιμα κανάλια συνεργασίας.

Η αμυντική αυτή σύγκλιση λειτουργεί αποτρεπτικά όχι μόνο προς την Τουρκία αλλά και προς οποιαδήποτε δύναμη επιδιώξει να αποσταθεροποιήσει την Ανατολική Μεσόγειο.

 3. Περιφερειακή διάσταση και ευρωπαϊκή προοπτική

Η Κύπρος, ως κράτος-μέλος της ΕΕ στην πρώτη γραμμή της Μέσης Ανατολής, αποκτά ρόλο προκεχωρημένου αεράμυνου κόμβου. Η δυνατότητα διασύνδεσης του Barak MX με νατοϊκά και ευρωπαϊκά συστήματα καθιστά το νησί σημείο αναφοράς για κοινές αποστολές επιτήρησης, προστασία θαλάσσιων οδών και ενεργειακών υποδομών.

Συμπέρασμα

Η πρόσφατη παραλαβή και επιχειρησιακή ένταξη του Barak MX δεν είναι απλώς τεχνολογική αναβάθμιση. Αποτελεί στρατηγικό πολλαπλασιαστή ισχύος που:

  • Αλλάζει την ισορροπία αεράμυνας απέναντι στην Τουρκία, καθιστώντας την οποιαδήποτε επιθετική ενέργεια υψηλού ρίσκου.

  • Ενισχύει την αμυντική συνεργασία Κύπρου–Ισραήλ, μετατρέποντας το νησί σε κρίσιμο πυλώνα ασφάλειας στην Ανατολική Μεσόγειο.

Με το Barak MX, η Λευκωσία δηλώνει ότι είναι έτοιμη όχι μόνο να υπερασπιστεί τον εναέριο χώρο της αλλά και να συμβάλει αποφασιστικά στη διατήρηση της περιφερειακής σταθερότητας.

*Διευθυντής του Vouli TV