Οι καυγάδες μεταξύ Αννίτας Δημητρίου και Ανδρέα Θεμιστοκλέους έφεραν ξανά στο προσκήνιο το ερώτημα: πού σταματά η πολιτική αντιπαράθεση και πού αρχίζει η θεσμική εκτροπή;

Η μακροθυμία και η ψυχραιμία φαίνεται να έχουν χαθεί, ενώ το δημόσιο ήθος δοκιμάζεται καθημερινά.

Στην εκπομπή #exaformis, αναλύουμε τις συγκρούσεις, τις σιωπές και τα όρια της ευθύνης, σε μια χώρα που ποτέ δεν πλήττεις — αλλά συχνά ανησυχείς.

Πράσινο φως στο πρώτο στάδιο της μεταρρύθμισης της Ελεγκτικής Υπηρεσίας, που αφορά τον καθορισμό ορίου θητειών και των προσόντων του Γενικού Ελεγκτή, έδωσε σήμερα το απόγευμα η Ολομέλεια της Βουλής.

Σημειώνεται ότι το τροποποιητικό του Συντάγματος που εγκρίθηκε σήμερα είχε κατατεθεί στη Βουλή από το Υπουργείο Δικαιοσύνης και Δημοσίας Τάξεως παράλληλα με το νομοσχέδιο με τίτλο «Ο περί της Ελεγκτικής Υπηρεσίας της Δημοκρατίας και για Συναφή Θέματα Νόμος του 2025», το οποίο αποσκοπεί στη συνολική μεταρρύθμιση της υπηρεσίας.

Ειδικότερα, το νομοσχέδιο προβλέπει, μεταξύ άλλων, τη σύσταση Ελεγκτικού Συμβουλίου. Το Συμβούλιο θα έχει αρμοδιότητα να υποβάλλει στον Γενικό Ελεγκτή συστάσεις ή σχέδια μέτρων προς έγκριση για την εφαρμογή του ετήσιου προγράμματος και της πολιτικής της Ελεγκτικής Υπηρεσίας, να παρακολουθεί την υλοποίηση του προγράμματος, να υποβάλλει εισηγήσεις για ενδιάμεσες εκθέσεις και να εξετάζει τα προσχέδια των ενδιάμεσων ή ετήσιων εκθέσεων, διατυπώνοντας σχετικές παρατηρήσεις.

Ωστόσο, στο πλαίσιο της συζήτησης εκφράστηκε έντονη διαφωνία από τον Γενικό Ελεγκτή, τον Βοηθό Γενικό Ελεγκτή και τον ΣΕΛΚ. Ως εκ τούτου, η Επιτροπή Νομικών, με τη σύμφωνη γνώμη του Υπουργού Δικαιοσύνης και Δημοσίας Τάξεως, αποφάσισε να παραμείνει εκκρεμές το ζήτημα του Ελεγκτικού Συμβουλίου. Έτσι, στη σημερινή συνεδρία της Ολομέλειας, τέθηκε προς ψήφιση μόνο η τροποποίηση του Συντάγματος, προκειμένου να δοθεί χρόνος για περαιτέρω επανεξέταση.

Τι ψήφισε η Βουλή

Ο Πρόεδρος της Επιτροπής Νομικών και βουλευτής του ΔΗΣΥ, Νίκος Τορναρίτης, ανέφερε ότι η Επιτροπή αναμένει εισηγήσεις σχετικά με το πολυπρόσωπο της Ελεγκτικής Υπηρεσίας τόσο από τον Γενικό Ελεγκτή όσο και από τις Υπηρεσίες Διεθνών Σχέσεων της Βουλής, οι οποίες θα υποβάλουν εμπεριστατωμένη μελέτη για τα ισχύοντα στα υπόλοιπα κράτη μέλη της ΕΕ.

Όπως εξήγησε, η Κοινοβουλευτική Επιτροπή Νομικών, Δικαιοσύνης και Δημοσίας Τάξεως, αφού έλαβε υπόψη όλες τις παρατηρήσεις και τη διαπιστωθείσα συνάφεια του υπό εξέταση νομοσχεδίου με τις προτάσεις νόμου, έκρινε σκόπιμο να προχωρήσει στην ενοποίηση των κειμένων σε ένα ενιαίο κείμενο.

Στο ενοποιημένο κείμενο προβλέπονται τα εξής:

1. Καθορισμός του ανώτατου ηθικού επιπέδου και της αναγνωρισμένης επιστημονικής κατάρτισης ή εμπειρίας στον οικονομικό, λογιστικό, ελεγκτικό ή άλλο σχετικό τομέα ως προσόντων για διορισμό στη θέση του Γενικού Ελεγκτή και Βοηθού Γενικού Ελεγκτή.

2. Καθορισμός οκταετούς θητείας στα εν λόγω αξιώματα χωρίς δικαίωμα επαναδιορισμού, εκτός αν οι αξιωματούχοι συμπληρώσουν το 68ο έτος της ηλικίας τους πριν από τη λήξη της θητείας, οπότε και αποχωρούν, καθώς και διαγραφή της πρόνοιας που τους απέδιδε την ιδιότητα μόνιμων δημοσίων υπαλλήλων.

3. Καθορισμός της υπηρεσίας των αξιωματούχων υπό τους όρους που ορίζονται στα έγγραφα του διορισμού τους.

4. Θέσπιση οικονομικής αυτονομίας της Ελεγκτικής Υπηρεσίας, με σύνταξη του προϋπολογισμού από τον Γενικό Ελεγκτή, σύμφωνα με τις δημοσιονομικές συνθήκες και τα ανώτατα όρια που καθορίζει η εκτελεστική εξουσία. Ο προϋπολογισμός θα αποτελεί διακριτό μέρος του κρατικού προϋπολογισμού και θα δημοσιεύεται αυτούσιος στην Επίσημη Εφημερίδα για το αντίστοιχο οικονομικό έτος.

5. Άμεση έναρξη ισχύος των ρυθμίσεων, με ειδική πρόβλεψη ότι όσοι κατέχουν κατά την ημερομηνία έναρξης το αξίωμα του Γενικού Ελεγκτή ή Βοηθού θα συνεχίσουν να ασκούν τα καθήκοντά τους υπό τους ίδιους όρους.

Οι τοποθετήσεις των κομμάτων

Ο Νίκος Τορναρίτης δήλωσε ότι ο ΔΗΣΥ υπερψηφίζει το ενοποιημένο κείμενο, αλλά καταψηφίζει τις τροπολογίες του ΑΚΕΛ, θεωρώντας τις αντισυνταγματικές.

Ο βουλευτής της ΔΗΠΑ, Αλέκος Τρυφωνίδης, τόνισε ότι η Ελεγκτική Υπηρεσία είναι θεματοφύλακας του δημόσιου χρήματος και της διαφάνειας, και η ΔΗΠΑ θα ψηφίσει υπέρ.

Ο βουλευτής του ΑΚΕΛ, Ανδρέας Πασιουρτίδης, ανέφερε ότι η σημερινή ψήφιση δεν αποτελεί πλήρη μεταρρύθμιση της Ελεγκτικής Υπηρεσίας, αλλά αφορά τον καθορισμό της οκταετούς θητείας και τον εκσυγχρονισμό των προσόντων του Γενικού Ελεγκτή.

Πρόσθεσε ότι οι τροπολογίες του ΑΚΕΛ προβλέπουν περιορισμούς για τα πρόσωπα που μπορούν να αναλάβουν τα αξιώματα, ώστε να μην έχουν υπηρετήσει ως υπουργοί κατά τη διάρκεια της θητείας του Προέδρου ή του Αντιπροέδρου που τους διορίζει, ούτε να κατέχουν θέσεις βουλευτών ή στην ανώτατη οργανωτική δομή κομματικού φορέα, που θα μπορούσαν να επηρεάσουν άμεσα την πολιτική εξουσία. Το ΑΚΕΛ υπερψήφισε την τροποποίηση του Συντάγματος.

Ο βουλευτής Ανδρέας Θεμιστοκλέους εξέφρασε κάθετη διαφωνία με τη θέσπιση Ελεγκτικού Συμβουλίου, προειδοποιώντας για κίνδυνο ελέγχου του Ελεγκτή από την κυβέρνηση που τον διόρισε, κάνοντας αναφορές σε παραδείγματα χούντας στην Αργεντινή και τη Βολιβία.

Η Ειρήνη Χαραλαμπίδου σημείωσε την έλλειψη εμπιστοσύνης των πολιτών στους θεσμούς και τόνισε ότι γνωματεύσεις της Νομικής Υπηρεσίας δεν γίνονται πάντα αποδεκτές από το Ανώτατο Συνταγματικό Δικαστήριο.

Ο Μαρίνος Σιζόπουλος δήλωσε ότι η ΕΔΕΚ υπερψηφίζει την τροποποίηση, ενώ ο Πανίκος Λεωνίδου εξήγησε ότι το ΔΗΚΟ θεωρεί πως οι τροπολογίες του ΑΚΕΛ ενδέχεται να έχουν στοιχεία συνταγματικότητας, τα οποία θα εξεταστούν σε επόμενο στάδιο.

Ο Αβέρωφ Νεοφύτου υπενθύμισε ότι οι αλλαγές θα εφαρμοστούν για πρώτη φορά το 2040. Ο Νίκος Τορναρίτης επέκρινε όσους θέτουν θέματα συγκρούσεων συμφέροντος, αναφέροντας ότι υπάρχουν γνωματεύσεις του τέως και νυν Γενικού Εισαγγελέα που καλύπτουν την εφαρμογή της μεταρρύθμισης.

Η ψηφοφορία

Οι τρεις τροπολογίες του ΑΚΕΛ καταψηφίστηκαν με 30 ψήφους κατά, 16 υπέρ και 4 αποχές, ενώ η τροποποίηση του Συντάγματος υπερψηφίστηκε ομόφωνα.

Χαιρετίζει το Υπουργείο Δικαιοσύνης

Το Υπουργείο Δικαιοσύνης και Δημοσίας Τάξεως εξέφρασε ιδιαίτερη ικανοποίηση για την υπερψήφιση της τροποποίησης, η οποία προβλέπει την οικονομική αυτονομία της Ελεγκτικής Υπηρεσίας και καθιερώνει για πρώτη φορά θητεία και προσόντα για τον Γενικό και τον Βοηθό Γενικό Ελεγκτή.

Το Υπουργείο τονίζει ότι πρόκειται για το πρώτο σημαντικό βήμα μεταρρύθμισης ενός από τους κορυφαίους θεσμούς του κράτους, 65 χρόνια μετά την ίδρυση της Κυπριακής Δημοκρατίας.

Παράλληλα, η Κυβέρνηση παραμένει δεσμευμένη στην ίδρυση του Ελεγκτικού Συμβουλίου, για το οποίο εκκρεμεί συζήτηση ενώπιον της αρμόδιας Κοινοβουλευτικής Επιτροπής.

Το Υπουργείο ευχαριστεί τον Πρόεδρο και τα μέλη της Επιτροπής Νομικών για τη συνεργασία τους και προσβλέπει στη συνέχιση της εποικοδομητικής συνεργασίας με τη Βουλή για την ολοκλήρωση της μεταρρύθμισης και τον εκσυγχρονισμό τόσο της Ελεγκτικής όσο και της Νομικής Υπηρεσίας της Δημοκρατίας.

Η συμπλήρωση των ψηφοδελτίων για τις Βουλευτικές εκλογές φαίνεται να αποτελεί προσωπικό στοίχημα για την πλειονότητα των πολιτικών Αρχηγών. Το τελευταίο διάστημα πραγματοποιούνται συνεχείς επαφές με στόχο την εξασφάλιση υποψηφίων, με τους περισσότερους να επιδιώκουν να έχουν ολοκληρωμένα ψηφοδέλτια πριν από το τέλος του χρόνου.

Σημειώνεται ότι στα πολιτικά κόμματα διανύεται περίοδος ξεκαθαρίσματος σχετικά με τα στελέχη που θα ενταχθούν στα ψηφοδέλτια, με τις ανακοινώσεις υποψηφίων να έχουν πλέον γίνει καθημερινό φαινόμενο.

Υπενθυμίζεται ότι, από τα κοινοβουλευτικά κόμματα, σχεδόν έτοιμο είναι το ψηφοδέλτιο του ΔΗΣΥ, καθώς έχουν επιβεβαιωθεί οι 53 από τους 56 υποψήφιους. Εκκρεμεί η εξεύρεση δύο υποψηφίων στη Λάρνακα και ενός στην Πάφο. Τα υπόλοιπα κόμματα συνεχίζουν τις επαφές τους, με στόχο την ταχεία ολοκλήρωση των ψηφοδελτίων τους.

ΑΚΕΛ: Ψηφοδέλτιο έτοιμο μέχρι τέλος Νοεμβρίου

Το ΑΚΕΛ συνεχίζει τις διαδικασίες καταρτισμού του ψηφοδελτίου του για τις Βουλευτικές εκλογές. Συγκεκριμένα, η διαδικασία ξεκίνησε με τοπικές συνελεύσεις στις ομάδες βάσης του κόμματος, οι οποίες αναμένεται να ολοκληρωθούν μέχρι τα τέλη Οκτωβρίου. Κατά τις συνεδρίες, τα στελέχη προτείνουν άτομα για να ενταχθούν στο ψηφοδέλτιο του κόμματος.

Μετά την ολοκλήρωση των προτάσεων, οι επαρχιακές επιτροπές θα επικοινωνήσουν με όλα τα προτεινόμενα άτομα για να διαπιστώσουν το ενδιαφέρον τους. Στη συνέχεια, οι επαρχιακές συνδιασκέψεις θα πραγματοποιήσουν ψηφοφορία για την επιλογή των υποψηφίων, με την Κεντρική Επιτροπή να επικυρώνει το ψηφοδέλτιο πριν το τέλος Νοεμβρίου.

ΔΗΚΟ: Προχωρούν οι επαφές του Νίκου Παπαδόπουλου

Στο ΔΗΚΟ, ο Πρόεδρος του κόμματος βρίσκεται σε επαφές για τον καταρτισμό του ψηφοδελτίου. Ο Νικόλας Παπαδόπουλος, φιλοξενούμενος στην κρατική τηλεόραση, ανακοίνωσε ότι έχει συμφωνήσει με τον Βουλευτή Ανδρέα Αποστόλου να είναι αριστίνδην υποψήφιος στη Λάρνακα. Παράλληλα συνεχίζονται συζητήσεις και με άλλα πρόσωπα, όπως η Ειρήνη Χαραλαμπίδου.

Από τους νυν Βουλευτές, θα είναι ξανά υποψήφιοι στη Λευκωσία η Χριστιάνα Ερωτοκρίτου και ο Χρύσης Παντελίδης, στη Λεμεσό ο Πανίκος Λεωνίδου, στην Πάφο ο Χρύσανθος Σαββίδης και στην Αμμόχωστο οι Ζαχαρίας Κουλίας και Χρίστος Σενέκης. Οι Παύλος Μυλωνάς και Χρίστος Ορφανίδης δήλωσαν ότι δεν θα είναι ξανά υποψήφιοι.

Πηγές εντός κόμματος επισημαίνουν ότι η διαδικασία βρίσκεται σε προχωρημένο στάδιο και ότι οι τελικές προτάσεις θα υποβληθούν σύντομα στην Κεντρική Επιτροπή για έγκριση.

ΕΛΑΜ: Καθημερινές ανακοινώσεις υποψηφίων

Το ΕΛΑΜ συνεχίζει τον καταρτισμό των ψηφοδελτίων και προχωρά καθημερινά σε ανακοινώσεις. Στην επαρχία Λευκωσίας έχουν ανακοινωθεί οι Ανδρέας Παπαχαραλάμπους, Τίνα Αγαπίου, Παναγιώτης Χατζησυμεού, Μάριος Πελεκάνος και Πέτρος Κουντουρέσης, ενώ στην πρωτεύουσα θα κατέλθει και ο Χρίστος Χρίστου.

Στην επαρχία Πάφου ανακοινώθηκαν οι Δημήτρης Παπαδημήτρης, Χαράλαμπος Γρηγορίου και Μιχάλης Μιχαήλ. Στη Λάρνακα, επανέρχεται ως υποψήφιος ο Σωτήρης Ιωάννου και ανακοινώθηκαν επίσης οι Στέλιος Πασιουρτίδης και Ανδρέας Καδής.

Στην Αμμόχωστο ανακοινώθηκαν οι Ζαφείρω Κάστανου και Μαρία Κορυτσά, ενώ επανέρχεται ο Λίνος Παπαγιάννης. Στη Λεμεσό ανακοινώθηκαν οι Ευγένιος Χαμπουλλά και Αλέξης Αλεξάνδρου, ενώ υποψήφιος θα είναι και ο Πόλυς Ανωγυριάτης.

ΕΔΕΚ: Παγκύπρια Συνδιάσκεψη στις 9 Νοεμβρίου

Η ΕΔΕΚ βρίσκεται σε συζητήσεις για τον καταρτισμό του ψηφοδελτίου της και στις 9 Νοεμβρίου προγραμματίζει Παγκύπρια Συνδιάσκεψη για την παρουσίαση του πολιτικού της μανιφέστου, που περιλαμβάνει τους πέντε κύριους πυλώνες πολιτικών προτάσεων για τις Βουλευτικές.

Η συνδιάσκεψη θα αποτελέσει κάλεσμα ενότητας προς παλιά και νέα στελέχη, ενώ αναμένεται να φανεί ποιοι παλιοί θα απαντήσουν θετικά. Ο Πρόεδρος της ΕΔΕΚ συνεχίζει τις επαφές για να ολοκληρώσει το ψηφοδέλτιο του κόμματος.

ΔΗΠΑ: Ανακοίνωση υποψηφίων μέχρι μέσα Νοεμβρίου

Η ΔΗΠΑ συνεχίζει τις διαδικασίες για τον καταρτισμό του ψηφοδελτίου, με τον Πρόεδρο Μάριο Καρογιάν προσωπικά να αναλαμβάνει τις επαφές και να αναμένεται να ανακοινώσει τους υποψηφίους μέχρι τα μέσα Νοεμβρίου.

Οικολόγοι: Σήμερα ανακοινώνονται 4 υποψήφιοι

Οι Οικολόγοι ξεκινούν σήμερα τις ανακοινώσεις υποψηφίων για τις Βουλευτικές. Σύμφωνα με κομματικές πηγές, θα ανακοινωθούν δύο συνεργαζόμενοι υποψήφιοι για τη Λευκωσία και δύο για τη Λεμεσό. Συγκεκριμένα, στη Λευκωσία οι Οζ Καραχάν και Βαλέριος Δανιηλίδης και στη Λεμεσό οι Μίλτος Παπαδόπουλος και Ζήνων Νικολαΐδης. Νέα ανακοίνωση αναμένεται την ερχόμενη Δευτέρα, 27/10, με αριθμό υποψηφίων.

Στο Κίνημα, ο στόχος είναι να ανακοινώνεται ένας αριθμός υποψηφίων κάθε εβδομάδα, ώστε τα ψηφοδέλτια να οδηγηθούν στην Παγκύπρια Συνδιάσκεψη για έγκριση μέχρι τα μέσα Δεκεμβρίου.