Με επιστολή του προς τον Πρόεδρο της ΔΗΠΑ, Μάριο Καρογιάν, ο βουλευτής Μιχάλης Γιακουμή γνωστοποιεί – μεταξύ άλλων – ότι «με την παρούσα επιστολή θέλω να σε ενημερώσω για την απόφασή μου να ανεξαρτητοποιηθώ από τη ΔΗΠΑ», υπογραμμίζοντας πως πρόκειται για «μια δύσκολη αλλά απολύτως συνειδητή πολιτική πράξη». Την ίδια στιγμή, πληροφορίες της «Κ» αναφέρουν ότι βρίσκεται σε διαβουλεύσεις με το Δημοκρατικό Κόμμα, με στόχο την ένταξή του στο ψηφοδέλτιο του. Ο κ. Γιακουμή είχε στο παρελθόν διατελέσει Πρόεδρος της ΝΕΔΗΚ, ενώ αποχώρησε από το ΔΗΚΟ ακολουθώντας τον Μάριο Καρογιάν στη νέα πολιτική του παράταξη.

Αυτούσια η επιστολή του κ. Γιακουμή

Προς: Τον Πρόεδρο της ΔΗΠΑ
κ. Μάριο Καρογιάν

Κύριε Πρόεδρε,

Με την παρούσα επιστολή θέλω να σε ενημερώσω για την απόφασή μου να ανεξαρτητοποιηθώ από τη ΔΗΠΑ. Είναι μια δύσκολη αλλά απολύτως συνειδητή πολιτική πράξη.

Την καταθέτω με σεβασμό, χωρίς διάθεση αντιπαράθεσης, αλλά με βαθιά αίσθηση καθήκοντος απέναντι στον κόσμο του κεντρώου χώρου, τον πιο ανιδιοτελή και καθαρό χώρο της κυπριακής πολιτικής ζωής. Έναν κόσμο που για χρόνια ταλαιπωρήθηκε από διχασμούς, εσωστρέφεια και προσωπικές στρατηγικές, οι οποίες αποδυνάμωσαν τον χώρο και απομάκρυναν χιλιάδες ψηφοφόρους.

Η θέση μου ήταν πάντοτε ξεκάθαρη: ότι πριν κλείσουμε οποιοδήποτε ζήτημα, έπρεπε να συζητήσουμε θεσμικά, με σοβαρότητα και συλλογικότητα, την προοπτική συνεργασίας της ΔΗΠΑ με το ΔΗΚΟ και συνολικά το θέμα της ανασύνταξης του ενδιάμεσου χώρου.

Όχι για να εξυπηρετηθούν προσωπικές φιλοδοξίες, αλλά γιατί η κοινωνία απαιτεί ενότητα, σταθερότητα και ουσιαστικές πολιτικές προτάσεις για τα μεγάλα προβλήματα που αντιμετωπίζει.

Δυστυχώς, το Πολιτικό Γραφείο αποφάσισε να μην ανοίξει καν τη σχετική συζήτηση, επιλέγοντας να εκδώσει μια ανακοίνωση περιορισμένης επικοινωνιακής εμβέλειας. Το ίδιο, δυστυχώς, παρατηρείται εδώ και καιρό και σε άλλα διοικητικά, οργανωτικά και πολιτικά ζητήματα.

Με την ανεξαρτητοποίησή μου θέλω να εκπέμψω ένα ξεκάθαρο μήνυμα: ο κεντρώος χώρος πρέπει να παραμείνει ενεργός, δυνατός και ενωτικός. Ο τόπος το έχει ανάγκη – ιδίως σήμερα – με την άνοδο της απολιτίκ στάσης και των άκρων, και με την ακροδεξιά να διεκδικεί χώρο χωρίς ουσιαστικά επιχειρήματα και ρεαλιστικές λύσεις.

Ο διάλογος δεν είναι αδυναμία· είναι δύναμη. Και η ευθύνη απέναντι στον χώρο και την πατρίδα μάς υπαγορεύει να εργαστούμε για την ενότητά του.

Η πράξη μου αυτή αποτελεί μια δήλωση πολιτικής συνείδησης και υπευθυνότητας.

Και έτσι θα συνεχίσω να πορεύομαι.

Ο Υπουργός Οικονομικών, κ. Μάκης Κεραυνός, παρουσίασε τον Προϋπολογισμό του 2026 – τον τρίτο της παρούσας κυβέρνησης – υπογραμμίζοντας ότι έχει βασιστεί στο νέο ευρωπαϊκό πλαίσιο οικονομικής διακυβέρνησης. Όπως ανέφερε, ο σχεδιασμός του αποσκοπεί στη σταθερότητα, τη βιώσιμη ανάπτυξη και την κοινωνική συνοχή. Μιλώντας ενώπιον της Ολομέλειας της Βουλής, ο Υπουργός τόνισε ότι παρά τις διεθνείς αναταράξεις και τη γεωπολιτική αβεβαιότητα, η κυπριακή οικονομία συνεχίζει να σημειώνει ισχυρές επιδόσεις, με υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης, χαμηλή ανεργία, αυξημένες επενδύσεις και σημαντικά δημοσιονομικά πλεονάσματα.

Ο νέος προϋπολογισμός θέτει ως κεντρικές προτεραιότητες τη διατήρηση των πλεονασμάτων, τον περιορισμό του κρατικού μισθολογίου, τη μείωση του δημόσιου χρέους, την προώθηση της πράσινης και ψηφιακής μετάβασης, καθώς και τη στήριξη κρίσιμων παραγωγικών τομέων όπως ο τουρισμός και η γεωργία. Ιδιαίτερη βαρύτητα δίνεται στη φορολογική μεταρρύθμιση, η οποία μειώνει τη φορολογική επιβάρυνση των νοικοκυριών, στηρίζει τη μεσαία τάξη και ενισχύει τις επιχειρήσεις, ενώ παράλληλα εναρμονίζει τον εταιρικό φόρο με τα διεθνή πρότυπα.

Όπως ανέφερε ο Υπουργός, ο Προϋπολογισμός 2026 ανταποκρίνεται στις νέες κοινωνικές και οικονομικές προκλήσεις, ενισχύοντας περαιτέρω την αναπτυξιακή πορεία της χώρας με έμφαση σε μια ισόρροπη και ανθρωποκεντρική πολιτική.

Ο προϋπολογισμός προβλέπει αύξηση των πρωτογενών, αναπτυξιακών και κοινωνικών δαπανών, όπως και στοχευμένα μέτρα στήριξης για ευάλωτες κοινωνικές ομάδες, φοιτητές, συνταξιούχους και άτομα με αναπηρίες. Την ίδια ώρα, υπογραμμίζεται η ανάγκη συνέχισης της συνετής δημοσιονομικής διαχείρισης ώστε η Κύπρος να παραμείνει ανθεκτική απέναντι σε ενδεχόμενες κρίσεις.

Ο Υπουργός ολοκλήρωσε την εισήγησή του καλώντας τη Βουλή να υπερψηφίσει τον Προϋπολογισμό, χαρακτηρίζοντάς τον ως επένδυση για ένα σταθερό, δίκαιο και αναπτυξιακό μέλλον της χώρας.

Αυτούσια η ομιλία του Υπουργού Οικονομικών για τον Κρατικό Προϋπολογισμό 2026

Βουλή των Αντιπροσώπων

Αξιότιμε κύριε Πρόεδρε,

Αξιότιμες κυρίες Βουλεύτριες, Αξιότιμοι κύριοι Βουλευτές,

Με ιδιαίτερη τιμή και αίσθημα ευθύνης, παρουσιάζω ενώπιον σας τον Κρατικό Προϋπολογισμό για το έτος 2026. Είναι ο τρίτος Προϋπολογισμός της Κυβέρνησης του Νίκου Χριστοδουλίδη, ο οποίος όπως και ο περσινός Προϋπολογισμός για το 2025, έχει καταρτισθεί με βάση το νέο πλαίσιο Οικονομικής Διακυβέρνησης που αποφάσισε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, τον Ιούνιο του 2024.

Ο Προϋπολογισμός που έχετε ενώπιον σας, αποτυπώνει όχι μόνο τα δημοσιονομικά μεγέθη της χώρας, αλλά και το όραμα και τις προτεραιότητες της κυβέρνησης για την ενίσχυση της οικονομικής σταθερότητας, της κοινωνικής συνοχής και της βιώσιμης ανάπτυξης.

Ο φετινός Προϋπολογισμός κατατίθεται σε μια συνεχιζόμενη περίοδο προκλήσεων και γεωπολιτικών εξελίξεων, οι οποίες υπαγορεύουν τον καταρτισμό ενός Προϋπολογισμού που να προβλέπει στην αντιμετώπιση τυχόν αρνητικών εξελίξεων. Η αβεβαιότητα στις αγορές, οι γεωπολιτικές εντάσεις, καθώς και οι συνθήκες του παγκόσμιου εμπορίου, συνθέτουν ένα ασταθές πολιτικό και οικονομικό περιβάλλον.

Παρά τις προκλήσεις, η κυπριακή οικονομία διατηρεί τη δυναμική της, με ισχυρή ανάπτυξη, χαμηλή ανεργία και υγιή δημόσια οικονομικά.

Σύμφωνα με την πρόσφατη, Έκθεση Αξιολόγησης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στα πλαίσια του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου, που εκδόθηκε την περασμένη βδομάδα, ο ρυθμός ανάπτυξης της οικονομίας μας κατά το πρώτο εξάμηνο του 2025 έφθασε στο 3,6% και οι επενδύσεις αυξήθηκαν κατά 10,4%, ενώ η δημοσιονομική μας κατάσταση συνεχίζει να χαρακτηρίζεται από ισχυρά πλεονάσματα (2025 3,3% και 3,0% το 2026). Οι εξαγωγές υπηρεσιών παραμένουν σε υψηλά επίπεδα κυρίως στον τομέα τεχνολογίας και πληροφορικής, ενώ ο τομέας του τουρισμού καταγράφει ρεκόρ αφίξεων.

Τα αποτελέσματα αυτά είναι ενδεικτικά της άσκησης μιας υπεύθυνης, ορθολογικής και προνοητικής οικονομικής πολιτικής που ακολουθεί η Κυβέρνηση, ώστε να ενισχύει το αίσθημα ασφάλειας και προοπτικής στο οικονομικό γίγνεσθαι, τόσο για τους πολίτες, τους εργαζομένους και τις επιχειρήσεις μας, όσο και τους επενδυτές.

Ο Προϋπολογισμός του 2026 ενισχύει ακόμα περισσότερο αυτή την πορεία της οικονομίας μας, με όλο το θετικό κοινωνικό και οικονομικό αποτύπωμα.

Η δημοσιονομική μας πολιτική εντάσσεται, όπως ήδη έχω αναφέρει, στο νέο πλαίσιο Οικονομικής Διακυβέρνησης της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Με βάση αυτό το πλαίσιο, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή καθορίζει το μέγιστο όριο καθαρών πρωτογενών δαπανών που μπορεί να προβεί μια χώρα-μέλος της Ε.Ε. κατά την προγραμματική περίοδο.

Ο δείκτης αυτός δεν καθορίστηκε τυχαία, είναι ακριβώς για να αποτρέπει τα κράτη-μέλη να προβαίνουν σε αλόγιστες δαπάνες και να ξοδεύουν πέραν των δυνατοτήτων τους.

Για την Κύπρο, η Επιτροπή έχει καθορίσει μέσο όρο αύξησης των καθαρών πρωτογενών δαπανών 5,2% σε επίπεδο Γενικής Κυβέρνησης για την περίοδο 2024-2028. Το ποσοστό αυτό, είναι από τα υψηλότερα μεταξύ των χωρών κρατών Μελών, λόγω της καλής μακροοικονομικής εικόνας και των δυνατοτήτων, αλλά και των αναγκών της οικονομίας μας. Παρόλα αυτά, για το 2025 και 2026 προβλέπεται απόκλιση του ρυθμού αύξησης των καθαρών πρωτογενών δαπανών, σε σύγκριση με τον αρχικό στόχο που τέθηκε ύψους 6% και 5%, αντίστοιχα, λόγω μέτρων που λήφθηκαν μετά την υποβολή του Εθνικού Μεσοπρόθεσμου Δημοσιονομικού και Διαρθρωτικού Πλάνου τον Οκτώβριο του 2024. Η απόκλιση οφείλεται κυρίως στο Σχέδιο Αναπλήρωσης του Εθνικού Ταμείου Αλληλεγγύης, με την αποπληρωμή μέχρι στιγμής ποσού €65 εκ. στους κουρεμένους καταθέτες και κατόχους αξιογράφων.

Επίσης οφείλεται στην ανανέωση της συνέχισης των μέτρων κατά της ακρίβειας για μηδενικό ΦΠΑ σε αριθμό βασικών αγαθών, καθώς και της μείωσης του συντελεστή ΦΠΑ από 19% σε 9% στην κατανάλωση ηλεκτρικού ρεύματος, την επιχορήγηση του κόστους ενέργειας σε χιλιάδες νοικοκυριά και μικρές επιχειρήσεις και των μέτρων ανακούφισης στο πλαίσιο της πυρκαγιάς στην ορεινή Λεμεσό τέλος Ιουλίου 2025 που έφθασε στα €90 εκ. περίπου. Η Κυβέρνηση ανταποκρίθηκε άμεσα και πλήρως, αποζημιώνοντας τους πυρόπληκτους συμπολίτες μας.

Με βάση τις δυνατότητες που μας παρέχει η ορθή και προληπτική ακολουθητέα οικονομική πολιτική, είναι σημαντικό να αναφερθεί ότι σε μεσοπρόθεσμο ορίζοντα, μέχρι και το 2028, ο χρονικός ορίζοντας δηλαδή του Μεσοπρόθεσμου Δημοσιονομικού Πλαισίου, ο μέσος ετήσιος ρυθμός αύξησης των καθαρών πρωτογενών δαπανών εκτιμάται στο 5%, χαμηλότερος κατά 0,2 ποσοστιαίες μονάδες από τη δέσμευση της Δημοκρατίας, ως αποτέλεσμα ενός αυστηρού και στοχευμένου προγραμματισμού, διορθώνοντας έτσι την απόκλιση εντός των αποδεκτών χρονικών περιθωρίων.

Κύριε Πρόεδρε,

Κυρίες και κύριοι Βουλευτές,

Ο Προϋπολογισμός του 2026, ο τρίτος που καταρτίζει αυτή η Κυβέρνηση, περιλαμβάνει δράσεις και πρωτοβουλίες, οι οποίες διασφαλίζουν τη συνέχιση της υλοποίησης του Κυβερνητικού Προγράμματος της Κυβέρνησης του Νίκου Χριστοδουλίδη.

Πέραν όμως του Κυβερνητικού Προγράμματος, το οποίο καταρτίστηκε σε συγκεκριμένη χρονική συγκυρία, ο Προϋπολογισμός που έχετε ενώπιον σας, ανταποκρίνεται και στις νέες προκλήσεις της παρούσας χρονικής περιόδου.

Όπως και οι προηγούμενοι Προϋπολογισμοί που κατέθεσε η παρούσα Κυβέρνηση, ο Προϋπολογισμός του 2026 στοχεύει στην περαιτέρω ενίσχυση της ανάπτυξης στα πλαίσια μιας πολιτικής ισόρροπης ανάπτυξης, αλλά και με έντονο το στοιχείο της ανθρωποκεντρικής προσέγγισης.

Στόχος της Κυβέρνησης, είναι η περαιτέρω ενίσχυση της ανάπτυξης της οικονομίας μας, από την οποία όμως να επωφελούνται όσο το δυνατό περισσότεροι συμπολίτες μας, ακολουθώντας μια πολιτική ανάπτυξης χωρίς αποκλεισμούς.

Παρά το συνεχές αβέβαιο και με μεγάλες προκλήσεις διεθνές οικονομικό περιβάλλον, με το συνεχιζόμενο πόλεμο μεταξύ της Ρωσίας και της Ουκρανίας και τις τάσεις προστατευτισμού που παρατηρούνται στον τομέα του διεθνούς εμπορίου, η οικονομία μας προβλέπεται να συνεχίσει να παρουσιάζει σημαντική ανθεκτικότητα.

Οι προοπτικές της οικονομίας μας για την τριετία 2026-2028, την περίοδο δηλαδή που καλύπτει ο προϋπολογισμός του 2026 και το ΜΔΠ 2026-2028, παρουσιάζονται πολύ ικανοποιητικές και συγκρίνονται πολύ θετικά με τις υπόλοιπες χώρες της Ε.Ε.

Συγκεκριμένα, ο ρυθμός ανάπτυξης αναμένεται να κυμανθεί στο 3,1% το 2026, στο 3,0% το 2027 και στο 2,9% το 2028.

Το ποσοστό ανεργίας, το οποίο βρίσκεται πλέον σε πολύ χαμηλά επίπεδα και σε συνθήκες πλήρους απασχόλησης, αναμένεται να παραμείνει στο 4,6% το 2026-2027 και να μειωθεί στο 4,5% το 2028.

Ο πληθωρισμός αναμένεται να σταθεροποιηθεί κοντά στο όριο του 2% για την επόμενη τριετία.

Το δημοσιονομικό ισοζύγιο το 2026 προβλέπεται πλεονασματικό και αναμένεται να ανέλθει στο 2,9%, ως ποσοστό του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος, ενώ το πρωτογενές δημοσιονομικό ισοζύγιο αναμένεται να ανέλθει στο 4,3% του ΑΕΠ.

Η διατήρηση πλεονασμάτων στο δημοσιονομικό ισοζύγιο για το 2026, αναμένεται να συμβάλουν θετικά στη διαμόρφωση του πλάνου χρηματοδότησης της κυβέρνησης, με αποτέλεσμα το δημόσιο χρέος ως προς το ΑΕΠ να παραμένει σταθερά σε πτωτική πορεία. Στο πλαίσιο αυτό, το δημόσιο χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ αναμένεται να περιοριστεί στο 50,9% το 2026, σε σύγκριση με 55,3% το 2025. Να υπενθυμίσω ότι αρχικός προγραμματισμός ήταν να περιοριστεί το Δημόσιο Χρέος στο 60% τέλος του 2026.

Η πολιτική δημιουργίας πλεονασμάτων σε περιόδους ομαλού οικονομικού κύκλου, τόσο σε τοπικό όσο και διεθνές επίπεδο, όταν είναι δυνατές ακριβείς προβλέψεις, δεν είναι αναγκαία ως μόνιμη πολιτική.

Είμαι βέβαιος όμως ότι όλοι συμφωνείτε μαζί μου, ότι διάγουμε μια οικονομική συγκυρία σοβαρών ανακατατάξεων με σημαντικό βαθμό ανασφάλειας.

Γι’ αυτό είναι συνειδητή πολιτική απόφαση η εφαρμογή μιας νοικοκυρεμένης, συνετούς και προνοητικής οικονομικής πολιτικής, η οποία να παρέχει ασφάλεια στους εργαζομένους, στις ευάλωτες ομάδες και το επιχειρείν.

Επομένως είναι αδιαμφισβήτητη ανάγκη η δημιουργία δημοσιονομικών πλεονασμάτων για την αντιμετώπιση απρόσμενων γεγονότων, τα οποία στη σημερινή εποχή, παρατηρούνται ολοένα και συχνότερα.

Γι’ αυτό κρίνεται αναγκαίο και σκόπιμο να συνεχιστεί η εφαρμογή της ήδη συνετούς και προληπτικής οικονομικής πολιτικής.

Όσον αφορά στους δημοσιονομικούς κινδύνους, επισημαίνονται οι κίνδυνοι που προκύπτουν λόγω της επιδείνωσης των γεωπολιτικών εξελίξεων που δυνατό να έχουν αρνητικό αντίκτυπο στην οικονομική δραστηριότητα της οικονομίας μας. Περαιτέρω, υπάρχει ενδεχόμενο επιδείνωσης των δημοσιονομικών του κράτους λόγω συνεπειών της κλιματικής αλλαγής, όπως φυσικές καταστροφές, ανάγκη για αποζημιώσεις στον πρωτογενή τομέα και επενδύσεις σε υποδομές και έργα πρόληψης και ετοιμότητας.

Μαζί με την κατάθεση του Προϋπολογισμού, όπως κάθε φορά, κατατίθεται και η έκθεση εσωτερικών και εξωτερικών κινδύνων. Οι κίνδυνοι σταθμίζονται και τυγχάνουν διαχείρισης από το κράτος και την Κυβέρνηση. Η Διαχείριση Κινδύνων είναι μια απαραίτητη πρακτική σε κάθε Οργανισμό, για υπεύθυνη και ασφαλή Οικονομική Διαχείριση.

Κυρίες και κύριοι,

θα ήθελα στο σημείο αυτό να αναφερθώ στις κύριες προτεραιότητες του Προϋπολογισμού 2026, οι οποίες είναι οι ακόλουθες:

• Είναι η διατήρηση ενός πλεονασματικού δημοσιονομικού ισοζυγίου, για τους λόγους που μόλις έχω αναφέρει.

• Είναι η συγκράτηση της απασχόλησης στο δημόσιο τομέα. Είναι ο δεύτερος προϋπολογισμός που κατατίθεται με συγκεκριμένη συγκράτηση του κόστους του μισθολογίου της Γενικής Κυβέρνησης. Ενώ διαχρονικά κυμαινόταν μεταξύ 30%-35%, στον Προϋπολογισμό του 2026 είναι στο 27,5%.

• Η συνέχιση της πτωτικής πορείας του δημόσιου χρέους ως ποσοστού του ΑΕΠ μεσοπρόθεσμα, ώστε να αποδεσμευτούν περισσότερες οικονομικές δυνατότητες για παραγωγικές επενδύσεις, εμβάθυνση της κοινωνικής πολιτικής και επένδυση στην Άμυνα μας.

• Προώθηση της πράσινης μετάβασης και του ψηφιακού μετασχηματισμού, με έμφαση στην ολοκλήρωση μεταρρυθμίσεων και επενδύσεων του Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας και υλοποίηση χρηματοδοτούμενων έργων από άλλα Ευρωπαϊκά Ταμεία. Όσον αφορά το εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, η Κυπριακή Δημοκρατία έχει μέχρι σήμερα εισπράξει €568εκ. για τις πέντε πρώτες δόσεις χορηγίας και τις προχρηματοδοτήσεις, ποσό που αντιστοιχεί σε 46,6% του συνολικού προϋπολογισμού.

Το αίτημα για εκταμίευση της 6ης δόσης χορηγίας ύψους €61 εκ. περίπου βρίσκεται υπό αξιολόγηση από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ενώ μέχρι τέλος του έτους προγραμματίζεται να υποβληθεί αίτημα για εκταμίευση της επόμενης δόσης χορηγίας, ξεπερνώντας έτσι το 50% και πλησιάζοντας το μέσο όρο της Ε.Ε. που είναι στο 56%.

• Σημαντική προτεραιότητα του Προϋπολογισμού 2026 είναι επίσης η δημιουργία συνθηκών βιώσιμης ανάπτυξης σε βασικούς τομείς της οικονομίας και αντιμετώπισης μόνιμων φαινομένων όπως η λειψυδρία που συγκρατεί την ανάπτυξη του γεωργικού τομέα και προβλήματα στον τουριστικό τομέα.

• Στα πλαίσια της οικονομικής πολιτικής της Κυβέρνησης είναι καθοριστικής σημασίας η διατήρηση ενός εύρωστου χρηματοπιστωτικού συστήματος το οποίο, όμως να ανταποκρίνεται στην αναγκαία χρηματοδότηση της οικονομίας, των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων μας, χωρίς να δημιουργούνται κίνδυνοι όπως το πρόσφατο παρελθόν.

Βεβαίως, πέραν από την επίτευξη οικονομικής ανάπτυξης και δημοσιονομικών πλεονασμάτων, εξίσου σημαντική είναι η υλοποίηση κοινωνικής πολιτικής, ιδιαίτερα στη σημερινή εποχή, όπου το κόστος ζωής έχει αυξηθεί σημαντικά κυρίως από εξωγενείς παράγοντες.

Βέβαια το πρόβλημα αυτό αποτελεί παγκόσμιο και πανευρωπαϊκό φαινόμενο, με τα αίτια να είναι πολυπαραγοντικά, τα οποία εντοπίζονται στους πολέμους, στις συρράξεις, στις γεωπολιτικές εξελίξεις και στη διατάραξη των όρων εμπορίου, αλλά και σε εσωτερικούς παράγοντες όπως η λειψυδρία με επιπτώσεις στην παραγωγική αλυσίδα συγκεκριμένων προϊόντων.

Κύριε Πρόεδρε,

Κυρίες και κύριοι βουλευτές,

Η κυβέρνηση προγραμματίζει και προωθεί μια σειρά μεταρρυθμίσεων με στόχο τον εκσυγχρονισμό της κοινωνίας μας, την ενίσχυση της επιχειρηματικότητας, τη βελτίωση της εικόνας της χώρας μας και τη βελτίωση του βιοτικού επιπέδου των πολιτών μας.

Μια τέτοια πολιτική αποτελεί και ο φορολογικός μετασχηματισμός, και όπως γνωρίζετε τα σχετικά Νομοσχέδια έχουν κατατεθεί στη Βουλή και η συζήτηση τους στην Επιτροπή Οικονομικών και Προϋπολογισμού της Βουλής, βρίσκεται σε εξέλιξη.

Δράττομαι της ευκαιρίας να απευθύνω ακόμα μια φορά τις θερμές ευχαριστίες μου στην Πρόεδρο και στα Μέλη της Επιτροπής, που παρά το φόρτο εργασίας έθεσαν σε προτεραιότητα τη συζήτηση.

Βασικοί άξονες του προτεινόμενου πλαισίου για τη φορολογία φυσικών προσώπων είναι η μείωση του φορολογικού βάρους στα νοικοκυριά και σε οικογένειες με παιδιά, ενισχύοντας τη μεσαία τάξη, η ώθηση της γυναικείας απασχόλησης, η ενίσχυση της απόκτησης ιδιόκτητης κατοικίας και η προώθηση πολιτικών για περιβαλλοντική αναβάθμιση των νοικοκυριών.

Η φορολογική μεταρρύθμιση στοχεύει στη διασφάλιση δικαιότερης κατανομής του φορολογικού βάρους και στην ενίσχυση της κοινωνικής συνοχής.

Είναι ένα νέο και δικαιότερο φορολογικό σύστημα, το οποίο ενισχύει την πραγματική οικονομία και την ανταγωνιστικότητα των κυπριακών επιχειρήσεων και την προσέλκυση παραγωγικών και ποιοτικών ξένων επενδύσεων, που δημιουργούν καλά αμειβόμενες θέσεις εργασίας.

Πολλές από τις εισηγήσεις που προέκυψαν μέσα από τη πολύμηνη δημόσια διαβούλευση, λήφθηκαν υπόψη στην ετοιμασία των νομοσχεδίων που κατατέθηκαν στη Βουλή των Αντιπροσώπων.

Η φορολογική μεταρρύθμιση που έχει καταθέσει η Κυβέρνηση, στηρίζει έμπρακτα τις ευάλωτες ομάδες, την οικογένεια και τη μεσαία τάξη, που αποτελεί το θεμέλιο κάθε κοινωνίας και τη ραχοκοκαλιά της οικονομίας μας.

Με την Φορολογική Μεταρρύθμιση θεσπίζονται εκπτώσεις που αντανακλούν τις πραγματικές ανάγκες του σήμερα, όπως €1.000 για κάθε εξαρτώμενο τέκνο ή φοιτητή, με διπλή έκπτωση για τα παιδιά μονογονεϊκής οικογένειας, €1.500 για τόκους εξυπηρετούμενου στεγαστικού δανείου πρώτης κατοικίας ή για ενοίκιο κύριας κατοικίας και €1.000 για πράσινες επενδύσεις στις οικίες και για ηλεκτρικά οχήματα.

Οι κυπριακές επιχειρήσεις αποτελούν τον πυρήνα της οικονομίας μας. Μέσα από τις προτάσεις μας διορθώνουμε στρεβλώσεις του φορολογικού συστήματος. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, καταργούμε τη λογιζόμενη διανομή μερισμάτων και μειώνουμε τη φορολογία στα πραγματικά μερίσματα από το 17% στο 5%, ενθαρρύνοντας την επανεπένδυση κερδών σε παραγωγικές επενδύσεις.

Η επιλογή να μειωθεί ουσιαστικά το φορολογικό βάρος για τις κυπριακές εταιρείες και τους Κύπριους επιχειρηματίες είναι συνειδητή επιλογή πολιτικής, η οποία διορθώνει μια πραγματική ανισορροπία του παρελθόντος, θωρακίζει τον παραγωγικό μας ιστό και ενισχύει την κυπριακή επιχειρηματικότητα.

Ο εταιρικός φόρος, μέσα στο πλαίσιο και της πολιτικής μας βούλησης για ενίσχυση της διεθνούς αξιοπιστίας και φήμης της χώρας μας, αναπροσαρμόζεται στο 15%, σε ευθυγράμμιση με τα διεθνή πρότυπα, χωρίς να πλήττεται, όπως προκύπτει και από τα αποτελέσματα της οικονομικής ανάλυσης, η ανταγωνιστικότητά μας.

Όσον αφορά τους κουρεμένους καταθέτες και κατόχους αξιογράφων, είμαστε η πρώτη κυβέρνηση η οποία εμπράκτως στήριξε τις ομάδες αυτές, μέσω παροχής μερικής αναπλήρωσης που άρχισε να καταβάλλεται από το 2025.

Αυτό αποτελεί σαφή ένδειξη της πολιτικής βούλησης και της συνέπειας, με την οποία η Κυβέρνηση υλοποιεί τις αποφάσεις του Υπουργικού Συμβουλίου και στηρίζει στην πράξη τους πολίτες που επλήγησαν.

Στον Προϋπολογισμό του 2026 περιλαμβάνεται ως η δέσμευση της Κυβέρνησης, πρόνοια ύψους €50 εκ. ως χορηγία στο Εθνικό Ταμείο Αλληλεγγύης. Όσον αφορά το θέμα της Αυτόματης Τιμαριθμικής Αναπροσαρμογής, μέσα από δύσκολες διαπραγματεύσεις, καταλήξαμε σε μια συμφωνία η οποία αποτελεί προϊόν συμβιβασμού από όλες τις πλευρές. Με την ευκαιρία θα ήθελα να ευχαριστήσω τις εργοδοτικές και τις συνδικαλιστικές οργανώσεις για την εποικοδομητική στάση που έχουν επιδείξει. Με τη συμφωνία της ΑΤΑ, παρέχεται η δυνατότητα σε περισσότερους εργοδότες να υιοθετήσουν το θεσμό αυτό, επωφελούμενοι από τα παρεχόμενα κίνητρα, ώστε και περισσότεροι εργαζόμενοι να υπάγονται επίσης στο θεσμό της ΑΤΑ. Κυρίες και κύριοι, Ο Προϋπολογισμός που έχετε ενώπιον σας προβλέπει μεταξύ άλλων:

• πρωτογενείς δαπάνες ύψους €10,7 δις., δηλαδή αύξηση περίπου 508 εκ. ευρώ ή ποσοστό 5.0% σε σχέση με την περσινή χρονιά,

• αναπτυξιακές δαπάνες οι οποίες προϋπολογίζονται να αυξηθούν κατά 4,7% το 2026 σε σχέση με το 2025,

• αύξηση της τάξης του 6,7% στις κοινωνικές παροχές, συμπεριλαμβανομένων και των δαπανών στις παροχές Παιδείας, Υγείας και Κοινωνικής Πρόνοιας.

Όσον αφορά στην απασχόληση στον δημόσιο τομέα, συνεχίζεται η προσπάθεια συγκράτησης του κρατικού μισθολογίου, με το ποσοστό κρατικού μισθολογίου να προσδιορίζεται το 2026 στο 27,5% του Προϋπολογισμού σε αντιδιαστολή με 28% το 2025. Δηλαδή το κόστος μισθολογίου ως ποσοστό των κρατικών δαπανών παραμένει στα ίδια επίπεδα, σε αντίθεση με παλαιότερες πρακτικές.

Επιπρόσθετα, η οποιαδήποτε ενίσχυση με πρόσθετο προσωπικό Υπουργείων / Υφυπουργείων / Ανεξάρτητων Υπηρεσιών υλοποιείται έναντι εξοικονομήσεων που προκύπτουν λόγω κατάργησης άλλων θέσεων που δεν κρίνονται αναγκαίες.

Επίσης η κάλυψη των αναγκών της δημόσιας υπηρεσίας σε προσωπικό, πραγματοποιείται μέσω της πλήρωσης μόνιμων θέσεων και όχι μέσω της πρόσληψης μη μόνιμου προσωπικού. Στα πλαίσια αυτά, συνεχίζεται η απαγόρευση πρόσληψης Ωρομίσθιου Κυβερνητικού Προσωπικού για εποχιακές ή έκτακτες ανάγκες, εκτός από κάποιες πολύ συγκεκριμένες έκτακτες περιπτώσεις.

Θα ήθελα επίσης να τονίσω ότι, ενώ τα προηγούμενα χρόνια (έτη 2022-2024) παρατηρήθηκε αύξηση των μόνιμων θέσεων στον Κρατικό Προϋπολογισμό, το 2026 επιτυγχάνεται για δεύτερη συνεχή χρονιά μείωσή τους κατά 14 θέσεις. Συγκεκριμένα για το 2026, προωθείται η δημιουργία 611 θέσεων και η ταυτόχρονη κατάργηση 625 θέσεων.

Όσον αφορά την τριετία 2026-2028, με βάση τον προγραμματισμό μας, θα στηρίξουμε τις ευάλωτες ομάδες, φοιτητές/παιδιά/ασθενείς, άτομα με ειδικές ανάγκες με χορηγίες, συνολικού ύψους €6,82 δις.

Ενδεικτικά, ν’ αναφέρω:

• Παροχή Επιδόματος Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος €615 εκ.

• Παροχή Επιδόματος Τέκνου €412,4 εκ.

• Παροχή Κοινωνικής Σύνταξης €338,5 εκ.

• Χορηγία σε Συνταξιούχους , η γνωστή μικρή επιταγή €285 εκ.

• Παροχές Στέγασης €286 εκ. που κυρίως αφορά τα Στεγαστικά Σχέδια κάτω από το Υπουργείο Εσωτερικών

• Φοιτητικό Επίδομα €144 εκ.

• Νέα επιδόματα για αναπήρους: €106 εκ.

Ένα επίδομα που πρώτη φορά δίνεται και είναι επιπρόσθετο των ήδη €172,2εκ. που παρέχεται στους αναπήρους και κατανέμεται σε €26εκ. το 2026, €35εκ. το 2027 και €45 εκατ. το 2028.

Κυρίες και κύριοι,

Tα αποτελέσματα της οικονομικής πολιτικής της Κυβέρνησης την οποία υλοποιούμε με σταθερή υπευθυνότητα και αποφασιστικότητα, έχουν αναγνωριστεί και από τους Διεθνείς Οίκους Αξιολόγησης, αφού οι πιστοληπτικές αξιολογήσεις που πραγματοποιήθηκαν κατά το 2024 και το 2025, ήταν ιδιαίτερα θετικές για την Κυπριακή Δημοκρατία.

Η διασφάλιση της μακροοικονομικής σταθερότητας και η περαιτέρω βελτίωση του χρηματοπιστωτικού συστήματος αποτελούν το κλειδί για περαιτέρω αναβάθμιση της πιστοληπτικής ικανότητας της Κυπριακής Δημοκρατίας.

Η πορεία της οικονομίας μας τα τελευταία χρόνια απέδειξε πως, όταν υπάρχει σχέδιο, συνέπεια και συλλογική προσπάθεια, μπορούμε να ξεπεράσουμε κάθε δυσκολία. Η σταθερότητα που πετύχαμε δεν είναι αυτονόητη, είναι το αποτέλεσμα υπεύθυνης πολιτικής.

Είναι πιο σημαντικό όμως να διασφαλίσουμε ότι αυτή η πορεία θα συνεχιστεί. Να προστατεύσουμε όσα με κόπο και προσπάθεια όλων κατακτήσαμε και να θέσουμε τις βάσεις για ένα ακόμη πιο ισχυρό και δίκαιο μέλλον, κυρίως για τις επερχόμενες γενιές και τους νέους ανθρώπους.

Ο Κρατικός Προϋπολογισμός του 2026 και το Μεσοπρόθεσμο Δημοσιονομικό Πλαίσιο αποτελούν έμπρακτη απόδειξη της δέσμευσής μας για σταθερή ανάπτυξη, δημοσιονομική υπευθυνότητα και κοινωνική πρόοδο.

Σας καλώ, λοιπόν, να τον υπερψηφίσετε ως μια επένδυση στο μέλλον της χώρας μας. Ένα μέλλον σταθερό, δημιουργικό και αισιόδοξο για τους πολίτες μας, για τις επιχειρήσεις μας, και για τις επόμενες γενιές.

Σας ευχαριστώ για την προσοχή σας.

Στο Κίεβο έφθασε στις 8:00 το πρωί της Πέμπτης (τοπική ώρα, ταυτόσημη με της Κύπρου) ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Νίκος Χριστοδουλίδης, πραγματοποιώντας επίσκεψη εργασίας που περιλαμβάνει συνάντηση με τον Πρόεδρο της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι.

Τον Πρόεδρο Χριστοδουλίδη υποδέχθηκαν στον σιδηροδρομικό σταθμό της ουκρανικής πρωτεύουσας ο Υφυπουργός Εξωτερικών Γεβγέν Περεμπίνις και ο Πρέσβης της Ουκρανίας στην Κύπρο, Σεργκέι Νιζίνκσι. Η επίσκεψη εντάσσεται στο πλαίσιο της προετοιμασίας για την κυπριακή Προεδρία του Συμβουλίου της ΕΕ και, όπως τονίζεται από τη Λευκωσία, αποτελεί έκφραση της σταθερής πολιτικής βούλησης της Κυπριακής Δημοκρατίας να συμβάλει ενεργά στις ευρωπαϊκές προτεραιότητες και να επαναβεβαιώσει την αμετακίνητη στήριξή της προς την Ουκρανία.

Το πρόγραμμα περιλαμβάνει κατάθεση στεφάνου στο μνημείο Wall of Heroes, ένα αυτοσχέδιο μνημείο στον εξωτερικό τοίχο του Μοναστηριού του Αρχαγγέλου Μιχαήλ, προστάτη του Κιέβου. Ο τοίχος είναι καλυμμένος με φωτογραφίες στρατιωτών που έχασαν τη ζωή τους.

Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας αναμένεται να μεταβεί στο Προεδρικό Μέγαρο Mariinskyi, όπου στις 11:25 (τοπική ώρα και ώρα Κύπρου) θα τον υποδεχθεί ο Πρόεδρος Ζελένσκι. Θα ακολουθήσει κατ’ ιδίαν συνάντηση των δύο ηγετών και στη συνέχεια διευρυμένες συνομιλίες μεταξύ των αντιπροσωπειών.

Κατόπιν, οι δύο Πρόεδροι θα προβούν σε δηλώσεις ενώπιον των ΜΜΕ και θα παρακαθήσουν σε επίσημο γεύμα.

Ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης θα επισκεφθεί επίσης το Ουκρανικό Κοινοβούλιο (Verkhovna Rada), όπου θα έχει συνάντηση με τον Πρόεδρο της Βουλής, Ρουσλάν Στεφάντσιουκ. Αργότερα το απόγευμα, θα μεταβεί σε ειδικό Κέντρο αποκατάστασης παιδιών που είχαν απαχθεί και επαναπατρίζονται από τις κατεχόμενες περιοχές, καθώς και στον Καθεδρικό Ναό της Αγίας Σοφίας.

Κατά τη διάρκεια της παραμονής του στο Κίεβο, ο Πρόεδρος θα έχει επίσης συνάντηση με την επιτετραμμένη των ΗΠΑ στην Ουκρανία, Τζούλι Ντέιβις. Τον συνοδεύουν ο Κυβερνητικός Εκπρόσωπος Κωνσταντίνος Λετυμπιώτης, η Υφυπουργός Ευρωπαϊκών Θεμάτων Μαριλένα Ραουνά, ο Διευθυντής του Διπλωματικού Γραφείου Δώρος Βενέζης και υπηρεσιακοί παράγοντες.